اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟

اوراق قرضه امریکا چیست و چطورمی شود آن را ترید کرد؟

احتمالا بیشتر شما که این مقاله را می خوانید، با واژه بازارهای مالی آشنا هستید. بازارهای مالی به طور وسیعی اشاره به هر نوع بازاری که در آن دادوستد دارایی های مالی صورت می گیرد، دارد. برخی از این بازارها شامل: بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس که بزرگترین بازار مالی جهان با بیش از 7 میلیارد دلار گردش مالی روزانه است، بازار ارزهای دیجیتال، بازار پول و بازار مشتقات است، می باشد.

بازارهای مالی برای اقتصادهای سرمایه داری، به شدت حیاتی و مهم هستند. این بازارها به دو صورت فیزیکی و غیر فیزیکی، فعالیت می کنند. زمانی که این مارکت ها دچار اختلال می شوند، نتایجی چون رکود مالی و بیکاری را رقم می زنند.

در این مقاله ما قصد داریم تا شما را با یکی دیگر از این بازارهای مالی مهم یعنی بازار اوراق قرضه ایالات متحده امریکا و عملکرد آن، آشنا کنیم. موضوعاتی که قصد داریم با شما در میان بگذاریم، به شرح زیر است:

بازار اوراق قرضه امریکا چیست، آیا بازار اوراق قرضه برای سرمایه گذاری مناسب است، آیا امکان از دست رفتن سرمایه در بازار اوراق قرضه وجود دارد، انواع اوراق قرضه، محاسن و معایب اوراق قرضه، اوراق قرضه بهتر است یا سهام، بیمه اوراق قرضه چیست، رابطه اوراق قرضه و نرخ بهره، بازده اوراق قرضه چیست و نتیجه گیری.

بازار اوراق قرضه امریکا چیست؟

بازار اوراق قرضه که نامهای دیگر آن بازار درآمدهای ثابت، بازار اعتبار، بازار بدهی یا قرض می باشد، بازاری است که سرمایه گذاران در آن دارایی های بدهی که توسط دولت ها و یا موسسات منتشر می شود را، معامله می کنند. به صورت عمومی، دولت ها با انتشار اوراق قرضه سرمایه هایشان را افزایش می دهند تا بتوانند به پروژه های در دست اقدامشان، بپردازند. موسسات هم به همین منظور دست به چاپ اوراق قرضه می زنند تا بتوانند کسب و کارهای خود را توسعه دهند و یا پروژه های موجودشان را حفظ کنند.

اوراق قرضه یا در مارکت های اولیه صادر می شوند و یا بازارهای ثانویه. در مارکت اولیه این اوراق برای اولین بار منتشر می شوند و اصطلاحا به آنها انتشار جدید گفته می شود. در مارکت اولیه، تمام مبادلات مستقیما و بدون واسطه بین صادرکننده اوراق و خریدار اوراق صورت می گیرد. ضمنا همانطور که اشاره شد، این اوراق قبلا هیچ کجای دیگر، منتشر نشده است.

ولی در مارکت ثانویه اینطور نیست. در این بازار، دارایی هایی که قبلا در مارکت اولیه خرید و فروش شده، در تاریخ های دیرتری معامله می شوند. سرمایه گذاران در مارکت ثانویه، می توانند این اوراق را از بروکرها که نقش واسطه را بین خریدار و فروشنده بازی می کنند، تهیه کنند. این اوراق در غالب های صندوق بازنشستگی، صندوق سرمایه گذاری مشترک و سیاستهای بیمه عمر، ارائه می شوند.

آیا بازار اوراق قرضه برای سرمایه گذاری مناسب است؟

درست مثل هر سرمایه گذاری دیگری باید بازگشت مورد انتظار سود را نسبت به ریسک آن، در نظر گرفت. به طبع هرچه توان ریسک کردن شما به عنوان یک سرمایه گذار در معامله ای بیشتر باشد، به همان نسبت درصد سود و زیانتان نیز، بالاتر یا پایین تر می شود.

اصطلاحا هرچقدر پول بدهید، قادر خواهید بود آش بیشتری ببرید. البته باید در نظر داشته باشید که اوراق قرضه به درد نخوری هم وجود دارند که سود بیشتری به شما پرداخت می کنند ولی ریسک بسیار بالاتری دارند. در مقابل اوراقی که وزارت خزانه داری امریکا صادر می کند، بازده کمتر ولی ریسکی نزدیک به صفر، دارد.

در کل باید گفت که سرمایه گذاری در بازار اوراق قرضه، یکی از امن ترین سرمایه گذاری ها ولی با بازده کمتری می باشد. این نوع سرمایه گذاری مناسب کسانی است که افراد محافظه کار تری هستند و فقط در جاهایی که ریسک نزدیک به صفری دارد، سرمایه گذاری می کنند.

آیا امکان از دست رفتن سرمایه در بازار اوراق قرضه وجود دارد؟

طبق آخرین تحقیقات انجام شده در همین ماه ژانویه 2022، افراد معمولا دو گروه هستند. گروه اول افرادی هستند که دنبال سرمایه گذاری در مارکت های با ریسک بسیار بسیار پایین و نزدیک به صفری هستند و گروه دوم افرادی هستند که تمایل دارند ریسک بیشتری بکنند.

در این تحقیق انجام شده مشخص شد که یکی از بازارهایی که امکان از دست رفتن سرمایه در آن بسیار بسیار پایین است، همین بازار اوراق قرضه است. در حقیقت اوراق قرضه انواع مختلفی دارند و بسته به اینکه دولتی هستند یا خیر، ریسک آنها بهتر مشخص می شود. در ادامه مقاله انواع اوراق قرضه را برای شما شرح می دهیم تا بهتر بتوانید تصمیم بگیرید.

اوراقی که خود دولت ها مثلا وزارت خزانه داری ایالات متحده منتشر می کند، یکی از کم ریسک ترین و در عین حال مطمئن ترین سرمایه گذاری ها در بازار اوراق قرضه می باشد.

انواع اوراق قرضه

اوراق قرضه بسته به اینکه توسط دولت یا موسسات صادر شود، انواع متفاوتی دارد. در ادامه ما برخی از مهمترین انواع اوراق قرضه را برای شما توضیح می دهیم.

1- اوراق قرضه موسسات corporation

در این نوع مارکت، شرکتها برای پروژه های موجود مالی، گسترش خطوط تولید، یا افتتاح امکانات جدید تولید، اوراق چاپ می کنند. اوراق قرضه موسسه ای، معمولا در زمره دارایی های اوراق بلند مدت با سررسید حداقل یک ساله قرار می گیرند.

2- اوراق قرضه دولتی

اوراق قرضه دولتی یا ملی، خریداران را وسوسه می کند تا همان ارزش اسمی یا Face Value را که روی سند اوراق نوشته شده و سررسید مشخصی دارد، بپردازند. این ویزگی ها، اوراق قرضه دولتی را برای سرمایه گذاران محافظه کار، جذاب تر می کند. زیرا بدهی های دولتی، توسط دولتی که از شهروندانش مالیات می گیرد یا برای هزینه هایش پول چاپ می کند، حمایت می شود. در کل این نوع اوراق قرضه، کم ریسک ترین اوراق هستند.

این اوراق در امریکا، Treasuries یا خزانه داری نام دارد و امروزه به هر طریق، فعال ترین و دارای بیشترین نقدینگی می باشند. اوراق قرضه خزانه داری کوتاه مدت یا همان T-Bill، اوراق قرضه کوتاه مدت خزانه داری دولت امریکا است که توسط وزارت خزانه داری با سررسید یک ساله یا کمتر، منتشر می شود.

اوراق قرضه میان مدت یا T-note، یکی دیگر از انواع اوراق قرضه قابل فروش دولت امریکا است که نرخ بهره ثابتی دارد و سررسید آن بین یک تا ده سال است.

سومین نوع آن، اوراق قرضه بلند مدت یا همان T-bond است که یکی دیگر از انواع اوراق قرضه دولت فدرال ایالات متحده با سررسید بالای بیست ساله می باشد.

3- اوراق قرضه شهرداری ها

Municipal bonds یا کوتاه تر شده آن “muni bonds” اوراق قرضه شهرداری ها است که معمولا توسط ایالات، شهرها، مناطق خاص، مناطق عمومی، مدارس، فرودگاهها یا بنادر عمومی و یا دیگر مناطق تحت سیطره دولت که به دنبال جمع آوری پول برای پروژه های متنوع هستند، منتشر می شود.

این اوراق در سطح فدرال ها، شامل مالیات نمی شوند و همچنین می توانند در ایالت ها یا سطوح مالیاتی عمومی، معاف از مالیات بشوند. این اوراق مناسب سرمایه گذاران آگاه به مالیات است و همین فاکتورها، آنها را برای سرمایه گاری جذاب تر می کنند.

این اوراق دو نوع هستند: 1- اوراق تعهد بخش عمومی (general obligation bond or GO) 2- اوراق درآمدی (revenue bond).

4- اوراق قرضه حمایت شده توسط وام های مسکن MBS

این نوع اوراق توسط وام های مسکن جمع آوری شده از املاک مسکن منتشر می شود که به وسیله وثیقه های خاص، گرو گرفته شده است. کسانی که این نوع اوراق را خریداری می کنند، در حقیقت به خریداران مسکنی که از طریق قرض دهندگانشان خرید کرده اند، وام پرداخت می کند. به طور عمومی، سود اینها ماهانه، سه ماهه و شش ماهه می باشد.

5- اوراق قرضه مارکت های نوظهور

این نوع اوراق توسط دولت ها و کمپانی های واقع در اقتصاد مارکت های نوظهور، چاپ می شود. این نوع اوراق فرصت های سرمایه گذاری پر سودتر وعالی تری ارائه می دهند. ولی به همان نسبت دارای ریسک بالاتری نسبت به اوراق قرضه داخلی و گسترش یافته تر، هستند.

محاسن و معایب بازار اوراق قرضه

اگر شما امروز نزد شرکتهای مشاوره مالی در امور سرمایه گذای در بازارهای مالی بروید، اکثر آنها سبدی متنوع را به شما پیشنهاد می دهند که حتما قسمتی از آن، به بازار اوراق قرضه تخصیص داده می شود. خوشبختانه بازار اوراق قرضه بازار متنوعی است و دارای نقدینگی بالاتر و نوسانات کمتری نسبت به سهام ها است. ولی به همان نسبت در طول زمان، بازگشت سود کمتری دارد و شامل مسائل اعتباری و انقضای قبل از تاریخ سررسید و ریسک های نرخهای بهره می شود. در کل سرمایه گذاری افراطی روی اوراق قرضه برای افق های دراز مدت، غیرمنطقی به نظر می رسد.

محاسن سرمایه گذاری در مارکت اوراق قرضه

اولین ویژگی بازار اوراق قرضه این است که نسبت به سهام ها دارای ریسک و نوسان کمتری است. دومین ویژگی آن، تنوع بسیار زیاد آن در نوع و فرد یا مکان صادرکننده است. سومین حسن اوراق قرضه این است که اگر از دولت ها یا موسسات معتبر مالی خریداری شود، فعال ترین و دارای بالاترین نقدینگی می باشد. آخرین ویژگی اوراق قرضه این است که دارندگان اوراق قرضه در زمان های ورشکستگی، نسبت به سهام داران وضعیت بهتری دارند.

معایب سرمایه گذاری در مارکت اوراق قرضه

اولین عیبی که بر بازار اوراق قرضه وارد است، بازده کمتر سود آنها است. اگر یادتان باشد گفتیم که چون اوراق قرضه ریسک کمتری دارند، به همان اندازه بازده سود یا بازگشت پول آنها، کمتر می باشد. دومین عیب آنها این است که خرید مستقیم این اوراق تقریبا برای سرمایه گذارن معمولی، امکان پذیر نیست. آخرین ایرادی که بر بازار اوراق قرضه وارد است این است که این اوراق در مقابل ریسک های اعتباری و خطرات نرخهای بهره، آسیب پذیرند.

اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟

اوراق قرضه در چند مسئله مهم با سهام ها متفاوت هستند. اوراق قرضه نشان دهنده بودجه های قرضی است (بودجه هایی که به وسیله قرض دادن ایجاد می شوند)، در صورتیکه سهام ها خودشان مولد و پدید آورنده بودجه ها هستند.

اوراق قرضه یک صورتی از اعتبار است که در آن قرض گیرنده (صادر کننده اوراق) باید اصل پول بعلاوه سود آن را در سررسید مشخصی، به صاحب اوراق پرداخت کند. ولی سهام ها به صاحبانشان قول هیچ بازگشت اصل سرمایه یا سودی نمی دهند. اوراق قرضه، به خاطر حمایت های قانونی و ضمانت هایی که نسبت به اعتباردهندگان آنها تعریف شده، از سهام ها کم ریسک تر هستند.

سهام ها به طور ذاتی از اوراق پرریسک تر هستند و پتانسیل های بالاتری برای سود یا زیان دارند. ولی نکته مشترک هردو این مارکت ها؛ چه اوراق و چه سهام ها، این است که بازارهایی فعال با نقدینگی بالایی هستند.

قیمت اوراق قرضه نسبت به تغییرات نرخهای بهره، به شدت حساس است و قیمتهای آنها نسبت به نرخهای بهره، به طور معکوس حرکت می کند. از طرفی دیگر قیمت سهام ها، نسبت به تغییرات آینده ای سودبخش و رشدی بالقوه، حساس هستند.

بیمه اوراق قرضه چیست؟

فارغ از اینکه سرمایه گذاری در بازار اوراق قرضه یک سرمایه گذاری امن محسوب می شود و مناسب افراد محافظه کار است، ولی شما این امکان را دارید تا اوراق قرضه خودتان را بیمه کنید. بیمه اوراق قرضه، یک نوع بیمه است که خریدار اوراق قرضه هزینه آن را پرداخت می کند. این بیمه، تضمین سود شما در سررسید و پرداخت اصل سرمایه شما را در زمانهای بحران و عدم پرداخت، ضمانت می کند.

منتشرکنندگان اوراق قرضه این نوع بیمه را خریداری می کنند تا رتبه اعتباری خود را افزایش دهند تا میزان سودی را که باید پرداخت کنند کاهش دهند و اوراق قرضه را برای سرمایه گذاران بالقوه، جذاب تر کنند.

رابطه اوراق قرضه و نرخ بهره

اگر معامله گر بازار فارکس باشید، به اهمیت نرخهای بهره در اقتصاد کلان کاملا واقف هستید. در حقیقت نرخ بهره مبلغی است که قرض دهنده از قرض گیرنده، کسر می کند. از نقطه نظر فاندامنتال، یکی از اخبار بسیار مهم با شدت تاثیر بالا، اخبار مربوط به نرخ بهره است.

سرمایه گذاران بازار اوراق قرضه هم مثل خیلی از معامله گران دیگر، سعی دارند تا نهایت سود را از سرمایه گذاری شان، ببرند. برای رسیدن به این مهم، آنها باید مدام چشمشان به نوسانات هزینه های قرض گرفتنشان باشد.

به عنوان مثال در بازار فارکس، افزایش یا کاهش نرخهای بهره باعث قوی تر یا ضعیف تر شدن ارز کشور مورد نظر می شود. حال باید دید این افزایش یا کاهش نرخ بهره، چه تاثیری در مارکت اوراق قرضه دارد.

اوراق قرضه و نرخهای بهره یک ارتباط معکوس با هم دارند. یعنی با بالا رفتن نرخ بهره، اوراق قرضه کاهش پیدا می کند و بالعکس. این مسئله یک توجیه منطقی هم دارد. زمانیکه هزینه قرض گرفتن بالا می رود یا اصطلاحا به صرفه نیستند (منظور نرخهای بهره افزایش می یابند)، اوراق قرضه معمولا کاهش پیدا می کنند.

بازده اوراق قرضه چیست؟

بازده اوراق قرضه یا همان Bond Yields، مبلغی است که سرمایه گذار روی اوراق قرضه اش، دریافت می کند. بازده اوراق قرضه می تواند تعاریف مختلفی داشته باشد ولی یکی از ساده ترین این تعاریف، یکسان سازی بازده اوراق قرضه با نرخ کوپن آن است.

بازده فعلی اوراق قرضه، در حقیقت عملکرد قیمت اوراق و کوپن آن یا پرداخت سود آن می باشد که درصورت متفاوت بودن قیمت اوراق با ارزش اسمی آن، از بازده کوپن آن صحیح تر و دقیق تر می باشد.

رابطه بازده اوراق قرضه و قیمت آن

نکته قابل توجه ارتباط وارونه قیمت اوراق قرضه و بازده آن است. بازده اوراق قرضه و قیمت آن، با هم ارتباطی معکوس دارند. وقتیکه قیمت اوراق قرضه افزایش می یابد، بازده آن کاهش پیدا می کند.

برای مثال، فرض کنید یک سرمایه‌گذار اوراق قرضه‌ای را خریداری می‌کند که سررسید آن در پنج سال با نرخ کوپن سالانه 10 درصد و ارزش اسمی 1000 دلار است. هر سال، این اوراق قرضه 10٪ یا 100 دلار به عنوان اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟ اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟ بهره به این سرمایه گذار، پرداخت می کند. ارزش اسمی 1000 دلار تقسیم بر 10% نرخ کوپن می شود.

نتیجه گیری

اگر شما تمایل به سرمایه گذاری در بازارهای مالی دارید، و دنبال یک سرمایه گذاری مطمئن هستید و نمی دانید که کدام بازار امن تر است، قطعا بازار اوراق قرضه مناسب شما است. همانطور که متوجه شدید، بازار اوراق قرضه نقدینگی بالا، ریسک پایینتر و به همان نسبت بازده کمتری را به شما می دهد.

شاید زمانیکه با تنوع اوراق قرضه مواجه شوید، باز هم این سوال برایتان پیش بیاید که، کدام نوع از انواع اوراق قرضه مناسب و مطئن تر است. در این صورت می توانید سراغ اوراق منتشر شده دولتی مثل اوراقی که توسط وزارت خزانه داری امریکا منتشر می شود، بروید.

اوراق قرضه چیست؟ + نکات مهمی که باید بدانید

اوراق قرضه به نوعی از سرمایه گذاری گویند که در آن سرمایه گذار به شخص حقوقی یا نهادی (شرکتی یا دولتی) پول قرض داده و شرکت سرمایه پذیر (اعتبار گیرنده) متعهد می شود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در برهه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره ای ثابت بازپرداخت نماید. اوراق قرضه یکی دیگر از انواع اوراق بهادار شرکت سهامی می باشد. اوراق قرضه اسنادی هستند که براساس آن ها ناشر متعهد میشود مبالغ معینی (بهرة سالانه) را در فاصله های زمانی مشخص به دارندة پرداخت کند و در سررسید، اصل مبلغ را بازپرداخت کند. اوراق قرضه یک ابزار بدهی طولانی مدت برای تأمین مالی است و با تعهدات مشخصی همراه است. دارندگان اوراق قرضه برخلاف صاحبان سهام عادی، ادعای مالکیت یا حق رأی در شرکت ندارند و در واقع فقط وام دهندگان به ناشر هستند. آن ها پول خود را به ناشر قرض می دهند و در مقابل بهره دریافت می کنند و در سررسید هم اصل سرمایۀ خود را پس میگیرند. دارندگان اوراق قرضه سهامدار شرکت نیستند. بدین ترتیب حق رأی و دخالت در امور شرکت را ندارند آنها طلبکار شرکت محسوب می شوند.

به زبا ن ساده تر می‌توان بیان کرد که دارندگان این اوراق، طلبکاران شرکت به حساب می‌آیند و اما زمانی که شما خرید اوراق با درآمد ثابت را به عنوان راهی برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید، به شرکت صادرکننده اوراق، پول قرض می‌دهید. و در مقابل شرکت متعهد می‌شود تا در طول مدت وام، به شما بهره بپردازد. و البته مقدار و دوره پرداخت بهره به شرایط اوراق منتشره بستگی خواهد داشت. هر چه این اوراق بلندمدت‌تر باشد، بهره دریافتی بالاتر خواهد بود. پرداخت بهره اوراق با درآمد ثابت، به صورت ماهانه، سه ماهه، نیم‌ساله و سالانه است. و زمانی که این اوراق به موعد سررسید خود برسد، صادرکننده اصل پول را بازپرداخت می‌کند. بنابراین خرید اوراق با درآمد ثابت مانند خرید سهام، یک نوع سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. با این تفاوت که با خرید سهام، شما مالکیت بخشی از شرکت را به خود اختصاص می‌دهید و بازدهی سرمایه‌گذاری شما به میزان سودی که شرکت کسب می‌کند، بستگی دارد و دقیقأ به همین دلیل است که خرید سهام، پرریسک‌تر و پرنوسان‌تر است. اما اوراق قرضه، به طور معمول نرخ بهره ثابت دارند و به همین دلیل، ریسک کم‌تری را به خود اختصاص می‌دهند. نکته دیگری که در رابطه با اوراق با درآمد ثابت باید بدانید این است که، این اوراق قابل مبادله هستند و اگر شخصی اوراق با درآمد ثابت خود را کم‌تر اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟ از مقدار اسمی‌اش به فروش برساند، گفته می‌شود فروش با تنزیل صورت گرفته است و اگر بالاتر از مقدار اسمی‌اش به فروش برساند، بیان می‌شود که اوراق با صرف به فروش رفته است.

انواع اوراق قرضه با درآمد ثابت:

1. اوراق قرضه دولتی
2. اوراق قرضه شهرداری
3. اوراق قرضه شرکتی

اوراق قرضه دولتی:

برای تامین مالی برنامه‌ها، پرداخت لیست حقوق و به خصوص پرداخت صورتحساب‌ها، دولت‌ها اوراق قرضه صادر می‌کنند. اوراق قرضه‌ی کشورهای باثباتی مثل آمریکا، جزو امن‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها شناخته می‌شود. اما در طرف دیگر، اوراق قرضه‌ی کشورهای در حال توسعه، دارای ریسک بالاتری هستند. دولت آمریکا اوراق قرضه‌ی خود را از طریق خزانه‌داری و چندین نهاد دولتی مختلف صادر می‌‌کند. در آمریکا به اوراق قرضه‌ای که موعد سررسید آنها کمتر از یک سال باشد، اصطلاحا T-bills، اوراق قرضه با سررسید بین ۱ تا ۱۰ سال را T-notes و بیش از ۱۰ سال را اوراق خزانه‌داری می‌گویند. در برخی موارد، بهره‌ی دریافتی از این اوراق شامل مالیات بر درآمد نمی‌شود.

اوراق قرضه شهرداری:

این اوراق با هدف تأمین مالی عملیات‌ها یا پرداخت هزینه پروژه‌ها، توسط شهرها، کشورها و مناطق مختلف صادر می‌شوند. شهرداری‌ها معمولأ زمانی به صدور اوراق با درآمد ثابت اقدام می‌کنند که به پولی بیش‌تر از پول حاصل از جمع‌آوری مالیات‌ها احتیاج داشته باشند. و به جهت اجرای پروژه‌هایی مانند ساخت بیمارستان، مدرسه، نیروگاه، خیابان، دفاتر اداری، فرودگاه، پل و… این اوراق را منتشر می‌کنند و از مردم وام می‌گیرند.

اوراق قرضه شرکتی:

این نوع از اوراق توسط یک شرکت یا یک کسب و کار صادر می گردد که به منظور تامین مالی و جبران هزینه های آنها صورت می گیرد. ریسک این نوع از اوراق از ریسک اوراق قرضه دولتی بیشتر می باشد اما دارای سود بیشتری است. نکته جالب توجه دیگر در این گونه از اوراق، تنوع بالای آنها می باشد که تعداد گزینه های بیشتری برای خرید وجود دارد اما از عیوب آن می توان به مالیاتی که به آنها تعلق می گیرد اشاره نمود.

ویژگی های اوراق قرضه:

1. دارنده این اوراق بستانکار شرکت محسوب می گردد که حق دریافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد و حقوق وی در سند قرارداد تعیین می گردد.
2. دارنده این اوراق حق هیچ نوع مالکیتی در شرکت را ندارد و سود سهمی که به سهامداران پرداخت می شود، به وی تعلق نمی گیرد.
3. این اوراق دارای سر رسید مشخص هستند که برخی از آنها در یک مقطع معین زمانی سررسید می شوند و برخی دیگر نیز به تدریج.
4. این اوراق معمولا دارای ارزش اسمی مشخصی هستند.
5. اگر ناشر این نوع از اوراق ورشکست شود، دارندگان اوراق حق تقدم نسبت به صاحبان سهام برای دریافت اصل و فرع سرمایه خود دارند.
6. بعضی از شرکت ها با هدف ایجاد جذابیت و انگیزه بیشتر در سرمایه گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه همراه با وثیقه می نمایند.
7. دارندگان این اوراق حق رای ندارند مگر در مواردی مانند انتشار اوراقی دیگر و یا ادغام شرکت با سایر شرکت ها.
8. اگر این اوراق عرضه خصوصی شوند، فقط ناشر و خریدار حق فروش دارند.

اوراق مشارکت:

اوراق مشارکت به اوراق بهاداری می گویند که بیانگر مشارکت دارنده‌ اوراق در یک طرح مشخص است. در واقع این شخص، سرمایه خود را در اختیار شرکت، کارخانه ها و … قرار داده است تا آن سازمان بتواند توسعه یابد و سود سرمایه گذار را به وی پرداخت نماید.

ویژگی های اوراق مشارکت:

• قابلیت خرید و فروش در بازار ثانویه را دارد.
• بازده بدون ریسک برای سرمایه گذاران دارد.
• مالکیت بدون حق رای برای دارندگان اوراق دارد.
• دارای معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاری در اوراق مشارکت می باشد.
• دارای تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه گذاری برای دارندگان اوراق است
• پرداخت سود دوره های معین با کوپن های ماهانه، سه ماهه یا سالانه صورت می گیرد.
• پرداخت سود به صورت علی الحساب و سود قطعی در اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟ سررسید می باشد.
• سود ۱۸تا۲۲درصد برای اوراق مشارکت تعیین شده است که ممکن است درصد های دیگری نیز پیشنهاد گردد.

اوراق صکوک چیست:

از آنجا که اوراق قرضه مبتنی بر قرض با بهره است، از دیدگاه اسلام ربا محسوب شده و حرام است؛ لذا در کشورهای اسلامی نمی‌توان از این اوراق جهت تامین مالی استفاده کرد. برای رفع این مشکل در ابتدا به انتشار اوراق مشارکت پرداخته شد؛ اما از آنجا که این اوراق به پشتوانه یک طرح فیزیکی منتشر می‌شود و زمانی که شرکت‌ها برای خرید دارایی و تامین نقدینگی دچار مشکل شوند، اوراق مشارکت کاربردی ندارند، متخصصان مالی ابزار مالی جدید را طراحی نمودند. در نهایت با ایجاد بانکداری اسلامی، ابزارهای مالی اسلامی یا همان صکوک ایجاد گردید.

صکوک جمع کلمه صک و به معنای اسناد است. این لغت در فارسی مترادف چک در نظر گرفته می شود. ابزارهای مالی اسلامی یا همان صکوک، اوراق بهادار با ارزش مالی یکسان و قابل معامله در بازارهای مالی هستند. این اوراق بر پایه یکی از قراردادهای مورد تایید اسلامی طراحی شده‌ و دارندگان آن به صورت مشاع مالک یک یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها و منافع حاصل از آن‌ها هستند. صکوک ابزار نوینی است که در کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه به‌کار گرفته می‌شود این اوراق مبتنی بر دارایی با درآمد ثابت یا متغیر قابل معامله در بازار ثانویه و بر اساس اصول شریعت است. اوراق صکوک باید خود دارای ارزش بوده و نمی‌توانند بر اساس فعالیت‌های سفته بازی باشند.

اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟

info [ at ] kararegister.com

ونک، خیابان ملاصدرا، تقاطع پل کردستان، ضلع شمال غربی تقاطع، بن بست فرشید، پلاک 8، واحد 1

• شما اینجا هستید:
• چگونگی نقل و انتقال سهام در شرکت سهامی خاص

اوراق قرضه قابل تعویض یا قابل تبدیل به سهام شرکت چیست ؟

منابع مالی و سرمایه شرکت در شرکت های سهامی (عام) از طریق سرمایه گذاری شرکاء و خرید سهام توسط آنها تأمین می گردد،شرکت چنانچه احتیاج به سرمایه گذاری بیشتری داشته باشد می تواند با افزایش سرمایه از طریق صدور سهام نسبت به تأمین منابع مالی مورد احتیاج خود اقدام نماید در این صورت سهامداران شرکت در خرید سهام جدید حق تقدم و یا رجحان دارند. حال چنانچه شرکت سهامی عام احتیاج فوری به سرمایه بیشتری داشته باشد و به دلایلی اطمینان حاصل نماید که این افزایش سرمایه از طریق سرمایه گذاری بیشتر سهامداران عملی نخواهد شد. قانون تجارت مکانیسمی برای شرکت فراهم ساخته که از این طریق بتواند هم سرمایه مورد درخواست خود را تأمین نماید و هم متعاقباً افراد بیشتری را به عنوان سهامدار جذب شرکت نموده (مردم) را در شرکت های سهامی عام شریک و سهیم سازد. بدین

منظور قانون گذار به شرکت های سهامی عام اجازه داده است که نوعی اوراق قرضه صادر نمایند که این اوراق قابل تعویض به سهام شرکت باشد و چون مقصود از انتشار این گونه اوراق تأمین فوری منابع مالی مورد احتیاج شرکت است قانونگذار به بانک ها و مؤسسات مالی اجازه داده است که با تصویب شورای پول و اعتبار و با انعقاد قراردادی پول مورد احتیاج را به این گونه شرکت ها اعطا نماید. مشروط بر این که قرارداد مزبور و مصوبه مجمع عمومی فوق العاده دایر بر افزایش سرمایه شرکت را همزمان با انتشار اوراق قرضه قابل تعویض به سهام شرکت تصویب نماید. در صورت تحصیل اجازه مجمع عمومی فوق العاده، سهامداران شرکت حق تقدم خود را در خرید سهام فوق الذکر از دست می دهند. بنابراین و بدواً سهام صادره در نتیجه افزایش سرمایه شرکت، بنام مؤسسه مالی یا بانکی که وام دراختیار شرکت گذاشته است صادر می شود ولی این سهام در اختیار آنها قرار نمی گیرد بلکه به عنوان وثیقه تعویض اوراق قرضه به سهام در شرکت نگهداری می شود، از طرف دیگر بانک یا مؤسسه مالی مذکور نمی توانند این گونه سهام را به دیگری منتقل و واگذار نمایند، بلکه باید تعهد نمایند که در صورت مراجعه دارندگان اوراق قرضه، این گونه سهام با اوراق قرضه آنها تعویض شود.

- ثبت شرکت سهامی خاص بهتر است یا ثبت شرکت با مسئولیت محدود ؟
• موعد یا مواعد معینه جهت تعویض اوراق قرضه قابل تعویض به سهام شرکت :
موعد یا مواعد معینه جهت تعویض اوراق قرضه قابل تعویض به سهام شرکت را مجمع عمومی فوق العاده تعیین می نماید. این موعد یا سررسید باید برابر با موعد و سررسید بازپرداخت وام و اصل بهره باشد که بر روی اوراق قرضه قید می گردد. دارنده اوراق قرضه قابل تعویض با سهام اختیار دارد در موعد و سررسید بازپرداخت به شرکت مراجعه و اصل وام و بهره خود را دریافت دارد و یا اوراق قرضه را با سهام تعویض نماید. این است که قسمت دوم و سوم ماده 64 قانون تجارت مقرر می دارد تعویض ورقه قرضه با سهم تابع میل و رضایت دارنده ورقه قرضه است و یا دارنده ورقه قرضه درهر موقع قبل از سررسید ورقه می تواند تحت شرایط و ترتیبی که در ورقه قید شده است آن را با سهم شرکت تعویض کند و بر همین اساس پائین ماده 67 قانون تجارت مقرر نموده : این گونه سهام تا انقضاء موعد یا مواعد اوراق فقط قابل انتقال به دارندگان اوراق قرضه مزبور بوده و نقل و انتقال اینگونه سهام در دفاتر شرکت ثبت نخواهد شد مگر وقتی که تعویض ورقه مواعد قرضه با سهم احراز گردد. بنابراین پس از انقضای مواعد قرضه، شرکت یا مؤسسه مالی اعطا کننده وام، دارنده سهام شرکت محسوب شده می تواند سهام مزبور را بنام خود در دفاتر شرکت ثبت و یا آنرا به دیگران منتقل سازد.
• افزایش سرمایه شرکت همزمان با انتشار اوراق قرضه قابل تعویض به سهام شرکت :
شرکت های سهامی عام می توانند همزمان با افزایش سرمایه شرکت نسبت به انتشار اوراق قرضه قابل تعویض به سهام شرکت اقدام نمایند اما قبل از انتشار اوراق قرضه باید موضوع را با چند بانک یا مؤسسه مالی مطرح و موافقت آنها را با کسب اجازه از شورای پول و اعتبار جهت پذیره نویسی کلیه این اوراق تحصیل و قراردادی با بانک یا مؤسسه مالی پذیره نویس منعقد سازند که این گونه سهام را با دارندگان اوراق قرضه تعویض نماید در این صورت شرکت باید قرارداد منعقده و هم چنین مصوبه مجمع عمومی فوق العاده را مبنی بر افزایش سرمایه شرکت به تصویب مجمع عمومی فوق العاده برساند. قانون تجارت برای بالا بردن امکانات و تأمین مالی شرکت جهت اجرای تعهدات به عمل آمده و بازپرداخت وام و بهره به دارندگان و خریداران اوراق قرضه مقرر نموده که شرکت پس از انتشار اوراق قرضه قابل تعویض به سهام نمی تواند اوراق جدید قابل تعویض یا قابل تبدیل به سهام منتشر کند یا سرمایه خود را به جهتی از جهات مستهلک سازد یا نسبت به تقسیم اندوخته شرکت اقدام یا در نحوه تقسیم منافع تغییراتی بدهد، به علاوه طبق ماده 66 قانون تجارت از تاریخ تصمیم مجمع مذکور تا انقضای موعد یا مواعد اوراق قرضه، صدور سهام جدید در نتیجه انتقال اندوخته به سرمایه و به طور کلی دادن سهم و یا تخصیص یا پرداخت وجه به سهامداران تحت عناوینی از قبیل

روزنامه ثبت شرکتها

جایزه و یا منافع انتشار سهام ممنوع است مگر آنکه حقوق دارندگان اوراق قرضه که متعاقباً اوراق خود را با سهام شرکت تعویض می کنند به نسبت سهامی که در نتیجه معاوضه مالک می شوند، حفظ شود. به منظور فوق شرکت باید تدابیر لازم را اتخاذ کند تا دارندگان اوراق قرضه که متعاقباً اوراق خود را با سهام شرکت تعویض می کنند بتوانند به نسبت و تحت همان شرایط حقوقی مالی مذکور را استیفا، نمایند، ضمناً به دستور ماده 67 قانون تجارت اوراق قرضه قابل تعویض با سهام شرکت بانام بوده و تا انقضای موعد یا مواعد اوراق قرضه، وثیقه تعهد پذیره نویسان در برابر دارندگان اوراق قرضه جهت تعویض سهام با اوراق قرضه مذکور می باشد و نزد شرکت نگهداری می شود. اینگونه سهام تا انقضاء موعد یا مواعد قرضه فقط قابل انتقال به دارندگان اوراق قرضه مزبور بوده و نقل و انتقال این گونه سهام در دفاتر شرکت ثبت نخواهد شد مگر وقتی که تعویض ورقه مواعد قرضه با سهم احراز گردد.
• افزایش سرمایه شرکت همزمان با انتشار اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام شرکت :
ابزار و مکانیسم دیگری، قانون تجارت در اختیار شرکتهای سهامی عام قرار داده است که از این طریق بتوانند منابع مالی مورد احتیاج خود را بدست آورند. شرکت می تواند همزمان با افزایش سرمایه مبادرت به انتشار اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام شرکت نماید، بدین منظور مصوبه مجمع عمومی فوق العاده پس از استماع و تصویب گزارش خاص بازرسان که در این خصوص باید با توجیه تصمیم متخذه توسط هیئت مدیره یپردازد، ضروری است. دارندگان اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام نیز اختیار دارند در موعد یا مواعدی که برای دریافت وام و اصل بهره معین شده به شرکت مراجعه نمایند. این است که ذیل ماده 71 قانون تجارت مقرر نموده که مواد 63 و 64 قانون تجارت در مورد اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم نیزرعایت شود.

اوراق قرضه و سهام ممتاز

▪ شباهت این دو نوع اوراق: هر دو وسیله تامین مالی بلند مدت هستند و در آمد ناشی از سرمایه گذاری در این اوراق ثابت است.
▪ تعریف اوراق قرضه: اوراق قرضه اسنادی است كه به موجب آن شركت انتشار دهنده تعهد می كند مبالغ معینی (بهره سالانه) را در زمانهایی خاص به دارنده آن پرداخت كند و در موعد مقرر (سررسید) اصل مبلغ را باز پرداخت كند.
▪ ویژگی های اوراق قرضه:
۱- سند بستانكاری: دارنده اوراق به عنوان بستانكار حق دریافت اصل و بهره آن را دارد ولی هیچ مالكیتی در شركت ندارد.
۲- تاریخ سر رسید معین،
۳- ارزش اسمی.
۴- اولویت: اگر شركت منتشر كننده اوراق قرضه ورشكست شود و دارندگان اوراق قرضه در رابطه با دریافت اصل و فرع خود بر صاحبان سهام عادی حق تقدم دارند.
۵- وثیقه: معمولاً انتشار اوراق قرضه با وثیقه همراه است. (مثلاً زمین و ساختمان شركت وثیقه اوراق باشد)
۶- حق رای: دارندگان اوراق قرضه در تصمیم گیریهایی شركت حق رای ندارند مگر در صورت اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟ عدم رعایت شرایط قرار داد قرضه كه می توانند بر فعالیت های شركت اعمال قدرت نمایند.
۷- امین دارندگان اوراق قرضه: شخص سوم طرف قرار داد است كه به نمایندگی از طرف دارندگان اوراق قرضه بر اجرای تعهدات شركت نظارت می كند.
۸- نرخ بهره: در گذشته اوراق دارای بهره ثابت بوده ولی اكثر اوراق جدید دارای نرخ بهره شناور (متغیر با توجه به نرخ بهره سایر اوراق رایج در بازار) هستند.
▪ نقش امین: وظایف بانك یا سازمان امین عبارتست از:
الف- امضای تمام اوراق قرضه.
ب- گرفتن اصل و فرع وجوه و پرداخت آن به دارنده اوراق
ج- دارایی هایی كه در گروه اوراق قرضه است در رهن امین قرار می گیرد.
د- مطلع نموددن دارندگان اوراق در صورت نقض مفاد قرار داد.
▪ واحد اندازه گیری قیمت و بهره اوراق قرضه:
قیمت اوراق قرضه بر مبنای درصد ارزش اسمی آنها بیان می شود. و برای بیان تغییرات قیمت آن از سیستم واحد و یك صدم واحد استفاده می شود.
برای بیان نرخ بهره اوراق از سیستم اعشاری استفاده می شود.
▪ اوراق قرضه با نام و بی نام:
در اوراق قرضه با نام، اسم و آدرس صاحب ورقه در دفاتر شركت انتشار دهنده ثبت می شود و نقل و انتقال آن در صورتی مسیر است كه صاحب آنها اسناد و مدرك انتقال را امضا كند.
اوراق قرضه بی نام معمولاً متعلق به دارنده آن است و مالكیت آن در جایی ثبت نمی شود و تغییر مالكیت آن از طریق دست به دست شدن اوراق است.
▪ اوراق قرضه با نرخ بهره صفر:
دارندگان این اوراق پولی بعنوان بهره دریافت نمی كنند و به همین دلیل این نوع اوراق به صورت تنزیلی و به قیمتی كمتر از ارزش اسمی فروخته می شود. این اوراق برای سرمایه گذار و انتشار دهنده جالب است زیرا سرمایه گذار مجبور به سرمایه گذاری مجدد وجه دریافتی خود نیست و شركت انتشار دهنده نیز تفاوت بین ارزش اسمی و قیمت فروش را به روش خط مستقیم مستهلك می كند و آن را بعنوان هزینه بهره سال (بدون پرداخت بهره) از در آمد مشمول مالیات خود كسر می كند.
▪ درجه بندی ریسك اوراق قرضه:
منظور از ریسك اوراق قرضه احتمال عدم توانایی شركت در پرداخت به موقع بهره یا اصل مبلغ قرضه است. درجه ریسك اوراق قرضه منتشره توسط موسسه S&P تعیین می‌شود. این موسسه اوراق را به ده گروه تقسیم می كند. بالاترین درجه گروه AAA و پایین ترین درجه گروه D است.
اوراق با درجه AAA كمترین ریسك را دارد. نرخ بازده تا سر رسید اوراق قرضه ای كه در یك گروه قرار می گیرد تقریباً یكسان است؛ اوراق قرضه كه درجه آنها BB یا كمتر است به اوراق قرضه بنجل معرفند. انتشار اوراق قرضه برای شركت زمانی مفید است كه اوراق آن دارای درجه AAA یا AA باشد چون می تواند هزینه بهره خود را به حداقل برساند.
▪ تامین سرمایه از طریق انتشار اوراق بهادار با بازده ثابت:
نرخ بازده سرمایه گذاری شركت باید بیش از نرخ بهره اوراق قرضه باشد تا مقدار سود هر سهم كاهش نیابد. تامین مالی از طریق اوراق قرضه با بازده ثابت باعث افزایش درجه اهرم مالی خواهد شد.
اگر نسبت های مالی نشان دهند كه ریسك مالی شركت تغییر زیادی نكرده ارزش بازار سهام افزایش می یابد و در نتیجه ثروت سهامدار زیاد می شود ولی اگر نسبت های مالی نشان دهد كه تامین مالی از طریق انتشار اوراق قرضه باعث افزایش ریسك مالی شركت شده ارزش سهام شركت كاهش می یابد.
▪ قرار داد اوراق قرضه:
شرایط مندرج در قرار داد را به چهار دسته تقسیم می كنند:
۱- شرای عمومی: شامل ویژگی های اصلی اوراق مثل نرخ بهره، تاریخ سر رسید، نحوه پرداخت بهره، نام موسسه امین
۲- موارد مربوط به وثیقه: شامل مشخصات دارایی مورد وثیقه و اولویت دارندگان اوراق قرضه.
۳- شرایط مربوط به حفظ منافع دارندگان اوراق قرضه: اقداماتی كه دارنده و موسسه امین در صورت ورشكستگی جهت دریافت طلب خودانجام می دهند.
۴- شرایط باز پرداخت اوراق قرضه: شامل قیمت باز خرید، زودترین و دیرترین زمان باز خرید، ضریب تبدیل به سهام عادی در صورت قابل تبدیل بودن.
▪ مزایای اوراق قرضه:
۱- هزینه خاص سرمایه مربوط به اوراق قرضه از هزینه خاص سرمایه مربوط به سهام ممتاز كمتر است. زیرا ۱- هزینه بهره هزینه قابل قبول مالیاتی است. ۲- ریسك اوراق قرضه از ریسك سهام ممتاز كمتر است بنابراین نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذار نیز كمتر است.
۲- ارجحیت بروامهای كوتاه مدت تجدید شدنی.
۳- قابلیت باز خرید و انتشار اوراق جدید با نرخ بهره كمتر
۴- نداشتن ادعای مالكیت و حق رای
۵- فروش اوراق قرضه نوعی اهرم مالی به وجود می آورد
▪ معایب اوراق قرضه:
۱- كاهش سود هر سهم در صورتیكه بازدهی بیشتر از هزینه بهره اوراق قرضه به دست نیاید.
۲- احتمال ورشكستگی به علت ناتوانی در پرداخت به موقع تعهدات قرضه.
۳- ناتوانی در گرفتن وام های دیگر در صورت افزایش ریسك مالی و هزینه سرمایه شركت.
۴- عدم كاربرد تامین مالی از طریق انتشار اوراق قرضه در صورت بالا بودن نرخ بهره.
۵- شرایط و قید و بندهای منفی كه در قرار داد اوراق قرضه گنجانده می شود مانع بسیاری فعالیت‌های شركت است.
● سهام ممتاز:
▪ تعریف: سهام ممتاز نوعی از سهامی است كه دارنده آن نسبت به در آمدها و دارایی های شركت حق یا ادعای محدود و معینی دارد. سهام ممتاز را اوراق بهادار دو رگه گویند زیرا هم ویژگی اوراق قرضه و هم خصوصیت سهام عادی را دارد.
▪ ویژگی های سهام ممتاز:
۱- در بردارنده نوعی حق مالكیت.
۲- نداشتن سر رسید.
۳- شركت انتشار دهنده نباید دارایی های خود را وثیقه یا رهن این اوراق قرار دهد.
۴- اعطای سود به دارندگان سهام ممتاز (در صورت داشتن سود)
۵- حق تقدم بردارندگان سهام عادی از نظر دریافت سود سهام.
۶- حق تقدم بردارندگان سهام عادی از نظر دریافت ادعای خود در صورت انحلال شركت.
۷- دارا بودن حق رای فقط در موارد بسیار خاص درمجمع عمومی
۸- اعطای تخفیف مالیاتی به شركتی كه سهام ممتاز شركت دیگر را بخرد.
▪ انواع سهام ممتاز:
۱- سهام ممتاز جمع شونده: در این نوع سهام شركت حق پرداخت هیچ سودی به سهامداران عادی را نخواهد داشت مگر اینكه سود سهام ممتاز انباشته شده در سال های قبل را بپردازد.
۲- سهام ممتاز مشاركتی: دارندگان این نوع سهام حق دارند پس از دریافت میزان معینی سود سهام در تقسیم سود با صاحبان سهام عادی سهیم شوند یا مشاركت كنند.
۳- سهام ممتاز قابل تبدیل: دارندگان این نوع سهام حق دارند در صورت تمایل سهام ممتاز خود را به سهام عادی تبدیل كنند. (نرخ تبدیل نیز از پیش تعیین می شود)
۴- سهام ممتاز قابل باز خرید: شركت منتشر كننده این نوع سهام در هر زمان كه بخواهد می تواند آنها را باز خرید كند و از دور خارج نماید. قیمت باز خرید معمولاً بیش از قیمت فروش یا ارزش اسمی است و با گذشت زمان كاهش می‌یابد.
۵- سهام ممتاز با نرخ شناور: نرخ سود این نوع سهام ثابت نیست وبا نرخ بهره بازار ارتباط دارد. معمولاً میزان سود این سهام برای مدتی كم پس از انتشار ثابت می ماند و شركت منتشر كننده پایین‌ترین (كف) و بالاترین (سقف) میزان سود پرداختی آن را تعیین می كند. معمولاً برای اینكه ریسك بازار در پایین ترین حد باقی بماند شركت انتشار دهنده این اوراق باید نرخ بازده آنها را به گونه ای تعیین كند كه در بازار به قیمتی معادل یا حدود ارزش اسمی خرید و فروش شود.
▪ تاثیر سهام ممتاز بر ریسك مالی:
سهام ممتاز نوعی اوراق بهادار با بازدهی ثابت است به همین دلیل انتشار سهام ممتاز باعث افزایش درجه اهرم مالی شركت می شود.
ریسك مالی سهام ممتاز از اوراق قرضه بیشتر است زیرا كاهش نسبت پوشش هزینه ثابت و اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟ افزایش درجه اهرم مالی نشان دهنده افزایش ریسك مالی است.
از دیدگاه مدیران مالی سهام ممتاز جانشین اوراق قرضه است و در هر زمان كه انتشار اوراق قرضه مطلوب نباشد شركتها دست به انتشار سهام ممتاز می زنند.
▪ مزایای سهام ممتاز:
۱- به نفع بودن انتشار آن در صورتیكه نرخ بازدهی شركت بیش از هزینه خاص آن باشد: سهام ممتاز برای شركتهایی كه نمی توانند وام بگیرند وسیله خوبی است و در شرایط تورمی نیز انتشار آن به نفع شركت است زیرا میزان سود آن رقم ثابتی است كه از محل سودهای آتی پرداخت می شود.
۲- هزینه خاص سرمایه سهام ممتاز كمتر از هزینه خاص سرمایه سهام عادی است: زیرا دارندگان آن از نظر دریافت سود و اصل مبلغ سرمایه گذاری بر سهامدارن عادی تقدم دارند.
۳- تعداد كسانی كه در این نوع سهام حق رای دارند محدود است (در شرایط خاص)
۴- سهام ممتاز را می توان با قابلیت باز خرید یا قابلیت تبدیل انتشار داد.
۵- شركت نسبت به پرداخت سود سهام ممتاز الزام قانونی ندارد: یعنی شركت در صورت به تاخیر انداختن پرداخت سود سهام ممتاز مجبور نیست اعلام ورشكستگی نماید.
▪ نقاط ضعف سهام ممتاز:
۱- كاهش سود هر سهم عادی در صورتی كه شركت نتواند برابر با هزینه سرمایه سهام ممتاز بازده داشته باشد.
۲- هزینه سرمایه سهام ممتاز بیش از هزینه سرمایه اوراق قرضه است: زیرا ریسك سهام ممتاز بیشتر از اوراق قرضه است و همچنین سود سهام ممتاز هزینه قابل قبول مالیاتی نیست.
۳- نپرداختن یا به تاخیر انداختن پرداخت سود سهام ممتاز باعث كاهش ارزش سهام عادی و ممتاز شركت می شود.
۴- مواجه شدن با مشكل نقدینگی در صورت باز خرید بودن سهام ممتاز
۵- انجام برخی از كارها منوط به تصویب سهامداران ممتاز است. (انتشار سهام ممتاز اضافی یا اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام ممتاز)
۶- شاید وضع بگونه ای باشد كه شركت به جای انتشار سهام ممتاز مجبور به استفاده از محل سود انباشته یا انتشار سهام عادی گردد.

بهترین اوراق قرضه برای سرمایه گذاری در ایران

اوراق قرضه به نوعی از سرمایه گذاری گفته می شود که در آن سرمایه گذار به شخص حقوقی یا دولتی پول قرض می دهد و شرکت سرمایه پذیر متعهد می شود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره ای ثابت بازپرداخت کند. بهترین اوراق قرضه یکی دیگر از انواع اوراق بهادار شرکت سهامی به حساب می آیند که برای سرمایه گذاری کم ریسک و سودده بسیار مناسب اند. حال این که اوراق قرضه چیست ، انواع اوراق قرضه کدامند، بهترین اوراق قرضه برای خرید کدام است، سود اوراق قرضه دولتی چقدر است و تفاوت اوراق مشارکت با اوراق قرضه چیست را قصد داریم در این مطلب کامل و به زبان ساده بررسی کنیم، لذا اگر می خواهید همه چیز در مورد اوراق قرضه را بدانید، اینجا بهترین فرصت در اختیار شماست.

بهترین اوراق قرضه

اوراق قرضه چیست و انتشار اوراق قرضه چه شرایطی دارد؟ این سوالی است که شاید بعد از هر بار شنیدن نام این اوراق به ذهن شما رسیده باشد. در پاسخ می توان این طور گفت که افراد به منظور کسب بهره، به روش ‌های گوناگونی متوسل می شوند که یکی از آنها خرید اوراق قرضه است. آنها با خرید انواع اوراق قرضه برخلاف صاحبان سهام عادی، ادعای مالکیت یا حق رأی در شرکت ندارند و در حقیقت تنها وام دهندگان به ناشر اوراق می باشند. در واقع افراد پول خود را به صادرکننده قرض می ‌دهند و در عوض بهره می گیرند و در سررسید نیز اصل سرمایه خود را پس خواهند گرفت.

دارندگان انواع اوراق مشارکت در واقع طلبکاران شرکت محسوب می شوند ولی هنگامی که شما خرید اوراق با درآمد ثابت را به عنوان راهی برای سرمایه‌ گذاری انتخاب کنید، به شرکت صادرکننده اوراق، پول قرض می ‌دهید. در مقابل شرکت متعهد می ‌شود تا در طول مدت وام، به شما بهره پرداخت کند، از همین روی این روش به یکی از روش ‌های کسب بهره برای افراد حقیقی و حقوقی تبدیل شده است. در این مقاله در مورد انواع اوراق قرضه در ایران و اوراق قرضه با نام و بی نام هم صحبت خواهیم کرد ولی ابتدا بهتر است به تعریف اوراق قرضه بپردازیم.

اوراق قرضه چیست ؟

اوراق بدهی یا همان اوراق قرضه مثل سایر اوراق بهادار به خاطر این که برگه سهام یک سند است که یکی از ابزارهای تامین مالی و جذب نقدینگی در دراز مدت به حساب می آید که دارای تعهد است. اوراق قرضه اسنادی می باشند که به‌ موجب آن‌ ها صادر کننده به خریدار بدهکار می‌ شود، در واقع صادرکننده متعهد می ‌شود مبالغ معینی ‌را تحت عنوان بهره سالانه، در فاصله ‌های زمانی مشخص به خریدار بپردازد و در زمان سررسید نیز اصل مبلغ را بازپرداخت نماید. تعریفی از آن در ماده دو قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه سال 1348 نیز آمده که بدین شرح است؛ اوراق قرضه اوراق بی نام یا با نامی است که برای تامین بخشی از اعتبارات مورد نیاز عمرانی یا دفاعی منتشر می شود. نمایندگی صدور اوراق بر عهده بانک است و صادرکننده تعهد دارد که بهره را در زمان معین بپردازد.

انواع اوراق قرضه در ایران

• 1) اوراق قرضه دولتی : در پاسخ به این سوال که اوراق قرضه دولتی چیست باید گفت که معمولا به منظور تامین مالی برنامه‌ ها، پرداخت لیست حقوق و به ویژه پرداخت صورتحساب ‌ها، بسیاری از دولت ‌ها برای انتشار اوراق قرضه دولتی اقدام می کنند. اوراق قرضه‌ کشورهای باثباتی مانند آمریکا، جزو امن ‌ترین سرمایه ‌گذاری‌ به حساب می آید، ولی از طرفی خرید اوراق قرضه دولتی کشورهای در حال توسعه، از ریسک بالاتری برخوردار است. جالب است بدانید که دولت آمریکا اوراق قرضه‌ دولتی خود را به وسیله خزانه ‌داری و چندین نهاد دولتی مختلف صادر کرده و در اختیار مشتاقان آن قرار می دهد.
• 2) اوراق قرضه ی شهرداری : این اوراق به وسیله شهرها، کشورها و مناطق گوناگون برای تأمین مالی عملیات ‌ها یا پرداخت هزینه‌ پروژه‌ ها صادر می ‌شود. اوراق قرضه‌ شهرداری هزینه‌ های ساخت بیمارستان، مدرسه، نیروگاه، خیابان، دفاتر اداری، فرودگاه، پل و … را از نظر مالی تأمین می ‌‌کند. معمولا شهرداری ‌ها هنگامی که به صدور اوراق قرضه اقدام می ‌کنند که به پولی بیشتر از پول حاصل از جمع‌ آوری مالیات ‌ها نیاز داشته باشند.
• 3) اوراق قرضه شرکتی : اوراق قرضه‌ شرکتی به وسیله کسب‌ و کار و برای کمک به تامین هزینه‌ آنها صادر می ‌شود. البته با این وجود که ریسک این اوراق بالاتر از اوراق قرضه‌ دولتی است، ولی پول بیشتری می ‌توان از آن به دست آورد. همچنین تعداد گزینه‌ ها برای انتخاب از بین اوراق قرضه‌ شرکتی به مراتب بیشتر است، ولی از طرفی از معایب اوراق قرضه شرکتی، معاف نبودن از مالیات است.

انواع اوراق قرضه از نظر بازه زمانی

اوراق قرضه در ایران به سه دسته کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تقسیم بندی می شود که شرایط هر یک به صورت زیر است؛

• **اوراق کوتاه ‌مدت : زمان سررسید آن ها از 1 تا 5 سال است.
• **اوراق میان ‌مدت : زمان سررسید اوراق میان ‌مدت از 5 تا 10 سال است.
• **اوراق بلند مدت : زمان سررسید اوراق بلندمدت بیشتر از 10 سال می باشد.

اوراق قرضه در جهان برخلاف سهام، عمر محدود دو، پنج، ده و حتی ۳۰ ساله دارند و اعتبار آن‌ ها در تاریخ تعیین شده که سررسید نام دارد، به اتمام خواهد رسید. هر چقدر این اوراق بلندمدت ‌تر باشد، بهره دریافتی نیز بالاتر خواهد بود. پرداخت بهره اوراق با درآمد ثابت، به صورت ماهانه، سه ماهه، نیم‌ ساله و سالانه است. هرچند ورقه قرضه تاریخ ‌های معینی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه فقط در تاریخ سررسید بازپرداخت خواهد شد.این اوراق در کشورهای خارجی یک ابزار بدهی میان‌ مدت و بلندمدت به منظور تامین مالی دولت‌ ها و شرکت‌ ها به حساب آمده و با تعهدات مشخصی همراه است. بستانکار یا فردی که اوراق را دارد، حق دریافت اصل و بهره آن را دارد، اما نمی تواند ادعای هیچ مالکیتی در شرکت نماید.

نمونه اوراق قرضه

مفاهیم مرتبط با اوراق قرضه که باید بدانید؛

مفاهیم مرتبط با اوراق قرضه چیست و چیزهایی را در مورد اوراق قرضه در ایران باید بلد باشیم؟ چنانچه قصد دارید با مفاهیم مرتبط و پاسخگویی به سوال اوراق قرضه چیست؟ آشنا شوید، ما به صورت خلاصه آن را در این بخش عنوان کرده ایم؛

نرخ بهره : به درصد بهره ‌ای که به خریدار تعلق می گیرد، نرخ بهره گفته می شود.

تاریخ سررسید : زمانی است که صادرکنندگان اوراق قرضه آن را به ارزش اسمی می پردازند.

سند بستانکاری : برگه‌ ای است که از سمت شرکت به شخص خریدار اوراق قرضه اعطا می شود.

قیمت اوراق قرضه : همان قیمتی است که صادر کننده در ابتدا اوراق قرضه را با آن قیمت به فروش رسانده است.

اولویت : اولویت در حقیقت در صورت ورشکسته شدن شرکت، زمان دریافت اصل مبلغ برگه و بهره‌ آن را تعیین می نماید.

امین دارندگان اوراق قرضه : امین دارندگان اوراق، شخصی است که به عنوان واسطه بین شرکت و خریداران اوراق قرضه عمل می کند.

تاریخ کوپن : تاریخ‌ هایی به حساب می آیند که صادر کننده اوراق قرضه مبلغ بهره را می پردازد. این باز پرداخت در هر دوره ‌ای می‌ تواند انجام شود.

ارزش اسمی : همیشه یک عدد روی اوراق قرضه چاپ می‌ شود که همان ارزش اسمی یا مبلغ پولی است که اوراق قرضه در زمان سررسید ارزش دارد. مبلغ مرجع صادر کننده اوراق قرضه در هنگام محاسبه پرداخت سود نیز استفاده می شود.

نرخ کوپن یا نرخ بهره : به نرخ بهره ای که بر مبنای ارزش اسمی اوراق قرضه پرداخت می شود، نرخ کوپن گفته می شود. این نرخ در طول دوره عمر خود ثابت است اما در صورت هر گونه تغییر، اعلان می شود.

تفاوت اوراق مشارکت با اوراق قرضه

تفاوت زیادی بین اوراق مشارکت و اوراق قرضه وجود ندارد. در حقیقت اوراق مشارکت، نوعی اوراق بدهی است که در ایران به وسیله دولت، شهرداری‌ ها، شرکت ‌های دولتی و خصوصی و برای تامین اعتبار طرح‌ های عمرانی، تولیدی و خدماتی انتشار می یابد، در حالی که در ارواق قرضه هیچ محدودیتی خاصی برای صادرکننده و تامین مالی اهداف مورد نظر او، وجود ندارد. دارندگان اوراق قرضه بستانکار شرکت به حساب می آیند ولی دارندگان اوراق مشارکت شریک مدنی شرکت یا موسسه ناشر بوده و در سود حاصل از اجرای طرح به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت سهیم هستند. تهیه دستورالعمل اجرایی و مقررات ناظر بر انتشار اوراق مشارکت بر عهده بانک مرکزی می باشد.

تفاوت اوراق قرضه با سهام

تفاوت برگه سهم با اوراق قرضه به چه صورت است؟ در اوراق سهام، سهام جزو سرمایه شرکت است ولی اوراق قرضه بدهی شرکت محسوب می شود. دارندگان اوراق قرضه برخلاف دارندگان سهام حق رای و اداره شرکت را ندارند و بستانکار شرکت به حساب می آیند. شباهت این اوراق با برگه سهام در این است که این اوراق هم مانند برگه سهام، یک صادر کننده دارد، ولی تفاوت آن با برگه سهم این است که دارنده برگه سهم، مشمول دریافت هیچ سود از قبل پیش بینی شده و توافق شده‌ای نیست بلکه ارزش این برگه را قیمت و نوسانات سهم در بورس تعیین خواهد کرد.

ولی در اوراق قرضه، ناشر متعهد می ‌شود که مبلغ مشخصی که بهره نام دارد را به صورت سالیانه در یک بازه زمانی مشخص به دارنده اوراق قرضه که شخص حقیقی یا شخص حقوقی است، بپردازد. همچنین اوراق قرضه در دنیا برخلاف سهام، عمر محدود اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟ دو، پنج، ده و حتی ۳۰ ساله دارند و اعتبار آن ‌ها در تاریخ تعیین شده که سررسید نام دارد، به اتمام خواهد رسید. هرچند ورقه قرضه تاریخ‌ های معینی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه تنها در تاریخ سررسید بازپرداخت خواهد شد.

مزایای اوراق قرضه

• ** اوراق قرضه از هزینه کمتری برخوردار است.
• ** فروش اوراق قرضه نوعی اهرم مالی محسوب می شود.
• ** با استفاده از بهترین اوراق قرضه امکان دریافت دارایی بلند مدت وجود دارد.
• ** اوراق قرضه وقتی میتوانند منتشر شوند که دیگر منابع سرمایه دارای کفایت و حجم کافی نباشند و با وجود شرایط مطلوب تولید و فروش هزینه انتشار اوراق قرضه به آسودگی تحمل شود، در این صورت به علت رونق بازار فروش، شرکت مربوطه هزینه اوراق قرضه را می پردازد و سود قابل قبلوی را کسب خواهد کرد.
• ** بیشتر اوقات در قوانین کشورهای مختلف، بهره های پرداختی به صاحبان اوراق قرضه شرکت جزو هزینه های شرکت به شمار می رود و از درآمدهای کسر می شود، بنابراین مبلغی که شرکت می بایست برای آن مالیت بپردازد به مقادیر کمتری تنزل پیدا می کند.
• ** انتشار اوراق بهادار از جمله اوراق قرضه، موجب می شود که شرکت مربوطه با شرکای جدید مواجه نشود و در مقابل پولی که از طریق فروض اوراق بهادار کسب می کند، دیگران را در حوزه مدیریت خویش دخالت ندهد.

معایب اوراق قرضه

• ** شرکت مکلف است در زمان مقرر اصل و بهره اوراق قرضه را بپردازد.
• ** در صورتی که شرکت نتواند بهره اوراق قرضه را بپردازد، موجب تقلیل شدید سود هر سهم و ارزش سهام خواهد شد.
• ** انتشار اوراق قرضه موجب افزایش بدهی های شرکت می شود و موجبات ازدیاد نسبت بدهی به سرمایه همان شرکت و در نهایت بالارفتن ریسک شرکت را فراهم خواهد گرد و تا زمانی که سرمایه شرکت مورد بحث افزای پیدا نکرده، امکان اخذ وام یا انتشار مجدد اوراق قرضه محدود خواهد شد.
• ** برای انتشار اوراق قرضه می بایست مراحل مختلف قانونی از طرف شرکت انتشار دهنده انجام شود و هزینه های معینی صرف شود؛ این دو فعالیت موجب خواهد شد تا بیشتر شرکت های کوچک نتوانند از امکان انتشار اوراق قرضه استفاده نمایند.

خلاصه مطلب و کلام پایانی

اوراق بدهی یا اوراق قرضه اوراقی است که شرکت صادر کننده آن متعهد می ‌شود در قبال مبلغی که از خریدار دریافت کرده، مبلغ مشخصی را در دوره‌ های مشخص به دارنده اوراق بپردازد. بنابراین بعد از پایان زمان مشخص و فرا رسیدن سررسید، موظف است اصل مبلغ دریافتی از خریدار اوراق را به او بازگرداند. شرکتی که این اوراق را صادر کرده در قبال مالک اوراق، موظف به پرداخت سود و اصل بهای آن است، ولی صاحب اوراق مالکیتی در خود شرکت ندارد. به دلیلی ویژگی‌ ای که این اوراق دارند به آن‌ ها اوراق بدهی می گویند. این اوراق معمولا از طرف شرکت‌ هایی که در تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیت ‌های خود مشکل دارند، انتشار داده می شود. این شرکت ‌ها به جای این که از بانک وام بگیرند، از مردم پول قرض گرفته و اوراق بدهی را به عنوان سندی از این بدهکاری ارائه می دهند.

به این کار تامین مالی جمعی نیز گفته می شود. این کار شرکت ‌ها موجب می شود که هم فعالیت ‌های آن ها به دلیل کمبود بودجه روی زمین نماند و روز به روز پیشرفت کنند و گسترش یابند و هم بدهکار بودن به مالکان اوراق خود نوعی سرمایه ارزشمند است که هم موجب می‌ شود برای پرداخت بدهی‌ هایش بیشتر تلاش کند و هم سرمایه خوبی برای خودش در آینده باقی خواهد ماند. همچنین از آنجایی که شرکت صادر کننده موظف است سود دوره ‌ای مشخص به همراه اصل پول مالکان اوراق را در موعد سررسید به آن ‌ها بپردازد، سرمایه‌ گذاری در این اوراق یکی از کم‌ ریسک ‌ترین سرمایه ‌گذاری‌ ها به حساب می آید.

همانطور که گفتیم اوراق بدهی انواع متفاوتی دارد که تفاوت آن‌ ها در شرکت صادر کننده و یک سری موارد دیگر است که می بایست پیش از سرمایه گذاری برای شناخت بهترین اوراق قرضه بپردازید. به عنوان مثال اوراق صکوک شرکتی، اوراق مشارکت دولتی و شرکتی، اوراق منفعت، اوراق خزانه دولتی، اوراق استصناع، گواهی سپرده، اوراق مرابحه، اوراق سلف موازی استاندارد، سهام ممتاز و اوراق بهادار وثیقه ‌ای از انواع اوراق بدهی هستند. جالب است بدانید که از مهم ترین انواع اوراق بدهی، اوراق مشارکت دولتی و شرکتی است و همانطور که از نامش مشخص است، سرمایه ‌گذاران با خرید این اوراق در یک طرح مشارکت می یابند.

در انتها امیدوارم از این مطلب که اوراق قرضه دولتی ایران را با جزئیات معرفی کرد، استفاده کرده باشید و این را در نظر داشته باشید که قبل از شناسایی بهترین اوراق قرضه و خرید آن، حتما به تحقیق درباره اوراق قرضه مورد نظر بپردازید.

اگر سوال یا ابهامی در مورد بهترین اوراق قرضه داشتید، حتما در بخش دیدگاه ها بنویسید تا پاسخ داده شود.