صرافی غیرمتمرکز چیست و چه تفاوتی با صرافی متمرکز دارد؟
اگرچه صرافیهای متمرکز (CEX) در حال حاضر بر فعالیتهای معاملاتی ارزهای دیجیتال غالب هستند، اما محبوبیت صرافی های غیرمتمرکز (DEX) روزبهروز در حال افزایش است. صرافی غیرمتمرکز با تکیه بر قراردادهای هوشمند خودکار، انجام معاملات همتابههمتا و بدون واسطه را تسهیل میکنند.
صرافی متمرکز هم بهعنوان یک شخص ثالث بین خریدار و فروشنده وارد عمل میشود. بیشتر تراکنشهای ارزهای دیجیتال در صرافیهای متمرکز انجام میگیرد، چون قابلیت اطمینان بیشتری دارند.
در اینجا این پرسش ممکن است برای شما به وجود آید که کدام صرافی بهتر است؟ اجازه دهید ابتدا به معرفی این صرافیهای ارز دیجیتال و آشنایی با نحوه کار آنها بپردازیم و مزایا و معایب هر یک را بررسی کنیم، سپس آنها را با هم مقایسه خواهیم کرد.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی های غیرمتمرکز (Decentralized Exchange)، برنامههای غیرمتمرکز مستقل (DApps) و پلتفرمهای آنلاینی هستند که به خریداران یا فروشندگان ارزهای دیجیتال اجازه میدهند بدون هیچ واسطهای معاملات کریپتو خود را انجام دهند.
صرافیهای غیرمتمرکز بهجهت رفع نیاز به هر مرجع و سازمانی برای نظارت و تأیید معاملات انجامشده، به وجود آمدند. این صرافیها از طریق قراردادهای هوشمند و بازارسازان خودکار، معاملات را اداره میکنند و این موضوع باعث میشود که «همتابههمتا» باشند.
صرافی های غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟
DEXها اجازه مبادلات بین فیات و کریپتو را نمیدهند. در عوض، بهطور انحصاری توکنهای ارزهای دیجیتال را با دیگر توکنها معامله میکنند.
صرافی های غیرمتمرکز تنها مجموعهای از قراردادهای هوشمند هستند که قیمت ارزهای دیجیتال مختلف را به صورت الگوریتمی تعیین کرده و از «استخرهای نقدینگی» استفاده میکنند تا انجام معاملات سادهتر شود. تراکنشهای DEX به طور مستقیم بر روی بلاک چین قرار میگیرند.
این صرافیها اغلب بر اساس کد منبع باز (Open Source) ساخته میشوند، به این معنی که علاقهمندان میتوانند نحوه عملکرد آنها را ببینند. همچنین توسعهدهندگان میتوانند کدهای برنامهنویسیشده را برای ایجاد پروژههای رقیب جدید بررسی کنند.
صرافی متمرکز چیست؟
یک صرافی متمرکز، سایت یا اپلیکیشنی است که در آن افراد میتوانند ارزهای دیجیتال و توکنهای فهرستشده در آن صرافی را بخرند، بفروشند یا معامله کنند.
این صرافیها، ارزهای دیجیتال کاربران را در کیف پولهای متصل به اینترنت که توسط صرافی کنترل میشوند، نگهداری میکنند. صرافی کلیدهای خصوصی شما را در اختیار دارد. اما میتوانید بعد از انجام معامله و یا خرید رمز ارز، آنها را به کیف پول ارز دیجیتال شخصی خود منتقل کنید.
استفاده از صرافیهای متمرکز برای تازهواردها بسیار آسان است و آنها اغلب میتوانند معاملات سریع را ارائه دهند، چون وابسته به زیرساخت بلاک چین نیستند.
صرافیهای متمرکز چگونه کار می کنند؟
فرض کنید میخواهید مقداری بیت کوین بخرید. میتوانید به صرافی مراجعه کنید، با ارائه برخی از مشخصات بانکی و اطلاعات شناسایی ثبت نام و مقداری پول نقد واریز کنید. صرافی قیمت را بر اساس «دفتر سفارش» به شما اعلام میکند و شما میتوانید معامله خود را انجام دهید.
صرافی بیت کوینهای خریداریشده را در حساب شما نشان میدهد و میتوانید با توکنهای دیگر در صرافی، آنها را معامله کنید. در صرافی متمرکز، هر معاملهای که انجام میدهید، مانند مبادله بیتکوین با اتریوم، در یک بلاک چین انجام نمیشود، بلکه در پایگاه داده صرافی انجام خواهد شد.
مزایا و معایب صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی های غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال به کاربران این امکان را میدهد تا بدون نیاز به شخص ثالث تراکنشهای همتابههمتا را انجام دهند. با این حال، در صرافیهای غیرمتمرکز نمیتوان ارزهای فیات را با ارزهای دیجیتال معامله کرد.
مزایای صرافی های غیرمتمرکز
ناشناس بودن: برخلاف صرافیهای متمرکز ارزهای دیجیتال که مشتریان را ملزم میکند تا هنگام افتتاح حساب، اطلاعاتی از جمله احراز هویت یا جزئیات مربوط به مشتری را تکمیل کنند، صرافیهای غیرمتمرکز ناشناس هستند و حریم خصوصی کاملی را ارائه میدهند.
بدون خطر هک شدن: صرافیهای غیرمتمرکز گزینه خوبی برای سرمایهگذارانی است که نگران ریسک هک شدن صرافی هستند. کاربران صرافیهای غیرمتمرکز نیازی به انتقال داراییهای خود به شخص ثالث ندارند و این خطر هک شدن را کاهش میدهد.
جلوگیری از دستکاری بازار: از آنجایی که تعامل در صرافیهای غیرمتمرکز به صورت همتابههمتا است، شرکت کنندگان کریپتو از دستکاری بازار محافظت میشوند.
معایب صرافی های غیرمتمرکز
نبود پرداختهای فیات: شاید بزرگترین نقطه ضعف صرافی غیرمتمرکز این باشد که آنها اجازه مبادله ارزهای فیات را با ارزهای دیجیتال نمیدهند. کاربرانی که ارزهای رمزنگاریشده را در اختیار ندارند یا میخواهند فرصتی برای نقد کردن ارزهای دیجیتال خود داشته باشند، تراکنش با استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز را ناخوشایند میدانند.
پیچیدگی: صرافیهای متمرکز پلتفرمهای خود را برای انجام تراکنشها با ویژگیهایی کاربرپسند ارائه میدهند. اما صرافیهای غیرمتمرکز فرآیند پیچیدهتری دارند. بهعنوان مثال، اگر کاربر رمزعبور خود را فراموش کند، روشهای پیچیدهای برای بازیابی آن وجود دارد که ممکن است برای مبتدیان دشوار باشد.
نقدینگی: صرافیهای غیرمتمرکز اغلب در زمینه نقدینگی با مشکل مواجه میشوند، چون برخلاف صرافیهای متمرکز، نقدینگی آنها بهشدت به تعداد کاربرانی که روی پلتفرم معامله میکنند، وابسته است. آنها همچنین اغلب به هیچ صندوقی دسترسی ندارند که بتوانند برای تسهیل مبادلات از آن استفاده کنند. اما خوشبختانه، فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) راه حلی برای این موضوع از طریق استخرهای نقدینگی ارائه کرده که صرافیهای غیرمتمرکز میتوانند از آنها بهره ببرند.
صرافی متمرکز چه مزایا و معایبی دارد؟
همانطور که از نام آن پیداست، صرافیهای متمرکز ارزهای دیجیتال بهعنوان یک شخص ثالث بین خریدار و فروشنده عمل میکنند. بیشتر تراکنشهای ارزهای دیجیتال، در صرافیهای متمرکز انجام میشوند، چون قابلیت اطمینان بیشتری دارند. در ادامه مزایا و معایب این صرافی ها را بررسی میکنیم.
مزایای صرافی های متمرکز
کاربرپسند: برخلاف استفاده از کیف پولهای ارز دیجیتال و انجام تراکنشهای همتابههمتا که میتواند پیچیده و دست و پا گیر باشد، صرافیهای متمرکز ارزهای دیجیتال رابط کاربری دوستانه و پلتفرمهایی ساده برای استفاده دارند که انجام تراکنشها را در هر مکان و زمانی راحت میکند.
قابل اعتماد: هنگام صحبت در مورد ارزهای دیجیتال، قابلیت اطمینان یک نگرانی مهم برای سرمایهگذاران و معاملهگران است. اینجاست که صرافیهای متمرکز با ایجاد یک لایه امنیتی اضافی و قابلیت اطمینان در تراکنشها و معاملات، یک مزیت را به وجود میآورند. آنها این کار را با تسهیل معامله از طریق پلتفرمهای توسعهیافته و متمرکز انجام میدهند، درست مانند بسیاری از بازارهای بورس در سراسر جهان.
معایب صرافی های متمرکز
ریسک هک شدن: از آنجایی که صرافیهای متمرکز توسط شرکتهایی اداره میشوند که مسئولیت داراییهای مشتریان خود را بر عهده دارند، به شدت در معرض خطر هک شدن یا خطر امنیت سایبری هستند.
کارمزد تراکنش: صرافیهای متمرکز درصدی از تراکنش را بهعنوان کارمزد برای خدماتی که ارائه میدهند، دریافت میکنند. حتی اگر مالیات هنگام انجام معاملات در ارزهای دیجیتال اعمال نشود، هزینههای دریافتشده توسط صرافیهای متمرکز هزینههای مالی مهمی را تشکیل میدهند.
صرافی غیرمتمرکز و متمرکز چه تفاوتی دارند؟
تا به اینجای مقاله با صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز آشنا شدیم. مزایا و معایب هر یک را هم توضیح دادیم. برای مقایسه بهتر، تفاوتهای این دو صرافی را در قالب یک جدول بررسی خواهیم کرد.
با مقایسه این دو صرافی، میتوانید به پاسخ پرسشی که در ابتدای مقاله عنوان شد برسید.
صرافی متمرکز | صرافی غیرمتمرکز | تفاوتها |
برای جلوگیری از هکرها باید تدابیر امنیتی بسیار سختی داشته باشید. | هیچ شانسی برای هک یا هر گونه خطر امنیتی دیگر وجود ندارد. | امنیت |
بسیار محبوب | هنوز چندان محبوب نیستند. | محبوبیت |
امکانات زیادی برای ارائه دارد. | صرافی های غیرمتمرکز امکانات زیادی برای ارائه ندارند. | ویژگیها و امکانات |
نقدینگی بالا | نقدینگی پایین | نقدینگی |
سفارشات در کمتر از یک ثانیه اجرا میشوند. | اجرای سفارشات بیشتر طول میکشد. | سرعت |
صرافی های متمرکز تنظیم شده و از انطباق پیروی می کنند. آنها نیاز به مجوز از مقامات دارند. | تنظیم DEX ها به این راحتی نیست و نیازی به مجوز از نهادهای نظارتی ندارند. | قوانین |
کنترل در دست پلت فرم است. | کاربران کنترل این تبادل را در دست دارند | کنترل |
بیشتر صرافیهای متمرکز برای انجام تراکنشها کارمزد دریافت میکنند. | در مورد صرافیهای غیرمتمرکز کارمزد بسیار پایین است و یا کارمزدی دریافت نمیشود. | کارمزد |
بهترین صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز کدامند؟
در حال حاضر، صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز زیادی فعالیت میکنند که ما در اینجا معروفترین آنها را لیست کردهایم.
از بین صرافی های غیرمتمرکز میتوان به صرافیهای زیر اشاره کرد.
- یونیسواپ (Uniswap)
- سوشیسواپ (Sushiswap)
- پنکیکسواپ (PancakeSwap)
- توکنلون (Tokenlon)
- ونوس (Venus)
- کایبرسواپ (KyberSwap)
- واناینچ (1inch Exchange)
- اوپنسی (OpenSea)
- صرافی dYdX
- سروم (Serum)
- پنگولین (Pangolin)
- کوئیک سواپ (Quickswap)
- ریدیوم (Raydium)
- اسپوکیسواپ (Spookyswap)
- تریدرجو (Traderjoe)
- کرو فایننس (Curve finance)
بهترین صرافی های متمرکز هم در زیر لیست کردهایم.
- بایننس (Binance)
- کوینبیس (Coinbase)
- صرافی FTX
- کراکن (Kraken)
- کوکوین (Kucoin)
- هیوبی گلوبال (Huobi Global)
- گیت (GTE.IO)
- بیتفینکس (Bitfinex)
- بیتاستمپ (Bitstamp)
- بیتفلایر (bitFlyer)
- بایبیت (Bybit)
- جمینی (Gemini)
در یک نگاه
صرافی های غیرمتمرکز به کاربران اجازه میدهند ارزهای دیجیتال را بدون نظارت شخص ثالث خرید و فروش کنند. اگرچه تمرکززدایی کامل هنوز واقعیت ندارد، اما صرافی غیرمتمرکز سطوح مختلفی از امنیت، حریم خصوصی و کارایی را به سرمایهگذاران ارائه میدهد.
در حالی که یک صرافی متمرکز کاربرپسندتر و از نظر تئوری ایمنتر است، یک صرافی غیرمتمرکز فناوری جدیدی است که به احتمال زیاد در آینده به یک استاندارد تبدیل خواهد شد. گرچه این صرافیها هنوز مشکلات و معایبی دارند که با کمک DeFi در طول زمان ممکن است رفع شوند.
صرافی غیرمتمرکز (DEX) چیست؟
صرافیهای غیرمتمرکز یا DEX ،صرافیهای ارز دیجیتال هستند که اصول اصلی فضای کریپتو را کاملاً رعایت میکنند.
عملکرد آنها متکی به قراردادهای هوشمند و مدلهای مبتنی بر بلاکچین است که به کاربران امکان میدهد از ناشناس بودن، فراگیری مالی و طیف گستردهای از پروژههای کریپتو بهره ببرند.
اما کاربرانی که میخواهند این ابزارهای سیستم مالی توزیعشده را کشف کنند، باید از خطرات احتمالی آگاه باشند. در این مقاله، ویژگیهای اصلی صرافیهای غیرمتمرکز، نحوه عملکرد آنها و تفاوتهای اصلی آن با پلتفرمهای متمرکز را پوشش میدهیم.
ویژگیهای DEX
صرافیهای غیرمتمرکز کریپتو، پلتفرمهایی هستند که راهی را برای معاملهگران فراهم میکنند تا ارزهای دیجیتال را بهصورت همتا به همتا مبادله کنند و دیگر نیازی بهواسطه برای مبادله ارزهای دیجیتال ندارند.
استفاده از قراردادهای هوشمند امکان انجام معاملات مستقیم را فراهم میکند. این صرافیها مبتنی بر بلاکچین هستند و شامل الزامات از پیش تعیین شدهای میباشند که برای انجام صحیح تراکنش باید برآورده شوند.
برای استفاده از DEX، نیازی به ثبتنام یا ایمیل نیست. در عوض شما به یک کیف پول سازگار با قراردادهای هوشمند روی شبکه صرافی نیاز دارید. هرکسی که یک گوشی هوشمند متصل به اینترنت دارد میتواند از خدمات مالی ارائه شده توسط DEX استفاده کند. این ابزارها به شما امکان میدهند از بسیاری از خدمات ارائه شده توسط فضای DeFi، همراه با قابلیت مدیریت معاملات خود در حریم خصوصی کامل بهرهمند شوید.
حفظ حریم خصوصی در واقع یکی از تفاوتهای اصلی بین DEXها و صرافیهای متمرکز (CEX) میباشد.
تفاوت بین صرافیهای غیرمتمرکز و صرافیهای متمرکز چیست؟
حریم خصوصی که یکی از ارزشهای اصلی بازار ارز دیجیتال میباشد، در صرافیهای غیرمتمرکز رعایت میشود. کاربران میتوانند از یک سیستم مالی که به جزئیات شخصی آنها نیاز ندارد، استفاده کنند و بهخاطر حذف واسطه، هزینههای کمتری را بابت تراکنش پرداخت کنند.
بااینحال، بسیاری از کاربران CEX را که شبیه به مؤسسات مالی سنتی است، ترجیح میدهند.
برای درک بهتر هر دو پروتکل، در اینجا تفاوتهای اصلی بین DEX و CEX بیان شده است:
- ارزهای دیجیتال و فیات: CEXها به کاربران اجازه میدهند که هم از ارزهای دیجیتال و هم از فیات استفاده کنند، درحالیکه DEXها فقط اجازه معامله ارزهای دیجیتال را میدهند. این میتواند نقطهضعف DEXها برای آن دسته از معامله گران و سرمایهگذارانی باشد که میخواهند از ارزهای سنتی استفاده کنند یا دانش کافی برای کار با جفت ارزهای دیجیتال را ندارند.
- پایگاهداده مرکزی: CEXها مسئولیت معاملات و سپردههای کاربران را بر عهده میگیرند، درحالیکه هر معامله DeFi مستقیماً در بلاکچین ثبت میشود. همانطور که اشاره کردیم، صرافیهای DeFi با فراهمکردن تراکنشهای همتا به همتا، هیچ پایگاهداده متمرکزی برای مدیریت تراکنشها ندارد.
- نقدینگی: CEXها از دفتر سفارش استفاده میکنند تا این امکان را برای خریداران و فروشندگان فراهم کنند که همتای خود را هنگام معامله پیدا کنند. صرافیهای متمرکز میتوانند سطوح بالایی از نقدینگی را حفظ کنند، زیرا میتوانند هر عملیاتی را که برای حفظ چنین نقدینگی لازم است متمرکز کنند. علاوه بر این، آنها از کمک معامله گران نهادی برخوردار هستند و به آنها اجازه میدهد در مقایسه با صرافیهای غیرمتمرکز سطوح لغزش کمتری را داشته باشند. لغزش یکی از ریسکهای اصلی استفاده از DEX است و زمانی اتفاق میافتد که قیمت یک دارایی در زمان تکمیل معامله با قیمتی که در زمان شروع معامله داشت متفاوت باشد که نتیجه مستقیم نوسانات زیاد است.
- اعتماد: وقتی از CEX استفاده میکنید، کلیدهای خصوصی خود را به صرافی میسپارید. کلیدهای خصوصی مانند گذرواژههای حسابهای مالی شما هستند که برای اثبات مالکیت داراییهای خود، امضای تراکنشها، اجازه نقلوانتقال و مدیریت وجوه به آنها نیاز دارید.
- تأیید حساب: CEXها مانند مؤسسات مالی سنتی کار میکنند و به اطلاعات شخصی شما نیاز دارند و باید حساب خود را مطابق رویههای KYC (مشتری خود را بشناسید) که توسط پلتفرمهای CeFi در نظر گرفته شده است تأیید کنید. ساختار DEX ریسک طرف مقابل را کاهش میدهد، یعنی این خطر که یکی از طرفهای درگیر در تجارت یا هر قرارداد دیگری به تعهدات خود عمل نکند. به همین دلیل، آنها نیازی به ثبتنام یا تأیید حساب شما ندارند، زیرا مجبور نیستند هرگونه اختلاف احتمالی را مدیریت کنند.
- مقررات: اقدامات نظارتی CEX ، سرمایهگذاران نهادی بیشتری را جذب میکند و این یکی از دلایلی است که CEXها عموماً نقدینگی بیشتری دارند.
بنابراین، هر دو DEX و CEX دارای مزایا و معایب هستند. DEXها فراگیر هستند، اما میتوانند مشکلات نقدینگی را تجربه کنند. CEXها متمرکز هستند، اما به افراد اجازه میدهند فیات را به ارز دیجیتال تبدیل کنند.
چگونه از DEX استفاده کنیم؟
همانطور که اشاره کردیم، صرافیهای ارز دیجیتال در DeFi بهصورت همتا به همتا کار میکنند، یعنی هیچ مرجع مرکزی تراکنشها را مدیریت نمیکند و به خریداران و فروشندگان اجازه میدهد معاملات و حسابهای خود را به طور مستقل و ناشناس مدیریت کنند.
برای استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز، فقط کافی است که کیف پول DeFi خود را متصل کنید. به دلایلی که قبلاً ذکر کردیم، صرافیهای DeFi موفق شدند ریسک طرف مقابل را کاهش دهند، بنابراین برای شناسایی نیازی به ثبتنام و اشتراکگذاری اطلاعات شخصی خود در پلتفرم نخواهید داشت .
کیف پولهای دیفای
استفاده از کیف پولهای DeFi به این معنی است که شما تنها مسئول کلیدهای خصوصی خود هستید و آنها را به پلتفرم نمیسپارید. این به شما امکان میدهد تا به طور کامل داراییهای خود را کنترل کنید. اما این یک جنبه منفی دارد و آن این است که اگر کلیدهای خصوصی خود را گم کنید، هیچکس نمیتواند به شما کمک کند تا دوباره به وجوه خود دسترسی پیدا کنید، بنابراین همیشه باید آنها را به روشی امن ذخیره کنید.
بازارسازان خودکار (AMM)
اگر صرافیهای DeFi تنها با اتصال خریداران و فروشندگان کار میکرد، قیمت داراییها در پلتفرمهای معاملاتی غیرمتمرکز کریپتو تا حد زیادی با قیمتی که در سایر صرافیها یافت میشود متفاوت بود؛ بنابراین، نمیتواند کاربران را جذب کند و تمام مزایای ارائه شده توسط صرافیهای غیرمتمرکز بیفایده خواهد بود. DEXها سیستمی را توسعه دادند تا قیمتها را منصفانه نگه دارد و سطح نقدینگی خوبی داشته باشد.
این سیستم از بازارسازان خودکار (AMMs) تشکیل شده است: آنها برای جمعآوری اطلاعات در مورد قیمتها در صرافیهای مختلف به اوراکلهای بلاکچین متکی هستند و استخرهای نقدینگی را کنترل میکنند. این سیستم نقدینگی ارائه شده توسط کاربران را جمعآوری میکند و بازارهایی را نشان میدهد که مردم میتوانند از آنها برای تجارت استفاده کنند.
نقدینگی بیشتر به ثبات بیشتر مربوط میشود، بنابراین DEXها سیستمهایی را برای پاداش دادن به ارائهدهندگان نقدینگی توسعه دادند. اما معمولاً این پاداشها شامل هزینههای ثابت LP است. این ممکن است منعکسکننده نوسانات بازار نباشد، زیرا LPهایی که نقدینگی را برای بازارهای بیثبات فراهم میکنند، میتوانند زیان بیشتری را تجربه کنند و با مشکلاتی مانند زیان دائمی مواجه شوند.
برای یافتن راهحلهای جدید برای معایب اصلی DEX، برخی از صرافیهای غیرمتمرکز از سیستمهای مختلفی برای پاداش دادن به LP استفاده میکنند.
بهعنوانمثال، KyberSwap از پروتکل Dynamic Market Maker (DMM) برای انعکاس بهتر نوسانات بازار و صرافی غیر متمرکز (DEX) چیست؟ به حداکثر رساندن پاداش برای ارائهدهندگان نقدینگی خود استفاده میکند. در این مدل، کارمزد LP ثابت نیست، بلکه باتوجهبه نوسانات تنظیم میشود: اگر بازاری نوسان داشته باشد، هزینههای LP بالاتری دریافت میشود. اگر بازار ثبات بیشتری داشته باشد، هزینهها کاهش مییابد.
Uniswap از سیستم متفاوتی استفاده میکند: به ارائهدهندگان نقدینگی بر اساس سطوح مختلف پاداش میدهد، تا ریسکهای موجود در مجموعه را بهتر منعکس کند. لایه ۰.۰۵٪ با توکنهای پایدار بهتر عمل میکند، درحالیکه ردیفهای ۰.۳٪ و ۱٪ برای استخرهای پرخطرتر مناسب هستند.
مثال دیگر Bancor است که به ارائهدهندگان نقدینگی اجازه میدهد تا بر روی داراییهای منفرد، تمرکز کنند تا بدون نیاز به تأمین نقدینگی برای جفتهای کریپتو، بازدهی کسب کنند.
مزایای استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز
با یک صرافی غیرمتمرکز، تجارت کریپتو را میتوان به طور مستقل و بدون نیاز به هیچ مرجع مرکزی مدیریت کرد و این امکان را برای کاربران فراهم میکند تا داراییها و کلیدهای خصوصی خود را به همراه تعدادی مزیت دیگر داشته باشند:
- طیف گستردهای از پروژههای کریپتو: در DEXها میتوانید هم پروژههای محبوب ارز دیجیتال و هم پروژههایی را که در مراحل ابتدایی خود هستند پیدا کنید.
•DEXبه طورکلی ایمنتر از CEX است: یک صرافی DeFi از قراردادهای هوشمند استفاده میکند تا بهدرستی کار کند و امکان تراکنشهای همتا به همتا را فراهم کند؛ بنابراین، اگر شرایط تعیین شده در قرارداد برآورده نشود، آن قرارداد اجرا نمیشود. علاوه بر این، هر کاربر یک کیف پول متفاوت برای مدیریت وجوه دارد و تنها یک مرجع همه تراکنشها را مدیریت نمیکند که این امر حمله هکرها به کاربران را دشوارتر میکند.
- میتوانید بدون به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی خود از DEX استفاده کنید: این یک مزیت بزرگ برای همه کسانی است که در کشورهای درحالتوسعه زندگی میکنند و همچنین برای کسانی که میخواهند کنترل کاملی بر امور مالی خود در اقتصادهای توسعهیافته داشته باشند.
نتیجه نهایی
صرافی غیرمتمرکز امکان انجام تراکنشهای همتا به همتا را مهیا میکند که بر اساس قراردادهای هوشمند، مستقیماً روی بلاکچینها ثبت میشوند.
برخی از مزایای آنها شامل فراگیری مالی، کارایی سرمایه و کاهش هزینه است، زیرا یک کیف پول DeFi تمام چیزی است که برای حضور در بازار نیاز دارید و مجبور نیستید برای خدمات ارائه شده توسط پلتفرمهای متمرکز هزینه بیشتری بپردازید. اما درعینحال، آنها دارای معایبی هستند که به طور عمده مربوط به سطوح پایینتر نقدینگی در مقایسه با مبادلات متمرکز است.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟ نکاتی درباره صرافیهای غیرمتمرکز که احتمالا نمیدانید
صرافیها بستر معاملات ارزهای دیجیتال را فراهم میکنند. تا چند سال قبل، فقط یک نوع صرافی در بازار رمز ارزها وجود داشت، اما چند سالی است که نوع جدیدی از صرافیها به نام «صرافی غیرمتمرکز» ابداع شده است. این صرافیها بین فعالان بازار ارزهای دیجیتال به DEX مشهورند. در این مقاله، قصد داریم صرافی غیرمتمرکز را مفصل بررسی کنیم. نکات مهمی درباره این دسته از صرافیها وجود دارد. برای آگاهی از این نکات، تا پایان با ما همراه باشید.
فهرست عناوین مقاله
فلسفه شکلگیری صرافی غیرمتمرکز چیست؟
قبل از معرفی صرافیهای غیرمتمرکز، بد نیست درباره فلسفه شکلگیری آنها توضیح دهیم. ابداع صرافیهای DEX رابطه تنگاتنگی با ماهیت فناوری بلاکچین دارد. بلاکچین پرچم غیرمتمرکزسازی در کارهای مختلف را به دست گرفته است. این در حالی است که تا چندی قبل، کاربران بازار ارزهای دیجیتال برای انجام معاملات مجبور بودند از صرافیهای متمرکز استفاده کنند.
صرافی متمرکز واسطهای برای مدیریت وجوه و پردازش معاملات در کار است. چنین پدیدهای با مفهوم تمرکززدایی که از ویژگیهای اساسی فناوری بلاکچین به شمار میرود، در تضاد آشکار است؛ همین مسئله سبب شد گروهی از فعالان بازار، تصمیم بگیرند صرافیهایی راهاندازی کنند که در آنها هیچ واسطهای برای انجام معاملات در کار نباشد. از اینجا بود که صرافیهای غیرمتمرکز به عرصه ارزهای دیجیتال وارد شدند.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
در ادامه، باید به این سؤال کلیدی پاسخ دهیم که صرافی غیرمتمرکز چیست. این صرافیها بازارهای معاملاتی همتابههمتا هستند؛ به این معنی که معاملهگران در آنها بدون نیاز به حضور واسطه، بهصورت مستقیم با هم معامله میکنند. چارچوب مشخصی با عنوان توافقنامههای خودکار در این صرافیها تعریف میشود. این توافقنامههای خودکار بهنوعی قرارداد هوشمند ند. تمام تراکنشها در بستر صرافی DEX مبتنی بر توافقنامه خودکار بدون دخالت واسطه انجام میگیرد.
به این ترتیب، میتوان ادعا کرد که صرافیهای DEX با هدف حذف نهادهای ناظر و مرجع، برای انجام معاملات در بازار رمز ارزها ایجاد شدهاند. علاوه بر آن، صرافیهای غیرمتمرکز برای حراست از حریم خصوصی کاربران، گامی بلند و رو به جلو محسوب میشوند. هویت افراد در زمان استفاده از این صرافیها محفوظ باقی میماند.
معاملات در صرافی غیرمتمرکز چگونه انجام میشوند؟
در بخش صرافی غیرمتمرکز چیست، اشاره کردیم که معاملات در آنها به کمک قراردادهای هوشمند اجرا میشوند؛ به همین دلیل، این صرافیها باید در بستر شبکههای بلاکچین راهاندازی شوند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکنند. اصلیترین شبکه بلاکچین میزبان صرافیهای DEX، اتریوم است.
کاربران برای معامله در این صرافیها به واریز وجه به حساب کاربری خود نیازی ندارند، بلکه به کمک قراردادهای هوشمند میتوانند کیف پول دیجیتال خود را مستقیم به پلتفرم صرافی متصل کنند. در ادامه، ثبت سفارش در بازار انجام میشود. بهمحض انعقاد معامله، ارز دیجیتال از کیف پول فروشنده مستقیم به کیف پول خریدار منتقل میشود.
روشهای مختلف تأمین نقدینگی در صرافیهای DEX
در حال حاضر سه روش برای تأمین نقدینگی در صرافیهای غیر متمرکز وجود دارد که عبارتاند از:
1. بازارساز خودکار (AMM)
سیستم بازارساز خودکار (Automated Market Maker) با هدف حل مشکل نقدینگی در صرافیهای غیرمتمرکز ایجاد شده است. ایده اصلی این صرافیها بر اساس مقالهای تخصصی که ویتالیک بوترین (خالق اتریوم) منتشر کرد، شکل گرفت. سیستم بازارساز خودکار به خدمات مبتنی بر بلاکچین متکی است. این خدمات را اوراکلهای بلاکچین ارائه میدهند. در قالب آنها، اطلاعاتی از پلتفرمهای دیگر برای تعیین قیمت داراییهای معاملهشده ارائه میشود.
به کمک سیستم بازارسازی خودکار، سفارشهای خریدوفروش، مستقیم به هم متصل نمیشوند، بلکه نقدینگی لازم در استخرهای نقدینگی تأمین میشود. اجرای معاملات مبتنی بر داراییهای موجود در استخرهای نقدینگی صورت میگیرد. تأمین نقدینگی استخرها نیز بر عهده کاربران است؛ به این ترتیب، هر کاربر در ازای سپردن دارایی خود به استخر نقدینگی برای مدت زمان مشخصی، پاداش دریافت میکند.
اساس کار نیز به این صورت است که جفت ارزهای معاملاتی در استخر نقدینگی تعریف میشوند. در ادامه، تأمینکنندگان نقدینگی باید سپردهگذاری خود را در این جفتارزهای معاملاتی انجام دهند. البته در سیستم بازارساز خودکار مشکل بزرگی وجود دارد: زمانی که نقدینگی کافی در استخرها هست، معاملات با لغزش ناچیزی انجام میشوند؛ اما در مواقع کمبود نقدینگی، معاملات با لغزش زیادی اجرا میشوند؛ به این معنی که خریدار مجبور میشود قیمت بیشتری از قیمت واقعی جفت ارز را بپردازد.
2. دفتر سفارش (Order Book)
بحث صرافی غیرمتمرکز چیست را با معرفی یکی دیگر از انواع صرافی DEX پی میگیریم. در صرافی دفتر سفارش، تمام سوابق سفارشهای باز خریدوفروش ارزهای دیجیتال برای برخی از جفت ارزهای معاملاتی جمعآوری میشوند. سفارشهای خرید نشان میدهد که معاملهگر مایل به خرید یا پیشنهاد برای یک دارایی با قیمتی خاص است؛ درحالیکه سفارشهای فروش نشان میدهد که معاملهگر آماده است تا دارایی خود را در قیمت مشخصی بفروشد.
تمامی این دادهها در دفتر سفارش مبتنی بر بلاکچین ثبت و نگهداری میشوند. به کمک این سیستم، امکان اجرای معاملات اهرمی در صرافیهای غیرمتمرکز مهیا میشود؛ هرچند که تجربه نشان داده صرافی دفتر سفارش، همواره دچار مشکل کمبود نقدینگی است.
3. سیستم تجمیع کننده (DEX aggregators)
یکی دیگر از راهحلهای مشکل نقدینگی در صرافیهای غیرمتمرکز، تجمیعکنندگان DEX هستند. در صرافی غیر متمرکز (DEX) چیست؟ پلتفرمهای تجمیعکننده، نقدینگی از چندین صرافی غیرمتمرکز جمعآوری میشود. به این ترتیب، لغزش در سفارشهای مختلف به حداقل مقدار ممکن میرسد. در نتیجه، کارمزد معاملات نیز بهینه میشود. زمان ثبت معاملات نیز کاهش مییابد.
مزایای صرافیهای غیرمتمرکز
در ادامه، مهمترین مزایای صرافی غیرمتمرکز را بررسی میکنیم. اصلیترین مواردی که باید در این باره اشاره کنیم، عبارتاند از:
1. دسترسی به توکنهای بیشتر
در صرافیهای متمرکز قبل از قرار دادن یک توکن در فهرست معاملات، معمولاً بررسیهای انجام میشود؛ به همین دلیل، تعداد توکنهای در دسترس این صرافیها کم است؛ درحالیکه در صرافیهای DEX تعداد زیادی توکن دسترسی وجود دارد؛ البته این ماجرا خطر کلاهبرداریها را نیز تا حدودی افزایش میدهد.
2. حفظ حریم خصوصی
در صرافی غیرمتمرکز هویت کاربران در جریان معاملات فاش نمیشود. کار کردن با این صرافیها بدون نیاز به احراز هویت امکانپذیر است.
3. ارتقای امنیت دارایی
اشاره کردیم که دارایی کاربران در صرافی غیرمتمرکز نگهداری نمیشود؛ بنابراین، تنها زمانی که کاربران قصد معامله کردن دارند، کیف پول خود را به صرافی متصل میکنند؛ به این ترتیب احتمال حمله هکری به صرافیهای غیرمتمرکز کاهش پیدا میکند.
4. کارمزد کم
درصورتیکه نقدینگی لازم برای اجرای معاملات در صرافی غیرمتمرکز موجود باشد، کارمزد معاملات بهطرز چشمگیری کمتر از صرافیهای متمرکز خواهد بود.
چالش اصلی صرافی غیرمتمرکز چیست؟
بخش بسیار بزرگی از معاملات بازار ارزهای دیجیتال در صرافیهای متمرکز منعقد میشوند. واقعیت این است که صرافیهای DEX هنوز در جلب اعتماد کاربران بازار رمز ارزها چندان موفق نبودهاند. صرافیهای متمرکز زیرنظر نهادهای متمرکز فعالیت میکنند؛ حتی برخی از آنها وجوه کاربران را تحت پوشش بیمه قرار میدهند. این نکته کلیدی سبب میشود کاربران بازار رمز ارزها به صرافیهای متمرکز بیشتر رغبت پیدا کنند.
در پی این مسئله، چالش بزرگی با عنوان نقدینگی در صرافیهای DEX به وجود میآید. تعداد کم معاملهگرانی که در صرافیهای غیرمتمرکز دادوستد میکنند، سبب شده است تا خریدوفروش در این صرافیها مانند رقبای متمرکزشان چندان راحت و سریع نباشد؛ البته، در این سالها تلاش شده است تا با در نظر گرفتن تدابیری مانند مکانیزم بازارساز خودکار، تا حدودی مشکل نقدینگی در این صرافیها کاهش پیدا کند.
کلام پایانی
در این مقاله صرافی غیرمتمرکز را بررسی کردیم. نکته مهمی وجود دارد که باید در پایان اشاره کنیم. کارشناسان بازار ارزهای دیجیتال توصیه میکنند کاربران مبتدی برای معاملات خود از صرافیهای متمرکز استفاده کنند، زیرا استفاده از صرافی DEX به سطح دانش فنی خاصی نیاز دارد. علاوه بر آن، چالش نقدینگی در صرافیهای غیرمتمرکز، شرایط را به سمتی پیش میبرد که برای انجام معامله موفق با حداقل لغزش، باید تجربه زیادی داشت. این در حالی است که کاربران مبتدی ممکن است در این مسیر مرتکب اشتباهات زیادی شوند؛ بنابراین، قبل از کار کردن با صرافیهای غیرمتمرکز حتماً دانش خود را در این زمینه ارتقا دهید.
صرافی غیر متمرکز یا DEX چیست و چه تفاوتی با صرافی های معمولی دارد؟
یکی از گام های اولیه و مهم برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال، انتخاب یک صرافی مناسب می باشد. صرافی های ارز دیجیتال در یک دسته بندی کلی به دو دسته صرافی های متمرکز و صرافی های غیر متمرکز (DEX) تقسیم می شوند. در این مقاله قصد داریم که این دو نوع صرافی را معرفی کنیم و ویژگی های هر یک از آن ها را بررسی کنیم. همچنین تفاوت های این دو نوع صرافی را بررسی می کنیم. با ما همراه باشید.
صرافی متمرکز (Centralized Exchange)
صرافی های متمرکز ارز دیجیتال که به آن ها Cex نیز گفته می شود، دسته ای از صرافی های آنلاین هستند که در آن، فرد یا افرادی به عنوان واسطه معتبر، بستری را برای معاملات کاربران فراهم می کنند. این صرافی ها بسته به قوانین کشوری که در آن قرار دارند، یا بسته به قوانین بین الملل، یک سری قانون ها را رعایت می کنند.
درست است که صرافی های Cex ویژگی ناشناخته بودن و غیر قابل پیگیری بودن ارزهای دیجیتال را نقض کرده اند، اما بستری مطمئن تر را برای افرادی که می خواهند خیالشان از امنیت دارایی شان راحت باشد، فراهم کرده اند. از این منظر می توان گفت که صرافی های Centralized عملکردی شبیه بانک دارند.
در صرافی های متمرکز دارایی شما در کیف پول صرافی قرار می گیرد. بنابراین در صورتی که کلید خصوصی کیف پول دیجیتالتان را گم کنید، دارایی شما از بین نخواهد رفت. در واقع اگر دارایی تان را در یک صرافی متمرکز نگه داری کنید، قابل بازیابی می باشد.
یکی از محدودیت های بزرگی که صرافی های متمرکز دارند این است که بنا به قوانین بین المللی مالی، برخی کشورها در لیست تحریم قرار می گیرند و اجازه فعالیت در صرافی های خارجی را ندارند. صرافی بایننس به عنوان بزرگترین صرافی بین المللی، به همین دلیل کاربران ایرانی را تحریم کرده و به آن ها اجازه فعالیت نمی دهد.
در صرافی های متمرکز مثل بایننس، فرد یا افرادی به عنوان واسطه معتبر، بستری را برای معاملات کاربران فراهم می کنند.
برای انتخاب بهترین صرافی ارز دیجیتال متمرکز فاکتورهای مختلفی مد نظر قرار می گیرد. برترین صرافی های خارجی در لینک صرافی های Cex سایت CoinMarkrtCap لیست شده اند. اما نمونه های ایرانی خوبی از صرافی های متمرکز وجود دارد که مهم ترین آن صرافی ایرانکس بیت و نوبیتکس است.
صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange)
در صرافی غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال یا Decentralized Exchangeها (به طور خلاصه Dex)، افراد می توانند معامله ارز دیجیتال خود را به صورت صرافی غیر متمرکز (DEX) چیست؟ همتا به همتا و بدون واسطه انجام دهند. در واقع هیچ مرجع کنترل کننده ای در این صرافی ها وجود ندارد. این پلتفرم ها یک پروژه کدنویسی شده مبتنی بر بلاکچین هستند که میزان امنیت و کیفیت آن ها، بستگی به تیم توسعه دهنده و کدنویسی آن دارد. قرارداد هوشمند دستوراتی کد نویسی شده در بستر بلاکچین اند، که در صورت فراهم شدن شرایط مشخصی، به طور خودکار اجرا شده و قابل بازگشت و توقف نیستند.
در صرافی های غیر متمرکز، امکان انجام معاملات بر پایه ارزهای فیات از جمله دلار وجود ندارد. بنابراین برای شروع، ابتدا باید در یک صرافی متمرکز، تتر یا هر استیبل کوین دیگری را خریداری کرده و به صرافی Dex منتقل کنید. بعد از آن می توانید با ارز منتقل شده در صرافی Dexتان، خرید و فروش کنید.
صرافی های ارز دیجیتال غیر متمرکز خارج از نظارت یک نهاد واحد هستند و ملزم به پیروی از قوانین یک کشور یا دولت خاص نیستند. این صرافی ها به کیف پول نرم افزاری شما متصل می شوند؛ بنابراین نیازی نیست که شما دارایی تان را به کیف پول صرافی منتقل کنید. بنابراین در این سیستم خبری از هک شدن دارایی تان وجود نخواهد داشت.
در این پلتفرم ها، کاربر سفارش خرید یا فروش خود را ثبت می کند. در صورتی که کاربر دیگری سفارشی منطبق با سفارش ثبت شده قبلی وارد کند، تراکنش مربوطه توسط یک قرارداد هوشمند و بدون نیاز به واسطه انجام می شود.
در صرافی نامتمرکز تراکنش ها بر اساس قراردادهای هوشمند انجام می شود. این سیستم از ویژگی های بلاکچین بهره برده و به صورت غیر متمرکز و بدون حضور سرور و کنترل کننده مرکزی فعالیت می کند.
معرفی صرافی های غیر متمرکز
چند مورد از صرافی های غیر متمرکز که نسبت به سایر صرافی های DEX کاربران بیش تری دارند عبارتند از:
- صرافی یونی سواپ (Uniswap)
- صرافی پنکیک سواپ (PancakeSwap)
- صرافی برگر سواپ (Burger Swap)
- صرافی وان اینچ (۱inch)
- صرافی Waves
- صرافی بایننس دکس (Binance DEX)
- صرافی ام دکس (MDEX)صرافی غیر متمرکز (DEX) چیست؟
- صرافی وان اینچ (1inch Exchange)
برای دسترسی به لیست صرافی های نامتمرکز در سایت coinmarketcap بر روی لینک کلیک کنید.
تفاوت های صرافی متمرکز با صرافی نامتمرکز
تفاوت های Dex و Cex
تا این جا به معرفی صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز پرداختیم و ویژگی های آن ها را بررسی کردیم. در ادامه به مقایسه این دو نوع صرافی می پردازیم.
مهم ترین تفاوت صرافی Cex و Dex عبارتند از:
- کارمزد: در صرافی های متمرکز درصد معینی از هر تراکنش، به عنوان کارمزد برداشته می شود. درحالی که در صرافی های غیرمتمرکز ارزش تراکنشی که صورت می گیرد، هیچ تاثیری در میزان کارمزد دریافتی صرافی ندارد و یک درصد بسیار ناچیز در هر تراکنش کسر می شود.
- نقدینگی: صرافی های غیر متمرکز نقدینگی بسیار کم تری از صرافی های متمرکز معتبر دارند. دلیل این موضوع حس امنیت کاربران در صرافی های Centralized است. ورود نقدینگی بیش تر و حجم معاملات بیش تر، نقدینگی را در صرافی های متمرکز افزایش می دهد.
- چالش انتقال ارز: در صرافی های متمرکز مالکیت کیف پول ها با صرافی است. اگر می خواهید در صرافی Centralized معامله کنید باید دارایی تان را از کیف پول خودتان به کیف پول صرافی منتقل کنید. اما در نوع غیر متمرکز، نیازی به انتقال دارایی به کیف پول صرافی نیست و در نتیجه رمز ارزهای شما در صرافی نگه داری نمی شوند.
- امنیت دارایی: عدم نیاز به انقال دارایی به کیف پول صرافی امنیت دارایی را به شدت افزایش می دهد. به همین دلیل امنیت در صرافی های Dex بالاتر است.
- سرعت تراکنش: در صرافی متمرکز به دلیل این که مالکیت دارایی کاربران در اختیار صرافی است و آنها به کلید های لازم دسترسی دارند، زمان انجام تراکنش ها بسیار کاهش می یابد. اما در صرافی Dex عدم حضور یک نقطه مرکزی برای دسترسی به دارایی ها، منجر به کندی انجام تراکنش ها می شود.
- محدودیت دسترسی: از آن جایی که دولت ها نظارتی بر صرافی های غیر متمرکز ندارند، تمام افراد در سراسر جهان می توانند در این صرافی ها قعالیت کنند. در صورتی که صرافی های متمرکز طبق قوانین جهانی، کاربران برخی کشورها را تحریم می کنند.
- اصل ناشناس ماندن: برای فعالیت در صرافی های Centralized باید ابتدا با ارائه مدارک لازم مراحل احراز هویت را بگذرانید. ولی در صرافی های غیرمتمرکز وضعیت این گونه نیست و در واقع معامله کنندگان برای همیشه ناشناس باقی می مانند.
- نوع مدیریت: صرافی های غیر متمرکز تحت نوعی قرارداد بلاکچینی معاملات را انجام می دهند. این در حالی است که در صرافی های Cex یک سازمان یا گروه خاصی مسئول کنترل دارایی کاربران هستند.
- تعداد رمز ارز: تعداد رمز ارزهای پشتیبانی شده در صرافی های Cex، معمولا خیلی بیش تر از سایر صرافی ها است.
آیا در صرافی Dex کار کنیم؟
فعالیت در هر یک از صرافی های Dex و Cex مزیت ها و معایبی دارد. برای مثال شت کوین ها و یا ارزهای ناشناس، معمولا در صرافی های معتبر لیست نمی شوند. برای همین اکثر کاربران برای خرید این ارزها، به سراغ صرافی های Dex می روند.
یکی دیگر از دلایلی که کاربران ایرانی را به استفاده از صرافی های Dex مجاب می کند این است که بسیاری از صرافی های متمرکز خارجی، برای کاربران ایرانی در دسترس نیستند. اما این موضوع را در نظر داشته باشید که صرافی های غیر متمرکز مبتنی بر بلاکچین و قرارداد هوشمند هستند و اگر باگ و خطایی در آن ها رخ بدهد، ممکن است دارایی تان را برای همیشه از دست بدهید. پس در حال حاضر هیچ قطعیتی در پایدار بودن این صرافی ها وجود ندارد.
بهترین راه حل برای رفع این مشکل آن است که اگر می خواهید در صرافی Dex فعالیت کنید، حجم سرمایه محدودی را وارد کرده و بر روی تمام دارایی تان ریسک نکنید.
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیرمتمرکز (DEX) یک بازار است که در آن کاربران میتوانند ارزهای رمزنگاری شده را به روشی بدون نیاز به واسطه برای تسهیل انتقال و نگهداری وجوه معامله کنند.
در این مقاله قصد داریم تا به توضیح کامل صرافی غیر متمرکز یا همان DEX بپردازیم. همان طور که در جریان هستید، صرافی متمرکز ارزهای دیجیتال پلتفرمی است که بهعنوان یک شخص ثالث میان فروشنده و خریدار عمل میکند. به زبان ساده میتوان ادعا کرد که کار آن مشابه بانکها است. این یعنی که آنها توسط یک شخص خاص اداره میشوند.
تقریبا بیشتر معاملات ارزهای دیجیتال از طریق صرافیهای متمرکز صورت میگیرد. کاربران برای استفاده از صرافیهای متمرکز باید ابتدا برای ثبتنام و ایجاد حساب کاربری اقدام کنند. در ادامه، باید احراز هویت برای تأیید حقیقی بودن اطلاعات کاربران انجام بگیرد.
در کنار این موارد، صرافیهای متمرکز معمولاً دارایی کاربران خود را بیمه میکنند. به این ترتیب، در صورت بروز هرگونه مشکلی، کاربران تا سقف مشخصی از سرمایه خود را دریافت خواهند کرد.
معایب صرافی غیر متمرکز (DEX) چیست؟ صرافیهای متمرکز
شاید این طور به نظر برسد که صرافیهای متمرکز امنیت بیشتری نسبت به صرافیهای غیر متمرکز دارند؛ هرچند که این صرافیها گاهی برای حفاظت از اموال کاربران، تدابیر امنیتی سختگیرانهای را در نظر میگیرند؛ اما جالب است بدانید که صرافیهای غیرمتمرکز سطح حفاظت بیشتری را فراهم میکنند.
به دلیل این که صرافیهای متمرکز بر بستر بلاک چین نیستند، بیشتر در معرض هکرها قرار میگیرند. در صرافیهای غیرمتمرکز عملاً دارایی کاربران در اختیار خودشان قرار دارد. همچنین ایجاد صرافی در بستر بلاکچین، امنیت آن را چندین برابر میکند. این در حالی است که کاربران در صرافیهای متمرکز بخشی از دارایی خود را در حسابهای کاربری نگهداری میکنند.
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیرمتمرکز (DEX) یک بازار است که در آن کاربران میتوانند ارزهای رمزنگاری شده را به روشی بدون نیاز به واسطه برای تسهیل انتقال و نگهداری وجوه معامله کنند. به بیانی دیگر: منظور از صرافی غیرمتمرکز انجام معاملات مالی در بستری است که بدون واسطه و به صورت مستقیم انجام شود.
صرافیها در بازارهای ارز دیجیتال دارای اهمیت بسیار زیادی هستند اما صرافیهای مهمی که در این راستا فعالیت میکنند به صورت متمرکز هستند؛ که در روند معاملات صورت گرفته دخالت میکنند و هر حسابی را که متعلق به کاربر است در صورت نیاز مسدود خواهند کرد. پس لزوم پیدایش صرافی غیر متمرکز با وجود اهمیت بسیار زیاد معاملات ارزهای دیجیتال ضرورت پیدا کرد.
مزایای صرافیهای غیر متمرکز
در مقایسه با تراکنشهای مالی سنتی، که غیرشفاف هستند و از طریق واسطههایی انجام میشوند که بینش بسیار محدودی نسبت به اقدامات آنها ارائه میدهند، صرافیهای غیر متمرکز، شفافیت کاملی را در مورد جابجایی وجوه و مکانیسمهای تسهیل کننده مبادله ارائه میدهند.
علاوه بر این، از آنجایی که وجوه کاربر در حین معامله از کیف پول رمزنگاری شخص ثالث عبور نمیکند، DEXها ریسک طرف مقابل را کاهش میدهند و میتوانند خطرات تمرکز سیستمی را در اکوسیستم ارزهای دیجیتال کاهش دهند.
از آنجایی که معاملات در صرافیهای غیر متمرکز توسط قراردادهای هوشمند قطعی تسهیل میشوند، آنها تضمینهای قوی هستند که دقیقاً به روشی که کاربر در نظر دارد و بدون دخالت طرفهای متمرکز اجرا میشوند. برخلاف روشهای اجرایی غیرشفاف و پتانسیل سانسور موجود در بازارهای مالی سنتی، DEXها ضمانتهای اجرایی قوی و شفافیت بیشتری را در مکانیزم اساسی تجارت ارائه میدهند.
از آنجایی که هیچ متولی درگیر نیست و کاربران میتوانند با استفاده از کیف پولهای خود میزبانی شده شرکت کنند، صرافیهای غیر متمرکز خطرات طرف مقابل را کاهش میدهد. DEXها همچنین میتوانند برخی از خطرات سیستمیک صنعت بلاک چین را با کاهش میزان سرمایه متمرکز در کیف پول تعداد کمی از صرافیهای متمرکز کاهش دهند.
معایب صرافیهای غیر متمرکز
ریسک قرارداد هوشمند
بلاک چینها برای اجرای تراکنشهای مالی بسیار ایمن در نظر گرفته میشوند. با این حال، کیفیت کد قرارداد هوشمند به سطح مهارت و تجربه تیمی که آن را توسعه داده است بستگی دارد. اشکالات قراردادهای هوشمند، هکها، آسیبپذیریها و سوء استفادهها ممکن است کاربران صرافی غیر متمرکز را در معرض از دست دادن سرمایه قرار دهد. توسعهدهندگان میتوانند این خطر را از طریق کدهای بازبینی شده کاهش دهند.
ریسک نقدینگی
در حالی که صرافیهای غیر متمرکز به طور فزایندهای محبوب میشوند، برخی از بازارهای DEX شرایط نقدینگی ضعیفی دارند که منجر به مقادیر زیادی لغزش و تجربه کاربری غیربهینه میشود. با توجه به نحوه عملکرد اثرات شبکه نقدینگی، بخش قابل توجهی از فعالیت معاملاتی همچنان در صرافیهای متمرکز انجام میشود که اغلب منجر به نقدینگی کمتر در جفتهای معاملاتی DEX میشود.
خطر تمرکزگرایی
در حالی که بسیاری از DEXها قصد دارند تا به صورت غیرمتمرکز فعالیت کنند، نقاط تمرکز همچنان میتوانند وجود داشته باشند. از جمله این موارد میتوان به میزبانی موتور تطبیق صرافی غیر متمرکز روی سرورهای متمرکز اشاره کرد.
ریسک در شبکه
از آنجایی که تبادل داراییها توسط یک بلاک چین تسهیل میشود، اگر شبکه دچار ازدحام یا خرابی شود و کاربران DEX را مستعد تغییرات بازار کند، استفاده از یک DEX ممکن است بسیار گران یا غیرممکن باشد.
ریسک خرید توکن خطرناک
خطرات خرید توکنهای با کیفیت پایین یا مخرب میتواند بیشتر از صرافیهای متمرکز باشد. کاربران DEX باید خطرات مرتبط با شرکت در پروژههای مراحل اولیه را در نظر بگیرند.
نتیجه گیری
صرافیهای غیر متمرکز، ستون اساسی اکوسیستم ارزهای دیجیتال هستند که به کاربران اجازه میدهند داراییهای دیجیتال را به صورت همتا به همتا بدون نیاز به واسطه مبادله کنند. DEXها در چند سال اخیر به دلیل نقدینگی فوری که میتوانند برای توکنهای تازه راهاندازی شده فعال کنند، تجربه ورود یکپارچه آنها و دسترسی به معاملات و عرضه نقدینگی که ارائه میکنند، پذیرش فزایندهای را تجربه کردهاند.
باید دید که آیا اکثر فعالیتهای معاملاتی به صرافیهای غیر متمرکز منتقل میشوند و آیا طرحهای فعلی DEX از رشد بلندمدت و پذیرش سازمانی حمایت میکنند یا خیر. با این حال، انتظار میرود که DEXها زیرساختهای حیاتی برای اکوسیستم ارزهای دیجیتال باقی بمانند و همچنان شاهد پیشرفتهایی در مقیاسپذیری تراکنش، امنیت قراردادهای هوشمند، زیرساختهای حاکمیتی و تجربه کاربر باشند.
دیدگاه شما