سود توزیع شده
به بخشی از سود هر سهم که به صورت نقدی بین سهامداران توزیع می شود سود نقدی یا سود توزیع شده می گویند. (DPS) که سود نقدی است در واقع زیر مجموعه ای از سود هر سهم (EPS) است. مقدار دقیق DPS در مجمع عادی سالیانه شرکت مشخص می شود.
با توجه به سیاست های شرکت، مقدار DPS در شرکت های مختلف متفاوت است. ممکن است شرکتی بخش عمده ای از EPS خود را بین سهامداران توزیع کند اما شرکت دیگری DPS کمی به سهامداران تخصیص دهد و عمده EPS خود را در قالب سود انباشته برای پروژه های پیش رو مانند طرح های توسعه یا سرمایه گذاری و غيره صرف کند.
اما وجه مشترک تمام شرکت ها در توزیع DPS این است که معمولا هیچ شرکتی تمام EPS خود را بین سهامداران توزیع نمی کند و مقداری از آن را برای نیاز های پیش بینی نشده خود در آینده نگه می دارد. گاهی اوقات شرکت علاوه بر DPS سال مالی جاری، بخشی از سود انباشته سال گذشته را نیز بین سهامداران توزیع می کند.
در اینجا ممکن است مقدار DPS از EPS بیشتر شود. شاید دریافت سود بیشتر برای سهامدار جذاب به نظر برسد اما باید توجه داشت که دریافت DPS بالاتر در این حالت معمولا نشانه خوبی نیست. زیرا سود انباشته ای که از سال گذشته توزیع می شود همان سودی است که برای انجام پروژه ای نزد شرکت باقی مانده است. پس این مورد می تواند نشانه ای از بی نظمی در برنامه های شرکت باشد.
چرا سود تقسیمی (DPS) طرفداران زیادی دارد؟
بعضی از سهامداران حرفه ای، معقتد هستند که شرکت های بورسی، باید حداقل سود به دست آمده را بین سهامداران توزیع کرده تا فرصت برای طرح های توسعه آنها در ماه ها و سال های آینده فراهم باشد و روند سودآوری شرکت، کند نشود.
بعضی دیگر از سهامداران که به نسبت عجول هستند، «سیلی نقد را به حلوای نسیه» ترجیح می دهند. سهامدارانی که دوست دارند تا DPS را دریافت کنند، اعتقاد دارند که در بعضی شرکت ها، منافع حاصل از رشد آینده شرکت و درآمد هایی که از طریق سود انباشته مجددا سرمایه گذاری می شود، چشم گیر نیست و شاید آنها در آینده سهامداران شرکت نباشند تا از سود های شیرین آینده نفعی ببرند.
سیاست های پرداخت سود تقسیمی: شرکتی که سود تقسیمی (DPS) توزیع می کند، ممکن است مقدار سود تقسیمی را با استفاده از سیاست های متنوع تعیین کند. این سیاست ها به شرح زیر است:
سود تقسیمی باثبات: منظور، سیاست سود تقسیمی بدون فراز و نشیب و یکسان به سهامداران است.
نسبت پرداخت هدف: این سیاست در زمانی است که درصد مشخصی از درآمدها به عنوان سود تقسیمی به سهامدار پرداخت می شود.
مدل سود باقیمانده: در این روش، DPS بر این اساس تعیین می شود که اول، بودجه ای را که برای بخش حقوق صاحبان سهام در ساختار سرمایه در نظر گرفته می شود، از میزان درآمد کسر می کنند و آنچه باقی می ماند را به عنوان سود تقسیمی بین سهامدار، تقسیم می کنند.
سود سهام تقسیمی را چگونه می توان دریافت کرد؟
دریافت سود سهام به دو روش زیر امکان پذیر است:
واریز به حساب بانکی سهامدار:
در این حالت، سهامدار باید اطلاعات حساب بانکی خود را برای شرکت ارسال کند. در عین حال ممکن است بعضی از شرکت ها، سود سهامی تقسیمی را در حساب بانکی خاصی واریز نمایند، که در چنین شرایطی اگر سهامداران در آن بانک حساب نداشته باشند باید اقدام به افتتاح حساب کنند و سپس مشخصات حساب بانکی را از طریق سایت شرکت، فکس، ایمیل و یا حتی مراجعه حضوری به امور سهام شرکت مربوطه ارسال نمایند.
مراجعه سهامدار به یک بانک خاص برای دریافت سود سهام در این حالت، شرکت مورد نظر با یک بانک قراردادی امضا می کند که سود سهامداران توسط آن بانک پرداخت شود، در چنین شرایطی سهامدار، با مراجعه حضوری به بانک می تواند سود تقسیمی هر سهم تعلق گرفته به خود را دریافت کند. بنابراین سهامدار با کارت ملی، کپی کارت ملی و کد معاملاتی خود باید در شعب بانک مورد نظر حضور یابد.
تاپ وان مطالعه مقاله تسعیر ارز را به شما عزیزان پیشنهاد می نماید.
پاسخ به سوالات متداول در مورد سود تقسیمی:
آیا سود نقدی برای ما بهتر است؟
اگر ریسک پذیر نیستید، DPS برای شما خوب است. اما باید منتظر افت قیمت سهم و پر شدن این گپ باشید. سرمایه گذاران تازه کار، دنبال سود تقسیمی هستند.
سود تقسیمی به چه کسانی و چه شرایطی پرداخت می شود؟
در مجامع عمومی صاحب سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه، بخشی از سود سالانه شرکت، با تصویب مجمع و هیئت مدیره، ذخیره نشده و بین سهامداران توزیع می شود. این به این معناست که این سود تقسیمی، قابل دریافت و برداشت است. اگر شما قبل از برگزاری مجمع تقسیم سود، سهامدار شرکت باشید، حتی اگر یک روز، از سهامداری شما می گذرد، به شما سود مجمع تعلق می گیرد.
اگر یک شرکت بر اساس صورت های مالی حسابرسی شد، باید سود خالص ۱۰۰۰ ریال به ازای هر سهم شناسایی کند و ۱۰۰ ریال از این سود بین سهامداران تقسیم شود، لذا به هر سهامدار حقیقی یا حقوقی که در مجمع شرکت کند، به ازای هر سهمی که داشته باشد، ۱۰۰ ریال سود مجمع که همان DPS است، تعلق میگیرد.
یعنی اگر شما در روز مجمع، صاحب ۱ میلیون قطعه سهم از شرکت X باشید و DPS هم ۱۰۰ ریال باشد، ۱۰۰ میلیون ریال سود مجمع به شما تعلق می گیرد.
تصمیم گیری درباره میزان DPS بر عهده چه نهادی است؟
طبق قانون بورس، تصمیم گیری در خصوص میزان تقسیم سود و شیوه آن، از وظایف مجمع عادی سالانه و با رای گیری از سهامداران انجام می شود. اگر شما در مجامع شرکت کرده باشید، مشاهده می کنید که برای تقسیم سود حداکثری، میان سهامداران و هیئت مدیره، همواره رایزنی های چالشی زیادی انجام می شود.
حداکثر زمان تقسیم سود تصویبی در مجمع چقدر است؟
سودی که در مجمع تقسیم می شود، بایستی طبق قانون، ظرف ۸ ماه به حساب سهامداران واریز شود. بسیاری از شرکت ها، سود تخصیصی را زود تر از موعد ۸ ماه واریز می کنند. اگر سود شرکتی در این بازه دریافت نشد، سهامدار می تواند به بخش حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار در تهران شکایت کرده و در سامانه ثبت شکایت، درخواست خود را ثبت و کد رهگیری دریافت کند.
جرایم و مجازات ها: در اکثر کشور ها ملاحظه می شود که جرایم مربوط به پرداخت نکردن سود تقسیمی چند وجهی بوده و علاوه بر جرایم نقدی، مجازات حبس و بعضا سلب صلاحیت حرفه ای برای تصدی عضویت در هیئت مدیره شرکت های بورسی را نیز شامل می شود.
به عنوان نمونه در کشور هند، در صورت تداوم تاخیر در پرداخت سود تقسیمی تا 1 سال پس از تصویب در مجمع عمومی، اعضای هیئت مدیره به مدت 5 سال صلاحیت تصدی عضویت در هیئت مدیره تمامی شرکت های بورسی را از دست می دهند.آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس
در پایان مطالعه مقاله احتمال وقوع ریسک به مخاطبین عزیز پیشنهاد می گردد.
جهت بهره مندی از هرگونه خدمات امکان سنجی می توانید با شماره ۰۹۱۲۷۹۷۶۱۰۶ تماس حاصل فرمایید.
سود و زیان انباشته چیست؟ مجموع سود و ضرر شرکت در دورههای مالی گذشته
حتما در اخبار مربوط به شرکتهای بورسی و گزارشهای مالی آنها به عبارت «سود انباشته» یا «زیان انباشته» برخوردهاید یا بسیاری از اوقات در اطلاعیههای مربوط به افزایش سرمایه شرکتهای بورسی، بیان میشود که افزایش سرمایه از محل سود انباشته انجام خواهد شد. اما منظور از سود و زیان انباشته چیست؟ این سود و زیان انباشته، در بورس و صورتهای مالی چه جایگاه و نقشی دارد؟
سود و زیان انباشته در بورس چیست؟
پس از پایان مجامع عادی سالیانه، بازدهی سهام طی یکسال گذشته بررسی میشود. در این بررسی سودی را با عنوان سود خالص شرکت اعلام میکنند. سود خالص به سودی اطلاق میشود که همه هزینهها و مالیات از آن کسر شده است. این سود بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم میشود و در قالب EPS یا همان درآمد به ازای هر سهم ثبت میشود. اگر سهم بازدهی مثبتی داشته باشد، بخشی از EPS با عنوان DPS یا همان سود تقسیمی به ازای هر سهم، میان سهامداران تقسیم خواهد شد. توجه کنید که این میزان پس از بازگشایی سهام و آغاز معاملات، از قیمت سهم کم میشود.
بخش دیگری از EPS اما در حساب شرکت ذخیره میشود. به این سود ذخیرهشده، سود انباشته گفته میشود. پس سود و زیان انباشته به زبان ساده، بخشی از سود سهام است که میان سهامداران توزیع نشده است و به منظور توسعه زیرساختها در شرکت باقی میماند.
اگر شرکت مربوطه در یک سال مالی زیانده بوده باشد، مقدار زیان از میزان سود انباشته سالهای پیشین کسر خواهد شد. همچنین در برخی مواقع نیز ممکن است سهام مربوطه طی چند سال فاقد سود انباشته باشد یا به عبارتی ضرر داده باشد. در این حالت مبلغی به عنوان زیان انباشته در صورتهای مالی شرکت لحاظ میشود. اگر یک شرکت زیان انباشته داشته باشد، در صورتی که طی یک سال مالی سود کسب کند، آن سود بسته به میزان آن، برای تسویه کل یا بخشی از زیان انباشته سالهای گذشته مورد استفاده قرار میگیرد.
بیشتر بخوانید
سود انباشته دوره آغازین به چه معناست؟
در پایان هر دوره حسابداری، سود انباشته در قالب درآمد تجمیعی سال قبل و سال جاری در نظر گرفته میشود. سپس سودی که میان سهامداران توزیع شده است، از آن کسر میشود و نتیجه در ترازنامه درج میشود. در سال مالی بعدی، تراز پایانی سود انباشته که از دوره حسابداری پیشین به دست آمده بود، به تراز آغازین سود انباشته تبدیل میشود.
دقت کنید که تراز سود انباشته همیشه هم مثبت نخواهد بود. چرا که ممکن است خالص زیان در دوره جاری بیشتر از تراز آغازین سود انباشته باشد. البته لازم به ذکر است که اگر حجم زیادی از سود سهام (منظور بیشتر از تراز سود انباشته است) میان سهامداران توزیع شود، میتواند منجر به منفی شدن تراز شود.
ماهیت حساب سود و زیان انباشته چیست؟
حال که دانستیم سود و زیان انباشته به زبان ساده در بورس به چه معناست، بهتر است کمی دقیقتر وارد جزئیات شویم. حساب سود و زیان انباشته، حسابی است که ماهیت بستانکار دارد. اگر این حساب مربوط به سال جاری باشد، در این صورت نام آن سود و زیان جاری خواهد بود. اما اگر این حساب به سال پیش یا سالهای پیش مربوط باشد، سود و زیان انباشته نامیده میشود. تفاوتی ندارد که شرکت از نوع سهامی باشد یا غیرسهامی. به هر حال با حساب سود و زیان انباشته به یک شیوه برخورد میشود.
از آنجا که حساب سود و زیان انباشته یا سود آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس و زیان سنواتی مربوط به یک حساب دائمی یا به بیان دیگر ترازنامهای است، این حساب در سرفصلهای مربوط به حقوق صاحبان سهام درج میشود. به همین دلیل است که به هیچ حساب دیگری منتقل نمیشود. هر سال مانده حساب سود و زیان انباشته روی هم جمع میشود و به حساب دیگری منتقل نمیشود.
در واقع حساب سود و زیان انباشته، پیوندی را میان صورت درآمدها و ترازنامه برقرار میکند؛ زیرا همانگونه که پیشتر اشاره شد، اطلاعات مربوط به آن در قسمت حقوق صاحبان سهام در ترازنامه میآید. سود و زیان انباشته موضوعی مهم و حساس است که باید در امر حسابرسی به آن توجه ویژهای داشت.
ثبت سود و زیان انباشته در حسابهای مالی چگونه است؟
همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم، حساب سود و زیان انباشته در علم حسابداری ماهیت بستانکار دارد. این حساب با توجه به اتفاقها و رویدادهای مالی در طی یک سال، میتواند در طول سال مالی یا پایان آن بدهکار و یا بستانکار باشد. با توجه به ماهیت بستانکاری این حساب، هزینهها و مبالغ مختلفی میتواند تحت عنوان سود و زیان انباشته ثبت شود. اجازه دهید با یک مثال به روشنتر شدن مسئله کمک کنیم.
در نظر بگیرید که سال پیش، پولی را برای دریافت خدمات از شرکتی هزینه کردهاید. اما این کار به هر دلیل انجام نشده و هزینه آن امسال استرداد شده است. هزینه سال پیش در قالب هزینه دریافت خدمات ثبت شده بود. اما اکنون استرداد آن در سود و زیان جاری شرکت اثر دارد. به این ترتیب با استرداد مبلغ مذکور، این مبلغ در حساب سود و زیان انباشته ثبت و بستانکار میشود. این مسئله در پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی نیز اتفاق میافتد. چرا که دریافتی اضافی بیمه تامین اجتماعی، در سالهای بعدی پس داده میشود.
در سمت مقابل زمانی که شرکت از پرداخت مالیات طی چندین سال خودداری کرده باشد و در سال جاری اقدام به پرداخت این مبلغ کند، این پرداخت در حساب سود و زیان انباشته به صورت بدهکار ثبت میشود.
سود انباشته در شرکتها چه فایده و کارکردی دارد؟
چنانچه شرکتی در طی چند سال سودده باشد و حساب سود انباشته داشته باشد، میتواند از آن برای تحقق اهداف توسعهمحور استفاده کند. به عنوان مثال میتوان با آن تجهیزات جدید خریداری کرد یا تجهیزات فعلی را ارتقا داد. همچنین میتوان این مبلغ را صرف تحقیق و توسعه محصولات کرد یا حتی زیرساختهای شرکت را توسعه داد. به طور کلی از سود انباشته آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس میتوان در جهت تامین مالی پیشرفت و توسعه استفاده کرد تا قدرت سوددهی شرکت افزایش پیدا کند.
این کار به منزله سرمایهگذاری مجدد در داخل شرکت است که میتواند منجر به کسب درآمدهای بیشتر در آینده شود اما اگر شرکتها باور نداشته باشند که میتوان به اندازه کافی از این سود بازدهی کسب کرد، آن را به عنوان سود سهام یا بازخرید سهام میان سرمایهگذاران توزیع میکنند.
در نتیجه به طور معمول از سود انباشته در موارد زیر استفاده میشود:
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته
- پرداخت بدهیهای شرکت یا بازپرداخت وامهای مختلف از طریق سود انباشته
- خرید ماشینآلات و تجهیزات موردنیاز به منظور توسعه
- انجام تحقیق و پژوهش به منظور بهبود فعالیت شرکت
- گسترش فعالیتهای تجاری از جمله افزایش ظرفیت تولید شرکت و یا استخدام و افزایش نمایندگان فروش
- استفاده از این سود برای تولید محصولی جدید
- ادغام یا مشارکت احتمالی که بهبود چشمانداز تجاری را در پی دارد.
- خریداری سهام شرکتهای دیگر
بیشتر بخوانید
بهتر است یک نکته مهم را در این بخش متذکر شویم. زمانی که شرکت دارای سود انباشته است، مدیریت شرکت در خصوص ذخیره سود یا توزیع آن میان سهامداران تصمیمگیری میکند. اگر مدیریت شرکت بیشتر بر رشد شرکت تمرکز داشته باشد، ممکن است سود سهام را میان سهامداران توزیع نکند؛ یا اگر این مبلغ را توزیع کرد مبلغ ناچیزی از آن را به این مساله اختصاص دهد. هدف مدیریت از این کار این است که از سود حاصل به منظور تامین مالی و انجام فعالیتهای مختلف استفاده کند.
چطور از میزان سود و زیان انباشته یک شرکت بورسی مطلع شویم؟
برای اینکه بتوانیم میزان سود انباشته شرکتها را بررسی آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس کنیم، باید به سامانه کدال به آدرس codal.ir مراجعه کنیم و طبق مراحل زیر پیش برویم:
- در قسمت جستجوی اطلاعیه، نام شرکت موردنظر را وارد کنید.
- سپس در قسمت گروه اطلاعیهها، گزینه اطلاعات و صورت مالی سالانه را انتخاب کنید.
- سپس گزینه فقط زیرمجموعهها را خاموش کنید و روی دکمه جستجو کلیک کنید.
پس از این کار، میتوانید آخرین اطلاعیههای شرکت موردنظر را مشاهده کنید. در این اطلاعیهها، اطلاعیه مربوط به دوره ۹ ماهه را پیدا کنید. زیرا به لحاظ زمانی جدیدترین اطلاعیه همین اطلاعیهها هستند. زمانی که روی این اطلاعیه کلیک میکنید، میتوانید در قسمت اطلاعات و صورتهای مالی میاندورهای، گزینه مربوط به صورت وضعیت مالی یا ترازنامه را انتخاب و مطالعه کنید. پس از انتخاب صورت وضعیت مالی، در قسمت زیرگروه حقوق مالکانه میتوانید سود و زیان انباشته در بورس را مشاهده کنید.
بیشتر بخوانید
عوامل موثر بر میزان سود انباشته
اثر خالص درآمد بر میزان سود انباشته
هر تغییری که در خالص درآمد به وجود آید، میتواند به صورت مستقیم بر تراز سود انباشته موثر باشد. تراز سود انباشته میتواند تحت تاثیر خالص زیانهای انباشته منفی شود. در حالت معمول مواردی که بر خالص درآمد اثر میگذارند، میتوانند سود انباشته را هم دستخوش تغییر کنند. از جمله این عوامل میتوان به چند مورد زیر اشاره کرد:
- سود فروش
- هزینه حاصل از فروش کالاها
- استهلاک
- هزینههای اجرایی
البته باید به این مسئله هم اشاره کرد که عوامل غیرپولی از جمله کاهش ارزش دفتری یا کاهش ارزش داراییها نیز میتوانند بر سود انباشته اثر بگذارند.
تاثیر سود سهام بر سود انباشته
تقسیم سود میان سهامداران همیشه به صورت نقدی انجام نمیشود. گاهی ممکن است این تقسیم سود در قالب توزیع سهام خودنمایی کند. هر دو نوع توزیع سود، میتواند موجب کاهش ارزش سود انباشته شرکتهای بورسی شوند. توزیع سود سهام به صورت وجه نقد در حسابهای نقدی شرکت ثبت میشود و به این ترتیب حجم ترازنامه و ارزش داراییهای شرکت کم میشود؛ چرا که شرکت بخشی از داراییهای در گردش خود را به دنبال توزیع این سود از دست میدهد.
در سمت مقابل توزیع سود در قالب سهام با خروج وجه نقد همراه نیست. آنچه در این میان اتفاق میافتد، تبدیل بخشی از سود انباشته به سهام و یا سایر حسابهای مربوط به سرمایه پرداختشده اضافی خواهد بود. تخصیص و توزیع سود به این شکل، اثری بر حجم کلی ترازنامه ندارد اما ارزش هر سهم را کاهش میدهد. تراز نهایی سود انباشته را میتوان از طریق افزودن خالص سود و زیان به دوره آغازین و کسر سود سهام از این عدد، به دست آورد.
گزارش مربوط به گردش سود و زیان انباشته
گزارش گردش سود و زیان انباشته را میتوان مکمل صورت سود و زیان و همچنین ترازنامه دانست. این گزارش علاوه بر تغییرات انجامشده مربوط به سالهای قبلی، موجب میشود میان صورت سود و زیان و ترازنامه ارتباطی منطقی برقرار شود. به علاوه ارتباط میان صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع نیز مورد دیگری است که در پی گردش سود و زیان انباشته به وجود میآيد. این گزارش، اطلاعات اقتصادی را به استفادهکنندگان ارائه میکند و از این رو بسیار حائز اهمیت است.
اهداف گزارش گردش سود و زیان انباشته چیست؟
با استفاده از این گزارش، سود یا زیان انباشته مربوط به عملکرد واحد تجاری، تا انتهای دوره مالی و مطابق با استانداردهای حسابداری ارائه میشود. اهداف کلی گزارش گردش سود و زیان را میتوان به شکل زیر صورتبندی کرد:
- گزارش و افشای تمام تغییرات بااهمیتی که در سالهای قبلی اتفاق افتاده است.
- تطبیق میزان مانده ابتدا و انتهای دوره سود یا زیان انباشته
- ایجاد ارتباط و پیوند میان ترازنامه و صورت سود و زیان جامع
- مشخص کردن سود قابل تقسیم در مجامع عمومی به منظور تصمیمگیریهایی که به توزیع سود سهام مربوط است.
طبقهبندی اقلام گردش سود و زیان انباشته
معمولاً گزارش گردش سود و زیان انباشته شامل موارد طبقهبندیشدهی زیر است:
- سود و زیان خالص سال مالی
- سود و زیان انباشته آغاز سال
- تعدیلات سنواتی
- انتقال درآمد تحققیافته از حساب مازاد تجدید ارزیابی
- سود قابل تقسیم
- سود سهام پیشنهادی
- انتقال به اندوخته قانونی
- انتقال به اندوخته طرح و توسعه
نحوه محاسبه سود و زیان انباشته در حسابداری
برای محاسبه سود و زیان انباشته در حسابداری باید سود انباشته دوره آغازین را به خالص سود و زیان اضافه کنید. سپس لازم است که سود سهام را از آن کسر کنید. پیشتر به این موضوع اشاره کردیم که تغییراتی که در خالص درآمدها ایجاد میشود، به شکل مستقیم در این حساب اثر خواهد گذاشت. به یاد داشته باشید که حساب سود و زیان انباشته باید در پایان هر سال مالی و در بخش حقوق صاحبان سهام درج شود.
فرمول محاسبه سود و زیان انباشته
سود انباشته = سود انباشته دوره آغازی + خالص درآمد یا زیان – سود سهام نقدی – سود سهام
جایگاه گردش حساب سود و ضرر انباشته در صورتهای مالی
صورتهای مالی بازتابدهنده حقوق صاحبان سهام هستند. در حقیقت بخشی از این تغییرات در گردش حساب سود و زیان انباشته، در پایین صورت سود و زیان دوره درج میشود. اما سایر تغییرات مانند گردش حساب اندوخته قانونی، حساب اندوخته اختیاری و سود انباشته یا Retained Earnings و حسابهای مربوط به سایر اقلام، مطابق با استانداردهای حسابداری مستقیما در بخش حقوق صاحبان سهام قید میشود. چناچه تغییراتی ناشی از افزایش یا کاهش سرمایه رخ دهد، باید در یادداشتهای توضیحی افشا شود. همچنین سود انباشته در ترازنامه در هر دوره حسابداری، در قسمت مربوط به مشارکت سهامداران ثبت میشود.
بیشتر بخوانید
اثر مالیاتی سود و زیان انباشته چیست؟
درآمدهای سالیانه و سالهای آینده استهلاکپذیر است. در اظهارنامه عملکردی، استهلاک ناشی از زیان سنواتی در قالب یک جدول درج میشود. این مبلغ، در جدول محاسبه مالیات در اظهارنامه نوشته میشود و با محاسبه آن، رقم مربوط به مالیات سال جاری تغییر میکند.
بر این اساس و مطابق بند ۱۲ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم، زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آنها و با توجه به مقررات احراز گردد، از درآمد سال یا سالهای بعد استهلاکپذیر است.
زیان انباشته در اظهارنامه
تا زمانی که برگه تشخیص دارایی نداشته باشید، زیان انباشته شما قابل قبول نخواهد بود. به این آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس دلیل، کسر کردن زیان انباشته از سود سال یا سالهای آینده تنها با تایید ممیز امکانپذیر است. به این ترتیب تا هنگامی که برگ تشخیص سال گذشته را دریافت نکنید، نمیتوانید در جداول مربوط به زیان انباشته اعداد و ارقامی وارد کنید. ممیز موظف است حداکثر یکسال پس از تسلیم اظهارنامه، اقدام به صدور برگه تشخیص کند. پس از دریافت این برگه میتوانید اعداد را در بخشهای مربوطه درج کنید.
جمعبندی
میزان درآمد خالص شرکتها پس از آنکه سود سهام را میان سهامداران توزیع میکنند، مشخص میشود. سود انباشته به بخشی از سود شرکتها اطلاق میشود که مدیران آن را میان سهامداران توزیع نکرده و در نزد خود نگه میدارند. هدف آنها از این کار، سرمایهگذاری مجدد و توسعه شرکت است. در حالت عادی این سود در قالب سرمایه در گردش شرکت و به منظور خرید دارایی یا بازپرداخت بدهی استفاده میشود یا حتی به منبعی برای افزایش سرمایه شرکت تبدیل میشود. محل درج سود انباشته در ترازنامه هر سال مالی، قسمت مشارکت سهامداران است. گزارش مختصری با نام صورت سود انباشته هم نگهداری میشود که تغییرات مربوط به وضعیت سود انباشته در برهه خاصی از زمان در آن ثبت شده است.
اما درآمد حاصل از کسب و کار میتواند هم به صورت مثبت باشد و هم به صورت منفی. اگر مثبت باشد نشانگر سود است و اگر منفی باشد به منزله زیان. سود مثبت هر ساله باعث ایجاد سود انباشته میشود و بر عکس آن، ضرردهی در سالهای متوالی باعث ایجاد زیان انباشته میشود.
آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس
با انتخاب کد اینجانب (BX7073) به عنوان معرف در صورت فعال شدن کد شما به عنوان مشتری فعال از این کد 3000 امتیاز و از باشگاه 400 امتیاز(مجموعا 3400 امتیاز مشتری) که باعث صعود سریع شما حداقل به 3 قله بالاتر خواهد شد.
درصورت انتخاب کد BX7073 بعنوان معرف، بعد از انتخاب معرف به آیدی تلگرامی HassanGhanbari63@ جهت انتقال امتیاز پیام ارسال کنید.
برای آشنایی با سازوکار بازار بورس اوراق بهادار باید با مفاهیم و اصطلاحات اساسی آن آشنا باشیم. در این پست سعی کردهایم تا به دو موضوع مهم در بازار بورس، EPS و DPS بپردازیم. در ادامه این دو اصطلاح پرکاربرد را تعریف میکنیم.
EPS چیست؟
EPS مخفف عبارت Earning per Share، به معنی درآمد به ازای هر سهم است. شرکتها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را بهصورت سود خالص پس از کسر مالیات محاسبه میکنند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، درآمد هر سهم، EPS، به دست میآید. بهطور سادهتر، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم به دست میآورد. برای مثال فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهام شرکت ۱ میلیون باشد. EPS شرکت برابر است با ۱،۰۰۰ ریال:
۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰
به سودی که شرکت پس از یک سال مالی کسب میکند، EPS محقق شده نیز میگویند. این سود توسط مدیران و حسابداران شرکت پس از بررسی عملکرد شرکت، محاسبه درآمدها و هزینهها بهعنوان سود خالص و سود هر سهم به دست میآید. EPS محقق شده تأثیر خود را در قیمت سهم میگذارد.
تغییر در محاسبه EPS و حذف EPS پیشبینی شده
تا سال گذشته شرکتها موظف بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیشبینی کرده و اعلام کنند. به این سود، EPS پیشبینی شده گفته میشد. این درآمد پیشبینی شده بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه میشود و انتظار میرفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیشبینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.
با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت یا تغییر روند سودآوری آن، EPS پیشبینی شده که توسط شرکت محاسبه میشد، بیشتر یا کمتر میشد. شرکتها پس از پایان هر فصل مالی، باید EPS پیشبینی شده برای ادامه سال مالی را اعلام میکردند. EPS پیشبینی شده جدید میتوانست با EPS گذشته برابر و یا متفاوت از آن باشد.
در سالهای گذشته، پیشبینی سود شرکتها در هر سال مالی در گزارشات و صورت های مالی درج میشد. این گزارشها در سایت کدال به آدرس codal.ir وجود داشت.
اما از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکتهای ثبتشده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکتها باشد و EPS پیشبینی شده در ابتدای دوره حذف گردید. با وجود اینکه اعلام سود پیشبینی شده، سادگی محاسبات را برای سرمایهگذاران به وجود آورده بود، ولی به دلیل دخیل بودن سهامداران شرکت در محاسبات آن، سبب گمراهی نیز میشد. در گذشته یکی از دلایل عمده متوقف ماندن طولانی نمادهای بورسی، تفاوت بسیار زیاد بین سود محقق شده و EPS پیشبینی شده بود. با توجه به این موضوعات بحث انتشار گزارش در رابطه با پیشبینی سود حذف گردید.
در کشورهای دیگر مانند آمریکا و چین، ارائه EPS لزومی ندارد.
بنابراین شرکتها بهجای پیشبینی سود، گزارش تفسیری مدیریت ارائه میدهند که شامل گزارشی از صورتهای مالی و دیگر دادههای آماری از همه موارد تولید، فروش، نرخها و سایر متغیرهای مهم است که این گزارش در سایت کدال منتشر میشود.
این تغییر سبب خواهد شد که سهامداران و تحلیلگران با تحلیل دقیقتری اقدام به معامله و خرید و فروش سهام کنند و به ارزشهای اساسی یک شرکت توجه کنند.
تا پیش از اجرایی شدن این قانون، EPS اعلامشده در سایت tsetmc.com، سود پیشبینی شده بود؛ اما پس از اجرای این تغییر، شرکتها باید از یکی از روشهای جهانی گزارش EPS استفاده کنند. این روش به نام دوازده ماه گذشته یا (TTM) معروف است که در ادامه به توضیح آن میپردازیم.
روش TTM چیست؟
TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این روش سهامداران و تحلیلگران میتوانند بر اساس EPS دوازده ماه گذشته (۴ دوره ۳ ماهه) به ارزیابی یک شرکت بپردازند. طبق الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکتها باید صورتهای مالی سهماهه خود را منتشر کنند؛ بنابراین سود هر سهم در دورههای سهماهه، در دسترس سرمایهگذاران خواهد بود.
مزیت روش TTM این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن تعیین میشود. در واقع ارزشگذاری سهم توسط سود پیشبینی شده شرکت انجام نمیشود و سرمایهگذاران با استفاده از اطلاعات واقعی میتوانند عملکرد شرکت را ارزیابی کنند و نتایج بهتری به دست آورند.
بنابراین برای درک سادهتر میتوان گفت EPS یک سهم بر اساس درآمد خالص کل ۱۲ ماه گذشته محاسبه میشود. درصورتیکه در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را بررسی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیمبر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم میشود؛ اما درصورتیکه در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائهشده توسط شرکت میتوان EPS را به دست آورد.
DPS چیست؟
DPS مخفف عبارت Dividend per Share، به معنی سود تقسیمی به ازای هر سهم است. معمولاً شرکتها EPS را بهصورت کامل بین سهامداران تقسیم نمیکنند و بخشی از آن را برای سرمایهگذاریهای آتی شرکت، نزد خود نگاه میدارند. مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عادی سالیانه شرکت، تصمیم میگیرند که چه میزان از EPS به سهامداران تعلق بگیرد. برخی از شرکتها ممکن است درصد زیادی از EPS را بهعنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخشهای شرکت اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولاً از EPS کمتر است.
در بعضی مواقع که بهندرت اتفاق میافتد، شرکت تصمیم میگیرد علاوه بر سود ساختهشده در سال جاری، بخشی از سود انباشته طی سالیان گذشته را بین سهامداران تقسیم کند، در این حالت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.
میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاستهای هر شرکت بستگی دارد. شرکتها بر اساس قانون ۸ ماه فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران تقسیم کنند. هر شخصی که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام شرکت را داشته باشد، میتواند DPS اعلامی شرکت را بر اساس میزان دارایی خود دریافت کند.
بهطور مثال فرض کنید یک شرکت به ازای هر سهم ۷،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تصمیم بگیرد از این میزان، ۵،۰۰۰ ریال را بین سهامداران بهصورت سود نقدی تقسیم کند. حال اگر فردی ۱،۰۰۰ سهم از این شرکت را دارا باشد، کل سود نقدی که دریافت میکند، ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است.
۵،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × ۵،۰۰۰
توجه به این نکته ضروری است که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته میشود.
برای مثال اگر در مثال قبل، قیمت سهم شرکت موردنظر قبل از برگزاری مجمع ۱۵،۰۰۰ ریال باشد، پس از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم ۱۰،۰۰۰ ریال میشود.
۱۰،۰۰۰ = ۵،۰۰۰ – ۱۵،۰۰۰
نتیجهگیری
در این مقاله در خصوص EPS، DPS و تفاوت آنها خواندیم. حال که با مفهوم دو اصطلاح EPS و DPS آشنا شدهایم، لازم است پس از این برای تحلیل سهام شرکتها و بررسی قیمتها به این دو پارامتر نیز دقت کنیم. هر دوی این اصطلاحات، نکات مهمی را درباره عملکرد، میزان سودآوری و روند رشد شرکت نشان میدهد؛ بنابراین قبل از سرمایهگذاری در یک سهم باید بتوان بر اساس این اطلاعات ارزیابی درستی از آینده شرکت به دست آورد.
تفاوت EPS و DPS چیست؟
آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورسدر سری مقالات خانه سرمایه آنچه یک سرمایه گذار بورس باید بداند مفاهیم و اصطلاحات اصلی و کاربردی مربوط به فعالیت در بورس است که هر سرمایه گذاری که وارد بورس می شود باید در درباره آنها اطلاعات نسبی داشته باشد، برای شما توضیح دهیم. در این قسمت قصد داریم به بررسی دو کلمه ساده ولی بسیار پرکاربرد در بین سرمایه گذاران، یعنی معنی EPS و آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس DPS بپردازیم. پس توصیه می کنیم که اگر با این دو واژه آشنایی زیادی ندارید در این مقاله با ما همراه باشید تا متوجه شوید که تفاوت EPS و DPS چیست؟
معنی EPS چیست؟
EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران تازه کار و حرفه ای است. هرجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps نیز در میان است. در واقع EPS یکی از مهم ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد. زمانی که شما سرمایه گذاری در بورس را شروع می کنید همیشه به اشکال مختلف با این کلمه درگیر هستید. اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.
EPS مخفف چیست؟
خود کلمه eps مخفف عبارت earning per share است که به معنی درآمد هر سهم است. وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید. برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است. در نتیجه eps آن شرکت برابر است با: ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰
یعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد. پس eps این شرکت در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است. در ادامه به توضیح درباره دونوع از eps که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:
EPS پیش بینی شده
EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد. شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود. به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود. این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید. پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc.com به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید، فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید.
EPS محقق شده
این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد. حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.
پس به طور خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد.
نکاتی درباره eps شرکتها
- از آنجایی که eps پیش بینی شده فقط یک پیش بینی است، در نتیجه ممکن است که در طی سال چندین بار تغییر پیدا کند. زیرا شرایط ممکن است در طی سال تغییر پیدا کند. مثلا ممکن است با گذشت عملکرد شرکت بهتر یا بدتر شود. یا اتفاق خاصی در روند سودآوری شرکت رخ بدهد. احتمال دارد شرکت به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد. به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps گفته می شود.
- شرکت های بورسی موظف هستند بعد از گذشت هر فصل از سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود ارائه بدهند. این eps جدید می تواند نسبت به eps پیش بینی شده قبلی تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و شرکت تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته بستگی دارد.
- هرچقدر از شروع سال مالی می گذرد، به دلیل اینکه اطلاعات بیشتری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت واقعی تر است، eps پیش بینی شده شرکت به آن eps که در انتهای سال محقق خواهد شد نزدیکتر می شود و قابلیت اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت خواهد داشت.
- معمولا eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، چرا که eps تحقق یافته بعد از پایان سال مالی شرکت بدست می آید و اثر آن قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته شده است. در نتیجه یک سرمایه گذار باید این توانایی را بدست بیاورد که خودش بررسی کند که آیا براساس شرایط موجود eps پیش بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است. یا اینکه شرکت پیش بینی درستی از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش پیدا کند.
معنی DPS چیست؟
کلمه dps مخفف عبارت dividend per share است. dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود. درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است. شرکتها سیاستهای متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند. برخی ترجیح میدهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند. اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرحهای توسعهای، اختصاص میدهند. حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.می توانید برای اطلاعات بیشتر درباره مجامع شرکتها مقاله همه چیز درباره مجمع و مجامع شرکتهای بورسی را نیز مطالعه کنید.
تفاوت EPS و DPS چیست؟
به مأخذ کتاب تکنیک های ساده و کاربردی در تحلیل بنیادی خود dps در واقع بخشی از eps است. جنس هردوی آنها از سود شرکت است. تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است. چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند. اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود. مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.
نکات مهم در مورد DPS
- معمولا شرکتها همه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی کنند. بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه می دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست بکنند.
- هر شخصی که در هنگام مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع تصویب می شود به او تعلق می گیرد. پس حتی اگر فردای مجمع سهام خود را بفروشد نیز dps یه او تعلق می گیرد.
- شرکتها طبق قوانین بورس ۸ ماه زمان دارند که سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. بعضی از شرکتها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.
در نهایت اینکه میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاستهای شرکت بستگی دارد. برای فهمیدن این رویه می توانید روند گدشته شرکت را بررسی کنید.
آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس
در این مقاله قصد داریم 2 مفهوم مهم بورس که برای فعالین این بازار اهمیت دارد و انها باید در این زمینه اطلاعاتی داشته باشند را توضیح دهیم.
پیش بینی درامد هر سهم EPS :
مدیران شرکت های بورسی قبل از شروع سال مالی شرکت با توجه به برنامه های کاربردی که برای سال اینده ی شرکت دارند پیش بینی خود را از درامد سال اینده اعلام میکنند.
سپس در مقاطع 3 ماهه و طی سال، با توجه به وضعیت عملکرد و رویدادهایی که به وقوع پیوسته است، پیشبینی درآمد هر سهم (EPS ) آن سال را مورد بازنگری قرار می گیرد. تمامی این اطلاعات با توجه به اینکه هنوز سال مالی شرکت به پایان نرسیده است، «پیشبینی» است. بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعیِ آن سال، درآمد هر سهم (EPS ) واقعی اعلام خواهد شد.
EPS خلاصه اصطلاح earning per share یا سود هر سهم می باشد. هرگاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم؛ سود هر سهم بدست میآید.
EPS پیشبینی شده : عبارت است از سود هرسهم که شرکت برای سال مالی که در پیش است پیشبینی میکند.
EPS تحقق یافته : عبارت است از سود هرسهم که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته است.
تعدیل EPS : شرکتها در ابتدای سال مالی EPS خود را پیشبینی میکنند که به آن EPS پیشبینی شده گفته میشود. ولی گاهی این سود کمتر و گاهی بیشتر از پیشبینی محقق میشود.
تعدیل EPS به این معنیست، که با بررسی مشخص میشود سود پیشبینی شده کمتر یا بیشتر از مبلغ پیشبینی شده درآمده است.
DPS یا سود تقسیم شده؟
آن بخش از سود شرکت که به سهامداران پرداخت میشود، به ان سود سهام یا سود تقسیم شده میگویند. مقدار سود سهام و تاریخ پرداخت آن را هیاتمدیره شرکت در مجمع عمومی پیشنهاد میکند.
دیدگاه شما