بازارهای مالی و معرفی انواع آن‌ها

انواع بازارهای مالی، شناخت و کارکردهای آن

ممکن است با شنیدن نام بازار، ذهنتان به سمت مکان‌هایی برود که برای معامله باید در آن حضور داشته باشید تا بتوانید چیزی را مبادله کنید. از بازار تره‌بار گرفته تا بازار سکه و طلا. در ادامه قصد معرفی بازارهایی را داریم که برای خرید و فروش در آن، نیازی به حضور فیزیکی نیست.

بازارهای مالی چه هستند؟

بازارهای مالی (Financial Markets) بازارهایی هستند که در آن‌ها معامله‌گران، بازارهای مالی و معرفی انواع آن‌ها دست به خرید و فروش دارایی‌های مالی می‌زنند. دارایی‌هایی نظیر اوراق‌بهادار، طلا، سهام، کالا و. در این بازارها معامله می‌شوند. قیمت معاملات در این بازارها بر اساس فرایند عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

بازارهای مالی، یک سیستم باز و منظم ایجاد می‌کنند، تا شرکت‌ها بتوانند به سرمایه مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. این بازارها برای عملکرد صحیح اقتصادهای سرمایه‌داری بسیار حیاتی هستند. به‌طور کلی بازارهای مالی شرایطی را ایجاد می‌کنند تا بین افراد با مازاد منابع و کسانی که با کمبود منابع مالی مواجه هستند، یک ارتباطی شکل گیرد.

زمانی که حرف از بازارهای مالی می‌شود، بیشتر افراد ذهنشان تنها به‌سمت بورس اوراق بهادار متمایل می‌شود. در حالی که بازارهای مالی مختلف، با اهداف متفاوتی وجود دارد که اکثر افراد با آن‌ها آشنا نیستند. بازارهایی مانند بورس کالا، بازار طلا، بازار مسکن و. نمونه‌ای از این بازارها هستند. در این مقاله سعی بر آن است که شما را با برخی از این بازارها آشنا کنیم.

کارکردهای بازار مالی

یکی از کارکردهای بازارهای مالی قیمت‌یابی (Price Discovery process) است. یعنی با توجه به اطلاعاتی که در بازار وجود دارد و بر‌اساس قیمت عرضه و تقاضای موجود، قیمت اوراق بهادار تعیین می‌شود.

هر چه بازار کاراتر باشد، قیمت اوراق بهادار صحیح‌تر تعیین می‌شود، یعنی قیمت ورقه بهادار به قیمت واقعی آن نزدیک‌تر می‌شود.

هر چه بازار کاراتر باشد قیمت اوراق بهادار درست‌تر تعیین می‌شود، یعنی قیمت ورقه بهادار به قیمت واقعی آن نزدیک‌تر می‌شود. علاوه‌بر کارایی بازار، هر‌چه شرایط رقابت کامل در بازار بیشتر فراهم باشد (یعنی تمامی اطلاعات در دسترس عموم قرار داشته باشند و تعداد زیادی معامله‌گر در بازار حضور داشته باشند) قیمت اوراق بهادار بهتر و نزدیک‌تر به قیمت واقعی آن مشخص می‌شوند.

کمک به فرآیند تشکیل و تخصیص سرمایه از دیگر مزایای این بازارها هستند. بازارهای مالی منجر‌به انتقال پول‌های اضافی و بلا‌استفاده سرمایه‌گذاران خرد و کلان به بخش‌هایی از صنایع و خدمات که مستعد رشد هستند و یک مزیت نسبی نسبت به دیگر صنایع دارند، می‌شوند. همچنین این بازار باعث می‌شود که ریسک، بین متقاضیان و دارندگان وجوه تقسیم شود.

در شکل زیر طبقه‌بندی‌های مختلف از بازار‌های مالی را می‌بینید.

تقسیم‌بندی بازارهای مالی

تقسیم‌بندی بازارهای مالی

بازارهای مالی را می‌توان بر‌اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری آن‌ها به چهار طبقه دسته‌بندی کرد.

بازارهای مالی بر‌اساس حق مالی

بازارهای مالی بر‌اساس حق مالی به دو دسته‌ی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم می‌شوند.

بازار بدهی

بازار بدهی، بازاری است که در آن مطالبات ثابت یا ابزارهای بدهی مثل اوراق قرضه معامله می‌شوند.

بازار سهام

بازاری است که در آن سرمایه‌گذاران به مبادله سهام می‌پردازند.

بازار مالی بر‌اساس سررسید ابزار مورد معامله

بازارها بر‌اساس سر‌رسید ابزار قابل معامله به دو دسته بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شوند.

بازار پول (Money Market)

بازار پول، بازاری است که در آن اوراق بهادار با سررسید کمتر از یک سال معامله می‌شوند. در این بازار سرعت نقد‌شوندگی بسیار بالا است. نرخ بهره در بازار پول متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق بهادار است. یعنی هر‌چه مدت زمان نگهداری اوراق بهادار بیشتر باشد، نرخ بهره هم افزایش پیدا می‌کند. نرخ بهره بازار پول به دلیل کوتاه‌تر بودن مدت زمان سررسید، کمتر از نرخ بهره بازار سرمایه است. همچنین در این بازار ریسک عدم پرداخت پایین است.

اوراقی مانند اوراق خزانه (اوراق بهادار کوتاه‌مدت با سررسید 3 ماه تا یک سال) و اوراق تجاری شرکت‌ها (اوراق با سررسید 270 روز یا کمتر)، نمونه‌ای از اوراق قابل معامله در بازار پول هستند. از نهادهای مالی مختلف این بازار می‌توان بانک‌های تجاری و واسطه‌های مالی و. را نام برد. برای آشنایی بیشتر با نهادهای مالی می‌توانید به مقاله آشنایی با نهادهای مالی مراجعه کنید.

بازار سرمایه (Capital Market)

در بازار سرمایه اوراق بهادار با سر‌رسید بیشتر از یک ‌سال مورد معامله قرار می‌گیرند. اوراقی نظیر اوراق قرضه بلند‌مدت و سهام از جمله اوراق قابل معامله در این بازار هستند. به‌طور کلی این بازار هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل می‌کند.

بازار سرمایه ابزارهای قابل معامله در خود را از لحاظ چرخه عمرشان در دو بازار مختلف در خود جای داده است.

بازار اولیه (Primary Market)

بازار اولیه، بازاری است که اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله می‌شوند. به‌طور کلی می‌توان گفت که تشکیل سرمایه در بازار اولیه اتفاق می‌افتد.

بازار ثانویه (Secondary Market)

بعد از این‌که اوراق بهادار برای اولین بار (مثل عرضه‌های اولیه) در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفتند، وارد بازار ثانویه می‌شوند. بازار ثانویه این امکان را فراهم می‌آورد تا اوراقی که قبلا در بازار اولیه معامله شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و دارندگان آن‌ها نگرانی از جهت خرید یا فروش اوراق نداشته باشند.تعداد دفعات انجام معامله در بازار ثانویه محدودیتی ندارد. بازار بورس نمونه‌ای از بازارهای ثانویه بازارهای مالی و معرفی انواع آن‌ها سازمان‌یافته است.

قیمت اوراق بهادار (مثل سهام) در بازار ثانویه، عملکرد مدیریت شرکت را نشان می‌دهد. اگر قیمت سهامی بالا رود، نشانگر عملکرد خوب واحد مدیریت است که در نهایت منجر‌به افزایش سرمایه و ثروت سهامدارانش می‌شود.

بازار ثانویه می‌تواند به شکل‌های زیر نیز وجود داشته باشد.

بازار مذاکره یا حراج (Auction Market)

در این بازار خریداران و فروشندگان و یا کارگزاران آن‌ها به‌طور مستقیم با هم معامله می‌کنند. معامله زمانی در این بازار انجام می‌شود که بالاترین قیمتی که برای خرید سهم پیشنهاد شده با پایین‌ترین قیمتی که یک شخص حاضر است سهام خود را به‌ فروش برساند، برابر باشند.

بازار کارگزاری (Broker Market)

اگر به تعداد کافی خریدار و فروشنده در بازار مزایده وجود نداشته باشد، معامله‌گران به یک کارگزار مراجعه می‌کنند. کارگزار با دریافت حق کمیسیون، طرف معامله‌ای که حاضر به خرید یا فروش سهامش متناسب با شرایط شما باشد را پیدا می‌کند و از این طریق معامله انجام می‌شود.

بازار دلالی (Dealer Market)

افرادی در بازار وجود دارند که حاضر به پذیرش ریسک ناشی از نوسانات قیمت‌ها هستند. این افراد از تغییرات قیمت در بازار استفاده می‌کنند. نوسان‌گیر‌ها را می‌توان از جمله فعالان این بازار دانست.

بازارهای مالی بر‌اساس ساختار سازمانی

همان‌طور که در جدول بالا می‌بینید. بازارهای مالی از لحاظ قانون‌مندی، نظم و ساختار سازمانی به چهار دسته تقسیم می‌شوند.

بازارهای رسمی

بورس اوراق بهادار از بازارهای رسمی سازمان‌یافته است که شامل تسهیلات فیزیکی مشهود است. قوانین و شرایط سخت‌گیرانه‌ای برای شرکت‌هایی که وارد بورس می‌شوند اعمال می‌شود. این شرکت‌ها از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و. بررسی می‌شوند. به‌طور کلی ریسک شرکت‌های فعال در بورس کمتر از سایر بازارها نظیر فرابورس است. عمده‌ترین اعضای فعال در بورس ایران، عبارت‌اند از: کارگزاران، معامله‌گران و بازارسازان

به این بازار، بازار اول نیز گفته می‌شود و معاملات مربوط به شرکت‌های بورسی در آن انجام می‌شود.

بازار خارج از بورس (Over The Counter)

بازار خارج از بورس (OTC) که به آن بازار مبتنی بر چانه‌زنی نیز می‌گویند، بازاری است که در آن معامله بر روی اوراق بهادار شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته نشده‌اند انجام می‌شود. این بازار دارای یک مکان فیزیکی نیست و شرایط آسان‌تری برای ورود به آن نسبت به بازارهای رسمی وجود دارد.

در ایران بازار فرابورس معادل بازار خارج از بورس است و تنها تفاوتی که در آن‌ها وجود دارد این است که بازار فرابورس دارای یک مکان فیزیکی است. به این بازار می‌توان بازار دوم نیز گفت.

بازار سوم

شامل کلیه بازارهای خارج از بورس است. در این بازار کلیه اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس، در خارج از بورس مورد معامله قرار می‌گیرند. معمولا سازمان‌ها و موسسات بزرگ سرمایه‌گذاری در این بازار به معامله اوراق بهادار می‌پردازند. یکی از دلایل این کار می‌تواند به خاطر حق کمیسیون و کارمزد کمتری که این بازار دارد، باشد.

بازار چهارم

در بازار چهارم معمولا سازمان‌هایی که قصد انجام معاملات خیلی بزرگ دارند، فعالیت می‌کنند. در این بازار برای این‌که کارمزدی پرداخت نشود، طرفین معمولا به‌طور مستقیم و بدون دخالت کارگزار دست به معامله می‌زنند. نوعی سیستم کامپیوتری وجود دارد که موسسات با استفاده از آن می‌توانند مقادیر زیادی از اوراق بهادار و یا سهام را بدون وجود هیچ واسطه‌ای خرید و فروش کنند. معمولا معاملات عمده و بلوکی در این بازار انجام می‌شود.

بازارهای مالی بر‌اساس زمان واگذاری

در آخرین تقسیم‌بندی می‌توان بازار را از نظر زمان واگذاری به دو دسته بازار آتی و بازار نقدی تقسیم‌بندی کرد.

بازار آتی (future market)

بازاری است که اوراق مشتقه در آن مورد معامله قرار می‌گیرند. به‌همین دلیل به این بازار، بازار اوراق مشتقه نیز می‌گویند. اوراق مشتقه، قراردادی است که طی آن دارنده‌اش را موظف یا مختار می‌کند تا در یک تاریخ معین در آینده، دارایی را بخرد و یا بفروشد. قراردادهای مالی و اختیار معامله از اوراق مشتقه هستند که در مقالات بعد راجع‌به آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

بازار نقدی (Spot market)

بازاری است که در آن به محض انجام شدن معامله، تمام مبادلات مالی نیز در همان لحظه اتفاق می‌افتد. یعنی به طور آنی پس از پرداخت مبلغ توسط خریدار، مالکیت آن کالا یا اوراق‌بهادار به خریدار منتقل می‌شود.

بورس کالای ایران

علاوه‌بر بورس اوراق بهادار، بورس کالا نیز در ایران وجود. در بورس کالای ایران، محصولاتی نظیر زعفران، زیره سبز و پسته معامله می‌شوند. این معاملات به‌صورت قرار داد آتی بسته می‌شوند. به‌طور کلی می‌توان گفت بازار آتی یکی از بخش‌های بورس کالا است. قرار داد آتیِ کالا به این صورت است که دو طرف معامله (خریدار و فروشنده) قراردادی تنظیم می‌کنند که طی آن یک کالای خاص، با قیمتی مشخص، در تاریخ معینی در آینده، توسط فروشنده در اختیار خریدار قرار بگیرد. با استفاده از این قرار داد می‌توان ریسک تغییرات قیمت انواع کالا‌ها را پوشش داد.

خرید طلا در بورس کالا

اختصاص بخشی از سپرده‌ی خود به طلا، می‌تواند ریسک سبد سرمایه‌گذاری (پرتفوی) شما را کاهش بدهد. با خرید طلا به این صورت و نه به صورت حضوری، ریسک خرید و نگهداری طلا به حداقل می‌رسد. برای خرید طلا در بورس از سه روش می‌توان استفاده کرد. یکی از این روش‌ها استفاده از صندوق‌های طلا است. علاوه بر آن از طریق گواهی سپرده سکه طلا نیز می‌توان اقدام به خرید طلا کرد. برای خرید شمش طلا می‌توان به بازار فیزیکی بورس کالا مراجعه کرد. در مقالات آینده راجع‌به بورس کالای ایران و خرید طلا و شمش، توضیح داده خواهد شد.

معرفی بازارهای مالی و انواع آن

بازارهای مالی به طور گسترده ای به هر بازاری که تجارت اوراق بهادار در آن رخ دهد، گفته می‌شود، از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات و غیره اشاره دارند. بازارهای مالی برای عملکرد روان اقتصاد سرمایه داری بسیار حیاتی است.

درک بازارهای مالی

بازارهای مالی با تخصیص منابع و ایجاد نقدینگی برای مشاغل و کارآفرینان نقشی اساسی در تسهیل عملکرد روان اقتصاد سرمایه داری دارند. بازارها تجارت و خرید منابع مالی خود را برای خریداران و فروشندگان آسان می‌کنند. بازارهای مالی محصولات اوراق بهادار را ایجاد می‌کنند که بازدهی را برای کسانی که بودجه مازاد دارند (سرمایه گذاران/وام دهندگان) فراهم می‌کند و این وجوه را در دسترس کسانی قرار می‌دهد که به پول اضافی نیاز دارند (وام گیرندگان).

بازار سهام فقط یک نوع بازار مالی است. بازارهای مالی با خرید و فروش انواع مختلفی از ادوات مالی از جمله سهام، اوراق قرضه، ارز و مشتقات حاصل می‌شوند. بازارهای مالی تا حد زیادی به شفافیت اطلاعاتی اعتماد میکنند تا مطمئن شوند که بازارها قیمت های کارآمد و منD8سبی را تعیین می‌کنند. قیمت های بازار اوراق بهادار به دلیل وجود نیروهای اقتصادی کلان مانند مالیات، نمی‌تواند نشان دهنده ارزش اصلی آنها باشد.

برخی از بازارهای مالی هستند با فعالیت کم و برخی دیگر مانند بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) روزانه تریلیون دلار اوراق بهادار تجارت می‌کنند. بازار سهام یک بازار مالی است که سرمایه گذاران را قادر به خرید و فروش سهام شرکت های تجاری عمومی می‌کند. بازار سهام اصلی جایی است که در آن سهام جدید به نام عرضه اولیه (IPO) به فروش می‌رسد. هرگونه معامله پس از آن سهام در بازار ثانویه اتفاق می‌افتد، جایی که سرمایه گذاران اوراق بهاداری را که قبلاً مالک آنها بودند را خریداری می‌کنند و یا می‌فروشند.

مهم: قیمت اوراق بهادار مورد معامله در بازارهای مالی ممکن است لزوماً ارزش ذاتی واقعی آنها را نشان ندهد.

نکات کلیدی

• بازارهای مالی به طور گسترده ای به هر بازاری که تجارت اوراق بهادار در آن اتفاق می‌افتد اشاره دارند.
• انواع مختلفی از بازارهای مالی وجود دارد، از جمله بازارهای فارکس، پول، سهام و اوراق قرضه و غیره .
• بازارهای مالی با انواع و اقسام اوراق بهادار تجارت می‌کنند و برای عملکرد روان جامعه سرمایه داری بسیار مهم هستند.

انواع بازارهای مالی

بازارهای فرابورس

بازار فرابورس (OTC) یک بازار غیرمتمرکز است؛ به این معنی که مکان فیزیکی ندارد و تجارت به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. و در آن شرکت کنندگان در بازار بدون واسطه مستقیماً اوراق بهادار را بین دو طرف معامله می‌کنند. یک بازار فرابورس، مبادله سهام قابل معامله عمومی را که در Nasdaq ،NYSE، یا بورس اوراق بهادار آمریکا فهرست نشده اند انجام می‌دهد. به طور کلی شرکت هایی که در بازارهای فرابورس تجارت می‌کنند از شرکت هایی که در بازارهای اصلی تجارت می‌کنند کوچک تر هستند، زیرا بازارهای فرابورس به مقررات کمتری نیاز دارند و هزینه استفاده آنها کمتر است.

بازارهای اوراق قرضه

اوراق قرضه اوراق بهاداری است که در آن سرمایه گذار برای مدت مشخصی با نرخ بهره از پیش تعیین شده، وام می‌گیرد. ممکن است شما اوراق قرضه را توافقی بین وام دهنده و وام گیرنده بدانید که شامل جزئیات وام و پرداخت های آن است. اوراق قرضه توسط شرکت های بزرگ و همچنین توسط شهرداری ها، ایالت ها و دولت های مستقل برای تأمین اعتبار پروژه ها و عملیات صادر می‌شود. به عنوان مثال، بازار اوراق بهادار اوراق بهاداری مانند سفته و اسکناس چاپ شده توسط خزانه داری ایالات متحده را به فروش می‌رساند. بازار اوراق قرضه را بازار بدهی، اعتبار یا درآمد ثابت نیز می‌نامند.

بازارهای پول

به طور معمول بازارهای پول، با کالاهایی با سررسید کوتاه مدت با نقدینگی زیاد (کمتر از یک سال) تجارت می‌کنند و با درجه بالایی از ایمنی و بازده نسبتاً کم بهره می‌گیرند. در سطح عمده فروشی، بازارهای پول معاملات زیادی را بین نهادها و بازرگانان انجام می‌دهند. در سطح خرده فروشی، آنها شامل صندوق های سرمایه گذاری دوجانبه بازار پول هستند که توسط سرمایه گذاران منفرد خریداری شده و حساب های بازار پول که توسط مشتریان بانک افتتاح شده است. افراد همچنین ممکن است با خرید گواهی سپرده کوتاه مدت (سی دی)، سفته های شهرداری یا اسناد خزانه داری ایالات متحده و سایر مثال ها در بازارهای پول سرمایه گذاری کنند.

بازار مشتقات

مشتق قراردادی است بین دو یا چند طرف که ارزش آنها بر اساس دارایی مالی توافق شده (مانند اوراق بهادار) یا مجموعه دارایی ها (مانند یک شاخص) مشخص می‌شود. مشتقات، اوراق بهادار ثانویه ای هستند که ارزش آنها صرفاً از ارزش اوراق بهادار اصلی که با آنها مرتبط هستند، حاصل می‌شود. به خودی خود مشتق بی ارزش است. بازار مشتقات بجای معامله مستقیم سهام، در معاملات آتی و اختیارات و سایر محصولات مالی پیشرفته معامله می‌کنند که ارزش خود را از ادوات اساسی مانند اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ بهره، شاخص های بازار و سهام می‌گیرند.

بازار فارکس

بازار فارکس (ارزی) بازاری است که در آن شرکت کنندگان می‌توانند ارزهای خود را خریداری، فروش و مبادله کنند و همچنین در معاملات پر خطر نیز شرکت کنند. به همین ترتیب، بازار فارکس بیشترین نقدینگی را در بازار جهان دارد، زیرا پول نقد بیشترین نقدینگی را در سرمایه دارد. بازار ارزی بیش از ۵ تریلیون دلار معامله در روز انجام می‌دهد که بیش از مجموع بازارهای آتی و سهام است. مانند بازارهای فرابورس، بازار فارکس نیز غیرمتمرکز است و از یک شبکه جهانی رایانه و واسطه از سراسر جهان تشکیل شده است. بازار فارکس از بانک ها، شرکت های تجاری، بانک های مرکزی، شرکت های مدیریت سرمایه گذاری، صندوق های تامینی و کارگزاران و سرمایه گذاران خرده فروشی فارکس تشکیل شده است.

بازارهای مالی و معرفی انواع آن‌ها

بازارهای مالی دسته‌ای از انواع بازارها هستند؛ بنابراین شاید بهتر است یک نگاه کلی به مفهوم بازار داشته باشیم و بعد برویم به سراغ موضوع بازارهای مالی.

همان‌طور که همگی می‌دانیم، بازار به‌جایی گفته می‌شود که عده‌ای فروشنده با عده‌ای خریدار ملاقات می‌کنند. خریدار در ازای پرداخت مبلغی، کالا یا دارایی به دست می‌آورد.

خب، حال بازار مالی:

بازار مالی مکانی است که در آن افراد یا سازمان‌ها به خریدوفروش کالا، خدمات، دارایی‌های مالی و… مشغول‌اند. در این بازارها قیمت یک دارایی بر اساس رابطه عرضه و تقاضا مشخص می‌شود و درواقع ذاتاً غیردستوری هستند.

بازارهایی مثل بازار مواد غذایی، بازار بورس و اوراق بهادار، بازار سکه، بازار ارز و در کل هر بازاری که به‌نوعی تجارت در آن انجام می‌شود نوعی بازار مالی هستند.

مشاهده می‌کنیم که گستردگی بازارهای مالی بسیار زیاد است. برای شناخت بهتر این بازارها آن‌ها را از نظر ماهیت چیزی که مورد معامله قرار می‌گیرد به چند دسته تقسیم می‌کنیم.

انواع بازارهای مالی

بازار کالا

بازار کالا قدیمی‌ترین نوع بازار مالی است. هرجایی که در آن فروشنده‌ها و مشتریان کالاهای فیزیکی جمع می‌شوند و تجارت می‌کنند، بازار کالا است. بازار کالا جایی است که کالاهای مربوط به نیازهای ابتدایی و ضروری انسان عرضه می‌شوند. کالاهایی مانند خوراک و پوشاک، دارو و … . در بازار کالا پول رایج هر کشوری نقش تسهیل‌کننده معاملات را دارد و کار را نسبت به زمانی که مبادله کالا به کالا انجام می‌شد راحت‌تر کرده است؛ و همان‌طور که گفته شد ارزش هر کالا بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد.

اگر عرضه زیاد و تقاضا کم باشد، باعث ایجاد رکود می‌شود؛ و اگر تقاضا زیاد و عرضه کم باشد، قیمت اجناس بالا می‌رود که اصطلاحاً به آن تورم می‌گویند. هر دوی این افراط‌وتفریط‌ها می‌توانند آسیب‌هایی را به اقتصاد یک کشور وارد کنند و همین علت سیاستمداران و اقتصاددانان تلاش زیادی برای ایجاد تعادل بین این دو می‌کنند.

البته خود بازار کالا هم شامل دسته‌های دیگری است که فعلاً از آن عبور می‌کنیم.

بازار خدمات

اما با رشد جامعه و تمدن انسانی، نوع دیگری از تقاضا به وجود آمد که دیگر کالاها جوابگوی آن‌ها نبودند. مثلاً نیاز به خدمتکار، نیاز به آرایشگر، نیاز به مشاور، نیاز به تاکسی و… . با توجه به تقاضایی که برای این موارد ایجاد شد، افرادی هم به فکر عرضه این خدمات افتادند و همین باعث شد بازار مالی دیگری شکل بگیرد به نام بازار خدمات. در این بازار که روزبه‌روز به وسعت آن اضافه می‌شود، خدمت در ازای پول مبادله می‌شود.

بازار پولی

با افزایش نقدینگی مردم و خطراتی که نگه‌داری پول در خانه داشت، بانک‌ها و مؤسسات مالی که بنیان بازار پولی بودند شکل گرفتند. بانک‌ها پول مردم را نگه‌داری و امنیت آن را تأمین می‌کردند. تأمین امنیت در ابتدا توسط شوالیه‌ها انجام می‌شد. بانک‌ها در ازای این کار از مردم مبالغی را می‌گرفتند؛ اما کم‌کم این سازوکار وسعت بیشتری پیدا کرد. تا جایی که حکومت‌ها متوجه شدند می‌توانند برای کنترل نقدینگی مردم، از بانک‌ها کمک بگیرند. بانک‌ها با اختصاص بهره به سپرده‌های مردم، باعث جذب سرمایه‌های نقدی مردم شدند. از آن‌طرف پول‌های جذب‌شده به تولیدکننده‌ها و صنعتگران وام داده می‌شد و بهره دریافت می‌شد.

حال دیگر درآمد بازارهای مالی و معرفی انواع آن‌ها بانک‌ها از تفاوت نرخ بهره تسهیلاتی که تولیدکننده‌ها پرداخت می‌کردند با نرخ بهره‌ای که بانک به سپرده‌گذارها پرداخت می‌کرد به دست می‌آمد. با این روند تولید هم شکوفا می‌شد و مشکل نقدینگی هم برطرف می‌شد. این روند مدت زیادی جوابگو بود؛ اما زمانی که بحران‌های مالی ایجاد به وجود آمد، مردم برای دریافت سپرده‌هایشان به سمت بانک‌ها هجوم آوردند و باعث به هم خوردن نظم بازار شدند؛ بنابراین دولت‌ها به این نتیجه رسیدند که بانک‌ها و بازار پولی توان لازم برای کنترل نقدینگی در شرایط بحرانی را ندارند و باید فکر دیگری به حال این موضوع می‌شد.

بازار سرمایه

در این مرحله بازار سرمایه وارد کار شد. بازار سرمایه که از انواع بازارهای مالی است، شامل انواع مختلفی مثل بازار بورس و اوراق بهادار، اوراق قرضه و… است (در برخی منابع، اوراق قرضه در دسته‌ای جداگانه به نام بازار بدهی قرار می‌گیرند. چراکه درواقع بدهی دولت به مردم هستند). حال مردم به‌جای اینکه دارایی‌های خود را به بانک‌ها بدهند، برای کسب سود بیشتر این پول‌ها را در بازار سرمایه مثل بورس سرمایه‌گذاری می‌کردند؛ و به این صورت نقدینگی به‌جای اینکه به بازار کالا و خدمات سرازیر شود و باعث گران‌تر شدن همه‌چیز بشود، به سمت شرکت‌ها هدایت می‌شد و تولید افزایش پیدا می‌کرد.

افزایش تولید باعث پاسخگویی بهتر به تقاضای بازار می‌شود که این هم از افزایش قیمت جلوگیری می‌کند. از طرفی به دلیل اینکه سرمایه شرکت‌ها به‌وسیله پول سهام مردم افزایش‌یافته است، نه وام، نگران بازپرداخت بهره وام نیستند و نیازی به افزایش قیمت در تولیدات خود ندارند. همه این‌ها باعث رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی یک کشور می‌شود که همه جامعه از دست آوردهای آن بهره می‌برند.

بازار مالی چیست و انواع آن کدام است؟

یکی از مهم ترین سوال های همه ما اینکه بازار مالی چیست و انواع بازار مالی کدام است؟ بازارهای مالی یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی هرکشور هستند که وظیفه اصلی تامین مالی بنگاه های بزرگ را به دوش می کشند. هم چنین به تازگی شاهد شکل گیری بازارهای جدید مالی مانند بازار رمز ارزها هستیم. در آموزش فوق به معرفی بازارهای مالی و کارکرد آن پرداخته و در ادامه خواهیم گفت که انواع بازارهای مالی و سرمایه گذاری کدامند؟

بازار مالی چیست؟

بازار مالی چیست ؟ بازار مالی یا به انگلیسی Financial Market هر بازاری است که در آن معامله دارایی ها صورت می گیرد. به عنوان مثال بازار سهام که درآن سهام شرکت های مختلف داد و ستد می شود، یکی از انواع بازار مالی است. بازار های مالی برای هر اقتصاد روبه رشد و تکشورهای توسعه یافته، یک ابزار حیاتی برای عملکرد مناسب اقتصادی و تامین مالی بنگاه ها محسوب می شود.

اهمیت بازارهای مالی به قدری است که در بحران اقتصادی سال 2008 آمریکا همراه با رکود و سقوط سنگین بازارهای مالی، شاهد ایجاد مشکلات اساسی برای کشور آمریکاو اقتصاد جهانی بودیم.

وظیفه بازار مالی چیست؟

وظیفه اصلی بازار های مالی، تخصیص بهینه منابع مالی برای بنگاه ها و کسب و کارهای اقتصادی است. درواقع این بازار ها تجارت و کسب و کار را برای خریداران، فروشندگان، تولید کنندگان و تامین کنندگان را تسریع و تسهیل خواهد کرد.

بازارهای مالی از ابزارهای متعددی برای خرید و فروش تشکیل شده اند که بازار سهام فقط یکی از آن ها است. بازارهای دیگری مثل فارکس، اوراق مشتقه، کالاها و. از انواع دیگر بازار های مالی هستند.

مهم ترین خصوصیت بازارهای مالی، شفافیت بالای اطلاعاتی و معاملاتی است که آن را از بازارهای دیگر جدا می کند.

برای آشنایی با انواع و بازارهای مالی در ادامه همراه ما باشید.

انواع بازار‌های مالی چه هستند؟

انواع بازار مالی کدام هستند؟ برای درک مفهوم بازارهای مالی باید انواع بازارهای مالی را بشناسیم. همانطور که گفتیم انواع مختلفی از بازارهای مالی به تناسب ابزار و زمان سر رسید داریم که مهم ترین آن ها بازار سرمایه است.

در زیر انواع مختلف بازار های مالی را بررسی خواهیم کرد:

1.بازار سهام (Stock Market)

فراگیرترین بازار مالی، بازار سهام است. در بازار سهام به خرید و فروش سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس توسط معامله گران و شرکت های سرمایه گذاری پرداخته می شود. هم چنین از این بازار برای تامین سرمایه شرکت ها از طریق عرضه اولیه بخشی از سهام خودشان نیز استفاده می شود. بعد از عرضه اولیه سهام شرکت ها در بازاری که به نام بازار ثانویه شناخته می شود معامله شده و بین خریداران و فروشندگان دست به دست می شود.

معاملات بازار سهام در بازارهای تعیین شده ای انجام میگیرد که معروف ترین آن ها بورس و فرابورس هستند.

بازار سهام هر کشور از آن جهت حائز اهمیت است که معمولا سهام بزرگترین شرکت های هر اقتصاد در آن معامله شده و صورت های مالی و فاکتورهای بنیادی و عملکردی شرکت ها تحت قوانین بازار سهام منتشر می شود.که این انتشار صورت های مالی در پیش بینی وضعیت کلی اقتصادی کشورها نیز تاثیر گذار است.

2.بازار اوراق قرضه (Bond Market)

اوراق قرضه اوراقی هستند که سرمایه گذاران آن ها را خریده و بعد از مدت معین با بهره ای که از پیش تعیین شده پول خود را دریافت می کنند.

اوراق قرضه را می توان به نوعی یک مدل از وام دانست. که وام گیرنده اصل پول به اضافه بهره آن را در زمان مشخص پرداخت می کند. اصلی ترین نهادهایی که اوراق قرضه را منتشرکرده و از طریق آن ها به تامین مالی برای اجرای طرح ها و اهداف خود می پردازند: شهرداری ها، دولت ها و دیگر ارگان هایی که برای تامین مالی نیاز به انتشار اوراق قرضه دارند.

بازارهای اوراق قرضه همچنین تحت عنوان بازارهای بر پایه بدهی (Debt markets (Credit markets و یا بازارهای درآمد ثابت (Fixed – income markets) نیز شناخته می‌شود.

3.بازار‌های پولی

بازار پول چیست؟ در بازارهای پولی کالاهایی با نقدشوندگی بالا و سر رسیدهای کوتاه (معمولا کمتر از 1 سال) معامله می شوند.به دلیل نقدشوندگی بالا، امنیت سرمایه گذاری در این بازارها بسیار بالا بوده و به تناسب از بازدهی کمتری برخوردار هستند. عموم معاملات در بازار پولی بین نهادها و معامله گران با حجم کلان است.

4.بازار مشتقات (Derivative Market)

ابزار مشتقه قراردادهایی بین 2 (یا چند نفر) هستند که ارزش هر ورقه براساس کالای پایه تعیین می شود. کالای پایه می تواند یک کالای فیزیکی مثل زعفران، سهام شرکت ها و صندوق ها و یا بعضا شاخص ها باشد.

این اوراق به تنهایی فاقد ارزش هستند و ارزش ذاتی آن ها نشآت گرفته از ابزارهای مالی مانند اوراق قرضه (Bonds)، کالاها (Commodities)، ارزها (Currencies)، نرخ‌های بهره (Interest rates)، شاخص‌های بازار (Market indexes) و همچنین سهام (Stocks) است که روی آن معامله می شوند. به همین دلیل بجای اینکه معاملات مستقیم روی سهام شکل بگیرد، شاهد قراردادهای اختیار خرید و فروش و اهرمی هستیم.

5.بازار تبادل ارزهای خارجی (Foreign exchange)

بازار فارکس یکی از معروف ترین بازارهای مالی است که در آن مشارکت کنندگان به خرید و فروش و معامله گری روی جفت ارزها می پردازند. منظور از جفت ارز، نسبت دو ارز به همدیگر است.

به عنوان مثال جفت ارز EURUSD بیانگر نسبت ارزش یورو به دلار است. معامله گران در بازار فارکس روی بالا و پایین رفتن این نسبت (نوسان دلار نسبت به یورو) اقدام به معامله می کنند.

به دلیل فراگیری جهانی این بازار، یکی از نقدشونده ترین و بزرگترین بازارهای مالی است که حجم معاملات روزانه آن تا 500 میلیارد دلار نیز می باشد.

بازار فارکس از بانک‌ها (Banks)، شرکت‌های تجاری (Commercial Companies)، بانک‌های مرکزی (Central Banks)، شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری (Investment management firms)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری (Hedge funds)، کارگزاری‌های خرد فارکس (Retail forex brokers) و همچنین سرمایه‌گذاران تشکیل شده است.

6.بازار کالاها (Commodities Market)

بازار کالاها یا درکشور خودمان بورس کالا، بازاری است که تولید کنندگان مواد اولیه و کالا، محصولات خودرا به متقاضیان میفروشند. انواع کالاها از کشاورزی و صنعتی تا نفت و گاز در این بازارها مبادله می شوند.

7.بازار مستقیم (Over – the – counter Markets, OTC)

بازار OTC یا بازار مستقیم، یک بازار غیرمتمرکز بوده به گونه ای که هیچ مکان فیزیکی نداشته و دارایی های کوچک در آن مبادله می شوند.

در این بازار، فعالان اوراق بهادار را مستقیما و بدون حضور کارگزاران معامله می کنند. در برخی مراجع این نوع بازار هارا با نام فرابورس نیز ترجمه کرده اند. بازاری که شرکت های کوچک تر با ریسک مالی بیشتر حضور داشته و معامله کنندگان بدون نیاز به کارگزاران اقدام به خرید و فروش می کنند.

8.بازار رمزارزها (Cryptocurreny Market)

در طی چند سال گذشته شاهد ظهور و گسترش بازار جدیدی به نام بازار ارزهای دیجیتال بوده ایم. این بازار که از دارایی های دیجیتال غیرمتمرکز تشکیل شده و بر فناوری بلاک چین سوار است، هدف اصلی خودرا راحت کردن مبادلات و زندگی روزمره و حرکت به سمت نوآوری هایی مانند متاورس قرارداده است. از معروف ترین ارزهای دیجیتالی که درحال حاضر معامله می شوند، بیت کوین، اتریوم و تتر هستند.

بازارهای مالی بر‌اساس زمان واگذاری

بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دسته‌ی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم می‌شوند:

بازار آتی (Future Market)

بازار آتی کالا بازاری است که در آن طبق قرارداد، فروشنده و خریدار یک کالا متعهد می‌شوند در سررسید معین (در آینده)، مقدار مشخصی از آن کالا را با استانداردهای از قبل تعیین‌شده و با قیمت توافق‌شده معامله کنند. به بیان دیگر تمامی توافق‌ها در زمان حال، اما معامله در زمان آینده صورت می‌گیرد.

بازار نقدی (Spot Market)

بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادر ایجاد شده است، بازار نقدی گفته می‌شود. در بازار نقدی، مبادله کالاها و پول بین فروشنده و خریدار در زمان حال صورت می‌گیرد، چنان‌که این امر در مقابل بازار آتی قرار دارد که در آن چنین مبادلاتی در تاریخ مشخصی در آینده رخ می‌دهد. بازار نقدی همچنین به‌عنوان بازار نقطه‌ای شناخته می‌شود، زیرا معاملات “در یک نقطه از زمان” انجام می‌شود.

بازارهای مالی بر اساس ساختار سازمانی

بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی به چهار دسته‌ی زیر تقسیم می شوند:

1- بازارهای رسمی یا همان بورس اوراق بهادار

2- بازارهای خارج از بورس که در قبل توضیح دادیم.

3- بازار سوم:

معمولاً سازمان‌ها و موسسات بزرگ سرمایه‌گذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.

4- بازار چهارم

شرکت‌ها و سازمان‌هایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکت‌ها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله می‌شوند.

بازارهای مالی بر اساس حق مالی

بازارهای مالی بر اساس حق مالی یا همان انواع بازار مالی بر اساس ماهیت مبادلات به دو دسته‌ی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم می‌شوند:

بازار بدهی (Debt Market)

بازاری که در آن ابزارهایی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله می‌شود، بازار بدهی می‌گویند. اوراق بدهی خود انواع مختلفی مانند شرکتی، دولتی و بعضا شهری دارند که باتوجه به ماهیت صادر کننده گواهی ها تقسیم بندی می شوند.

بازار سهام (Stock Market)

به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانون‌مند مانند بورس؛ توزیع و مبادله می‌شود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته می‌شود. بازار سهام که خود زیر مجموعه بازار سرمایه نیز محسوب می شود یکی از بزرگترین بازارهای مالی است که سهام شرکت های کوچک و بزرگ پذیرفته شده در بورس مطابق با قوانین و مقررات آ« مورد معامله قرار می گیرد. بازار سهام خود متشکل از گروه ها و صنایع مختلف اقصتادی، معدنی و تولیدی است که دربرگیرنده چرخه اقتصادی یک کشور است.

بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله

بازارها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دسته‌ی بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شوند:

بازار پول (Money Market)

بازار سرمایه (Capital Market)

بازار سرمایه چیست

برای اینکه بدانیم بازار سرمایه چیست؟ باید به تعریف آن دقت کنیم. تعریف بازار سرمایه به طور خلاصه بازاری است که در آن دارایی های بلندمدت (با سررسید بیش از یک سال) معامله می شوند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل می‌کند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. که این 2بازار اولیه و ثانویه، تقسیم‌بندی بازار سرمایه به لحاظ مرحله عرضه اوراق بهادار محسوب می شود.

البته بازار سرمایه در ایران با نام بازار بورس نیز شناخته می شود که به دلیل فراگیری آن، تشکیل شده از بازارهای بورس، فرابورس، کالا و انرژی است.

بازارهای سرمایه در کشور های مختلف( از جمله بازار سرمایه ایران) یکی از اصلی ترین اجزای اقتصادی هر کشور هستند که وظیفه تامین مالی و شفاف سازی شرکت ها و بنگاه های بزرگ هر کشور را به دوش می کشد.

تفاوت‌های بازار پول و بازار سرمایه در سررسید ابزارهای داخل آن است که در بازار پول کمتر از یک سال و در بازار سرمایه بیش از یک سال است.

ماجرای سقوط بازارهای مالی در بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸

در بحران اقتصادی که در سال 2008 ایجاد شد، اهمیت و نقش پر رنگ بازارهای مالی در اقتصاد هرکشور به خوبی حس شد. ریشه های این بحران از بازار اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن شکل گرفت و در ادامه با سفته بازی هایی که در حوزه املاک شکل گرفت موجب بدتر شدن وضع شد.

سخن پایانی

در آموزش فوق به معرفی و تعریف بازار مالی که از مهم ترین بازار سرمایه گذاری نیز محسوب می شوند پرداختیم و انواع آن را به صورت کامل بررسی کردیم. هم چنین انواع بازار سرمایه که یکی از مهم ترین عناصر هر اقتصاد است را توضیح داده و کمک کردیم تا درک بازار مالی و مهم‌ترین کارکردهای بازار مالی برای شما راحت تر شود. هم چنین یکی از اصلی ترین کاربرد بازارهای مالی، شفافیت اطلاعاتی اقتصادهاست.

معرفی انواع بازارهای مالی به زبان ساده

معرفی انواع بازارهای مالی به شما کمک میکند تا انواع بازار های مالی و پولی در ایران و جوامع بین الملل را بیشتر و بهتر بشناسید، به همین خاطر در این مطلب قصد داریم با زبانی ساده به معرفی انواع بازارهای مالی و پولی بپردازیم. به همین منظور ابتدا بازار های مالی را تعریف می کنیم و سپس یک به یک آن ها را معرفی کرده و به زبان ساده به شما توضیح می دهیم که هر کدام از آن ها چه ویژگی هایی دارند و سرمایه گذاری در آن ها برای چه افرادی مناسب است، پس معرفی انواع بازارهای مالی به زبان ساده را در ادامه این مطلب به هیچ عنوان از دست ندهید.

معرفی انواع بازارهای مالی

از گذشته تا به امروز به علت وجود احتیاجات گوناگون انسان ها با یکدیگر، بازارها مکانی برای خرید و فروش و مبادلات افراد با یکدیگر بوده است. با پیشرفت جوامع و نیاز به وجود مکان هایی تخصصی تر برای امور مالی و همچنین نظارت بر مبادلات مالی، تلاش برای ایجاد بازار های مالی به ثمر نشست. به صورت کلی بازارهای مالی بازارهایی محسوب می شوند که در آن‌ ها معامله‌ گران، برای معامله دارایی‌ های مالی مانند اوراق‌ بهادار، طلا، سهام، کالا و … اقدام می کنند. قیمت معاملات در این بازارها مطابق با فرآیند عرضه و تقاضا تعیین می گردد.

بازارهای مالی معمولا خریداران و فروشندگان را در یک مکان قرار می دهند تا آن‌ ها این توانایی را پیدا کنند که به‌ سادگی یکدیگر را پیدا کنند. لذا به نوعی بازارها، معامله‌ بین آن‌ ها را به ساده ترین روش ممکن می سازند. البته جالب است بدانید که هنگامی که از بازارهای مالی صحبت می شود، ذهن بیشتر افراد تنها به‌ سمت بورس اوراق بهادار متمایل می‌ شود و این در حالی است که بازارهای مالی گوناگونی مثل بورس کالا، بازار طلا، مسکن و … با اهداف متفاوتی وجود دارد که بیشتر افراد با آن‌ ها آشنا نیستند. بازار های مالی ابعاد و انواع گوناگونی دارند که در ادامه با برخی از آن ها آشنا می شویم.

تعریف بازار مالی

در راستای تعریف بازارهای مالی باید گفت که بازار مالی، مکانیزم یا بازاری است که افراد، شرکت‌ ها، مؤسسات و … قادرند اوراق بهادار، کالا و دیگر دارایی‌ های قابل معامله را با قیمتی که به وسیله اصول اقتصادی عرضه و تقاضا مشخص می شود، با یکدیگر خرید و فروش نمایند. در حقیقت بازارهای مالی بازارهایی به حساب می آیند که در آن‌ ها انواع دارایی‌ های مالی تبادل می‌ شود. دارایی‌ های مالی نیز شامل انواع سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش مالی آن‌ ها به سرمایه و ارزش تولیدات یا خدمات ارائه‌ شده به وسیله سازمان‌ ها یا شرکت‌ های توزیع‌ کننده آن‌ ها وابسته است.

تفاوت دارایی‌ های واقعی با دارایی‌ های مالی در ماهیت غیر فیزیکی آن ها خلاصه می شود. در این راستا از جمله دارایی‌ های واقعی می‌ توان به اتومبیل، املاک، طلا و … اشاره داشت و این در حالی است که دارایی‌ های مالی به‌ صورت اوراق قرضه، اوراق مشارکت و … در دسترس هستند. در حال حاضر یکی از موفقیت‌ آمیزترین روش‌ های سرمایه‌ گذاری، خرید دارایی‌ های مالی محسوب می شود و تورم نیز یکی از خطراتی است که در صورت نگهداری پول نقد و عدم تبدیل آن به دارایی های مالی، ارزش سرمایه شما و قدرت خریدتان را تا حدود بسیار زیادی در طول زمان کاهش می دهد.

متخصصان بازارهای مالی بر این باورند که جنبه مصرفی در دارایی‌ های واقعی بیشتر است و این دسته از دارایی ها برای پس‌ انداز و سرمایه‌ گذاری بهترین گزینه به حساب نمی آیند. از جمله مرسوم ترین دارایی‌ های مالی می‌ توان به سپرده‌ های سرمایه‌ گذاری بانک‌ ها، طرح‌ های بازنشستگی که به وسیله صندوق‌ های بازنشستگی ارائه می‌ شود، انواع بیمه‌ نامه‌ های شرکت‌ های بیمه ای، اوراق بهادار قابل خرید و فروش در بورس که به وسیله کارگزاری‌ های معتبر مورد معامله قرار می گیرد و بسیاری موارد مشابه دیگر اشاره داشت.

کارکردهای بازار های مالی

شاید مهم ترین کارکرد بازارهای مالی، کشف قیمت و ارزش گذاری بر روی دارایی مالی به شمار می رود. یعنی مطابق با اطلاعات و قیمت عرضه و تقاضای موجود در بازار، قیمت اوراق بهادار مشخص خواهد شد. در این راستا هر چه بازار کاراتر باشد قیمت اوراق بهادار صحیح تر و با منطق بهتری تعیین می‌ شود و این بدین معنی است که ارزش اوراق بهادار یا دارایی مالی به ارزش ذاتی خود نزدیک تر خواهد شد.

هر چقدر شرایط رقابت کامل در بازار بیش تر فراهم باشد؛ یعنی همه اطلاعات در زمان مقرر برای عموم در دسترس قرار گیرد و تعداد زیادی تریدر در بازار حضور داشته باشند، قیمت اوراق بهادار بهتر و نزدیک‌ تر به قیمت واقعی آن تعین خواهد شد. از مصادیق بازار مالی طبق حق مالی می توان به بازار بدهی و بازار سهام اشاره داشت که در آن بازیگران بازارهای مالی یا سهامدار هستند یا رابطه طلبکار و بدهکار با شرکت مورد نظر دارند. به صورت خلاصه کارکرد بازارهای مالی را می توان در موارد زیر خلاصه کرد؛

• تقویت نقدشوندگی در نظام‌ های مالی
• ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
• بهبود شفافیت در فعالیت‌ های اقتصادی
• کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
• تجمیع منابع خرد و تخصیص آن ها به سرمایه‌ گذاران
• کمک به اعمال سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت
• هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم

۱) بازار بورس

بازار بورس یکی از انواع بازارهای مالی به حساب می آید که در آن اوراق بهادار، سهام شرکت‌ ها، صندوق طلا و … مورد معامله قرار می گیرد. در بازار سرمایه شرکت‌ های موفق مبالغ بالای پول نقد را جمع‌ می کنند و در قبال آن سهامی از شرکت به افراد واگذار خواهد شد. سهام‌ ها یعنی سهم مالکیت بر شرکت‌ های صنایع عام که به وسیله واسطه‌ های بورس به خریداران فروخته می‌ گردد. با افزایش درآمد شرکت‌ ها، سودی که نصیب سهامداران بورسی می‌ شود نیز به مراتب بیشتر خواهد شد.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

نکته ای که در این خصوص باید در نظر داشته باشید اینجاست که ورود به بورس بسیار ساده است، ولی این که سهام چه شرکتی را خریداری می کنید بیشترین اهمیت را داراست و زمان زیادی نیاز خواهید داشت تا در این زمینه تجربه و دانش کافی را کسب کنید. اگرچه مشورت با مشاوران بورس و افراد موفق در بازار سرمایه به شما کمک زیادی خواهد کرد.

صندوق‌ های تعاونی این امکان را در اختیارتان قرار خواهد داد تا هم زمان چندین سهم بورس را بخرید. خریدن سهام از طریق صندوق‌ های تعاونی ساده تر است نسبت به خرید فردی. از طرف دیگر با کاهش نوسانات بازار تاثیر خوبی بر اقتصاد کشور دارد، ولی باز هم نکته‌ مهم این است که باید بدانید که کدام صندوق‌ بازارهای مالی و معرفی انواع آن‌ها ها را انتخاب و روی آن ها سرمایه گذاری کنید.

۲) بازار کالا

در بازار کالا کارخانه‌ ها با معامله مواد اولیه ریسک‌ ها احتمالی در آینده را مدیریت می نمایند. به علت نوساناتی که در قیمت برخی کالاها مانند نفت، ذرت و طلا وجود دارد، بسیاری از کارخانه‌ ها قیمت‌ های مشخصی را تعیین نمی‌ کنند. سهام بعضی از این شرکت‌ ها عمومی است و بعضی از سرمایه‌ گذاران تنها به فکر سود هستند و به تعداد دفعاتی که کالاها حمل‌ می‌ شوند، اهمیتی نمی‌ دهند.

نفت در اقتصاد کشور ما نقش انکارناپذیری دارد. همان طور که می‌ دانید در حمل و نقل، ساخت پلاستیک، محصولات صنعتی و تولید گرما مصرف می‌ شود. حال شرایطی را در نظر بگیرید که قیمت نفت افزایش می یابد، این افزایش قیمت در عرض ۷ روز بر روی قیمت بنزین تاثیر خواهد گذاشت.

چنانچه قیمت بنزین و نفت بالا بماند، اثراتش را تا حداکثر ۳۰ روز دیگر بر مواد خوراکی قابل مشاهده خواهد بود و نکته جالب اینجاست که نرخ کالاها آینده تعیین‌ کننده قیمت نفت خواهد بود. اگر دوست دارید در مورد روش های دریافت کد معاملاتی بورس کالا اطلاعات بیشتری کسب کنید، این مطلب شما را به صورت رایگان و به زبانی ساده راهنمایی می کند.

۳) بازار اوراق قرضه

یکی از انواع بازارهای مالی اوراق قرضه به حساب می آید که وقتی سازمان‌ ها به وام‌ های کلان نیاز پیدا کنند، می توانند از این بازار کمک های شایانی را دریافت کنند. با افزایش قیمت سهام بورس قیمت اوراق قرضه کم می شود. اوراق قرضه انواع گوناگونی دارد؛ به عنوان مثال اوراق بهادار دولتی، اوراق بهادار شرکت‌ ها و اوراق قرضه شهرداری. این نکته مهم را در نظر داشته باشید که اوراق بهادار دولتی و اوراق بهادار خزانه بایکدیگر فرق می کنند.

با کاهش ارزش اوراق بهادار دولتی، ارزش اوراق بهادار خزانه افزایش خواهد یافت تا جبران مافات نماید. با افزایش ارزش اوراق بهادار خزانه، نرخ بهره وام نیز افزایش پیدا خواهد کرد. جالب است بدانید که بدترین حالت در بازارهای مالی زمانی است که با کاهش ارزش اوراق بهادار دولتی ارزش پول ملی نیز کاهش می یابد، لذا قیمت‌ ها به طرز قابل توجهی افزایش خواهد یافت و در نهایت تورم ایجاد خواهد شد که اثرات تورم به کشور و قدرت خرید مردم نیز بر کسی پوشیده نیست.

۴) بازار طلا

با وجود نوساناتی که در سالیان اخیر در بازار طلا وجود داشته است، تبدیل سرمایه راکد به طلا و سکه امری عاقلانه می باشد. به جز صرافی‌ ها و طلافروشی‌ ها روش های دیگری برای تهیه طلا و سکه وجود دارد که به نسبت مناسب‌ تر است و خطرات احتمالی کم تری نیز به همراه خواهد داشت. می‌ توانید در بورس طلا خریداری کنید و یا در همان بورس از گواهی های خرید سکه برای خرید سکه استفاده کنید و ریسک نگهداری فیزیکی طلا و سکه را از بین ببرید. افراد با داشتن کد بورسی توانایی انجام معاملات در این بخش را دارا خواهند بود. مبالغ سرمایه‌ گذاری شده در این بخش به معاملات طلا در بورس تخصیص داده می‌ شود.

فعالیت اصلی صندوق طلا، سرمایه‌ گذاری در گواهی سپرده سکه طلا است که قسمت بزرگ منابع صندوق برای خرید گواهی سپرده طلا در نظر گرفته می شود و بخش دیگر نیز در بازار مشتقات سکه طلای بور کالا مورد استفاده قرار می گیرد. همان طور که پیش تر هم عنوان کردیم با داشتن کد بورسی قادر خواهید بود در معاملات صندوق طلای بورس شرکت کنید و برای خرید طلا، سکه و سایر مشتقات آن اقدام نمایید. برای خرید از این صندوق می بایست تعداد سفارشاتتان را ضرب‌ در ۱۰ کنید یعنی هر ۶ سکه معادل ۶۰ سفارش است.

۴ صندوق طلای بورسی در حال حاضر فعال هستند به نام‌ های طلا، گوهر، عیار و زر که اگر کد بورسی داشته باشید، می توانید واحد های این صندوق را دقیقا مشابه سهام عادی خرید و فروش نمایید ولی به صورت کلی در نظر داشته باشید که برای خرید صندوق های طلا که پیشتر معرفی کردیم، عدد NAV یا همان ارزش واقعی دارایی های صندوق و مقایسه آن با قیمت روز صندوق که در حال معامله شدن است، بسیار حائز اهمیت است.

۵) بازار ارز فارکس

بازار ارز همان بازار مالی فارکس یا همان بازار ارزهای خارجی است. این بازار بزرگترین بازار مالی بین المللی به حساب می آید که گردش مالی روزانه آن ۱۳ برابر گردش روزانه خزانه داری آمریکا می باشد و محبوب ترین بازار مالی جهان نیز محسوب می شود که تعداد زیادی از تحلیلگران، معامله گران، شرکت ها، بانک ها و موسسات مالی در دنیا در آن فعالیت های گسترده و مستمری دارند.

همان طور که گفتیم این بازار قسمت حائز اهمیتی از بازارهای بین‌ المللی محسوب می شود. استقراض یا سرمایه‌ گذاری در سطح بین‌ المللی، به استفاده از بازار ارز برای تبدیل ارز نیاز خواهد داشت. بازار ارز در حقیقت وظیفه تسهیل تجارت و معاملات بین‌ المللی را عهده دار است. در حقیقت علت ایجاد این بازار تسهیل تعدیلات تراز پرداخت‌ ها می باشد.

خلاصه مطلب و نتیجه گیری

در این مقاله به معرفی انواع بازارهای مالی در قالب ۵ گروه پرداختیم و به صورت خلاطه می توان گفت که بازارهای مالی بین‌ المللی به علت کمک به تسهیل مبادلات و با تسهیل تامین مالی ایجاد شده اند. در دنیای امروز نیاز به حضور بیش از پیش این بازارها حس می‌ شود. به صورت کلی بازارهای مالی بین‌ المللی را می‌ توان به ۳ گروه کلی؛ بازار ارز خارجی، بازار بین‌ المللی سرمایه و بازار بین‌ المللی پول تقسیم بندی کرد. بازار بین‌ المللی پول محلی برای ابزار کوتاه‌ مدت مبادله می‌ شود و در بازار بین‌ المللی، سرمایه ابزار بلندمدت مبادله می‌ شود.

دو عاملی که بر تصمیم‌ گیری‌ های مشارکت‌ کنندگان در بازارهای مالی موثر است شامل؛ نرخ ارز انتظاری و نرخ بهره می باشد. حائز اهمیت تریت ویژگی بارز بازارهای مالی بین‌ المللی تحرک بالای سرمایه به حساب می آید. از طرفی عمق این بازار زیاد است که به معنای حضور کاربران بسیار زیاد در این بازارها می باشد. در بازارهای مالی ابزارهای گوناگونی برای پوشش ریسک در نظر گرفته شده است که استفاده از هر یک از آن‌ ها به یادگیری دانش تخصصی مورد نظر نیازمند است.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، معرفی انواع بازارهای مالی در ۵ گروه مختلف پرداختیم.

مقایسه بورس ایران با سایر کشورها در دنیا را می توانید از طریق این لینک مطالعه فرمایید.

هر سوالی در مورد انواع بازار های مالی داشتید، با ما در قسمت دیدگاه ها در میان بگذارید تا شخصا بررسی کنم.