تامین مالی اکوسیستم دانش بنیان از منابع شخصی تا بازار سرمایه
کارشناس بازار سرمایه گفت: گذار ایران از اقتصاد نفتی به یک اقتصاد دانش بنیان که منجر به دانش، نوآوری و بهره وری در تولید شود، به تامین منابع مالی و زمان مناسب نیازمند است.
به گزارش بازار، روح الله ابوجعفری گفت: توسعه نواوری و خلق محصولات جدید برای افزایش رقابت پذیری اقتصاد از ایده‌های نواورانه شروع شده و به شرکت‌های بزرگی که موتور رشد اقتصادی خواهند بود، تبدیل می‌شود.
ابوجعفری بیان کرد: مقایسه ۵۰۰ شرکت برتر جهان نشان می‌دهد، در ابتدای قرن بیست و یکم اغلب شرکت‌های بزرگ در حوزه فناوری متوسط و مبتنی بر منابع طبیعی؛ همچون نفت و گاز بوده اند، اما بیست سال بعد در سال ۲۰۲۰ شرکت‌هایی همچون آمازون و اپل در فهرست بزرگترین شرکت‌های دنیا قرار گرفته اند.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: به گفته آنها در ابتدای تاسیس به خصوص در دهه ۹۰ شرکت‌های کوچکی بودند که بر اساس ایده کارآفرینانه افرادی همچون استیو جابز و جف بزوس تشکیل شدند و هم اکنون بیش از چند تریلیون دلار ارزش دارند؛ البته لازم به ذکر است شرکت‌های بزرگ قدیمی؛ همچون وال مارت کماکان در فهرست این شرکت‌ها هستند؛ در هر صورت توسعه این شرکت‌ها فقط به واسطه وجود کارآفرینان جسور و خلاق که ایده‌های نواورانه خود را شجاعانه پیگیری می‌کردند، نبوده است.
به گفته وی، فضای کسب و کار در این کشورها برای رشد آنها نقش حیاتی ایفا کرده است؛ یکی از مهمترین اجزای نظام کسب و کار تامین مالی فعالیت‌های اقتصادی است که در این کشورها به گونه‌ای مناسب ساماندهی شده است.
این کارشناس اظهار داشت: بنگاه‌ها در فرایند رشد خود به واسطه توسعه نیروی انسانی، مسایل فنی، گسترش بازار؛ نیازهای مالی متفاوتی دارند.
این فعال بازار سرمایه افزود: این فرایند را می‌توان در مرحله‌های بذرپاشی (آغاز ایده نواورانه)، نوپایی (شروع فرایند نواوری)، رشد اولیه (مرحله اولیه توسعه)، رشد پایدار (تثبیت نواوری) دانست.
ابوجعفری بیان داشت: طی دوران جنینی (بذرپاشی) درجه ریسک فرایند نواوری بسیاربالاست؛ در حالی که نیازمندی این دوران به منابع به نسبت کم خواهد بود. در مرحله نوپایی هنوز ریسک بالایی وجود دارد و در نهایت نیازهای مالی مربوط به ایجاد نمونه اولیه و پوشش هزینه‌های ارتقا و بازاریابی خواهد بود. همچنین مرحله بعدی رشد اولیه و رشد پایدار به نسبت ریسک کمتری وجود دارد، اما این دو مرحله از این جهت که برخلاف دوره جنینی و مرحله رشد اولیه هنوز نیز دربرگیرنده نیازهای قابل توجه مالی است؛ ریسک‌های خاص خود را دربر دارد.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: به مرور زمان با تامین مالی ریسکی تامین مالی و بازارهای مالی و تولید اطلاعات توسط آنها، ابهامات در طرح‌ها بنگاه‌های نوآورانه برطرف می‌شود که راه را برای انواع دیگر تامین مالی باز می‌کند و در کنار سرمایه گذاری ریسک پذیر، تجربه دنیا نشان می‌دهد که نهادسازی برای یک بازار مخصوص در این زمینه باعث می‌شود منابع دیگر از طریق عرضه عمومی سهام تامین شده و استراتژی خروج سرمایه گذاران ریسک پذیر تامین شود؛ همچنین بین سرمایه گذاری ریسک پذیر و بازار عرضه سهام یک رابطه مکمل وجود دارد، این موضوع به کارافرین کمک می‌کند تا در صورت موفقیت طرح کنترل شرکت را دوباره بدست آورد و از سوی دیگر به سرمایه گذار ریسک پذیر نیز کمک می‌کند تا سرمایه خود را در طرح‌های جدید سرمایه گذاری کند.
به گفته وی در ایران طی سالیان گذشته نهادسازی‌های مناسبی برای تامین مالی در بازار سرمایه شکل گرفته است و ایجاد صندوق‌های سرمایه گذاری جسورانه و صندوق‌های سهام خصوصی در این مسیر بوده است. همچنین بازارهایی همچون تامین مالی جمعی نیز کمک‌های شایانی به تامین مالی اکوسیستم دانش بنیان کرده است، اما مساله جوان بودن این نهادها و تعامل با بقیه نهادهاست. در این زمینه تصویب آئین نامه ماده ۱۷ قانون جهش تولید دانش بنیان کمک شایانی در این زمینه خواهد داشت.
ابوجعفری در ادامه افزود: این ظرفیت در زمینه تامین مالی واحدهای سرمایه گذاری این صندوق‌ها و گواهی مشارکت تامین مالی جمعی بسیار راهگشا خواهد بود و از همه مهمتر استفاده از ظرفیت تامین مالی و بازارهای مالی صندوق‌های غیردولتی پژوهش و فناوری برای تضمین انتشار اوراق برای این بنگاه‌ها است.
ابوجعفری در پایان گفت: اکوسیستم دانش بنیان در ایران هم اکنون بیش از ۷۲۰۰ شرکت دارد و در کنار این شرکت‌ها بسیاری از شرکت‌های فناور و نوآور هستند که محصولاتی را برای اولین بار در کشور تولید و توسعه داده اند؛ در نتیجه همه این‌ها مخاطبان تامین مالی از بازار سرمایه هستند.
اوراق تامین مالی چیست؟
واحدهای اقتصادی گاهی اوقات برای انجام فعالیت‌های مورد نظر خود به منابع مالی جدید نیاز پیدا می‌کنند و می‌توانند این کار را از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق انجام دهند. در ادامه به سراغ این موضوع می‌رویم و به شما می‌گوییم که اوراق تامین مالی چیست و بنگاه‌های اقتصادی چگونه از طریق این اوراق، منابع مالی مورد نیاز خود را تامین می‌کنند. همراه ما باشید.
اوراق تامین مالی چیست؟
تامین مالی به فرآیندی گفته می‌شود که یک شرکت از طریق آن منابع مالی مورد نیاز تامین مالی و بازارهای مالی خود را افزایش می‌دهد. تامین منابع مالی هم از طریق منابع خارج از واحد اقتصادی انجام می‌شود و هم می‌توان آن را از طریق منابع داخلی یک بنگاه اقتصادی انجام داد.
در گذشته، شرکت‌ها بیشتر فرایند تامین مالی را از طریق بانک‌ها و با گرفتن وام انجام می‌دادند اما امروزه تامین مالی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که یکی از مهمترین آنها تامین مالی از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق مختلف است.
تامین منابع مالی از طریق بازار سرمایه هم به شرکت‌ها برای تامین منابع مالی مورد نیازشان کمک می‌کند و هم بازار سرمایه به یکی از اهداف مهم خود که تامین منابع مالی مورد نیاز فعالان اقتصادی است تا حد زیادی دست پیدا می‌کند.
انواع اوراق تامین مالی
گفتیم یکی از راه‌های تامین مالی شرکت‌ها، بازار سرمایه است. در کشور ما تامین مالی از بازار سرمایه از طریق صکوک انجام می‌شود. ابزارهای مالی که در کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه مورد استفاده قرار می‌گیرند و انواع مختلفی هم دارند.
صکوک، اوراق بهادار با پشتوانه مالی است که باید خود دارای ارزش باشد و نمی‌تواند براساس فعالیت‌های سفته بازی و سوداگرانه و در واقع فعالیت‌هایی که بدون خلق ارزش و کار صورت می‌گیرند، سودآوری داشته باشد.
گفتیم اوراق بهادار صکوک انواع مختلفی دارند که از جمله آنها می‌توان به صکوک اجاره، صکوک مرابحه، صکوک مشارکت، صکوک منفعت، صکوک استصناع، صکوک مضاربه، صکوک مزارعه، صکوک مساقات، صکوک جعاله، صکوک خرید دین، صکوک رهنی و صکوک سلف اشاره کرد. در ادامه به معرفی بعضی از این اوراق می‌پردازیم. همچنان با ما همراه باشید.
اوراق مشارکت (صکوک مشارکت)
اوراق مشارکت، اوراق بانام یا بی‌نامی است که به قیمت اسمی و تامین مالی و بازارهای مالی برای مدت معین منتشر می‌شود و هدف از انتشار آنها تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های عمرانی- انتفاعی یا تهیۀ مواد اولیه موردنیاز واحدهای تولیدی است و از طریق عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران واگذار می‌شوند.
صکوک مشارکت تامین مالی و بازارهای مالی برای واحدهای اقتصادی که آنها را منتشر می‌کنند در واقع نوعی بدهی محسوب می‌شوند و یکی از منابع تامین مالی آنها از بازار سرمایه به شمار می‌روند.
اوراق مرابحه (صکوک مرابحه)
صکوک مرابحه نوعی از اوراق بهادار است که صاحبان آن به صورت مشاع، مالک مال یا دینی هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل شده است. صاحب ورق مالک و طلبکار آن دین است. واحدهای اقتصادی می‌توانند از اوراق مرابحه نیز برای تامین منابع مالی مورد نیاز خود استفاده کنند.
اوراق استصناع (صکوک استصناع)
صکوک استصناع، اوراق بهاداری بانام یا بی‌نام قابل نقل و انتقالی هستند که دارندگان آن به صورت مشاع مالک دارایی پایه‌ای هستند که در قرارداد استصناع آمده است.
دولت، شهرداری‌ها، شرکت‌های دولتی و بخش خصوصی می‌توانند برای تامین مالی از اوراق استصناع استفاده کنند. این کار به دو روش استصناع مستقیم و استصناع غیر مستقیم انجام می‌شود.
اوراق اجاره (صکوک اجاره)
اوراق اجاره از دیگر ابزارهای بازار بدهی به شمار می‌روند و برای تامین مالی واحدهای تولیدی و خدماتی منتشر می‌شوند. دارندگان این اوراق مالکیت مشاع نسبت به دارایی‌های پایه قرارداد اجاره دارند.
هدف از انتشار صکوک اجاره، تامین مالی واحدهای اقتصادی برای خرید یک یا مجموعه‌ای از دارایی ها و اجاره آنها به بانی قرارداد است. سود اوراق اجاره به صورت اجاره دارایی پایه اوراق، به دارندگان آن در سررسید مشخص پرداخت می‌شود. اوراق اجاره انواع مختلفی دارند.
اوراق منفعت (صکوک منفعت)
اوراق منفعت از دیگر ابزارهای تامین مالی واحدهای اقتصادی از طریق بازار سرمایه به شمار می‌روند. اوراق منفعت، سند مالی بهاداری است که بیانگر مالکیت دارنده اوراق بر مقدار مشخصی شده‌ای از خدمات و یا منافع آینده یک دارایی است که پس از پرداخت مبلغ معینی به وی منتقل شده است.
صاحبان دارایی بادوام می‌توانند برای تامین منابع مالی مورد نیازشان برای بخشی از منافع حاصل از دارایی، دست به انتشار اوارق منفعت بزنند.
مزایای تامین مالی از طریق بازار سرمایه
تامین مالی از طریق بازار سرمایه مزایای مختلفی دارند که در زیر به برخی از مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.
- کنترل نداشتن تامین کننده سرمایه بر کسب و کار و نحوه اجرای طرح
- مشخص بودن اقساط وام
- امکان تامین مالی با حجم بالا
- به صرفه‌تر بودن از نظر مالیاتی، کمتر بودن میزان مالیات برای واحدهای اقتصادی و معافیت مالیاتی سود اوراق برای خریداران
- پرداخت اصل بدهی در سررسید
- جذب سرمایه‌های سرمایه‌گذاران خرد
سهم تامین مالی از بازار سرمایه
یکی از مهمترین سوالات درباره اوراق تامین مالی می‌تواند این باشد که سهم بازار سرمایه در تامین منابع مالی چقدر است؟
بازارهای مالی فرصتی بسیار خوب برای شرکت‌ها و دولت‌ها برای تامین منابع مالی مورد نیازشان به شمار می‌روند و در دنیا بازار سرمایه نقش برجسته‌ای در تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی دارد.
در ایران سهم اوراق تامین مالی نسبت به سیستم بانکی در تامین سرمایه بسیار کم است و برای نمونه در سال 1398، سهم بازار سرمایه در تامین مالی 21 درصد بوده که بیش از 90 درصد تامین مالی از بازار سرمایه هم متعلق به دولت بوده است.
عدم آشنایی بنگاه های مالی با ابزارهای بازار سرمایه برای تأمین مالی یکی از دلایلی است که موجب شده است بازار سرمایه در تامین مالی واحدهای اقتصادی نسبت به سیستم بانکی نقش کمتری داشته باشد.
سخن آخر
تامین مالی، فرآیند تامین سرمایه و منابع مالی مورد نیاز شرکت‌ها و دولت برای انجام فعالیت‌های مختلف اقتصادی است. تامین مالی از روش‌های مختلفی انجام می‌شود که یکی از مهمترین آنها تامین منابع مالی است که از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق است.
بازار سرمایه فرصتی بسیار خوب برای واحدهای اقتصادی به منظور تامین منابع مالی تامین مالی و بازارهای مالی محسوب می‌شود و در دنیا نیز بازارهای مالی نقش عمده‌ای در تامین مالی واحدهای اقتصادی بر عهده دارند.
در کشور ما تامین مالی از طریق بازار سرمایه به وسیله ابزارهای مالی اسلامی (صکوک) انجام می‌شود که انواع مختلفی دارد. از جمله این اوراق می‌توان به صکوک اجاره، صکوک مرابحه، صکوک مشارکت، صکوک منفعت، صکوک استصناع، صکوک مضاربه و … اشاره کرد.
سال گذشته چقدر از بورس تأمین مالی شد؟
بازار سرمایه طی سال گذشته، ۶۸۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی برای اقتصاد کشور رقم زده است. این مبلغ از سه حوزه تامین منابع مالی سرمایه‌ای، تامین مالی بدهی و تامین مالی از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری بوده است. تامین منابع مالی از بازار سرمایه از طریق سه حوزه یادشده، حداقل ۳۰ درصد میزانی است که در نظام بانکی، تامین مالی شده است و دیگر نمی‌توان گفت که نظام تامین مالی در کشور بانک‌محور است.
به گزارش نبض بورس، رئیس سازمان بورس و اوراق تامین مالی و بازارهای مالی بهادار، بازار سرمایه را یک بال از دو بال تامین مالی کشور خواند و اظهار داشت: نظام تامین مالی اقتصاد برای اثربخشی مناسب به هر دو بخش نظام بانکی و بازار سرمایه نیازمند است.
دکتر محمدعلی دهقان دهنوی با بیان اینکه تا پیش از سال ۹۸، روند تامین مالی کشور یک نظام کاملاً بانک‌محور بوده است، خاطرنشان کرد: تا پیش از سال ۹۸، بازار سرمایه نقش مهمی در تامین مالی کشور نداشت و از معادلات اقتصادی و سیاست‌گذاری تامین مالی، خارج بود. با روندی که بازار طی کرده و رشد لازم را به دست آورده، امروز نه تنها می‌توان ادعا کرد که نظام تامین مالی کشور ما یک نظام بانک‌محور نیست و بازار سرمایه نقش قابل توجهی در آن پیدا کرده است، بلکه شرایط و اتفاقات همین چند ماه گذشته نیز نشان می‌دهد، نقش این بازار در معادلات سیاسی و اقتصادی کشور افزایش یافته و به جایگاهی بسیار برجسته‌تر از گذشته دست یافته است.تامین مالی و بازارهای مالی
او در ارتباط با تامین مالی اقتصاد از بازار سرمایه اذعان داشت: تامین مالی از بازار سرمایه به سه حوزه مجزا تقسیم می‌شود، یکی از آنها تامین مالی سرمایه‌ای است؛ جایی که منابع مالی به شکل سرمایه جدید وارد فعالیت اقتصادی بنگاه‌های تولیدی کشور می‌شود. در بازار سرمایه این امکان از طریق مکانیسم افزایش سرمایه، عرضه اولیه شرکت‌ها و تشکیل شرکت‌های سهامی عام جدید به وجود می‌آید.
رئیس سازمان بورس با اشاره به تامین مالی از حوزه یاد شده، توضیح داد: در سال ۹۹، حدود ۲۳۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی از این حوزه اتفاق افتاد. بخشی از این تامین مالی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها در بازار سرمایه بوده است. این موضوع اگرچه ساختار مالی شرکت‌ها را قوی‌تر می‌کند، اما به شکل سرمایه نقدی نیست و بخش قابل توجهی از این مبلغ نیز به شکل منابع نقدی وارد شرکت‌ها شده یا در قالب عرضه اولیه‌های جدید بوده است. سرمایه‌گذاران با فروش سهام تامین مالی و بازارهای مالی جدید در بازار سرمایه، می‌توانند این منابع را صرف پروژه‌های جدید کنند.
او حوزه دوم تامین مالی را مدنظر قرار داد و افزود: این حوزه، تامین مالی از محل بدهی است؛ یعنی جایی که منابع مالی به شکل بدهی در قالب اوراق مختلفی که در بازار وجود دارد، مانند اوراق مرابحه، اوراق مشارکت، صکوک و سایر انواع اوراق، وارد بنگاه‌های اقتصادی می‌شود. عملکرد این حوزه نیز در سال ۹۹، بسیار بیشتر از عملکرد آن در سال ۹۸ بوده است؛ کما آنکه در سال ۹۸ نیز نسبت به سال ۹۷، رشد بسیار چشمگیری داشته است.
به گفته دکتر دهقان دهنوی، ناشر اصلی حوزه تامین مالی بدهی، دولت است و از این محل بیش از ۲۲۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی شده است. از این رقم، حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان انواع اوراق مالی اسلامی منتشر شده که متعلق به دولت است و شامل اوراق نقدی به میزان ۱۲۵ هزار میلیارد تومان می‌شود. نیمی از آن نیز صرف بازپرداخت اوراق سررسیدشده قبلی شده است و مابقی، اسناد خزانه و نظایر آن بوده که به عنوان تادیه بدهی یا تهاتر بدهی به صورت غیرنقدی واگذارشده است.
رئیس سازمان بورس ادامه داد: مابقی رقم یاد شده، متعلق به شرکت‌های غیردولتی است که منابع آن وارد چرخه سرمایه‌گذاری شرکت‌ها شده و حکایت از ایجاد فضای جدید برای سرمایه‌گذاری دارد. به بیانی دیگر، تامین مالی شرکت‌ها از طریق بازار بدهی، ۳۵ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال قبل از آن ۵ برابر شده است. مقایسه سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ نیز نشان می‌دهد، رشد قابل توجهی حاصل شده است و در یک دوره دو ساله، بازار تامین بدهی برای شرکت‌ها بیش از ۱۰ برابر افزایش یافته است.
او تجهیز منابع از طریق سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم را حوزه سوم تامین مالی برشمرد و عنوان کرد: از این محل حدود ۲۳۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی شده است. ده‌ها و صدها صندوق سرمایه‌گذاری موجود در بازار سرمایه، با تجهیز و تجمیع منابع خرد، آنها را در اوراق، سهام و سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
او با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری که به تازگی تاسیس شده‌اند، می‌تواند برای اقتصاد بسیار مفید باشد؛ تصریح کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی چنین عملکردی دارند و با استفاده از منابعی که تجهیز می‌کنند، می‌توانند بنگاه‌های راکد و مشکل‌دار را تملیک و احیا کنند و ورود آن شرکت‌ها به بازار سرمایه منجر به یک ارزش افزوده قابل توجه می‌شود. این اقدام موجب می‌شود تا هم منافع خوبی به افرادی که سهام این صندوق‌ها را در اختیار دارند برسد و هم چرخه تولید در بنگاه‌ها بار دیگر احیاء شود.
دکتر دهقان دهنوی در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین، وقتی درباره تامین منابع مالی از بازار سرمایه صحبت می‌شود، از تامین منابع مالی سرمایه‌ای، تامین مالی بدهی و تامین مالی از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری بحث می شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهاداربا اشاره به اینکه نظام تامین مالی، نظام مالی ترکیبی است، اذعان داشت: وارد دوران جدیدی از حضور بازار سرمایه در اقتصاد کشور شده‌ایم که بیانگر ترکیبی بودن نظام تامین مالی است. این امیدواری وجود دارد که با توسعه بازار سرمایه و ظرفیت‌هایی که وجود دارد، روزی برسد که نظام تامین مالی بازارمحور شود. زیرا در همه جای دنیا نشان داده شده است که بازار سرمایه، محل مناسبی برای تامین مالی های بزرگ است و به این ترتیب رشد و بالندگی بازار سرمایه نیز ادامه‌دار خواهد بود.
۶۸۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی از بازار سرمایه برای اقتصاد انجام شده است
رئیس سازمان بورس گفت: ۶۸۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی از بازار سرمایه برای اقتصاد انجام شده است و نباید با تامین مالی دولت اشتباه گرفته شود.
به گزارش خبرگزاری موج، محمد علی دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس درباره جزئیات تامین مالی ۶۸۰ هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه برای اقتصاد اظهار کرد: ۶۸۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی از بازار سرمایه برای اقتصاد انجام شده است و نباید با تامین مالی دولت اشتباه گرفته شود.
او بیان کرد: این رقم را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد. یک سوم این عدد تامین تامین مالی و بازارهای مالی مالی سرمایه‌ای و متعلق به شرکت‌ها است که شامل افزایش سرمایه، عرضه اولیه شرکت‌های سهام عام پروژه‌ای و.. می‌شود. در واقع ابزار‌هایی که از طریق بازار سرمایه با سرمایه شرکت‌ها اضافه می‌کند، البته بخش‌هایی از آن (عرضه‌های اولیه) به صورت نقدی بوده و بخشی از افزایش سرمایه‌ها به صورت نقدی و بخشی دیگر به صورت تجدید ارزیابی دارایی‌ها بوده است.
رئیس سازمان بورس افزود: یک سوم دیگر از این عدد مربوط به تامین مالی بدهی است. از طریق انتشار اوراق بدهی شرکت‌ها و دولت تامین مالی کردند و در این بخش، سهم شرکت‌ها در سال گذشته نسبت به سال ۹۸ بیش از ۵ برابر رشد داشت و رقم ۶.۷ هزار میلیارد تومانی در سال ۹۸ به بیش از ۳۶ هزار میلیارد تومان در سال ۹۹ رسید.
دهقان دهنوی با بیان اینکه بخشی از این اوراق توسط بانک‌ها خریداری شد، گفت: البته بانک‌ها پیش از این هم اوراق می‌خریدند، اما قبلا به طور مستقیم از طریق خزانه‌داری و بانک مرکزی اقدام می‌کردند، اما از این پس باید برای خرید اوراق از طریق بازار سرمایه اقدام کنند.
او بیان کرد: یک سوم دیگر از ۶۸۰ هزار میلیارد تومان تجهیز منابعی بوده در صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام شده است. انواع صندوق‌ها بابت فروش واحدهای سرمایه‌گذاری سرمایه مردم را جذب کرده‌اند که البته سرمایه این صندوق‌ها هم در نهایت صرف تجهیز منابع برای سرمایه‌گذاری‌های جدید می‌شود.
برای کمک به بازار در بودجه ردیفی نداشتیم
رئیس سازمان بورس درباره تعابیر نادرست از گفته‌های وزیر اقتصاد درباره تامین مالی از بازار سرمایه اظهار کرد: متاسفانه در این زمینه اشتباهی رخ داد. در سال گذشته سهم دولت از بازار سرمایه بابت فروش سهام شرکت‌های دولتی حدود ۳۲ هزار میلیارد تومان بود که البته سال‌های قبل از آن سهم دولت بسیار کم بود. باید در نظر داشته باشیم که در ۵ ماه ابتدای سال گذشته یکی از ابزار‌هایی که برای کنترل عطش تقاضا در بازار وجود داشت، عرضه سهام بود و سازمان بورس مصرانه از دولت می‌خواست که عرضه‌ها تقویت شود و قرار بر این شد سهام شناوری شرکت‌های وابسته به دولت افزایش یابد. در همان زمانی که مردم تقاضای سهام داشتند، باید عرضه افزایش پیدا می‌کرد که فروش سهام شرکت‌های وابسته به دولت هم در آن مقطع بالا رفت.
او بیان کرد: در دوره و فاز صعود وقتی از دولت خواسته شود، سهام عرضه کند و میزان شناوری را بالا ببرد، می‌تواند این خواسته را اجرا کند و دولت این ابزار را کامل در اختیار دارد؛ چراکه مقدار قابل توجهی از سهام متعلق به سازمان خصوصی‌سازی است، اما پول هر سهامی که به فروش می‌رود، وارد خزانه و صرف بودجه تامین مالی و بازارهای مالی دولت می‌شود. حال اگر در فاز ریزشی باشیم، دولت منبعی ندارد که بخواهد از آن طریق سهام خریداری کند. هیچ ساز و کاری برای این موضوع تعریف نشده که بخواهد آن چیزی که فروخته را جمع‌آوری کند و به طور قطع برای این اقدام باید سال قبل از آن در بودجه ردیفی تعریف شده باشد.
او افزود: بنابراین در زمانی که در دوره ریزش دولت باید تغییر نقش می‌داد، مواجه شدیم با اینکه در بودجه چیزی برای این موضوع پیش‌بینی نشده است، اما راهکار استفاده از سایر ابزار‌ها بود و کمک کرد تا تزریق منابع از محل یک درصد صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه انجام شود، یا با مصوباتی که ابلاغ شد بانک‌های دولتی با خرید سهام به کمک بازار سرمایه آمدند.
دهقان دهنوی همچنین درباره حمایت از بازار از طریق تزریق منابع از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت گفت: صندوق تثبیت و توسعه بازار برای یک بازار در حال رشد لازم است و در بازار توسعه یافته نهاد‌های مالی و حقوقی‌هایی که در بازار حضور دارند، همان نقش صندوق را ایفا می‌کنند و نباید انتظار داشته باشیم که صندوق تثبیت روند بازار را تغییر دهد، اما می‌تواند به تثبیت بازار کمک کند و نوسانات را تا حد امکان کاهش دهد.
او بیان کرد: از همین رقم بسیار پایین صندوق تثبیت به شکل هوشمندانه استفاده می‌شود. ما در حال توسعه این سرمایه هستیم و به پشتوانه سهامی که خریداری شده اوراق منتشر می‌کنیم و سعی مان این است که از این پول به نفع بازار سرمایه به کاراترین شکل ممکن استفاده کنیم.
بررسی وضعیت تامین مالی بخش صنعت و معدن با تاکید برنقش بازار سرمایه، چالشها و پیشنهادها
تأمیـن مالـی فعالیت‌هـای تولیـدی همـواره یکـی از دغدغه‌هـای جـدی حـوزه تولیـد بـرای توسـعه کسـب و کارهـا است. در این راستا موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی گزارشی با عنوان "بررسی وضعیت تأمین مالی بخش صنعت و تامین مالی و بازارهای مالی معدن با تأکید بر نقش بازار سرمایه؛ چالشها و پیشنهادها " منتشر کرده است.
مطابـق بررسـی‌های صورت گرفته در سـال 1399 و پنـج ماهـه نخسـت سـال 1400 تأمیـن مالـی اقتصـاد ایـران و نیـز بخـش صنعـت و معـدن همچنــان معطــوف بــه نظــام بانکــی (بــا ســهم 78 درصــد) بــوده اســت و پــس از آن بــازار ســرمایه، اعتبــارات عمرانــی بودجــه دولـت و سـرمایه گـذاری مسـتقیم خارجـی بـه ترتیـب بـا سـهم‌های 18 ،3 و 1 درصـد قـرار دارنـد. شایان ذکر است بنگاه‌هـای تولیـدی و بـویـژه فعالیت‌هـای صنعتـی و معدنـی در تأمیـن مالـی از بـازار سـرمایه نیـز بـا چالش‌هـای متعـددی مواجـه هسـتند. بطوریکه مطابـق برآوردهـا از مجمـوع 4471/6 هـزار میلیـارد ریـال تأمیـن مالـی صـورت گرفتـه در بـازار سـرمایه کشـور در سـال 1399 سـهم عمـده آن مربـوط بـه تأمیـن مالـی دولـت بـوده و سـهم بخـش صنعـت و معـدن حـدود 6/31درصـد و سـهم عمـده تأمیـن مالـی در بخـش صنعـت و معـدن مربـوط بـه چنـد صنعـت خـاص و شـرکت‌های بـزرگ بـوده اسـت. بخشـی دیگـر از تأمیـن مالـی بخـش صنعـت و معـدن در سـال 1399 از محـل افزایـش سـرمایه بـوده کـه البتـه سـهم عمــده آن (2/48 درصــد) از محــل تجدیــد ارزیابــی دارایی‌هــا بــوده کــه نقدینگــی جدیــدی وارد صنعــت نشــده اســت.
براساس موارد مذکور پیشــنهاداتی در راســتای توســعه تأمیــن مالــی بنگاه‌هــا از طریــق بــازار ســرمایه همچــون اصـلاح رویکـرد عرضـه اولیـه بـا تأکیـد بـر الزامـات واگذاریهـای عمومـی و خصوصـی و شـفافیت در تعییـن قیمـت اولیـه بـه جـای تمرکـز صـرف بـر تأمیـن کسـری بودجـه؛ مدیریـت نـرخ سـود در بـازار بیـن بانکـی بـه جـای مداخلـه مسـتقیم و تعییـن نرخ‌هـای سـود اوراق بدهـی؛ الـزام بـه ارائـه رتبـه اعتبـاری صکـوک و بنگاههـا توسـط مؤسسـات رتبه‌بنـدی در بـازار سـرمایه؛ کاهـش زمـان رویه‌هــای اداری و اجرایــی پذیــرش شــرکت و نیــز تســریع و تســهیل در فراینــد انتشــار اوراق بهــادار مالــی و ارکان انتشــار اوراق ماننـد ضامـن و حمایـت از بنگاههـا بـه ویـژه SMEهـا جهـت ورود بـه بـازار سـرمایه از طریـق معافیـت یـا تشـویق مالیاتـی ارائـه شـده اسـت.
دیدگاه شما