تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام
_ مدیر کل دفتر امور شرکتهای سازمان خصوصی گفت: سهام عدالت در دو مرحله و حدود ۶ دهک اول جامعه را به صورت کامل پوشش میدهد.
سود سهام عدالت با افزایش دو برابری همراه بود اما هنوز واریز نشده است. سبد سهام عدالت از تعدادی سهام ارزنده و نمادهای بزرگ بازار سرمایه تشکیل شده است که در هفتههای گذشته با نوسان در میزان ارزش همراه بوده است. این سهام در بهمن ماه با کاهش ارزش مواجه شد و در اسفندماه نیز روند نوسانی داشت. تاکنون بیش از ۳۰۰ هزار درخواست توثیق سهام عدالت به ثبت رسیده است. به صاحبان سهام عدالت وام بدون ضامن پرداخت میشود. ضمانت این کارتهای اعتباری به پشتوانه سهام عدالت و بدوننیاز به ضامن است.
امیر رحیمی به موضوع بررسی مشمولان دریافت سهام عدالت پرداخت و افزود: سه دهک اول جامعه که بیشتر مددجویان کمیته امداد و بهزیستی و اقشاری که در دهکهای پایین جمعیتی هستند و از سهام عدالت قبلی جا مانده بودند با همان شرایط سهام عدالت قبل و البته با ارزش بالاتر حدود ۱۰ میلیون تومان برای هر فرد سهام خواهند گرفت.
وی اضافه کرد: براساس قانون بودجه امسال تخصیص سهام حدود شش دهک اول جامعه را کامل پوشش میدهد.
رحیمی اظهار کرد: در خصوص انتخاب افراد و پیشنهادشان با توجه به اینکه نهادهای تخصصی آنها بهزیستی و بنیاد مستضعفان هستند خصوصی سازی خیلی اعمال نظر نکرده و فهرستی که از طرف این نهادها ارسال میشود را پس از راستی آزمایی و بررسی این که قبلا سهام عدالت نگرفته باشند برایشان سهام تخصیص میدهیم، ولی در خصوص نحوه ثبت نام و نحوه تحقق اینکه محق شرایط دریافت سهام عدالت باشند این وظیفه تخصصی سازمان نیست، ما در خصوصی سازی حدود ۳۶ هزار میلیارد تومان را جدا کردیم که از سهام شرکتهای بورسی و معمولا سودده و قابل نقدشوندگی بالا که در اختیار این افراد قرار خواهد گرفت.
مدیر کل دفتر امور شرکتهای سازمان خصوصی درباره بقیه بازماندگان گفت: یک سری از جاماندگان ممکن است به دلیل اضافه شدن به جمعیت اتفاق بیفتد مثلا افرادی که امروز از نظر مالی در شرایط خوبی قرار دارند، دو سال یا یک سال دیگر اتفاقی بیفتد و در گروه کم برخوردارها قرار بگیرند.
وی در خصوص تخصیص سهام به کارگران فصلی افزود: کارگران فصلی میتوانند در گروه تخصیص سهام قرار گیرند اما منظورم کلانتر از این بود یعنی کسانی که امروز کسب و کاری دارند و یک سال دیگر شرایطشان خوب نباشد، این تغییرات ممکن است پیش بیاید و یکی هم ممکن است در قوانین اتفاقی بیفتد و بگویند که سهام عدالت در کل جامعه برای همه افرادی که نیازمند هستند و به خصوص کسانی که شغل آزاد دارند، ولی درآمد بالایی ندارند مانند کارگران فصلی، کارگران ساختمانی، افرادی که مثلا دست فروشها یا کسانی که درآمد قابل توجهی ندارند وکسب و کار مشخصی ندارند میتواند بعدها تعلق بگیرد.
رحیمی ادامه داد: در حال حاضر آنچه که امسال به صورت قطعی انجام میشود برای سه دهک اول جامعه است. تا پایان سال با توجه به ظرفیتهایی که در قانون بودجه دیده شده برای شش دهک اول نیز برنامه ریزیهایی انجام میشود.
وی تاکید کرد: مشمولان نباید برای دریافت سهام به جایی مراجعه کنند. به عنوان نمونه مشمولانی که عضو کمیته امداد هستند و سهام عدالت نگرفتند، کمیته امداد به آنها اعلام میکند.
مدیر کل دفتر امور شرکتهای سازمان خصوصی درباره میزان سود سهام امسال گفت: چون بخشی از سهام عدالت به صورت مستقیم است، مستقیم وارد حساب افراد خواهد شد و شرکت به شرکت متفاوت است
نوسان سهام عدالت بین ۱۲ تا ۱۰ میلیون تومان
اما در نهم فروردین ماه سال جدید ارزش واقعی این سهام با ارزش اولیه ۴۹۲ هزار تومانی ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود که با توجه به صعود بازار، در اواخر فروردین این رقم به حدود ۱۲ میلیون و ۲۷۵ هزار تومان رسید. تا ۱۸ اردیبهشت افزایش ارزش سهام عدالت ادامه داشت و به ۱۲ میلیون و ۷۶۳ هزار تومان هم رسید. اما دوباره روزهای پرنوسان بازار روی ارزش سهام عدالت نیز تاثیر گذاشت و در ۱۰ خردادماه، ارزش واقعی سهام عدالت با ارزش اولیه ۴۹۲ هزار تومانی، ۱۲ میلیون و ۵۸۰ هزار تومان و در چهارم تیرماه نیز حدود ۱۲ میلیون و ۴۸۹ هزار تومان بود.
بر این اساس چراغهای قرمز بورس بر سهام عدالت نیز سایه انداخته و ارزش واقعی سهام عدالت با ارزش اولیه ۴۹۲ هزار تومانی حتی حدود یک ماه قبل ۱۰ میلیون و۴۶۳ هزار تومان بود و طبق آخرین آمار اکنون به ۱۰ میلیون و ۴۸۴ هزار تومان رسیده است.
البته همه این مباحث درحالی مطرح می شود که امکان فروش این سهام برای مشمولان وجود ندارد و این افراد همچنان باید منتظر تصمیم مسئولان برای تعیین تکلیف سهام عدالت باشند. این توقف فروش نیز از اواسط سال ۱۳۹۹ و پس از سقوط تاریخی بورس آغاز شد و همچنان هم با وجود وعدههای زیاد چه در دولت قبل و چه در دولت فعلی درمورد تعیین تکلیف سهام عدالت، ادامه دارد.
بر اساس این گزارش، پس از آزادسازی سهام عدالت، مشمولان این سهام که روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده بودند، میتوانند با مراجعه به سامانه www.samanese.ir ارزش واقعی سهام و جزئیات دارایی خود را مشاهده کنند.
واریز سود ۲ میلیونی سهام عدالت
پیمان حدادی، مشاور رئیس سازمان بورس با بیان اینکه پیش بینی می شود سود سهام عدالت دو برابر و به ۶۰ همت برسد، اظهار داشت: سهامداران سهام عدالت یک میلیون تومانی حدود ۲ میلیون تومان و سهامداران ۵۳۲ هزار تومانی در حدود یک میلیون و یکصد هزار تومان سود سهام عدالت دریافت خواهند کرد.
مشاور رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت در ارتباط با زمان اجرایی شدن سود سهام عدالت تاکید کرد: اگر شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت همکاری لازم را انجام دهند، امکان دارد برنامه ریزی به نحوی انجام شود که واریز سهام عدالت طی ۲ مرحله، مثلا انتهای پاییز ۱۴۰۱ و انتهای زمستان ۱۴۰۱ پرداخت شود.
دستیار ویژه رئیس سازمان بورس ادامه داد: در هفت شرکت سرمایه گذاری استانی کمیته تخلفات سازمان بورس به دلیل احراز تخلف اقدام به سلب صلاحیت هیأت مدیره این شرکتها کرده و همچنین به خاطر عدم اجرای آییننامه سهام عدالت امکان بارگذاری اطلاعات بر روی سامانه کدال وجود ندارد و بنابراین هر شرکتی نتواند اطلاعات خود را در کدال اعلام کند، نماد آن تعلیق میشود.
حدادی تصریح کرد: صورتهای مالی شرکتهای استانی باید طبق استاندارد حسابداری انجام شود. در زمان بازگشایی نمادهای سهام عدالت استانی عمدتاً زیر NAV یا ارزش ذاتی سهام در بازار معامله میشد و یکی از دلایل آن نبود بازارگردان حرفهای در این نمادها بوده است. در حالی که شورای عالی بورس قبلاً مصوب کرده بود که صندوق توسعه بازار نقش بازارگردان برای سهام عدالت داشته باشد.
ساماندهی شرکت های استانی سهام عدالت
هادی قوامی، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت امور اقتصادی و دارایی، ساماندهی و ارتقای سطح فعالیت شرکتهای تعاونی سهام عدالت را از مهمترین برنامههای مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی عنوان کرد.
وی ادامه داد: حفظ و ترویج فرهنگ تعاون جهت پیشبرد امور در سطوح مختلف اقتصادی و اجتماعی بسیار سودمند است.
سهام عدالت جاماندگان منتظر تائید دولت
حسین قربانزاده رئیس سازمان خصوصیسازی، گفت: سهام عدالت بازماندگان حمایتی منتظر تصویب دولت است.
رئیس سازمان خصوصیسازی ادامه داد: مصوبه هیأت دولت برای اختصاص سهام عدالت به جاماندگان ۲ دهک تحت پوشش نهادهای حمایتی منتظر تصویب نهایی دولت است.
وی تاکید کرد: سهام عدالت تکمیلی برای افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی در دولت به تصویب رسید. بعد از آن یک ایراد حقوقی به آن مصوبه گرفته شد و برای رفع این ایراد به معاونت حقوقی رئیسجمهور ارجاع شد.
واگذاری ۱۰ میلیون تومان سهام عدالت به جاماندگان و مشمولان جدید
عسگر توکلی شمار اعضای شرکت تعاونی سهام عدالت استان را بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار ذکر کرد و درباره آخرین وضعیت بازماندگان سهام عدالت گفت: کمیته حقیقت یاب برای بررسی مسائل سهام عدالت تشکیل شد و اولین دستور این کمیته بازماندگان بوده است.
به نقل از بازار، وی همچنین از تشکیل جلسه با کمیسیون عالی اصل ۴۴ تشکیل شد، گفت: طبق بررسی ها سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از مددجویان بهزیستی و کمیته امداد تاکنون مشمول شدند و درباره نسبت سهم آنان بررسی و مقرر شد برای افراد مشمول جدید تا سقف ۱۰ میلیون تومان سهام درنظرگرفته شود.
وی افزود: برای مشمولان غیرتحت پوشش نهاده های حمایتی نیز حرف و حدیثهایی وجود دارد زیرا درباره سایت رفاه حرف داریم و قرار شد تا پایان سال جاری تعیین تکلیف صورت گیرد.
توکلی با تاکید بر واگذاری سهام ۱۱ شرکت غیربورسی بازگشت آن ها به سهام عدالت را لازم دانست و گفت: همچنین ایرادات قانونی درباره واگذاری سهام شرکت های دولتی وجود دارد که باید رفع شود.
رئیس هیئت مدیرره تعاونی سهام عدالت با بیان این که وضعیت سهام عدالت ۲۰ میلیون جامانده باید تعیین تکلیف شود، گفت: عضویت این افراد در سهام عدالت ضروری و اساسی است.
۳ میلیون نفر از سهام عدالت جاماندهاند
حسین امینیخواه گفت: بانک اطلاعاتی حدود ۳ میلیون نفر جاماندگان سهام عدالت تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی با همکاری نهادهای مربوط، معاونت رفاه وزارت تعاون و کار و همچنین سازمان خصوصی شناسایی و اقدامات لازم انجام شده است.
به نقل از مشرق، بازرس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور با بیان اینکه شرایط ثبتنام برای سایر اقشار و گروههای جامانده از سهام عدالت اعلام میشود، عنوان کرد: سایت مربوط به انتقال سهام فوتیها به وراث با توجه به اعلام سازمان بورس و اوراق بهادار تا پایان شهریور راهاندازی میشود.
وی افزود: تعاونیهای سهام عدالت با بیش از ۴۹ میلیون نفر عضو بزرگترین تعاونیهای اقتصادی کشور یک سرمایه بزرگ اجتماعی و اقتصادی محسوب میشوند.
بازرس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور عنوان کرد: تعاونیهای سهام عدالت با توجه به دوراندیشی مقام معظم رهبری در موافقت با اجرای ۴۴ قانون اساسی در واگذاری سهام برخی شرکتهای صدر اصل ۴۴ به شش دهک پایین جامعه تشکیل شد. وی بیان کرد: اگر دولت بتواند از پتانسیل تعاونیهای سهام عدالت در حوزه اقتصاد کشور استفاده کند بهگونه یقین نقش مؤثری در اقتصاد بومی استانها، شهرستانها و همچنین اشتغالزایی دارد.
امینیخواه گفت: مقوله تعاون در چهار دولت گذشته بسیار مورد بیمهری قرارگرفته است، در حالی که اقتصاد اسلامی مبنی بر محور تعاون میتواند به کاهش فاصلههای طبقاتی و مشارکت عموم مردم در اقتصاد کشور سهم بهسزایی داشته باشد.
وی ضمن تقدیر از زحمات بیش از ۱۵ ساله مدیران و کارکنان ۳۵۲ شرکت سهام عدالت شهرستانی کشور تصریح کرد: از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تقاضا داریم با توجه به عدم پرداخت ۲۵ درصد از مانده مطالبات شرکتهای تعاونی سهام عدالت شهرستانی تا پایان سال تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام ۱۳۹۸، همچنین کل مطالبات و حق بیمه کارکنان تعاونیها حمایت و کارهای لازم را درزمینهٔ تسریع در پرداخت مطالبات کارکنان انجام بدهند.
بازرس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور ضمن تأکید بر تثبیت امنیت شغلی پرسنل شرکتهای سهام عدالت خاطرنشان کرد: امیدواریم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی امنیت شغلی پرسنل شرکتهای تعاونی که بیش از ۱۵ سال عمر خود را در تعاونیها صرف نمودند تأمین کند.
امینیخواه با بیان اینکه وجود تعاونیهای سهام عدالت با توجه به تعدد آنها در بیش از ۳۵۲ شهرستان کشور سبب نظارت بسیار گسترده بر دارایی مردم در شرکتهای سرمایهگذاری استانی و شرکتهای سرمایهپذیر شدهاست، اظهار داشت: امیدواریم جایگاه و نقش این تعاونیها با تدوین مقررات و اجرای قانون اصل ۴۴ هر روز پررنگتر از قبل شود.
دغدغه های فعالان بازار سرمایه در بودجه ۱۴۰۲ را رفع می کنیم
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: در جلسه اخیر ستاد اقتصادی دولت و در گزارشی که در اختیار رییس جمهور قرار دادیم، دغدغههای بازار سهام برای آینده مورد بحث قرار گرفت و مقرر شد ابهام و دغدغههای بازار در بودجه سال ۱۴۰۲ با همراهی دولت مدنظر قرار گیرد.
- کمبود نقدینگی، مشکل دیگر بازار است
- ابهام در بودجه ۱۴۰۲ کنار میرود
- دغدغههای فعالان بازار سرمایه در بودجه ۱۴۰۲ را رفع میکنیم/ اقدام های دولت برای بهبود وضعیت بورس
- پیشبینی پذیری بازار و سودآوری بنگاهها
- اثر حداقلی قطعی برق و گاز در پی مشورت با شرکتها
- انتشار آرای تخلفاتی و کیفری/ حقوقیهای بزرگ بازار نقشی در روند نزولی ندارند
- دو موضوع پُرچالش معاملات الگوریتمی و بازارگردانی
- با هرگونه تخلف در بازار سرمایه برخورد میکنیم
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، مجید عشقی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به بررسی شرایط این روزهای بازار سهام پرداخت و اظهار کرد: اکنون بازار سرمایه روزهای سختی را میگذراند که این موضوع ناشی از مجموعه عوامل اثرگذار بر روند بازار و نیز رفتار سرمایهگذاران است.
وی به انتشار گزارش ۶ماهه شرکتها در چند روز گذشته اشاره کرد و گفت: طبیعتاً وضعیت و عملکرد همه شرکتها یکسان نیست، گزارش برخی شرکتها مطلوب اما برخی دیگر عملکرد مورد انتظار را ارائه ندادند و سود کمتری را تحت تاثیر عوامل متعدد مانند کاهش قیمتهای جهانی محقق کردند.
عشقی به ارزندگی برخی از شرکتها در بورس تاکید کرد و گفت: در مقابل برخی از شرکتها به قیمت در بازار در حال معامله هستند؛ با توجه به چنین مسالهای شاهد انواع شرکتها با عملکردهای متفاوت در بازار سرمایه هستیم که در جهت رشد سودآوری در تلاشاند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار کرد: تاثیر منفی شرکتهایی که در گزارشهای خود عملکرد ضعیف داشتند، بر معاملات بورس محسوس است و حتی در چند روز گذشته این شرکتها سردمدار افت بازار بودند.
وی با تاکید اینکه رشد تولید به عنوان موضوعی مهم تلقی میشود که در گزارش برخی از این شرکتها وجود دارد، گفت: با وجود اثرگذاری کاهش قیمتهای جهانی در نرخهای داخلی و کاهش درآمد اما روند تولید آنها صعودی بوده که این موضوع میتواند به عنوان مسئلهای امیدوارکننده محسوب شود.
عشقی با تاکید اینکه فولاد در بازه زمانی ۶ماه با بیش از ۲۰ درصد افزایش تولید همراه شد و در کنار آن صنعت خودرو هم افزایش تولید داشت، گفت: این موضوع نشان میدهد با گذشت دورهای که شاهد فشار بر قیمت کامودیتیها در بازار جهانی هستیم؛ اما این شرکتها میتوانند به سطوح سودآوری گذشته خود و حتی بیشتر برسند.
کمبود نقدینگی، مشکل دیگر بازار است
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در بخش دیگر مصاحبه خود به عقب نشینی خریداران در بازار سهام اشاره کرد و گفت: کمبود نقدینگی، مشکل دیگری است که اکنون در بازار مشهود است؛ به طوری که خریداران به دلایل مختلف از خرید در این بازار دست نگه داشتهاند.
به عقیده عشقی، خریداران زمانی از خرید در بازار دست میکشند که شاخص بورس بر مدار نزول قرار میگیرد، زیرا از این طریق به دنبال آن هستند تا در زمان مناسب اقدام به خرید و ورود سرمایههایشان به بازار کنند.
وی با بیان اینکه طبق تجربیات به دست آمده، هیچگاه روند نزولی یا صعودی در بازار پایدار نبوده است، گفت: با توجه به تداوم روند فعلی بازار بر مدار نزول، افت قیمت سهام بسیاری از شرکتها و نیز ارزندگی آنها این روند در بازار پایدار نخواهد بود و با تغییر همراه میشود.
ابهام در بودجه ۱۴۰۲ کنار میرود
عشقی مسئله مربوط به بودجه ۱۴۰۲ را اقدامی مهم از سوی سازمان بورس در راستای بهبود وضعیت بازار و بازگشت اعتماد دانست و گفت: از یک ماه گذشته و تا قبل از آماده شدن لایحه بودجه، رایزنیها را با دولت و نیز سازمان برنامه و بودجه برای کنار رفتن ابهام بازار سرمایه در دستور کار قرار دادیم.
وی ادامه داد: در این زمینه کمیتهای با حضور صاحبنظران و ارکان بازار تشکیل شد تا موارد لازم در بودجه گنجانده شود و مورد بررسی قرار گیرد، پس از آن اطلاعات به دست آمده را در اختیار دولت و سازمان برنامه و بودجه قرار میدهیم تا دیگر مانند سال گذشته پس از ابلاغ بودجه به دنبال اصلاح لایحه بودجه نباشیم.
عشقی گفت: در جلسه اخیر ستاد اقتصادی دولت و در گزارشی که در اختیار رییس جمهور قرار دادیم، دغدغههای مربوط به آینده بازار و نیز چشمانداز معاملات را مورد بحث قرار دادیم.
دغدغههای فعالان بازار سرمایه در بودجه ۱۴۰۲ را رفع میکنیم/ اقدام های دولت برای بهبود وضعیت بورس
رییس سازمان بورس اظهار کرد: قرار بر این است تا به طور حتم مواردی که لازم است در بودجه مورد توجه باشد و نیز موارد غیربودجهای را که دولت میتواند تصمیماتی را برای آنها اتخاذ کند را منتقل کنیم.
او تاکید کرد: قبل از اینکه بودجه در دولت بسته شود، پیشنهادهای را منتقل میکنیم تا در بودجه مدنظر قرار گیرد و از این طریق شاهد به حداقل رسیدن و حذف تهدیدات لایحه بودجه در بازار باشیم.
پیشبینی پذیری بازار و سودآوری بنگاهها
عشقی به همکاریهای دولت برای بهبود وضعیت فعلی بازار سرمایه تاکید کرد و گفت: اکنون در حال جمعبندی پیشنهادها برای بازار سرمایه هستیم، مسایلی که بتواند منجر به افزایش پیشبینی پذیری بازار، افزایش امنیت سرمایه گذاری و نیز سودآوری بنگاههای اقتصادی شود را به کار خواهیم گرفت.
اثر حداقلی قطعی برق و گاز در پی مشورت با شرکتها
رییس سازمان بورس در ادامه به موضوع تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام قطعی گاز واحدهای تولیدی و تهدید این موضوع بر عملکرد شرکتها اشاره کرد و گفت: تجربه به کار گرفته شده در خصوص قطعی برق برای تابستان امسال موفق بود و تقریباً قطعی برق مانند سال گذشته منجر به کاهش تولید شرکتها نشد.
وی افزود: در تابستان سال گذشته با کاهش شدید در تولید بسیاری از صنایع مواجه بودیم؛ اما امسال به دلیل برنامهریزیهای انجام شده توسط وزارت نیرو، محدودیت مصرف در برخی از روزها جایگزین قطعی برق شد. این اتفاق با هماهنگی خود شرکتها صورت گرفت تا کمترین اثر را بر روی تولید به همراه داشته باشد.
به گفته عشقی، همچنین در زمان دیگر، تامین برق مازاد انجام شد که صنعت فولاد تاثیرپذیری بسیار خوبی را از این مساله داشت و با افزایش ۲۰ درصدی تولید در بازه زمانی ۶ ماه مواجه شد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: اکنون در مورد بحث گاز هم وزارت نفت برنامهریزی کرده تا روزهایی که قرار است با قطعی گاز مواجه شویم با هماهنگی شرکتها و به صورت برنامهریزی شده باشد تا از این طریق کمترین کاهش تولید را در شرکتها شاهد باشیم.
به گفته وی، این اقدام در حال انجام است که محدودیت مصرف گاز مانند قطعی برق به صورت برنامهریزی شده باشد و در این میان تامین سوخت جایگزین برای شرکتهایی که امکانپذیر است در دستور کار قرار بگیرد.
عشقی ادامه داد: امیدواریم این مساله مانند موضوع برق به خوبی مورد مدیریت قرار گیرد تا شاهد اثر منفی محسوس بر روی فعالیت و تولید شرکتها نباشیم.
انتشار آرای تخلفاتی و کیفری/ حقوقیهای بزرگ بازار نقشی در روند نزولی ندارند
رییس سازمان بورس در پاسخ به این پرسش که عنوان میشود بازار سهام در دست یکسری از حقوقیهای بزرگ قرار دارد که آنها عمداً با برخی اقدامات و حتی تخلفات به نزول بازار دامن میزنند؟، گفت: قطعاً مطرح شدن چنین مسایلی واقعیت ندارد، سازمان بورس همه پروندههای تخلفاتی یا مواردی که مشکوک به دستکاری قیمت و استفاده از اطلاعات نهانی هستند را با جدیت دنبال میکند.
وی افزود: اکنون تعدادی از این پروندهها در دادگاهها در حال پیگیری هستند و شک نداریم که اگر با متخلفان برخورد جدی صورت نگیرد؛ به طور حتم شاهد گستردگی دامنه تخلفات در بازار خواهیم بود.
عشقی اظهار کرد: این مساله جزو وظیفه ذاتی سازمان بورس است تا ضمن رسیدگی به بحثهای تخلفاتی مسایلی که در قانون بازار جرم انگاری شده است را پیگیری کند.
رییس سازمان بورس با بیان اینکه بحث صدور و انتشار آرای تخلفاتی و کیفری برای اشخاص از جمله مباحثی است که اکنون در حال پیگیری است، گفت: صدور و انتشار آرای تخلفاتی و کیفری برای اشخاص است که این موضوع طی ۱۳ سال گذشته به اجرا نرسید.
وی ادامه داد: اکنون نحوه انتشار در حال نهایی شدن است و آرا در صورت تصویب در شورای عالی بورس منتشر خواهد شد، این مساله میتواند اثر زیادی را در بازدارندگی ارتکاب جرم داشته باشد.
دو موضوع پُرچالش معاملات الگوریتمی و بازارگردانی
عشقی در بخش دیگر این مصاحبه به موضوع معاملات الگوریتمی و بازارگردانی به عنوان دو مقوله پر بحث این روزهای بازار سرمایه پرداخت.
رییس سازمان بورس با اشاره به اینکه معاملات الگوریتمی و بازارگردانی دو موضوع جدا از هم هستند، گفت: هر چند بازارگردانها از الگوریتم برای انجام عملیات بازارگردانی استفاده میکنند؛ اما این موضوع به ماهیت بازارگردانی باز میگردد، چراکه بازارگردانی و رعایت الزامات دستورالعمل بازارگردانی ایجاب میکند فردی که این کار را انجام میدهد به سرعت دستور خرید و فروش را بر روی سیستم تغییر دهد که آن هم به صورت دستی در یک معامله امکانپذیر نیست.
وی تصریح کرد: این مسایل توسط معاملات ماشینی انجام میشود و در نهایت همه دستورهای خرید و فروش که وارد هسته معاملات میشوند ملزم به رعایت برخی از الزامات مقرراتی هستند.
عشقی توضیح داد: در این زمینه باید فاصله زمانی سفارشها، نحوه قیمت گذاشتن، سفارش چینی گسترده و رنج کشیدنها تابع ضوابط و مقرراتی باشد که سازمان بورس اعلام میکند، در غیر این صورت سفارشها تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام حذف میشود و حتی اگر معامله انجام شده باشد، باطل خواهد شد؛ در این حوزه بروز هرگونه تخلفی توسط مراجع قانونی رسیدگی میشود.
با هرگونه تخلف در بازار سرمایه برخورد میکنیم
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه اکنون بحثهای زیادی در خصوص معاملاتی که به صورت الگوریتمی وارد سیستم میشود در حال انجام است، افزود: سازمان بورس هم توسط مرکز پژوهش و معاونت نظارت بر بازار جلسات کارشناسی را برگزار کرده که ایرادهای معاملات الگوریتمی مشخص شود.
او تاکید کرد: در این زمینه اختلاف نظر جدی بین بازیگران بازار وجود دارد و در صورتی که فرد سفارش معاملات الگوریتمی را بدون رعایت الزامات به هسته معاملات ارسال کند برخورد خواهیم کرد.
عشقی گفت: در این زمینه، معاملاتی در بورس و فرابورس وجود داشته که مدت زمان بین سفارشها رعایت نشده و با آنها برخورد صورت گرفته است که در این راستا فرد خاطی باید جوابگو باشد.
رییس سازمان بورس در پایان گفت: بدون شک با هرگونه تخلفی در بازار سرمایه برخورد میکنیم و مسوولان حاضر در سازمان بورس، پذیرای نظرات کارشناسی در خصوص بخشهای مختلف از جمله معاملات الگوریتمی هستند تا پس از بررسی نظرات، آنها را در تصمیمات خود مدنظر قرار دهند.
سایه ترس بر بازار بورس
وضعیت بازار سرمایه در دومین روز معاملاتی هفته هم چنگی به دل نمیزد و سرمایهگذاران بیاعتنا به بسته حمایتی جدید سازمان بورس همچنان تماشاگر معاملات کمحجم بازار بودند. در این روز اگرچه شاخص کل بیش از ۹ هزار واحد رشد کرد اما شاخص هموزن مجددا در مسیری معکوس گام برداشت و هزار و ۸۹۹ واحد عقب نشست تا نشان دهد دستکاری شاخص کل هم نمیتواند روند طبیعی بازار را تحت تاثیر قرار دهد. نکته بااهمیت تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام دیگر در بازار روز گذشته ارزش معاملات خرد بود که همچنان در کانال ۲ هزار میلیارد تومانی نوسان داشت و در سطح دو هزار و ۴۹۵ میلیارد تومان قرار گرفت. در حالی بازار سهام بیاعتنا به ارزندگی قیمتها در سراشیبی حرکت میکند که مانورهای حمایتی سازمان بورس هم نتوانسته است راه نجات را به سرمایهگذاران نشان دهد. با این حال اما نمیتوان انکار کرد که برخی از موارد بسته حمایتی جدید میتوانند دستکم به صورت یک مسکن موقتی عمل کرده و بازار را در مسیر نزولی مردد کنند.
شاخص کل در انتهای معاملات روز گذشته با رشد ۹۸۳۷ واحدی به کار خود پایان داد. در معاملات روز گذشته شاخصسازها وضعیت خوبی داشتند به نحوی که برخی از آنها به محدوده صف خرید نزدیک شدند. همچنین روز گذشته ۳۲۵ نماد مثبت و ۱۹۳ نماد منفی بودند که نشان از غلبه بر جو ترس و ریزش در شرایط فعلی دارد. ارزش معاملات خرد عدد ۴۹۵/۲ میلیارد تومان را به ثبت رسانده که نسبت به میانگین هفتگی، کاهش قابلتوجهی نداشته است. اما نسبت به میانگین ماهانه، هفت درصد افزایش داشته است.
با این حال هنوز در منطقه قرمز قرار دارد و خبر از رکود بازار میدهد. گفتنی است روز شنبه ارزش معاملات ۸۰۰/۲ میلیارد تومان بوده که نشان از شدت هیجان منفی در بازار داشت. در معاملات روز گذشته همچنان ارزش صف فروش بالا بود و تنها ۱۸ نماد در وضعیت صف خرید به ارزش ۲۱ میلیارد تومان بودند و ۱۰۰ نماد در وضعیت صف فروش قرار داشتند. در حالی بازار سرمایه دچار عقبگرد جدی شده است که تازهترین آمار بانک مرکزی نشان میدهد در هفته گذشته نرخ سود بازار بینبانکی به ۹۸/۲۰ درصد رسیده است. تازهترین آمار رسمی بانک مرکزی از تغییرات نرخ سود بینبانکی نشان میدهد که در هفته منتهی به ۴ آبان ماه نرخ سود بازار بینبانکی با رشد ۱۲/۰ درصدی نسبت به آخرین نرخ هفتگی به ۹۸/۲۰ درصد رسیده است. نرخ سود بینبانکی در هفته منتهی به ۲۷ مهر ۸۶/۲۰ درصد و در هفته منتهی به ۲۰ مهر ۸۹/۲۰ درصد بوده است. جدول نرخ سود منتشرشده از سوی بانک مرکزی نشان میدهد، روند رو به رشد نرخ سود بازار بینبانکی از فروردین ماه امسال آغاز شد و از ۳۶/۲۰ درصد در یازدهم فروردین ماه امسال به ۳۱/۲۱ درصد در ۳۰ تیرماه ۱۴۰۱ رسید.
نرخ سود بازار بینبانکی در حالی مجددا مسیر افزایشی را دنبال میکند که شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی تاکید بر کنترل و مدیریت این نرخ داشتند. مسوولان بورسی هم امیدوار بودند که با ورود جدی بانک مرکزی به این موضوع شاید تغییری در بازار سرمایه ایجاد و بهانه ریزشهای پی در پی گرفته شود. رییس کل بانک مرکزی در دیدار با رییس سازمان بورس گفته: نرخ سود در بازار بینبانکی، طبیعتا متناسب با عرضه و تقاضا و مکانیسم بازار تعیین میشود، اما بانک مرکزی به عنوان بازارساز و در چارچوب سیاست پولی ضدتورمی که به تایید دولت نیز رسیده است، در این بازار حضور دارد و نرخ سود در این بازار را در چارچوب مشخصی، کنترل میکند.
بسته حمایتی بیاثر
وضعیت بازار سهام طی یک ماه گذشته سازمان بورس را بر آن داشت تا نسبت به تصویب یک بسته ۱۰بندی حمایت از این بازار اقدام کند؛ بستهای که کارشناسان به نتیجه رسیدن آن را در گروی حمایت دولت و مجلس و ورود غیرمستقیم غیرحرفهایها میدانند.
نگاهی به تابلوی بورس نشان میدهد وضعیت خروج سرمایه از این بازار در مرحله هشدار قرار دارد؛ بسیاری از سهمها پایینتر از ارزش ذاتی خود معامله میشوند و این بازار با وجود ارزندگی از بازارهای موازی جا مانده است.
همین اتفاقات سازمان بورس را بر آن داشت تا نسبت به تصویب یک بسته حمایتی اقدام کند. بندهای این بسته شامل بیمه کردن سهام حاضر در پرتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر، انتشار اوراق اختیار تبعی فروش روی سهام موجود در صندوقهای درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰ هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام میکند، تزریق منابع جدید توسط صندوقهای حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به مرور افزایش مبلغ مذکور، واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت جمعا به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال، هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکتها و نهادهای مالی شبهدولتی، صندوقهای بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، همکاری مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود، افزایش سپردهگذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت، محدود کردن بخش فروش بازارگردانها تا اطلاع ثانوی، توقف پذیرهنویسی اوراق بهادار و عرضههای اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه و بازگشت زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳ به ۱۲ و ۳۰ دقیقه میشود.
شروط تاثیرگذاری بسته ۱۰بندی
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه مشکل بازار سرمایه نبود اعتماد است، اظهار کرد: دولت برای اعتمادسازی میتواند اقدامات موثری انجام دهد. یکی از این اقدامات، برنامه مشخص پنجساله و موضوعات مورد مناقشه در بودجه ۱۴۰۲ است. احمدزاداصل با اشاره به بسته ۱۰بندی حمایت فوری از بازار سرمایه گفت: این بسته جدید، بسته قابل تاملی است. اما برخی موارد آن مثل بیمه کردن جسته و گریخته در سالهای گذشته نیز انجام شده است. بیمه کردن سهام باید بر اساس ظرفیت ناشران و منابعی که دولت اختصاص میدهد انجام شود و به این صورت نباشد که فقط گفته شود و یکسال دیگر محقق شود. بلکه باید از امروز و به صورت عملی در بازار سرمایه ثابت شود که انجام این کار مقدور است. وی با بیان اینکه انتشار اوراق اختیار تبعی فروش روی سهام موجود در صندوقهای درآمد ثابت تصمیم درستی است، در گفتوگو با ایسنا توضیح داد: این تصمیم میتواند کارساز باشد، اما برای اطمینان بیشتر، مردم باید بدانند که منابع آن از کجا تامین خواهد شد. به نظر من سایر بندهای این بسته ۱۰بندی میتوانند موثر باشند، به شرطی که بتوان نظارت کافی داشت و بازار سرمایه و سایر ارکان به عنوان یک کلیت واحد، دست به دست هم دهند تا اعتماد به بازار برگردد و اثرات این تصمیمات دیده شود.
ترغیب غیرحرفهایها برای ورود غیرمستقیم
در این زمینه علی سعیدی عضو اسبق شورای عالی بورس معتقد است انتشار اوراق تبعی به عنوان بیمه سبد سهام میتواند همانند تجربه سال ۱۳۹۱ در روند بازار تاثیر مثبت بگذارد و باید این اوراق به طور هدفمند و قابل قبول اجرایی شود. وی همچنین توصیه کرد که باید با استفاده از ابزارهای انگیزشی و حمایتی در بازار، غیرحرفهایها را به شکل غیرمستقیم به خرید سهام ترغیب کرد. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به بسته ۱۰بندی حمایت از بازار سرمایه، به انتشار اوراق تبعی اشاره کرد و افزود: انتشار اوراق تبعی به عنوان بیمه پرتفوی سهامداران در شرایط کنونی میتواند مطلوب باشد، زیرا تجربه انتشار اوراق تبعی در سال ۱۳۹۱ توانست تا حدودی بازار را سامان دهد. به گفته او، سرمایهگذاری افراد غیرحرفهای یا انفرادی در بازار سهام باید به صورت غیرمستقیم شکل گیرد، چراکه افراد مطلع و متخصص باید به بازار سهام ورود کنند و غیرحرفهایها باید به صورت غیرمستقیم وارد بازار شوند تا متضرر نشوند. در واقع بهتر است، سرمایهگذاران غیرحرفهای یا مردم عادی با ابزارهای انگیزشی و حمایتی در قالب صندوقهای سرمایهگذاری یا سبدگردانها وارد بازار شوند.
عضو اسبق شورای عالی بورس با اشاره به اینکه در ورود افراد غیرحرفهای و مردم عادی باید به صورت سرمایهگذاری غیرمستقیم ابتکار عمل را در دست گرفت و با سختگیریها در این خصوص موجبات زیان و ضرر آنها را از بین برد، اظهار کرد: زمانی که غیرحرفهایها وارد بازار میشوند، در شرایط صعودی بازار در موقعیت طمع و در شرایط نزولی در موقعیت ترس قرار میگیرند و همین هیجانات کاذب تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام میتواند سیگنال منفی به بازار ارسال کند. سعیدی با اشاره به تجربیات جهانی در خصوص بازیگران بازار سهام گفت: سرمایهگذاران غیرحرفهای را باید با ابزارهای تشویقی و حمایتی به سمت سرمایهگذاری غیرمستقیم سوق داد و با آموزش مداوم و مستمر، شرایط را بهبود بخشید.
وی با تاکید بر اینکه میتوان روی یونیتهای سرمایهگذاری در صندوقها اوراق تبعی اعمال کرد، توضیح داد: علاوه بر برنامه فعلی برای بیمه سبد سهام، میتوان برای غیرحرفهایها، انتشار اوراق تبعی را روی صندوقهای سرمایهگذاری اعمال کرد. باید سعی شود بیشتر به سمت ابزارهایی حرکت کرد که شرایط سرمایهگذاری را برای غیرحرفهایها غیرمستقیم کند؛ البته میتوان از ابزارهای متعددی در این خصوص بهره گرفت. عضو اسبق شورای عالی بورس ادامه داد: استراتژیها در بازار باید به نحوی باشد که برنامه اوراق تبعی در بازار سرمایه به صورت هدفمند منتشر شود. رویکرد و استراتژی باید ورود مستقیم حرفهایها به بازار سهام و ورود غیرمستقیم غیرحرفهایها به بازار سهام باشد. از سویی انتشار اوراق تبعی به شکل بیمه سبد سهام باید با شرایط خاص و هدفمند منتشر شود و از لحاظ حجم هم قابل قبول باشد. وی با انتقاد از شیوه انتشار و فروش اوراق سهام عدالت که ورود مستقیم غیرحرفهایها به بازار سهام را شدت میبخشد، عنوان کرد: این نوع رویکرد غیرحرفهای به بازار میتواند هیجانات جدی را در قالب طمع و ترس در بازار شکل دهد.
لزوم تعامل دولت و مجلس برای نجات بورس
یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه تعامل دولت و مجلس با یکدیگر با شناخت کامل منابع و ظرفیتها، میتواند بازار سرمایه را از وضعیت موجود نجات دهد، اظهار کرد: ابتدا باید به سابقه فعالیتهای دولت در حمایت از بازار سرمایه نگاهی بیندازیم. محمدعلی تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام احمدزاداصل با بیان اینکه مهمترین عامل این است که دولت به عنوان یک پیکره واحد و منسجم درنظر گرفته شود، توضیح داد: در چند سال گذشته حمایتی از سوی دولت از بازار سرمایه مشاهده نشده است. در دولت و مجلس جدید هم به گفتهها اکتفا شده و در زمینه تقویت بازار و بازدارندگی و جلوگیری از ریزشهای متعدد، فعلا شاهد اقدام عملی نبودیم.
وی ادامه داد: اکنون ارزش بازار سرمایه چه به لحاظ ریالی و چه به لحاظ دلاری کاهش پیدا کرده و این اجحاف مضاعفی است که به سرمایهگذاران در بازار سرمایه شده است. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به لزوم تعامل دولت و مجلس در راستای بهبود وضع موجود گفت: سرمایهگذاران انتظار دارند دولت به عنوان یک پیکره واحد منسجم باشد و از مجلس کمک بگیرد. مجلس هم صرف اینکه مجلس است و قانونگذار، نباید دولت را مکلف به کاری کند، بلکه باید با داشتن تعامل، ظرفیتهای موجود دولت را ببیند و بعد متناسب با آن، همسو با دولت و در جهت تقویت بازار سرمایه قوانین لازم را وضع کند.
نقش بورس اولیها در ریزش بازار سهام
در چند سال اخیر تعداد سرمایهگذاران در بازار سرمایه رشد بسیار زیادی را تجربه کرده، سهم اشخاص حقیقی از معاملات افزایش یافته و از سهم سرمایهگذاران حقوقی کاسته شده است.
به گزارش تیتربرتر؛ ثبتنام در سامانه سجام ، احراز هویت در دفاتر پیشخوان دولت، مراجعه به یک شعبه شرکت کارگزاری در راستای دریافت کد معاملاتی با رعایت مواردی اعم از ارائه حداقل مدرک تحصیلی (دیپلم) و پاسخ به چند سوال بورسی از جمله پیششرطهای ورود به بازار سرمایه کشور بود که طی یکسال اخیر همین پروسه آسان نیز نادیده گرفته شد.
هرچند شیوع بیماری کووید- ۱۹ باعث شد اغلب مردم جامعه به سمت بستر الکترونیکی روی آورند و میزان مراجعه حضوری خود را به شعب شرکتهای کارگزاری به حداقل ممکن برسانند اما در این بین معادلات بورسی نیز بر هم خورد.
یکی از آنها ارائه مدرک تحصیلی بود که در سکوت کامل الزام ارائه آن از سوی سکاندار بورس حذف شد و در واقع زمینه را برای ورود عموم و بعضا کم بهره از دانش مالی به بازار سرمایه فراهم کرد. این در حالی است که پیشتر کارشناسان امر لزوم اعمال قوانین سختگیرانهتری درخصوص صدور کدهای آنلاین را گوشزد میکردند و معتقد بودند کسانی که توان تحلیل شرایط روز این بازار را ندارند، باید از طریق صندوقهای سرمایهگذاری مبادرت به سهامداری در بورس کنند.
الزامات ورود بورس اولیها به بازار سهام
الزامات ورود بورس اولیها به بازار سهام
در کشورهای توسعهیافته، بورس اولیها برای دورهای فقط میتوانند سهام صندوقها را خریداری کنند و سپس با داشتن شرایطی اجازه دادوستد مستقیم دیگر شرکتها را پیدا میکنند. منظور این نیست که باید در ایران شرط داشتن لیسانس یا مدارک بالاتر برای دریافت کد آنلاین لحاظ شود، بلکه داشتن سواد مالی لازم برای معاملهگری در بازار سهام که بازای پرریسک یا قواعد و قوانین پیچیده است، یکی از لازمههای رسیدن به یک بازار کارآ است. حال فرد میتواند بدون داشتن دیپلم چنین سوادی را کسب کرده باشد یا حتی با داشتن مدارج بالای دانشگاهی نیز نتواند به درستی شرایط بازار را کندوکاو کند.
به هر حال عبور از الزام ارائه حداقل مدرک تحصیلی منجر به ورود افرادی با استراتژی «بورس خریدن» در بازار سرمایه شد. این دست از سرمایهگذاران که سطح سواد مالی بازار را با کاهش چشمگیری همراه کردند با پمپاژ حجم عظیمی از نقدینگی به یکباره شاخصکل بورس اوراق بهادار تهران را با افزایش غیر قابل تصوری همراه کردند و باعث شدند که دماسنج بازار تا محدوده بیش از ۲ میلیون واحدی تا ۱۹ مردادماه سال جاری افزایش پیدا کند.
هر چند هماکنون برگزاری آزمون پابرجاست و پاسخ به ۱۰ سوال بورسی در راستای ورود افراد تازهوارد به بازار سهام با پیشفرض دریافت کد آنلاین همچنان ضروری است اما شنیده میشود که برخی از شرکتهای کارگزاری سوالات مربوط به ورودی مشتریان به بازار سرمایه را خود پاسخ میدهند.
در اینجا این سوال مطرح میشود که آیا همه مشتریان صلاحیت دریافت کد آنلاین را دارند؟ در حالی صدور کد آنلاین منوط به پاسخ درست به حداقل ۸ سوال از ۱۰ سوال بورسی است که به همین تعداد سوال را نیز میتوان به راحتی و با جستوجو در فضای مجازی یا پرسیدن از دیگران پاسخ داد. شاید به همین دلیل است که گزارشی مبنی بر رد صلاحیت برخی از مشتریان به دلیل عدم توانایی در پاسخ درست به سوالات، دیده نشود.
یکی از دلایل روند منفی و فرسایشی این روزهای بازار سهام در کنار آزمونهای تشریفاتی شرکتهای کارگزاری هم همین ورود افراد کم بهره از دانش مالی است که با مشاهده صفوف عرضه هر روز بر حجم فروش میافزایند.
بررسی ها نشان میدهد که ۷۰ درصد معاملهگران بدون در اختیار داشتن استراتژی معاملاتی در حوزه خرید و فروش سهام فقط بر اساس پدیده دنبالهروی اقدام به معامله در بازار سهام میکنند و تنها ۶درصد از شرکتکنندگان این نظرسنجی تحلیل بنیادی را برای دادوستد سهام برگزیدند.در چنین فضایی خبر محوری جایگزین تحلیل محوری است و کانالهای تلگرامی که غالبا گردانندگانی با اهداف سوء دارند به مامنی برای این قبیل از سرمایهگذاران تبدیل میشوند که به دنبال کسب سود نجومی هستند.
در این حالت سیگنال افراد غیر متخصص روند حرکتی بورسبازان و شاخصهای سهامی را از حالت منطقی خارج میکند و سرمایهگذاران پشت پدیده دامنه نوسان چه متقارن و چه نامتقارن در معاملات روزانه صفنشینی را تاکتیک معاملهگری خود میکنند. اکنون اینکه چه راهکار بازدارندهای باید از سوی سیاستگذاران بورس اندیشیده شود تا سهامدارانی که ارزش دارایی خود را نمیدانند در این پروسه از چرخه معاملات با زیان هنگفت خارج نشوند.
نقش سهامداران تازه وارد در ریزش بورس چیست؟
نقش سهامداران تازه وارد در ریزش بورس چیست؟
یکی از مباحثی که دیروز در توییتر درباره آن صحبت میشد فرهنگ و آموزش سهامداران تازه وارد به حوزه بورس بود. پیام الیاس کردی دیروز در صفحه شخصی خود با آوردن پیامی انتقادی و توهینآمیز که یکی از سهامداران به او نوشته بود درباره این مساله نوشت که خیلی از مسائل بورس ما مربوط به فرهنگ و آموزش است.
وقتی مردم را مستقیم و گسترده وارد بورس میکنیم نتیجه اش همین میشود. در مدت زمان کوتاهی نوشته او مورد توجه دیگر کاربران توییتر قرار گرفت. این جلب توجه باعث شد که بهنام بهزادفر مدیرعامل و عضو هیات مدیره شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس هم وارد این گفتوگو شود و در قسمت نظرات برای الیاس کردی نوشت که به او هم هر روز از این پیامها ارسال میشود اما به این نکته اشاره کرد که به یاد ندارد مشکلاتش را به گردن شخصی انداخته باشد.
بهزادفر در ادامه توییت خود نوشت: «وقتی در مثبتها و رشد هشدار میدادیم بر اساس تحلیل معامله کنید فحش میدادند که چشم دیدن سود ما را ندارید. پس از این ریزشها هم میگوییم که الان هیجانی رفتار نکنید اما میگویند ما ضرر کردیم و شما مقصر هستید». در پاسخ به نوشته بهنام بهزادفر، پیام الیاس کردی به این موضوع بار دیگر اشاره کرد که اشتباه را آن عزیزانی کردهاند که مردم را بهصورت گسترده وارد بورس کردند اما چون مردم دستشان به آن افراد نمیرسد برای ما پیام میدهند. اما صحبتهای محمود واعظی رئیس دفتر حسن روحانی در رابطه با توازن در بورس همچنان جزو سوژههای کاربران شبکه اجتماعی توییتر است. دیروز داود سوری اقتصاددان در رابطه با صحبتهای واعظی در صفحه شخصی خود سوالی را مطرح کرد.
سوری نوشت: «کاش یکی از آقای واعظی (که هنوز ارتباط موقعیت شغلی ایشان با اظهارنظر در مورد بورس برای من مشخص نیست) میپرسید منظور از توازن در بورس چیست که ایشان به دنبال آن است؟» این اقتصاددان در ادامه توییت خود نوشت: «مانع از کلی گویی مسوولان شویم. آیا آنها نمیفهمند که ما میفهمیم؟» از دیگر موضوعاتی که دیروز درباره آن در گعده فعالان بورسی صحبت میشد عرضه اولیه اپال بود. عرضه اولیهای که به اعتقاد برخی فعالان این حوزه در شرایط بدی قرار است ارائه شود. از دیگر سوژههای روز گذشته که در شبکه اجتماعی توییتر و اینستاگرام دست به دست میشد صحبتهای مشاور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در امور بینالملل بود.
او در گفتوگویی بیان کرده است که ما به سرمایه گذاران خارجی خیر مقدم میگوییم و اعلام میکنیم که آماده حمایت و همفکری برای نیل به موفقیت هستیم. این صحبتها باعث شد که سهامداران زیادی در شبکه اجتماعی توییتر به این موضوع واکنش منفی نشان بدهند. به اعتقاد آنها آنقدر که مسوولان بورسی و دیگر مقامات دولتی و اقتصادی کشور به فکر حاشیهها و نمایش عملکردشان هستند به فکر سهامداران و رو به راه کردن بورس نیستند.
عدهای دیگر هم درباره این مساله مینوشتند که مطرح کردن چنین صحبتهایی جز اینکه داغ دل سهامداران تازه وارد و خرد را که سرمایه هایشان در این بازار سرمایه آب شده است را تازه کند هیچ فایده دیگری ندارد. حالا که صحبت از این موضوع شد باید به مساله دیگری هم در این رابطه اشاره کنیم و آن هم انتقادهای سهامداران به نمایندههای مجلس در رابطه با اظهارنظرهایشان در حوزه بورس است.
چند روزی است که برخی از سهامداران به این موضوع میپردازند که نمایندههای مجلس صرفا برای حفظ ظاهر و نمایش از پیگیری تخلفات بورسی صحبت میکنند و در عمل کاری را جلو نمیبرند. یکی از کاربران توییتر در این رابطه در صفحه خود مطلبی نوشت که مورد توجه دیگران قرار گرفت. او با نوشتن اینکه نقش نمایندههای مجلس در سقوط بورس این است که هر روز یک مصاحبه علیه تخلفات دولتیها در بورس انجام بدهند تا ما بیشتر عصبانی شویم نوشت: «با این کار سهامداران حس میکنند که دولت مقصر وضع فعلی است و از طرفی فکر میکنیم نمایندهها در حال پیگیری حقوق سهامداران هستند اما در عمل آب از آب در این حوزه تکان نمیخورد.»
تابلو بورس بدون خریدار
بیش از ۶ ماه از آغاز روند اصلاحی شاخصهای بورسی میگذرد و در این مدت نسبت قیمت به درآمد بورس تهران بنابر اجماع تحلیلگران، از اوج ۲۲ مرتبهای در مردادماه به ۷/ ۸ واحد کاهش یافته است. هر چند همچنان نسبت به میانگین تاریخی فاصله دارد اما حکایت از جذابیت بازار سهام دارد گرچه همچنان قدرت تقاضای قدرتمندی در بازار مشاهده نمیشود. دلیل این امر را اما باید در دستکاریهای چند وقت گذشته سیاستگذار بورسی جستوجو کرد.
جایی که تنها راهکاری که به ذهن میرسد، کنترل عرضهها با دخالت در سازوکار معاملاتی بازیگران حقوقی، ابطال معاملات و تذکر به کارگزاران فروشنده است و در عین حال برای نشان دادن وضعیت خوشایند تصمیم به شاخصسازی با تحدید بیشتر دامنه نوسان گرفته میشود. غافل از آنکه این قانون هر روز بر صفهای فروش میافزاید و نقدشوندگی این بازار را که مهمترین مزیت آن نسبت به دیگر بازارهای دارایی است به رویایی دست نیافتنی تبدیل میکند.
شاید مهمترین دلیل فقر تقاضا در شرایط بنیادی مناسب بازار سهام، همین آزمون و خطای بیپایانی است که البته تا به اینجای کار نتیجه کارآمدی نیز به دنبال نداشته است. تنها برخی از حقوقیها هستند که با مناسب ارزیابی کردن شرایط با اندک نقدینگی که در اختیارشان باقی مانده، سعی در خرید سهام در قیمتهای پایین دارند.
پیش بینی روند بورس تا پایان سال
پیش بینی روند بورس تا پایان سال
محمد گرجیآرا، کارشناس بازار سرمایه در تشریح وضعیت این روزهای بورس تهران می گوید: ریزش قیمتها در بورس ابدی نیست و پس از هر اصلاح سرمایهگذاران در نقاط تکنیکالی اقدام به ورود میکنند اکنون نیز اغلب نمادها در نقاط حمایتی قرار دارند که در واقع جذابیت خرید برای سرمایهگذاران ایجاد میکرد.
گرجیآرا خاطرنشان میکند: اکنون یک خوشبینی سیاسی ایجاد شده که نه تنها فضای معاملاتی بورس بلکه کلیه بازارها را شامل میشود. این خوشبینی مبنی بر این است که تحولاتی در سیاست خارجی روی دهد، اما به اعتقاد بنده چنین موضوعی زمانبر خواهد بود. اینکه مجلس یک اولتیماتومی را به دولت میدهد تجربه نشان داده که در گذشته هم از این گونه اولتیماتومها وجود داشته است و این موارد بیشتر شبیه نمایش سیاسی خواهد بود تا یک اولتیماتوم واقعی.
گرجیآرا با نگاهی گذرا به عوامل اثرگذار بر بازار سهام در انتهای سال تاکید میکند: با این حال روند بلندمدت مذاکرات به صورت فرسایشی طی خواهد شد و متغیرهای اسمی ایران در اقتصاد متناسب با رشد نقدینگی یا رشد تورم افزایش پیدا خواهند کرد، بنابراین وضعیت کلی در سال ۱۴۰۰ هم مانند سال ۱۳۹۹ رشدی است. در حوزه دلار نیز یک ارزش ذاتی برای این متغیر اقتصادی در نظر گرفته میشود.
در صورتی که پایه سال ۱۳۹۲ باشد و بر اساس تورم انباشته در ایران و آمریکا این پارامتر را مورد تعدیل قرار دهیم مشاهده میشود که قیمت دلار به صورت ذاتی برای انتهای سال ۱۳۹۹ حدود ۲۲ تا ۲۳ هزار تومان خواهد بود که با قیمتهای فعلی بازار نیز این رقم اختلاف چندانی ندارد. در صورت افت دلار به ارقامی کمتر از ارزش ذاتی حتی اگر مقطعی و به صورت کوتاه مدت باشد، این مهم خیلی ماندگار نیست.
طبیعی است که دلار در محدوده فعلی آرامش خود را حفظ کند، با این حال اخبار میتوانند تا حدودی به لحاظ خوشبینی یا بدبینی نسبت به وقوع مذاکرات شوک دلاری ایجاد کنند. پیشبینی میشود بازار با نوسانات روزانه مقطعی در محدوده نوسان یک تا دو درصدی تا انتهای سال حرکت کند.
سایه ترس بر بازار بورس
وضعیت بازار سرمایه در دومین روز معاملاتی هفته هم چنگی به دل نمیزد و سرمایهگذاران بیاعتنا به بسته حمایتی جدید سازمان بورس همچنان تماشاگر معاملات کمحجم بازار بودند. در این روز اگرچه شاخص کل بیش از ۹ هزار واحد رشد کرد اما شاخص هموزن مجددا در مسیری معکوس گام برداشت و هزار و ۸۹۹ واحد عقب نشست تا نشان دهد دستکاری شاخص کل هم نمیتواند روند طبیعی بازار را تحت تاثیر قرار دهد. نکته بااهمیت دیگر در بازار روز گذشته ارزش معاملات خرد بود که همچنان در کانال ۲ هزار میلیارد تومانی نوسان داشت و در سطح دو هزار و ۴۹۵ میلیارد تومان قرار گرفت. در حالی بازار سهام بیاعتنا به ارزندگی قیمتها در سراشیبی حرکت میکند که مانورهای حمایتی سازمان بورس هم نتوانسته است راه نجات را به سرمایهگذاران نشان دهد. با این حال اما نمیتوان انکار کرد که برخی از موارد بسته حمایتی جدید میتوانند دستکم به صورت یک مسکن موقتی عمل کرده و تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام بازار را در مسیر نزولی مردد کنند.
شاخص کل در انتهای معاملات روز گذشته با رشد ۹۸۳۷ واحدی به کار خود پایان داد. در معاملات روز گذشته شاخصسازها وضعیت خوبی داشتند به نحوی که برخی از آنها به محدوده صف خرید نزدیک شدند. همچنین روز گذشته ۳۲۵ نماد مثبت و ۱۹۳ نماد منفی بودند که نشان از غلبه بر جو ترس و ریزش در شرایط فعلی دارد. ارزش معاملات خرد عدد ۴۹۵/۲ میلیارد تومان را به ثبت رسانده که نسبت به میانگین هفتگی، کاهش قابلتوجهی نداشته است. اما نسبت به میانگین ماهانه، هفت درصد افزایش داشته است.
با این حال هنوز در منطقه قرمز قرار دارد و خبر از رکود بازار میدهد. گفتنی است روز شنبه ارزش معاملات ۸۰۰/۲ میلیارد تومان بوده که نشان از شدت هیجان منفی در بازار داشت. در معاملات روز گذشته همچنان ارزش صف فروش بالا بود و تنها ۱۸ نماد در وضعیت صف خرید به ارزش ۲۱ میلیارد تومان بودند و ۱۰۰ نماد در وضعیت صف فروش قرار داشتند. در حالی بازار سرمایه دچار عقبگرد جدی شده است که تازهترین آمار بانک مرکزی نشان میدهد در هفته گذشته نرخ سود بازار بینبانکی به ۹۸/۲۰ درصد رسیده است. تازهترین آمار رسمی بانک مرکزی از تغییرات نرخ سود بینبانکی نشان میدهد که در هفته منتهی به ۴ آبان ماه نرخ سود بازار بینبانکی با رشد ۱۲/۰ درصدی نسبت به آخرین نرخ هفتگی به ۹۸/۲۰ درصد رسیده است. نرخ سود بینبانکی در هفته منتهی به ۲۷ مهر ۸۶/۲۰ درصد و در هفته منتهی به ۲۰ مهر ۸۹/۲۰ درصد بوده است. جدول نرخ سود منتشرشده از سوی بانک مرکزی نشان میدهد، روند رو به رشد نرخ سود بازار بینبانکی از فروردین ماه امسال آغاز شد و از ۳۶/۲۰ درصد در یازدهم فروردین ماه امسال به ۳۱/۲۱ درصد در ۳۰ تیرماه ۱۴۰۱ رسید.
نرخ سود بازار بینبانکی در حالی مجددا مسیر افزایشی را دنبال میکند که شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی تاکید بر کنترل و مدیریت این نرخ داشتند. مسوولان بورسی هم امیدوار بودند که با ورود جدی بانک مرکزی به این موضوع شاید تغییری در بازار سرمایه ایجاد و بهانه ریزشهای پی در پی گرفته شود. رییس کل بانک مرکزی در دیدار با رییس سازمان بورس گفته: نرخ سود در بازار بینبانکی، طبیعتا متناسب با عرضه و تقاضا و مکانیسم بازار تعیین میشود، اما بانک مرکزی به عنوان بازارساز و در چارچوب سیاست پولی ضدتورمی که به تایید دولت نیز رسیده است، در این بازار حضور دارد و نرخ سود در این بازار را در چارچوب مشخصی، کنترل میکند.
بسته حمایتی بیاثر
وضعیت بازار سهام طی یک ماه گذشته سازمان بورس را بر آن داشت تا نسبت به تصویب یک بسته ۱۰بندی حمایت از این بازار اقدام کند؛ بستهای که کارشناسان به نتیجه رسیدن آن را در گروی حمایت دولت و مجلس و تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام ورود غیرمستقیم غیرحرفهایها میدانند.
نگاهی به تابلوی بورس نشان میدهد وضعیت خروج سرمایه از این بازار در مرحله هشدار قرار دارد؛ بسیاری از سهمها پایینتر از ارزش ذاتی خود معامله میشوند و این بازار با وجود ارزندگی از بازارهای موازی جا مانده است.
همین اتفاقات سازمان بورس را بر آن داشت تا نسبت به تصویب یک بسته حمایتی اقدام کند. بندهای این بسته شامل بیمه کردن سهام حاضر در پرتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر، انتشار اوراق اختیار تبعی فروش روی سهام موجود در صندوقهای درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰ هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام میکند، تزریق منابع جدید توسط صندوقهای حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به مرور افزایش مبلغ مذکور، واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت جمعا به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال، هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکتها و نهادهای مالی شبهدولتی، صندوقهای بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، همکاری مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود، افزایش سپردهگذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت، محدود کردن بخش فروش بازارگردانها تا اطلاع ثانوی، توقف پذیرهنویسی اوراق بهادار و عرضههای اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه و بازگشت زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳ به ۱۲ و ۳۰ دقیقه میشود.
شروط تاثیرگذاری بسته ۱۰بندی
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه مشکل بازار سرمایه نبود اعتماد است، اظهار کرد: دولت برای اعتمادسازی میتواند اقدامات موثری انجام دهد. یکی از این اقدامات، برنامه مشخص پنجساله و موضوعات مورد مناقشه در بودجه ۱۴۰۲ است. احمدزاداصل با اشاره به بسته ۱۰بندی حمایت فوری از بازار سرمایه گفت: این بسته جدید، بسته قابل تاملی است. اما برخی موارد آن مثل بیمه کردن جسته و گریخته در سالهای گذشته نیز انجام شده است. بیمه کردن سهام باید بر اساس ظرفیت ناشران و منابعی که دولت اختصاص میدهد انجام شود و به این صورت تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام نباشد که فقط گفته شود و یکسال دیگر محقق شود. بلکه باید از امروز و به صورت عملی در بازار سرمایه ثابت شود که انجام این کار مقدور است. وی با بیان اینکه انتشار اوراق اختیار تبعی فروش روی سهام موجود در صندوقهای درآمد ثابت تصمیم درستی است، در گفتوگو با ایسنا توضیح داد: این تصمیم میتواند کارساز باشد، اما برای اطمینان بیشتر، مردم باید بدانند که منابع آن از کجا تامین خواهد شد. به نظر من سایر بندهای این بسته ۱۰بندی میتوانند موثر باشند، به شرطی که بتوان نظارت کافی داشت و بازار سرمایه و سایر ارکان به عنوان یک کلیت واحد، دست به دست هم دهند تا اعتماد به بازار برگردد و اثرات این تصمیمات دیده شود.
ترغیب غیرحرفهایها برای ورود غیرمستقیم
در این زمینه علی سعیدی عضو اسبق شورای عالی بورس معتقد است انتشار اوراق تبعی به عنوان بیمه سبد سهام میتواند همانند تجربه سال ۱۳۹۱ در روند بازار تاثیر مثبت بگذارد و باید این اوراق به طور هدفمند و قابل قبول اجرایی شود. وی همچنین توصیه کرد که باید با استفاده از ابزارهای انگیزشی و حمایتی در بازار، غیرحرفهایها را به شکل غیرمستقیم به خرید سهام ترغیب کرد. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به بسته ۱۰بندی حمایت از بازار سرمایه، به انتشار اوراق تبعی اشاره کرد و افزود: انتشار اوراق تبعی به عنوان بیمه پرتفوی سهامداران در شرایط کنونی میتواند مطلوب باشد، زیرا تجربه انتشار اوراق تبعی در سال ۱۳۹۱ توانست تا حدودی بازار را سامان دهد. به گفته او، سرمایهگذاری افراد غیرحرفهای یا انفرادی در بازار سهام باید به صورت غیرمستقیم شکل گیرد، چراکه افراد مطلع و متخصص باید به بازار سهام ورود کنند و غیرحرفهایها باید به صورت غیرمستقیم وارد بازار شوند تا متضرر نشوند. در واقع بهتر است، سرمایهگذاران غیرحرفهای یا مردم عادی با ابزارهای انگیزشی و حمایتی در قالب صندوقهای سرمایهگذاری یا سبدگردانها وارد بازار شوند.
عضو اسبق شورای عالی بورس با اشاره به اینکه در ورود افراد غیرحرفهای و مردم عادی باید به صورت سرمایهگذاری غیرمستقیم ابتکار عمل را در دست گرفت و با سختگیریها در این خصوص موجبات زیان و ضرر آنها را از بین برد، اظهار کرد: زمانی که غیرحرفهایها وارد بازار میشوند، در شرایط صعودی بازار در موقعیت طمع و در شرایط نزولی در موقعیت ترس قرار میگیرند و همین هیجانات کاذب میتواند سیگنال منفی به بازار ارسال کند. سعیدی با اشاره به تجربیات جهانی در خصوص بازیگران بازار سهام گفت: سرمایهگذاران غیرحرفهای را باید با ابزارهای تشویقی و حمایتی به سمت سرمایهگذاری غیرمستقیم سوق داد و با آموزش مداوم و مستمر، شرایط را بهبود بخشید.
وی با تاکید بر اینکه میتوان روی یونیتهای سرمایهگذاری در صندوقها اوراق تبعی اعمال کرد، توضیح داد: علاوه بر برنامه فعلی برای بیمه سبد سهام، میتوان برای غیرحرفهایها، انتشار اوراق تبعی را روی صندوقهای سرمایهگذاری اعمال کرد. باید سعی شود بیشتر به سمت ابزارهایی حرکت کرد که شرایط سرمایهگذاری را برای غیرحرفهایها غیرمستقیم کند؛ البته میتوان از ابزارهای متعددی در این خصوص بهره گرفت. عضو اسبق شورای عالی بورس ادامه داد: استراتژیها در بازار باید به نحوی باشد که برنامه اوراق تبعی در بازار سرمایه به صورت هدفمند منتشر شود. رویکرد و استراتژی باید ورود مستقیم حرفهایها به بازار سهام و ورود غیرمستقیم غیرحرفهایها به بازار سهام باشد. از سویی انتشار اوراق تبعی به شکل بیمه سبد سهام باید با شرایط خاص و هدفمند منتشر شود و از تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام لحاظ حجم هم قابل قبول باشد. وی با انتقاد از شیوه انتشار و فروش اوراق سهام عدالت که ورود مستقیم غیرحرفهایها به بازار سهام را شدت میبخشد، عنوان کرد: این نوع رویکرد غیرحرفهای به بازار میتواند هیجانات جدی را در قالب طمع و ترس در بازار شکل دهد.
لزوم تعامل دولت و مجلس برای نجات بورس
یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه تعامل دولت و مجلس با یکدیگر با شناخت کامل منابع و ظرفیتها، میتواند بازار سرمایه را از وضعیت موجود نجات دهد، اظهار کرد: ابتدا باید به سابقه فعالیتهای دولت در حمایت از بازار سرمایه نگاهی بیندازیم. محمدعلی احمدزاداصل با بیان اینکه مهمترین عامل این است که دولت به عنوان یک پیکره واحد و منسجم درنظر گرفته شود، توضیح داد: در چند سال گذشته حمایتی از سوی دولت از بازار سرمایه مشاهده نشده است. در دولت و مجلس جدید هم به گفتهها اکتفا شده و در زمینه تقویت بازار و بازدارندگی و جلوگیری از ریزشهای متعدد، فعلا شاهد اقدام عملی نبودیم.
وی ادامه داد: اکنون ارزش بازار سرمایه چه به لحاظ ریالی و چه به لحاظ دلاری کاهش پیدا کرده و این اجحاف مضاعفی است که به سرمایهگذاران در بازار سرمایه شده است. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به لزوم تعامل دولت و مجلس در راستای بهبود وضع موجود گفت: سرمایهگذاران انتظار دارند دولت به عنوان یک پیکره واحد منسجم باشد و از مجلس کمک بگیرد. مجلس هم صرف اینکه مجلس است و قانونگذار، نباید دولت را مکلف به کاری کند، بلکه باید با داشتن تعامل، ظرفیتهای موجود دولت را ببیند و بعد متناسب با آن، همسو با دولت و در جهت تقویت بازار سرمایه قوانین لازم را وضع کند.
دیدگاه شما