آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس

آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس

پیشتر توضیح دادیم که سرمایه‌گذاری در بورس می‌تواند مستقیم یا غیرمستقیم باشد و تفاوت آن‌ها را بیان کردیم. اما در این مقاله می‌خواهیم به یکی از روش های معامله مستقیم در بورس اشاره کنیم. شاید قبلاً این اصطلاح را در بین گفتگوهای فعالان بورس شنیده‌اید که بهتر است خرید سهام به‌صورت پله‌ای انجام شود، اما مفهوم آن چیست و چه مزایا و معایبی در خرید پله‌ای وجود دارد؟ در ادامه نکاتی را درباره خرید پله‌ای با هم مطالعه خواهیم کرد.

خرید پله‌ای به زبان ساده یعنی اینکه خرید سهام در چند مرحله و با فواصل زمانی یا در قیمت‌های متفاوت انجام گیرد. گاهی اوقات برخی سرمایه‌گذاران زمانی که از پتانسیل رشد یک سهم آگاهی دارند اما از وضعیت کوتاه‌مدت آن اطمینان ندارد، خرید‌های خود را به بخش‌های مختلف تقسیم می‌کنند.

با این روش معامله، در هر بار، بخشی از سرمایه برای انجام سفارش وارد بازار می‌شود. به این ترتیب اگر تحلیل و تصمیم معامله‌گر اشتباه بود، ضرر زیادی را متحمل نخواهد شد، زیرا با همه دارایی خود وارد بازار نشده است.

بنابراین می‌توان خرید پله‌ای را خرید مرحله به مرحله دانست که یک روش معاملاتی برای جبران ضرر است. به این نکته باید دقت کرد که جبران ضرر با کاهش ریسک متفاوت است. زیرا خرید پله‌ای اگر به درستی صورت نگیرد می‌تواند ریسک معامله را افزایش دهد.

کاهش میانگین خرید (خرید پله‌ای در صورت افت قیمت)

کم‌کردن میانگین خرید (averaging down) شرایطی است که پس از خرید یک سهم، قیمت آن افت می‌کند و سرمایه‌گذار در قیمت پایین‌تری آن سهام را دوباره خریداری می‌کند.

نکته قابل توجه آن که استرانژی کم کردن میانگین باید پس از تحلیل یک سهم بر اساس روش‌های مختلف (تکنیکال، بنیادی) انجام شود و بدون داشتن تحلیل مناسب، نباید اقدام به اتخاذ این استراتژی کرد. هدف از اینکار کاهش متوسط قیمت خرید است، اما آیا اینکار به سود بیشتر منجر می‌شود یا اینکه تنها باعث زیان بیشتر خواهد شد؟

نظرات گوناگون

نظرات مختلفی در مورد خرید پله‌ای سهام در بین سرمایه‌گذاران و معامله‌گران وجود دارد. طرفداران این روش، معتقدند که کم کردن میانگین خرید با خرید پله‌ای، روشی مناسب برای سرمایه‌گذاری است. اما مخالفان اعتقاد دارند این روش تنها به فاجعه و ضرر بزرگتر ختم می‌شود.

اغلب کسانی که طرفدار این روش هستند دیدگاه بلندمدتی به سرمایه گذاری دارند و بر خلاف روند قیمت آن سهم یا آن دارایی عمل می‌کنند. برای مثال، فرض کنید یک سرمایه‌گذار با دیدگاه بلندمدت سهام شرکت فولاد خوزستان را خریداری کرده و اعتقاد دارد که چشم‌انداز این شرکت مثبت است. در صورتی که قیمت سهام این شرکت افت کند، این سرمایه‌گذار تمایل دارد به این افت قیمت به عنوان فرصتی برای خرید بنگرد و احتمالا سایرین را به داشتن دیدگاه بدبینانه نسبت به چشم‌انداز بلندمدت این شرکت متهم می‌کند.

چنین سرمایه‌گذارانی اقدام خودشان را به عنوان “خرید یک کالای تخفیف‌دار” در نظر می‌گیرند و اغلب چنین می‌گویند که “اگر شما سهام را در قیمت ۳۰۰ تومان مناسب دیدید و آنرا خریداری کردید، حالا که به ۲۵۰ تومان رسیده باید خوشحال باشید، زیرا مانند یک کالای تخفیف خورده است و می‌توانید مقدار بیشتری از آن خریداری کنید”

در سمت دیگر، سرمایه‌گذاران و معامله‌گرانی هستند که معمولا دیدگاه کوتاه‌مدت‌تری دارند و کاهش قیمت سهام را پیش‌زمینه اتفاقات بدتر در آینده می‌دانند. این معامله‌گران به جای اینکه خلاف روند وارد بازار شوند، تمایل دارند در مسیر روند معامله کنند. این افراد اغلب خرید سهام در حال افت را به چاقوی در حال افتادن تشبیه می‌کنند و می‌گویند “هیچگاه سعی نکنید چاقوی در حال سقوط را بگیرید”. این نوع از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران تمایل دارند برای توجیه تصمیمات‌شان در سرمایه‌گذاری، به اندیکاتورهای تکنیکال مانند price momentum تکیه کنند.

اگر همان سرمایه‌گذار با دیدگاه کوتاه‌مدت سهام ایران خودرو را در ۳۰۰ تومان خریده باشد، شاید حدضرر خود را روی ۲۵۰ تومان قرار دهد و در صورتی که قیمت به پایین‌تر از این رقم برسد، سهام خود را بفروشد. چنین سرمایه‌گذارانی که دیدگاه کوتاه مدت دارند علاقه‌ای به کم کردن میانگین نشان نمی‌دهند زیرا کاهش میانگین را اضافه کردن سرمایه به یک سرمایه‌گذاری بد می‌دانند.

مزایای کاهش میانگین خرید

اصلی‌ترین مزیت کاهش میانگین خرید با خرید پله‌ای این است که سرمایه‌گذار می‌تواند میانگین قیمت خرید سهام را تا حد زیادی کاهش دهد و در صورتی که قیمت سهم رشد کند، به دلیل وجود قیمت سربه‌سر کمتر، سریعتر به سود برسد و به دلیل اینکه قیمت خرید او کاهش یافته، میزان سود نیز افزایش یابد. (در حالیکه اگر میانگین خرید خود را کم نمی‌کرد و قیمت بالاتر از قیمت خرید اولیه می‌رسید، سود کمتری بدست می‌آورد)

برای اینکه این موضوع برای شما شفاف شود فرض کنید شخص ۱۰۰۰۰ سهم ایران خودرو با قیمت ۳۰۰ تومان در پرتفوی خود دارد و حالا که قیمت به ۲۵۰ تومان رسیده، دوباره ۱۰۰۰۰ سهم دیگر را خریداری می‌کند. با اینکار میانگین خرید به ۲۷۵ تومان می‌رسد:

۱۰,۰۰۰ برگه سهم ۳۰۰ تومانی = ۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان
۱۰,۰۰۰ برگه سهم ۲۵۰ تومانی = ۲,۵۰۰,۰۰۰ تومان

جمعا ۲۰۰۰۰ برگه سهم با جمع خرید ۵,۵۰۰,۰۰۰ تومان
متوسط قیمت خرید هر برگه سهم = ۲۷۵ تومان

فرض A : اگر قیمت سهام ایران خودرو به ۲۹۰ تومان برسد، سرمایه‌گذار در صورت فروش سهم، سود ۳۰۰ هزار تومانی را بدست می‌آورد:

فروش ۲۰۰۰۰ سهم در قیمت ۲۹۰ تومان = ۵,۸۰۰,۰۰۰ تومان
جمع مبلغ خرید = ۵,۵۰۰,۰۰۰ تومان

سود بدست آمده: ۳۰۰,۰۰۰ تومان

فرض B : اگر قیمت سهام ایران خودرو به رشد خود ادامه دهد و به ۳۱۰ تومان برسد، سرمایه‌گذار در صورت فروش سهم، سود ۷۰۰ هزار تومانی را بدست می‌آورد:

فروش ۲۰۰۰۰ سهم در قیمت ۳۱۰ تومان = ۷,۲۰۰,۰۰۰ تومان
جمع مبلغ خرید = ۵,۵۰۰,۰۰۰ تومان

سود بدست آمده: ۷۰۰,۰۰۰ تومان

اما اگر شخص اقدام به کم کردن میانگین خرید نکرده بود در فرض A نه تنها سودی بدست نمی‌آورد بلکه ارزش هر سهم ۱۰ تومان از ارزش خرید وی کمتر بود و در فرض B نیز سودی که بدست می‌آورد ۲۰۰,۰۰۰ تومان بود.

معایب کاهش میانگین خرید

کم کردن میانگین خرید با خرید دوبرابر همان سهم در زمانی که قیمت سهم در نهایت رشد می‌کند استراتژی خوبی است اما مشکل اینجاست که نمی‌توان بازار را به راحتی پیش‌بینی کرد و اگر قیمت سهم کاهش یابد، زیانی که سرمایه‌گذار متحمل شده بیشتر خواهد شد.

بنابراین سرمایه‌گذاران باید بسیار مراقب باشند و ریسک کاهش میانگین قیمت خرید را در نظر بگیرند. البته اینکار در اغلب مواقع ساده نیست و موضوع زمانی حادتر می‌شود که بازار با یک روند نزولی هیجانی روبرو شود.

عیب دیگر کم‌کردن میانگین با خرید پله‌ای، بهم خوردن توازن پرتفوی یا سبد دارایی است. به عنوان مثال اگر یک سرمایه‌گذار تصمیم گرفته که ۲۵ درصد از پرتفوی خود را به سهام پرریسک و پرنوسان اختصاص دهد، اگر شخص بازهم از این سهام خریداری کند درصد پرتفوی وی برای این دارایی افزایش خواهد یافت و توازن سبد خرید بهم خواهد خورد.

توصیه‌های کاربردی

برخی از بزرگترین سرمایه‌گذاران آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس دنیا، از جمله وارن بافت، از استراتژی کاهش میانگین خرید طی سال‌ها استفاده کرده‌اند. البته قبول داریم که سرمایه یک سرمایه‌گذار متوسط به اندازه سرمایه وارن بافت نیست، با این حال کاهش میانگین خرید در صورت پیاده‌سازی صحیح و در نظر گرفتن نکات زیر می‌تواند یک استراتژی سودآور باشد:

نکته ۱: نباید برای همه سهام موجود در پرتفوی، خرید پله‌ای را با هدف کاهش میانگین خرید انجام داد. کاهش میانگین خرید باید فقط برای تعداد خاصی از سهام شرکت‌ها که بنیاد قوی دارند به کار رود.
چنین شرکت‌هایی در بازه زمانی چندین ساله ثابت کرده‌اند که دارای جایگاه رقابتی قوی، بدهی کم، جریان پول مناسب و مدیریت خوب هستند و قیمت سهام‌شان از محدوده خاصی پایین‌تر نمی‌آید. شرکت‌هایی که ریسک ورشکستگی و یا افت شدید قیمت در آنها زیاد است گزینه‌ مناسب برای کاهش میانگین خرید نیست.

نکته ۲: قبل از کاهش میانگین خرید، سرمایه‌گذار باید بطور دقیق وضعیت بنیادی شرکت را بررسی کند تا بداند این کاهش قیمت موقتی است یا اینکه از یک تغییر بنیادی ناشی می‌شود؟ شاید کاهش قیمت سهام ناشی از یک وضعیت هیجانی موقتی در بازار باشد و هیچ تغییر بنیادی در شرکت رخ نداده باشد و شاید هم بالعکس، یک تغییر بنیادی در شرکت یا در صنعت به وجود آمده و کاهش قیمت ادامه‌دار است.

نکته ۳: استراتژی کاهش میانگین خرید زمانی که ترس کاذب و بیش‌از‌اندازه در بازار باعث کاهش قیمت سهام شده بهترین استراتژی است. در چنین زمان‌هایی، سهام با ارزش را می‌توان با قیمتی نازل خریداری کرد.
کلید اینجاست که در این شرایط، سهام شرکتی را انتخاب کنید که جایگاه آن به اندازه‌ای قوی است که پس از چنین هیجاناتی حداقل به قیمت سابق خود باز می‌گردد.

نتیجه گیری

خرید پله‌ای به معنای خرید سهام به‌صورت مرحله به مرحله است تا ضرر حاصل از معامله کاهش یاید، اما اگر به درستی اجرا نشود، باعث افزایش ضرر و متعاقب آن بالارفتن ریسک می‌شود. نظرات متفاوتی در بین سرمایه گذاران در مورد خرید پله‌ای و روش‌های آن وجود دارد و سرمایه‌گذاران بزرگی نیز از این روش استفاده می‌کنند. اگر به این روش اعتقاد دارید، بهتر است نکاتی که اشاره شد را در نظر بگیرید.

خرید پله‌ای : روش‌ها ، معایب و مزایا

خرید پله ای یکی از اصطلاحاتی است که در آموزش بورس بکار گرفته می شود. به واقع در یک تعریف ساده می توان خرید پله ای را خرید سهام در چند مرحله و با فواصل زمانی زمانی مختلف با قیمت های متفاوت بیان نمود. به این معنا که در برخی از موارد پیش می آید که برخی از سرمایه گذاران ممکن است از رشد یک سهم مطلع باشند ولی از وضعیت کوتاه مدت آن اطمینان خاطر نداشته باشند،

در این صورت خریدهای خود را به صورت بخش های مختلف تقسیم بندی می کنند. بنابراین هر بار از بخشی از سرمایه خود برای خرید سهام استفاده می کنند و مرحله به مرحله به خرید سهم با قیمت های متفاوت روی می آورند تا به لطف آموزش تحلیل تکنیکال و آموزش تحلیل بنیادی متحمل ضرر نگردند. این نکته را باید در نظر گرفت که جبران ضرر با کاهش ریسک متفاوت می باشد چرا که در صورت اینکه خرید پله ای به درستی انجام نشود، ریسک معامله رو به فزونی می رود.

کاهش میانگین خرید

کم کردن میانگین خرید بر حسب شرایطی صورت می پذیرد که پس از خرید یک سهم، قیمت آن به یکباره افت می کند؛ لذا سرمایه گذار مجبور می شود که باری دیگر آن سهام را در قیمت پایین تری خریداری نماید. استراتژی کم کردن میانگین حتما پس از طی نمودن آموزش تحلیل تکنیکال و آموزش تحلیل بنیادین باید صورت پذیرد و چون این کار بسیار با اهمیت است حتما مناسب با تجزیه و تحلیل اقدام به اتخاذ آن نمود.

مزایای کاهش میانگین خرید

یکی از مزیت های کاهش میانگین خرید با خرید پله ای این امر می باشد که سرمایه گذار می توان میانگین قیمت خرید سهام خود را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد و با توجه به قیمت میانگین کمتر نسبت به حالت اولیه خرید خود می تواند سریعتر به سود برسد چرا که در غیر این صورت به سود کمتری دست می یافت.

برای شفاف تر شدن این موضوع به این مثال می توان توجه کرد: فرض کنید شخصی 10000 سهم دارد که با قیمت 300 تومان آن ها را خریداری نموده است و بعد از خرید قیمت هر سهم به 250 تومان کاهش می یابد، آن شخص مجددا 10000 سهم دیگر خریداری می نماید. بنابراین میانگین خرید وی به 275 تومان کاهش می یابد. بنابراین اگر قیمت سهم افزایش یابد او بخواهد سهم خود را بفروشد به سود بیشتری نائل می آید. چون در حالت اول هر سهم او برابر با 300 تومان بود و حالا هر سهم او برابر با 275 تومان است.

معایب کاهش میانگین خرید

این روش علاوه بر مزایایی که در برداشت با توجه به اینکه بازار بورس و قیمت های آن قابل پیش بینی نیستند، بنابراین ممکن است خرید سهم همچنان کاهش یابد و سرمایه گذار را متحمل ضرر کند. پس این کار از ریسک بالایی برخوردار است و در روند کاری آن می بایست با تکیه بر آموزش تحلیل تکنیکال احتیاط لازم را به عمل آورد.

خرید پله ای در بورس چیست؟

پیشتر توضیح دادیم که سرمایه گذاری در بورس می تواند مستقیم یا غیرمستقیم باشد و تفاوت آن ها را بیان کردیم. اما در این مقاله می خواهیم به یکی از روش های معامله مستقیم در بورس اشاره کنیم. شاید قبلاً این اصطلاح را در بین گفتگوهای فعالان بورس شنیده اید که بهتر است خرید سهام به صورت پله ای انجام شود، اما مفهوم آن چیست و چه مزایا و معایبی در خرید پله ای وجود دارد؟ در ادامه نکاتی را درباره خرید پله ای با هم مطالعه خواهیم کرد.

خرید پله ای به زبان ساده یعنی اینکه خرید سهام در چند مرحله و با فواصل زمانی یا در قیمت های متفاوت انجام گیرد. گاهی اوقات برخی سرمایه گذاران زمانی که از پتانسیل رشد یک سهم آگاهی دارند اما از وضعیت کوتاه مدت آن اطمینان ندارد، خرید های خود را به بخش های مختلف تقسیم می کنند.

با این روش معامله، در هر بار، بخشی از سرمایه برای انجام سفارش وارد بازار می شود. به این ترتیب اگر تحلیل و تصمیم معامله گر اشتباه بود، ضرر زیادی را متحمل نخواهد شد، زیرا با همه دارایی خود وارد بازار نشده است.

بنابراین می توان خرید پله ای را خرید مرحله به مرحله دانست که یک روش معاملاتی برای جبران ضرر است. به این نکته باید دقت کرد که جبران ضرر با کاهش ریسک متفاوت است. زیرا خرید پله ای اگر به درستی صورت نگیرد می تواند ریسک معامله را افزایش دهد.

کاهش میانگین خرید (خرید پله ای در صورت افت قیمت)
کم کردن میانگین خرید (averaging down) شرایطی است که پس از خرید یک سهم، قیمت آن افت می کند و سرمایه گذار در قیمت پایین تری آن سهام را دوباره خریداری می کند.

نکته قابل توجه آن که استرانژی کم کردن میانگین باید پس از تحلیل یک سهم بر اساس روش های مختلف (تکنیکال، بنیادی) انجام شود و بدون داشتن تحلیل مناسب، نباید اقدام به اتخاذ این استراتژی کرد. هدف از اینکار کاهش متوسط قیمت خرید است، اما آیا اینکار به سود بیشتر منجر می شود یا اینکه تنها باعث زیان بیشتر خواهد شد؟

نظرات گوناگون
نظرات مختلفی در مورد خرید پله ای سهام در بین سرمایه گذاران و معامله آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس گران وجود دارد. طرفداران این روش، معتقدند که کم کردن میانگین خرید با خرید پله ای، روشی مناسب برای سرمایه گذاری است. اما مخالفان اعتقاد دارند این روش تنها به فاجعه و ضرر بزرگ تر ختم می شود.

اغلب کسانی که طرفدار این روش هستند دیدگاه بلندمدتی به سرمایه گذاری دارند و بر خلاف روند قیمت آن سهم یا آن دارایی عمل می کنند. برای مثال، فرض کنید یک سرمایه گذار با دیدگاه بلندمدت سهام شرکت فولاد خوزستان را خریداری کرده و اعتقاد دارد که چشم انداز این شرکت مثبت است. در صورتی که قیمت سهام این شرکت افت کند، این سرمایه گذار تمایل دارد به این افت قیمت به عنوان فرصتی برای خرید بنگرد و احتمالا سایرین را به داشتن دیدگاه بدبینانه نسبت به چشم انداز بلندمدت این شرکت متهم می کند.

چنین سرمایه گذارانی اقدام خودشان را به عنوان "خرید یک کالای تخفیف دار" در نظر می گیرند و اغلب چنین می گویند که "اگر شما سهام را در قیمت 300 تومان مناسب دیدید و آن را خریداری کردید، حالا که به 250 تومان رسیده باید خوشحال باشید، زیرا مانند یک کالای تخفیف خورده است و می توانید مقدار بیشتری از آن خریداری کنید"

در سمت دیگر، سرمایه گذاران و معامله گرانی هستند که معمولا دیدگاه کوتاه مدت تری دارند و کاهش قیمت سهام را پیش زمینه اتفاقات بدتر در آینده می دانند. این معامله گران به جای اینکه خلاف روند وارد بازار شوند، تمایل دارند در مسیر روند معامله کنند. این افراد اغلب خرید سهام در حال افت را به چاقوی در حال افتادن تشبیه می کنند و می گویند "هیچ گاه سعی نکنید چاقوی در حال سقوط را بگیرید". این نوع از معامله گران و سرمایه گذاران تمایل دارند برای توجیه تصمیمات شان در سرمایه گذاری، به اندیکاتورهای تکنیکال مانند price momentum تکیه کنند.

اگر همان سرمایه گذار با دیدگاه کوتاه مدت سهام ایران خودرو را در 300 تومان خریده باشد، شاید حدضرر خود را روی 250 تومان قرار دهد و در صورتی که قیمت به پایین تر از این رقم برسد، سهام خود را بفروشد. چنین سرمایه گذارانی که دیدگاه کوتاه مدت دارند علاقه ای به کم کردن میانگین نشان نمی دهند زیرا کاهش میانگین را اضافه کردن سرمایه به یک سرمایه گذاری بد می دانند.

مزایای کاهش میانگین خرید
اصلی ترین مزیت کاهش میانگین خرید با خرید پله ای این است که سرمایه گذار می تواند میانگین قیمت خرید سهام را تا حد زیادی کاهش دهد و در صورتی که قیمت سهم رشد کند، به دلیل وجود قیمت سربه سر کمتر، سریعتر به سود برسد و به دلیل اینکه قیمت خرید او کاهش یافته، میزان سود نیز افزایش یابد. (در حالی که اگر میانگین خرید خود را کم نمی کرد و قیمت بالاتر از قیمت خرید اولیه می رسید، سود کمتری به دست می آورد)

برای اینکه این موضوع برای شما شفاف شود فرض کنید شخص 10000 سهم ایران خودرو با قیمت 300 تومان در پرتفوی خود دارد و حالا که قیمت به 250 تومان رسیده، دوباره 10000 سهم دیگر را خریداری می کند. با اینکار میانگین خرید به 275 تومان می رسد:

10,000 برگه سهم 300 تومانی = 3,000,000 تومان
10,000 برگه سهم 250 تومانی = 2,500,000 تومان

جمعا 20000 برگه سهم با جمع خرید 5,500,000 تومان
متوسط قیمت خرید هر برگه سهم = 275 تومان

فرض A: اگر قیمت سهام ایران خودرو به 290 تومان برسد، سرمایه گذار در صورت فروش سهم، سود 300 هزار تومانی را به دست می آورد:

فروش 20000 سهم در قیمت 290 تومان = 5,800,000 تومان
جمع مبلغ خرید = 5,500,000 تومان

سود به دست آمده: 300,000 تومان

فرض B: اگر قیمت سهام ایران خودرو به رشد خود ادامه دهد و به 310 تومان برسد، سرمایه گذار در صورت فروش سهم، سود 700 هزار تومانی را به دست می آورد:

فروش 20000 سهم در قیمت 310 تومان = 7,200,000 تومان
جمع مبلغ خرید = 5,500,000 تومان

سود به دست آمده: 700,000 تومان

اما اگر شخص اقدام به کم کردن میانگین خرید نکرده بود در فرض A نه تنها سودی به دست نمی آورد بلکه ارزش هر سهم 10 تومان از ارزش خرید وی کمتر بود و در فرض B نیز سودی که به دست می آورد 200,000 تومان بود.

معایب کاهش میانگین خرید
کم کردن میانگین خرید با خرید دوبرابر همان سهم در زمانی که قیمت سهم در نهایت رشد می کند استراتژی خوبی است اما مشکل اینجاست که نمی توان بازار را به راحتی پیش بینی کرد و اگر قیمت سهم کاهش یابد، زیانی که سرمایه گذار متحمل شده بیشتر خواهد شد.

بنابراین سرمایه گذاران باید بسیار مراقب باشند و ریسک کاهش میانگین قیمت خرید را در نظر بگیرند. البته اینکار در اغلب مواقع ساده نیست و موضوع زمانی حادتر می شود که بازار با یک روند نزولی هیجانی روبرو شود.

عیب دیگر کم کردن میانگین با خرید پله ای، بهم خوردن توازن پرتفوی یا سبد دارایی است. به عنوان مثال اگر یک سرمایه گذار تصمیم گرفته که 25 درصد از پرتفوی خود را به سهام پرریسک و پرنوسان اختصاص دهد، اگر شخص بازهم از این سهام خریداری کند درصد پرتفوی وی برای این دارایی افزایش خواهد یافت و توازن سبد خرید بهم خواهد خورد.

توصیه های کاربردی
برخی از بزرگ ترین سرمایه گذاران دنیا، از جمله وارن بافت، از استراتژی کاهش میانگین خرید طی سال ها استفاده کرده اند. البته قبول داریم که سرمایه یک سرمایه گذار متوسط به اندازه سرمایه وارن بافت نیست، با این حال کاهش میانگین خرید در صورت پیاده سازی صحیح و در نظر گرفتن نکات زیر می تواند یک استراتژی سودآور باشد:

نکته 1: نباید برای همه سهام موجود در پرتفوی، خرید پله ای را با هدف کاهش میانگین خرید انجام داد. کاهش میانگین خرید باید فقط برای تعداد خاصی از سهام شرکت ها که بنیاد قوی دارند به کار رود.
چنین شرکت هایی در بازه زمانی چندین ساله ثابت کرده اند که دارای جایگاه رقابتی قوی، بدهی کم، جریان پول مناسب و مدیریت خوب هستند و قیمت سهام شان از محدوده خاصی پایین تر نمی آید. شرکت هایی که ریسک ورشکستگی و یا افت شدید قیمت در آنها زیاد است گزینه مناسب برای کاهش میانگین خرید نیست.

نکته 2: قبل از کاهش میانگین خرید، سرمایه گذار باید به طور دقیق وضعیت بنیادی شرکت را بررسی کند تا بداند این کاهش قیمت موقتی است یا اینکه از یک تغییر بنیادی ناشی می شود؟ شاید کاهش قیمت سهام ناشی از یک وضعیت هیجانی موقتی در بازار باشد و هیچ تغییر بنیادی در شرکت رخ نداده باشد و شاید هم بالعکس، یک تغییر بنیادی در شرکت یا در صنعت به وجود آمده و کاهش قیمت ادامه دار است.

نکته 3: استراتژی کاهش میانگین خرید زمانی که ترس کاذب و بیش از اندازه در بازار باعث کاهش قیمت سهام شده بهترین استراتژی است. در چنین زمان هایی، سهام آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس با ارزش را می توان با قیمتی نازل خریداری کرد.
کلید اینجاست که در این شرایط، سهام شرکتی را انتخاب کنید که جایگاه آن به اندازه ای قوی است که پس از چنین هیجاناتی حداقل به قیمت سابق خود باز می گردد.

نتیجه گیری
خرید پله ای به معنای خرید سهام به صورت مرحله به مرحله است تا ضرر حاصل از معامله کاهش یاید، اما اگر به درستی اجرا نشود، باعث افزایش ضرر و متعاقب آن بالارفتن ریسک می شود. نظرات متفاوتی در بین سرمایه گذاران در مورد خرید پله ای و روش های آن وجود دارد و سرمایه گذاران بزرگی نیز از این روش استفاده می کنند. اگر به این روش اعتقاد دارید، بهتر است نکاتی که اشاره شد را در نظر بگیرید.

بورس کالا چیست | چگونه وارد بورس کالا شویم؟

بازار بورس ایران به چهار دسته تقسیم می شود. بورس کالا یکی از انواع بازارهای موجود در بازار بورس ایران به شمار می رود. دسته بندی بازار بورس شامل موارد زیر است :

در جهان، بازار بورس ارز هم وجود دارد که در آن ارز کشورهای خارجی معامله می شود. این در حالی است که در ایران معاملات ارز، خارج از بورس و در صرافی ها انجام می شود.

در این مقاله شما را با بورس کالا و سازوکارهای آن آشنا می سازیم.

تاریخچه بازار بورس کالا در ایران

دولت و مجلس شورای اسلامی با هدف ایجاد بازاری شفاف برای کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه ای بازار بورس کالا را ایجاد کردند. در این بازار علاوه بر سهولت در معاملات، قیمت کالاهای نام برده نیز مشخص می گردد.

در واقع بازار بورس کالا برای رفع برخی ناکارآمدی های بازار سنتی و همچنین غلبه بر نوسانات کاذب، عدم شفافیت لازم در کشف ارزش ذاتی یک سهم و نبود تضمین های کافی به معامله گران بوجود آمد.

سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران به عنوان اولین بازار بورس کالا در ایران در سال 1382 فعالیت خود را آغاز نمود. پس از آن سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در سال 1383 شروع به کار کرد. با تصمیم شورای عالی بورس در سال 1384، بازار بورس فلزات و کشاورزی با یکدیگر ادغام شده و تحت عنوان بورس کالا به فعالیت خود ادامه دادند. دکتر سید ابراهیم عنایت یکی از بنیانگذاران بازار بورس کالا و همچنین از پیشکسوتان بازار سرمایه در ایران می باشند.

اغلب کالاهای مورد معامله در بازار بورس کالا ، کالاهای خام و فرآوری نشده هستند. از جمله این کالاها می توان به: زعفران، آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس گندم، برنج، فلزات، پنبه، ذرت، پسته، محصولات شیمیایی، محصولات حوزه پتروشیمی و نفتی، کانی های فلزی و … اشاره نمود. در واقع بازار بورس کالا پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان این محصولات به شمار می رود.

بورس کالا ( Mercantile Exchange )

به بیان ساده بورس کالا ، بازاری منسجم است که فروشندگان کالاهای خود را در آن عرضه می نمایند. کالاهای عرضه شده توسط کارشناسان مربوطه قیمت گذاری می شوند. هدف از تشکیل این بازار، ایجاد سازوکاری مناسب برای انجام معاملات و همچنین حذف نقص ها و کاستی های بازار سنتی می باشد. فعالان این بازار به دو گروه تقسیم می شوند:

1- تولیدکنندگان و عرضه کنندگانی که تمایل دارند از نوسانات قیمت موجود در بازار در امان باشند.

2- افرادی که برعکس گروه اول، از نوسانات موجود در قیمت بازار استقبال نموده و از این طریق سود کسب می نمایند.

مزایای تشکیل بازار بورس کالا

• کنترل و انتقال ریسک موجود در بازار
• فراهم سازی بستری مناسب جهت انجام معاملات به صورت خودکار و نظام مند
• مشخص بودن مبدأ و خصوصیات کامل کالاهای مورد معامله
• کشف قیمت به صورت شفاف از طریق حراج حضوری، حذف رانت و مقابله با فساد موجود در بازار معاملات
• ضمانت کیفیت کالاها از طریق پذیرش کالا منوط به دارا بودن استانداردهای تعیین شده
• حذف بخش بزرگی از هزینه های مربوط به انجام معاملات از طریق تشکیل بازاری مستقل و بدون واسطه
• فراهم سازی ابزارهای مالی مناسب جهت انجام معاملات نقدی و آتی کالا

انواع بازارها در بورس کالا

بازار بورس کالا بر اساس انواع کالاهایی که در آن عرضه می شوند، تقسیم بندی می شود. در ادامه هر کدام را به صورت مفصل شرح خواهیم داد.

1. بازار فیزیکی

در بازار فیزیکی، کالاهای فیزیکی و مشهود مورد معامله قرار می گیرد. در واقع عملکرد این بازار تا حدودی شبیه به بازارهای سنتی است، با این تفاوت که بازار فیزیکی سازوکارهای اختصاصی و پیشرفته تری دارد. از جمله تفاوت های بازار فیزیکی و بازار های سنتی می توان به شفافیت بالای سطوح قیمتی و حجم معاملات بسیار زیاد در بازار فیزیکی اشاره نمود.

چهار گروه اصلی کالایی در بازار فیزیکی مبادله می شوند که عبارتند از:

• محصولات کشاورزی: این محصولات شامل: گندم، ذرت، جو، پسته، برنج، جوجه، تخم مرغ، شکر، عدس، روغن خام، مرغ منجمد، زعفران و . می باشد.
• محصولات شیمیایی و پتروشیمی: این محصولات شامل: محصولات شیمیایی (اوره، بنزین، اسید استیک و . ) و محصولات پلیمری (پلی پروپن، پلی اتیلن، پلی استراین و . ) می باشد.
• محصولات صنعتی و معدنی (کانی های فلزی): این محصولات شامل : آلومینیوم، مس، سرب، فولاد، روی و . می باشد.
• فرآورده های نفتی: این محصولات شامل : روغن، گوگرد، قیر، عایق رطوبتی و . می باشد.

بازار فیزیکی و قراردادهای مرتبط با آن

قراردادهای مورد استفاده در بازار فیزیکی شامل موارد زیر است:

قرارداد نقدی (تحویل فوری)

در این قرارداد، طرفین ملزم هستند به مدت 72 ساعت وجه و کالا را مبادله نمایند. به این صورت که خریدار کل مبلغ قرارداد و کارمزد آن را به صورت نقد پرداخت نموده و در مقابل کالای خریداری شده را از فروشنده دریافت می نماید.

قرارداد نسیه

در این قرارداد، خریدار، کالا را حداکثر تا 72 ساعت دریافت و بهای آن را در آینده پرداخت می نماید.

قرارداد معاوضه

در این قرارداد، دارایی در مقابل دارایی دیگر مورد معامله قرار می گیرد. به عنوان مثال طرفین معامله توافق می نمایند تا بهای برنج خریداری شده را با ذرت پرداخت نمایند.

قراداد سلف

در این قرارداد، خریدار ملزم به پرداخت کامل بهای آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس کالای خریداری شده می باشد و در آینده آن را تحویل می گیرد. در واقع فروشنده کالا به منظور تأمین منابع مالی مورد نیاز خود، کالا را پیش فروش نموده است. این قرارداد درست برعکس قرارداد نسیه می باشد.

2. بازار فرعی

معاملات بازار بورس کالا به طور کلی در سه تابلوی اول، دوم و فرعی طبقه بندی می شوند. این دسته بندی بر اساس درجه نقدشوندگی سهام شرکت های حاضر در این بازار صورت می گیرد. تابلوهای اول و دوم در دسته تالار اصلی و تابلوی فرعی در دسته تالار فرعی قرار می گیرد.

بازار فرعی به لحاظ سازوکارهای عملیاتی مانند بازار فیزیکی است و ماهیت اصلی آن ها تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد. تنها وجه تمایز این دو بازار گسترده تر بودن اقلام کالایی موجود در بازار فرعی نسبت به بازار فیزیکی می باشد.

به عبارت دیگر، علاوه بر اموال غیر منقول، کالاهایی که شرایط پذیرش در بازار فیزیکی را ندارند، در بازار فرعی مورد معامله قرار می گیرند. برای پذیرش کالا در این بازار کافی است شرایط زیر احراز گردد:

• عدم وجود ممنوعیت و محدودیت به لحاظ قانونی در معامله کالا
• بررسی و احراز مشخصات و شرایط کالا و همچنین انطباق کالا با شرایط اعلام شده در اطلاعیه های مربوط به عرضه در بورس
• تأمین وثیقه های لازم از سوی عرضه کننده کالا نزد اتاق پایاپای به منظور تضمین تحویل کالا

3. بازار مشتقه

بازار مشتقه، بازاری است که در آن بر حسب نیاز سرمایه گذاران روش جدیدی برای انجام معاملات بوجود آمده است. در این بازار، اوراق مشتقه مورد معامله قرار می گیرند. اوراق مشتقه، اوراقی هستند که براساس دارایی پایه مانند: محصولات کشاورزی، شیمیایی، طلا و . ارزش گذاری می شوند.

فرایند انجام معاملات در بازار مشتقه به این صورت است که ابتدا یک دارایی مشخص به عنوان دارایی پایه در نظر گرفته می شود و سپس قیمت معاملات از قیمت دارایی مشتق می گردد. به عبارت دیگر در این بازار، قراردادها براساس کالای پایه در نظر گرفته آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس شده برای انجام معامله تنظیم می گردند. دارایی پایه می تواند سکه، زعفران، پسته، زیره، فرآورده های نفتی و انواع محصولات ارزشمند دیگر باشد.

بازار مشتقه و قراردادهای مرتبط با آن

در بازار مشتقه، از دو نوع قراردادهای آتی و اختیار معامله استفاده می شود.

قرارداد آتی

این قرارداد، بر پایه توافق طرفین بر خرید و فروش دارایی ها در سررسید مشخص و با قیمت معین صورت می گیرد. به عبارت دیگر در قرارداد آتی، فروشنده ملزم است تا در سررسید تعیین شده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمت معلوم بفروشد، در مقابل خریدار نیز مکلف به خرید با توجه به شرایط تعیین شده از قبل می باشد.

طرفین معامله جهت خودداری از فسخ قرارداد، وجهی را به صورت شرط ضمن عقد به عنوان ضمانت نزد اتاق پایاپای به تعهد می گذارند. طرفین متعهد می شوند تا متناسب با نوسانات قیمت، وجه تضمین شده را تعدیل نمایند. اتاق پایاپای به عنوان نماینده می تواند بخشی از آن را تحت عنوان اباحه (اجازه تملک) تصرف در اختیار فرد ذینفع قرار دهد.

طرفین قرارداد می توانند با منعقد نمودن قرارداد صلح در میان خود قبل از سررسید تعیین شده، قرارداد را لغو نمایند. لازمه این امر جایگزین نمودن فردی دیگر به جای هر یک از طرفین می باشد. همه قراردادها در سررسید معین شده تسویه می گردند.

قرارداد اختیار معامله

در این قرارداد، هر یک از طرفین می توانند اختیار خرید یا فروش را از طرف دیگر خریداری نمایند.

این قرارداد به دو دسته قرارداد اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می شود.

• قرارداد اختیار خرید: در این قرارداد، اختیار یا حق خرید میزان مشخصی از کالا با قیمت معین و منطبق با استانداردهای بازار بورس توسط عرضه کننده کالا و در زمان مشخص شده به طرف دیگر قرارداد واگذار می گردد. این امر بدون الزام طرف مقابل به خرید صورت می گیرد.
• قرارداد اختیار فروش: در این قرارداد برعکس قرارداد خرید، اختیار فروش میزان مشخصی کالا به طرف دیگر واگذار می گردد. این امر بدون الزام طرف مقابل به فروش صورت می گیرد.

4. بازار مالی

بازار مالی با هدف جذب و سازماندهی هر چه بهتر سرمایه های سرگردان موجود در دست سرمایه گذاران ایجاد شده است. این بازار با گردآوری و جهت دهی مناسب این سرمایه ها قسمتی از نیاز مالی بازار بورس کالای کشور را تامین می نماید. ابزارهای مختلفی در بازار مالی وجود دارد که با توجه به نوع کالاهای مورد معامله و شرایط بازار با یکدیگر تفاوت دارند.

بازار مالی و قراردادهای مرتبط با آن

قرارداد سلف موازی استاندارد

این قرارداد همانند قرارداد سلف می­ باشد، با این تفاوت که در این قرارداد خریدار می تواند پیش از سررسید، قرارداد را به شخص دیگری واگذار نماید. در قرارداد سلف موازی استاندارد، ابتدا در بازار اولیه، دارایی های پایه مطابق با استانداردهای تعیین شده عرضه می شود و سپس توسط خریداران مورد معامله قرار می گیرد.

خریداران با تسویه قرارداد با فرد فروشنده، معادل دارایی خریداری شده را در بازار ثانویه به شکل سلف موازی استاندارد عرضه می نمایند. در معاملات این قرارداد برخلاف معاملات آتی، اهرم و فروش استقراضی وجود ندارد.

گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که نشان دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی از کالا می باشد. پشتوانه این اوراق، قبض یک انبار استاندارد است که توسط انبارهای مورد تایید بازار بورس صادر می‌گردد. از جمله کاربردهای این اوراق بهادار، ایجاد پشتوانه ای محکم و ضمانت به منظور دریافت تسهیلات از نظام بانکی و انجام معامله در بازار بورس کالا می باشد.

صندوق های کالایی (ETC)

صندوق کالایی قابل معامله (ETC) در نتیجه تلاش بورس کالا در زمینه طراحی ابزاری نوین برای انجام معاملات ایجاد شده است. سرمایه گذاران با خرید اوراق مربوط به این صندوق ها و بدون نیاز به خرید و نگهداری مستقیم کالای مورد نظر خود، از مزایای معاملات آنها بهره مند می گردند. از جمله مزایای این صندوق ها می توان به تنوع سبد کالا و همچنین حفظ دارایی در مقابل تورم اشاره نمود.

نحوه دریافت کد بورسی کالا

کدهای معاملاتی موجود بازار مالی به سه دسته تقسیم می شوند:

• کد معاملاتی عام: این کد برای معامله گروه یا کالایی خاصی نمی باشد. دارندگان آن می توانند تمامی کالاهای موجود در بازار را خرید و فروش نمایند.
• کد معاملاتی خاص: این کد برای معامله یک یا چند کالای مشخص ایجاد شده است. دارندگان آن می توانند تنها چند نوع کالای خاص را خرید و فروش نمایند.
• کد معاملاتی خاص گروه: این کد برای معامله گروه خاصی از کالاها ایجاد شده است. دارندگان آن می توانند تنها آن گروه خاص از کالاها را خرید و فروش نمایند.

متقاضیان دریافت کد معاملاتی بر حسب هویت حقیقی یا حقوقی خود، لازم است مدارک مورد نیاز زیر را برای دریافت کد تهیه و به نهاد مربوطه تحویل دهند.

مدارک مورد نیاز جهت صدور کد مشتریان حقیقی ایرانی

1. اصل فرم درخواست کد حقیقی ایرانی
2. کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه (صفحه توضیحات در صورت لزوم)
3. ثبت نام در سامانه امور مالیاتی به عنوان مودی (پرداخت شده) مالیاتی
4. سایر موارد در صورت نیاز به تشخیص کمیته

مدارک مورد نیاز جهت صدور کد مشتریان حقوقی ایرانی

1. اصل فرم درخواست کد حقوقی ایرانی
2. کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه مدیر عامل و تمام اعضاء هیأت مدیره (صفحه توضیحات در صورت لزوم)
3. اساسنامه
4. روزنامه رسمی تاسیس شرکت، آخرین تغییرات اعضای هیات مدیره و سایر روزنامه های رسمی مهم (تغییر نام و . )
5. صورت های مالی حسابرسی شده آخرین دوره (در صورت عدم شمول برای حسابرسی، اظهارنامه مالیاتی)
6. پروانه بهره برداری و سایر مجوزهای فعالیت معتبر
7. سایر موارد در صورت نیاز به تشخیص کمیته

مراحل و نحوه داد و ستد در بازار بورس کالا

پس از دریافت کد معاملاتی بورس کالا ، فرآیند داد و ستد کالا در این بازار طی مراحل زیر قابل انجام است:

• انتخاب کارگزار مناسب
• برای آشنایی با تمامی کارگزاری‌های فعال در بورس ایران به سایتکارگزاران بورس مراجعه نمایید.
• تکمیل فرم ثبت سفارش نزد کارگزار منتخب توسط مشتری و ثبت قیمت پیشنهادی مورد نظر
• انتقال و انتشار سفارش مشتری توسط کارگزار به تالار معاملات
• شرکت در حراج توسط کارگزاری و انجام معامله در تالار
• کسر سپرده اولیه و واریز نمودن مابقی وجه به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای
• تسویه نمودن اسناد معاملات نزد اتاق پایاپای و صادر نمودن اسناد معاملاتی
• تسویه مالی معاملات نزد اتاق پایاپای
• انجام نقل و انتقالات وجوه پس از کسر هزینه ها از طریق حساب بانکی به حساب معامله گران

نتیجه گیری

بورس کالا ، بازاری است که در آن کالا و اوراق بهادار مبتنی بر آنها مورد معامله قرار می گیرد. در ایران، بازار بورس کالا با هدف ایجاد تحول در بازار سنتی، شفاف سازی قیمت ها و رفع نقص های بازار سنتی ایجاد شد.

بازار سرمایه یا بازار مالی چیست؟

تحلیل تکنیکال بورس چیست؟ اصول تحلیل تکنیکال، مزایا و معایب آن کدامند؟ ما در این مطلب از سایت sdbroke .

چرا دانستن اصطلاحات بورسی مهم است؟ مهم‌ترین اصطلاحات بورسی کدامند؟ ما در این مطلب مهم‌ترین و پر کارب .

ارزش اسمی و بازاری سهام به چه معناست؟ ارزش‌های اسمی و بازاری سهام هرکدام چه ویژگی‌ها و تفاوت‌هایی دا .

اهمیت بازار اولیه و ثانویه چیست؟ چه تفاوت‌هایی دارند؟ ما در این مقاله از شرکت سرمایه‌گذاری سرمایه و .

منظور از ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک چیست؟ چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله از شرکت کارگزاری س .

بورس انرژی چیست؟ انواع بازار بورس انرژی ایران کدامند؟ چه افرادی می توانند وارد بورس انرژی شوند؟ در ا .

بورس کالا چیست و چه مزایایی دارد؟ نحوه انجام معامله در بورس کالای ایران به چه صورت است؟ در این مطلب .

یکی از دیگر از بازارها برای معامله سهام، بازار فرابورس است. در این مطلب به معرفی فرابورس و انواع باز .

انواع اوراق بهادار کدامند؟ نحوه سرمایه گذاری و معامله اوراق بهادار به چه صورت است؟ برای آشنایی و نحو .

بخش مهمی از اقتصاد هر کشور را بازار مالی آن تشکیل می‌دهد که طیف گسترده‌ای از بازارهای دیگر را شامل می‌شود. بسیاری از افراد با حضور و فعالیت در این بازارها به ثروت‌ها و موفقیت‌های بزرگی دست پیداکرده‌اند. یکی از معروف‌ترین انواع بازار سرمایه یا بازار مالی ، بازار بورس است.

تمام سرمایه‌گذاران به امید افزایش سرمایه و دریافت سود چشمگیر به بازارهای مالی قدم می‌گذارند؛ اما سودآوری و بازدهی بالای هر سرمایه‌گذاری ، تنها به کمک شناخت کافی از بازار، اصطلاحات و قوانین آن میسر می‌شود.

«بازار سرمایه» نیز یکی از اصطلاحاتی است که احتمالاً به ‌دفعات آن را شنیده و درباره آن خوانده‌اید. این بازار به نوبه خود بازارهای دیگری را شامل می‌شود و نقش بسیار مهمی در رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته دارد. به منظور آشنایی با بازار سرمایه ، در ادامه مطلب انواع بازار مالی و سرمایه و ویژگی آن‌ها را بیشتر موردبررسی قرار می‌دهیم.

بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه به انواعی از بازارهای مالی یا Financial Market می‌گویند که به پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس تبدیل می‌شوند. این بازار را معمولاً با نام بازار بورس اوراق بهادار می‌شناسند. سرمایه مورد نیاز شرکت‌ها و سازمان‌ها و بودجه لازم برای راه‌اندازی، تکمیل یا توسعه پروژه‌های مختلف دولت را می‌توان به‌ واسطه سرمایه‌گذاری‌های میان مدت و بلند مدت (یک سال یا بیشتر) در بازار بورس تأمین کرد.

در واقع بازار سرمایه تنها یکی از بازارهای مالی است. بازار مالی شامل بازار پول و بازارهای سرمایه است که تفاوت آن‌ها در مدت ‌زمان و ابزارهای سرمایه‌گذاری در این بازارها است. هر سرمایه‌گذاری با مدت کمتر از یک سال، قدرت نقدشوندگی بالایی دارد و جزو بازار پول به شمار می‌آید. برخلاف انواع بازار سرمایه در ایران که از ابزارهایی مانند اوراق بهادار (سهام)، اوراق مشارکت و اوراق قرضه بهره می‌گیرند، بازار پولی با استفاده از ابزارهایی مانند سپرده‌ها، حواله، بروات و وام با وثیقه به حیات خود ادامه می‌دهد.

سرمایه جاری در بازار بورس یا سرمایه، پول افرادی است که به ‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم به سرمایه‌گذاری در این بازار مشغول هستند ؛ یا به بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های لیزینگ و . تعلق دارند. در واقع کارگزاری‌ها نیز یکی از اجزاء این پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار به شمار می‌آیند که با پذیره‌نویسی اوراق قرضه و بهادار، در فروش آن‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند.

ویژگی‌های بازار سرمایه

مدت ‌زمان و ابزارهای مورد استفاده این بازار را می‌توان از جمله مشخصه‌های آن به شمار آورد. سهام، اوراق بهادار و اوراق قرضه‌ای که توسط شرکت‌ها در بازار به فروش گذاشته می‌شوند، توسط سرمایه‌گذاران خریداری ‌شده و بودجه مورد نیاز انتشاردهندگان اوراق را تأمین می‌کنند. به این ترتیب، بازار سرمایه‌گذاری قادر است واحدهای مازاد یا سرمایه‌های بدون بازده را به سمت واحدهای کسری که همان شرکت‌های تجاری، صنایع و دولت هستند، سوق دهد. برخی از ویژگی‌های ترغیب‌کننده سرمایه‌گذاری در بازار بورس، شامل موارد زیر هستند:

یکی از ویژگی‌های بارز این بازار، بازدهی عالی و سود زیادی است که در مدتی کوتاه از طریق آن به سرمایه‌گذاران تعلق می‌گیرد. فعالان و سرمایه‌گذاران بازار بورس شرایط بازار را تحلیل و بررسی می‌کنند و با استفاده از نوسانات قیمت سهام و سرمایه‌گذاری‌های منطقی در زمان درست، سرمایه خود را افزایش می‌دهند. این در حالی است که سود سپرده‌های بانکی ثابت و بسیار کمتر از سود سرمایه‌گذاری در بازار بورس است.

سرمایه‌گذاری در ملک، خودرو، ارز و طلا دارای نوسانات غیرقابل پیش‌بینی هستند و نمی‌توان میزان سوددهی و مدت ‌زمان بازدهی را برای آن‌ها مشخص کرد. این در حالی است که بازار بورس آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس اوراق بهادار، آگاهی لازم برای کسب سود از سرمایه‌گذاری را در اختیار شما قرار می‌دهد.

سرمایه‌گذاری بلند مدت

پس‌انداز بلند مدت شما می‌تواند در این بازار به سرمایه‌گذاری بلند مدت تبدیل شود. در بازار ایران، پس‌اندازهای بانکی بلند مدت می‌توانند ارزش خود را از دست بدهند. این در حالی است که قرار دادن آن‌ها در بازار سرمایه‌گذاری می‌تواند راهی برای حفظ ارزش پس‌انداز و افزایش آن در بلند مدت باشد.

تمام فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در بازار سرمایه به روش‌های قانونی و بر اساس قوانین مشخص حاکم بر کسب سود و معاملات انجام می‌گیرند. بنابراین، امنیت بازار بسیار بالا است. حتی بازار فرابورس که نظارت‌های کمتری شامل حال آن می‌شود نیز بر اساس قوانین ثابت پیش می‌رود و قابل‌ اطمینان است.

یکی از ویژگی‌های این نوع بازار مالی، قدرت نقدشوندگی بالای آن است. شما می‌توانید سهام و اوراق مشارکت خود را هر زمان که بخواهید به فروش گذاشته و به پول تبدیل کنید. سهامداران می‌توانند سهم خود را به ‌صورت آنلاین در صف فروش قرار داده و بسته به شرایط بازار و شرکت، سهام خود را با قیمت مورد نظر خود بفروشند.
اوراق مشارکت را نیز می‌توان به ‌راحتی پیش از موعد سررسید به فروش رساند. این برخلاف بازار مسکن و ارز است که ناگهان دچار رکود شده و تا مدتی، هیچ بازاری برای فروش آن‌ها وجود ندارد.

جهت‌دهی سرمایه به سمت چرخه تولید

تمایل بالای افراد برای سرمایه‌گذاری و کسب سود بیشتر، سرمایه بیشتری را به بازارهای سرمایه وارد می‌کند. به این ترتیب، سرمایه مورد نیاز بخش تولید و بودجه لازم برای توسعه و راه‌اندازی پروژه‌های عمرانی و. از طریق سرمایه‌گذاری‌های میان‌ مدت و بلند مدت تأمین می‌شود.
به این ترتیب، رونق ملی، اشتغال‌زایی و رشد اقتصادی توسط بهبود عملکرد چرخه تولید میسر می‌شود. این امر در بازار پول که سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت و کمتر از یک سال در آن صورت می‌گیرد، رخ نمی‌دهد.

یکی از ویژگی‌های بازار بورس اوراق بهادار، شفافیت بالای آن است که اعتماد و اشتیاق به سرمایه‌گذاری را آموزش خرید و فروش پله‌ای در بورس افزایش می‌دهد. تمام اطلاعات شرکت‌ها، تاریخچه هر سهم، میزان رشد، نزول و نحوه نوسانات قیمت و . در سایت کدال در اختیار سرمایه‌گذاران، تحلیلگران، سهام‌داران و عموم مردم قرار می‌گیرند تا امکان سرمایه‌گذاری آگاهانه برای آن‌ها ایجاد شود.

سایت کدال در واقع به منظور حمایت از فعالان انواع بازار سرمایه در ایران ایجاد شده است و گزارش‌های متعددی از ناشران یا همان شرکت‌های عضو بازارهای سرمایه به ‌صورت دوره‌های ماهانه، سه ‌ماهه و سالانه در آن قرار می‌گیرد. تمام اطلاعات منتشر شده در این سایت توسط سازمان‌های مختلفی از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار به‌طور کامل بررسی‌ شده و اعتبار آن‌ها تأیید شده است.

انواع بازار سرمایه یا بازار مالی

تمامی بازارهای سرمایه تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر قانون‌گذاران مالی قرار دارند؛ اما معمولاً بازار سرمایه ایران را تحت عنوان بورس اوراق بهادار تهران می‌شناسند. امروزه دسترسی به این بازارها به ‌صورت اینترنتی میسر می‌شود و برای سرمایه‌گذاری، نیازی به مراجعه حضوری شما به کارگزاری‌ها یا تالار بورس نیست. بازارهای سرمایه را می‌توان به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم کرد که شامل موارد زیر هستند:

بازار اولیه همان بازاری است که ناشران به ‌صورت مستقیم، اوراق مشارکت و سهام خود را تحت عنوان عرضه عمومی اولیه توزیع کرده و به فروش می‌گذارند. به این ترتیب، شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌توانند بدون وام گرفتن از بانک‌ها و تنها با فروش بخشی از سهام خود به سرمایه‌گذاران و مردم، سرمایه و بودجه مورد نیاز برای توسعه شرکت یا پروژه خود را تأمین کنند.

اطلاعات کامل عرضه اولیه و شرکت یا سازمان به‌ صورت کامل توسط کارگزاری‌ها و سایت کدال در اختیار فعالان بازار بورس شامل سرمایه‌گذاران و سایر شرکت‌ها قرار می‌گیرد تا در زمان مشخص‌ شده بتوانند آن‌ها را خریداری کنند. این سرمایه‌گذاران می‌توانند معامله‌گران حقیقی یا حقوقی، شرکت‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، مؤسسات مالی یا سایر نهادها را شامل شوند.

در صورت اتمام عرضه عمومی اولیه، مابقی معاملات در بازار ثانویه صورت می‌گیرد. در بازار ثانویه، تمامی اوراق و سهام منتشر شده توسط شرکت‌ها معامله می‌شوند تا سرمایه‌گذاران بتوانند سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند. بنابراین، سهام و اوراق بهادار در این بازار مالی میان فعالان بازار بورس دست‌به‌دست می‌شوند.

به این ترتیب، نوسانات قیمت سهام در این بازار بالا است و به نسبت آن، ریسک سرمایه‌گذاری نیز بالا می‌رود. فعالیت در این بازار نیازمند اطلاعات، روحیه ریسک‌پذیر، مهارت و قدرت تحلیل بالا است.

کارکردهای بازار مالی

همان‌طور که می‌دانید، بازارهای 4 گانه اقتصاد کشور از بازار کالا، بازار کار، بازار پول و بازار سرمایه ایران تشکیل می‌شوند که بازار مالی، 2 مورد از آن‌ها را در برمی‌گیرد. بنابراین، عملکردها و فعالیت‌های این بازار در تحقق رشد اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردارند. این عملکردها را می‌توان در قالب چند مورد زیر بیان کرد:

انتقال سرمایه میان واحدهای اقتصادی

همان‌طور که اشاره شد، بخش مالی اقتصاد از دو واحد مازاد و کسری تشکیل‌ شده است. واحدهای مازاد در دست پس‌اندازکننده‌ها قرار دارند و تا پیش از سرمایه‌گذاری، به ‌صورت پس‌انداز بلند مدت نگهداری می‌شوند. وجود انواع بازار مالی موجب تشکیل یک پل ارتباطی میان بخش مازاد و کسری می‌شود و این پس‌اندازهای بلند مدت به ‌صورت وام‌های میان ‌مدت یا بلند مدت در اختیار وام‌گیرنده‌ها قرار می‌گیرند که شرکت‌های تجاری، دولت و فعالان بخش صنعت کشور را شامل می‌شوند.
با توجه به اینکه همه واحدهای مازاد و سرمایه‌گذاران مهارت و دانش کافی برای فعالیت در انواع بازار سرمایه‌گذاری را ندارند، زمینه لازم برای سرمایه‌گذاری غیر مستقیم نیز توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سبدگردان و. ایجاد شده است. به این ترتیب، فرصت حضور در بازارهای مالی برای همه یک اندازه خواهد بود.

تعیین قیمت وجوه و سرمایه

بازارهای مالی در واقع تعیین‌کننده قیمت وجوه و سرمایه هستند و از این طریق می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها باشند. تعیین سرمایه از یک جهت می‌تواند به شرکت‌ها که وام‌گیرنده از پس‌اندازکننده‌ها هستند کمک کند تا برنامه‌ریزی‌های مالی و سرمایه‌گذاری‌های خود را با بازدهی بیشتر یا مساوی سرمایه خود انجام دهند.
از جهت دیگر، سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به قیمت‌ها به تحلیل و تصمیم‌گیری بپردازند. زیرا در بازارهای رقابتی، عرضه و تقاضا است که قیمت وجوه و سرمایه را مشخص می‌کند. بنابراین، این کارکرد بازار مالی می‌تواند به اتخاذ بهترین تصمیمات توسط هردو طرف کمک کند.

انتشار و تحلیل داده‌ها

جمع‌آوری و انتشار اطلاعات در قالب قیمت‌ها، یکی دیگر از کارکردهای بازار مالی است. ارزیابی شرکت‌های عضو بازار سرمایه، مدیران و شرایط حاکم بر بازار سهام فرآیندی پرهزینه و نیازمند دانش و مهارت است که از توان بسیاری از فعالان این بازار خارج است. انتشار و تحلیل این اطلاعات و دسترسی عموم به این اطلاعات با حداقل هزینه، یکی دیگر از روش‌های افزایش تمایل واحدهای مازاد به سرمایه‌گذاری در بازار بورس و سوق دادن منابع به سمت واحدهای کسری است که توسط بازارهای مالی میسر می‌شود.

تسهیل خرید و فروش

بازارهای مالی و انواع بازار سرمایه در ایران درواقع پل ارتباطی یا نهادهای واسطه‌ای هستند که موجب کاهش هزینه معاملات و ساده‌تر و روان‌تر شدن خریدوفروش میان واحدهای اقتصادی می‌شوند. در این میان، هرچه هزینه معاملات کاهش پیدا کند، فعالیت‌ها تخصصی‌تر شده و کارایی سیستم بهتر می‌شود. به این ترتیب، با وجود نهادهای واسطه شاهد رشد اقتصادی بیشتر و سریع‌تر خواهیم بود.

توزیع و مدیریت ریسک

بازارهای مالی می‌توانند ریسک یا خطرات اقتصادی که متوجه یک شرکت هستند را میان سرمایه‌گذارانی با روحیه ریسک‌پذیری بالا توزیع کنند. افرادی که در رأس یک شرکت با فعالیت‌های اقتصادی پرخطر و بزرگ قرار دارند، با استفاده از انواع بازار مالی می‌توانند بخشی از سرمایه مورد نیاز خود را از طریق بازار پول و سرمایه تأمین کرده و از این طریق، سرمایه‌گذاران را در سود و زیان خود سهیم کنند. به این ترتیب، بخشی از بازدهی منفی یا مثبت شرکت میان سرمایه‌گذاران توزیع می‌شود.
از جهت دیگر، این بازار امکان تنوع در سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را در اختیار فعالان بازار بورس قرار داده است. به این معنی که هر سرمایه‌گذار با ایجاد یک سبد شامل سهام چندین شرکت می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری خود را از طریق سود ناشی از سایر سرمایه‌گذاری‌ها کاهش دهد. به این ترتیب، بازدهی منفی سرمایه‌گذاری در یک شرکت می‌تواند از طریق سود سرمایه‌گذاری‌های دیگر جبران شود.
بازارهای مالی می‌توانند ریسک عدم نقدشوندگی اوراق بهادار را نیز از طریق تسهیل معاملات و انتشار و تحلیل داده‌ها کاهش دهند. نقدشوندگی به معنای امکان تبدیل آسان سهام و اوراق بهادار به پول نقد و قدرت خرید است . ریسک عدم نقدینگی با افزایش هزینه‌های مبادلاتی و عدم تقارن اطلاعات افزایش ‌یافته و توسط کارکرد بازارهای مالی در جهت مخالف این روند، کاهش پیدا می‌کند.

بازار سرمایه به شما این امکان را می‌دهد در مدتی کوتاه به سودهای بزرگ دست پیدا کنید و سرمایه خود را چند برابر کنید. بنابراین، آشنایی با بازار سرمایه و کارکردهای بازار مالی به شما کمک می‌کند تا یک سرمایه‌گذاری پربازده و منطقی با ریسک کمتر انجام دهید. اطلاعات این بازارها را می‌توانید از طریق سامانه کدال به دست آورده و در جهت نفع بیشتر خود به کار بگیرید.