برجام چه تاثیری بر روی بورس دارد؟
احیای برجام بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده و حالا فعالان اقتصادی و بازارهای داخلی با نگاهی خیره به برجام منتظر مشخص شدن نتیجه نهایی آن هستند. به گفته کارشناسان نتیجه برجام میتواند شرایط بازارهای اقتصادی ایران را تحت تاثیر قرار دهد. حال این پرسش مطرح میشود که در صورت احیای برجام چه سرنوشتی در انتظار بازار سرمایه خواهد بود؟
بازار سرمایه روز گذشته شرایط پرنوسانی را پشت سر گذاشت، شاخص کل بورس در ساعات میانی تا یک میلیون و ۵۱۲ هزار واحد کاهش یافت اما در ادامه روند صعودی به خود گرفت و در نهایت در حالی به کار خود پایان داد که دوباره روی مدار نزول قرار گرفته بود.
به گزارش خبرآنلاین، شاخص کل بورس روز چهارشنبه با ۷۱۹ واحد کاهش در رقم یک میلیون و ۵۱۳ هزار واحد ایستاد. این در حالی است که شاخص کل با معیار هم وزن ۳۸۸ واحد افزایش یافت و به رقم ۴۲۱ هزار و ۴۸۱ واحد رسید. در این بازار ۳۵۰ هزار معامله به ارزش ۳۶ هزار و ۱۲۱ میلیارد ریال انجام شد.
برجام چه اثری بر بازار سرمایه می‌گذارد؟
مذاکرات برجام در دوحه قطر آغاز شده است. بر اساس گزارش‌ها و با توجه به اخبار غیررسمی که از مذاکرات دوحه به گوش می‌رسد، احتمالا طرفین موفق به یافتن راهکاری برای از میان برداشتن اختلافات شده‌اند. برخی منابع از تحقق راه‌حلی برای موضوع قرار گرفتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست FTO خبر می‌دهند. از طرفی هم بسیاری معتقدند برگزاری مذاکرات در دوحه میتواند خوش یمن بوده و زمینه را برای احیای تمام و کمال برجام فراهم کند. هرچند برخی از ناظران هم بر محقق شدن توافق، امید چندانی ندارند اما به طور کلی به نظر می‌رسد فضای عمومی مذاکرات مثبت است.
حال با توجه به نوسانی شدن بورس در روزهای اخیر این پرسش مطرح میشود که به نتیجه رسیدن مذاکرات چه تاثیری بر بازار سرمایه ایران خواهد داشت؟ بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه گفت: «به دلیل کمبود نقدینگی، مذاکرات برجام نمی‌تواند تاثیری روی بورس داشته باشد.»
وی ادامه داد: «بازار سرمایه نسبت به توافق یا عدم توافق واکنش نشان نمی‌دهد و به نوعی مشکلات بورس با توافق حل نمی‌شود. مشکل اساسی بورس کمبود نقدینگی است. ارزش معاملات نشان می‌دهد که مشکل تالار شیشه‌ای کجاست.»
این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: «اگر مذاکرات به نتیجه برسد صنایعی که از توافق اثر می‌پذیرند، منفی می‌ماند. این موضوع نشان می‌دهد که بازار سرمایه دیگر جذابیتی برای سرمایه‌گذاری ندارد. عنصر محرک اقتصادی یا همان بورس که رئیس سازمان بورس از آن تعریف می‌کردند نیاز به شوک و احیا دارد.»
بورس نیازمند یک شوک عمیق
فلاح تصریح کرد: «اگر بازار سرمایه احیا نشود، واکنش مثبتی به مذاکرات و افزایش قیمت دلار نشان نمی‌دهد. یعنی تنها روند فرسایشی و منفی در بازار سهام حاکم شده است.»
وی با اشاره به افزایش زیان سهامداران گفت: «طی دو سال گذشته زیان سهامداران جبران نشده و بلکه زیان برخی از سهامداران بیشتر شده است. در این روند فرسایشی باید با تزریق نقدینگی بازار سرمایه را احیا کرد، متاسفانه بورس به اغما رفته و برای احیا نیاز به یک شوک بزرگ دارد.»
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: «در بلند مدت ریسک‌های سیستماتک بازار به وسیله مذاکرات نتیجه‌بخش کاهش می‌یابد. اما در بازاری که نقدینگی وجود ندارد سهامداران چه چیزی را می‌خواهند بخرند؟»
فلاح در نهایت گفت: «مهم‌ترین نیاز بورس در حال حاضر نقدینگی است و با تزریق نقدینگی روند تغییر می‌کند.»
زلزله در سهم‌های دلاری با حصول برجام
از سوی دیگر عده‌ای بر این باورند که در صورت توافق برجام به سرانجام برسد گروه‌های سهم‌های دلاری با توجه به ریزش ارز در بازار آزاد با اقبال کمتر خریداران روبه روخواهد بود و در هفته‌های پیش‌رو با اصلاح زمانی مواجه خواهند شد. نیما میرزایی، کارشناس بازارسرمایه در گفت‌وگو با بیداربورس با اشاره به مسئله برجام و تاثیر آن بر بورس گفته است: «با توجه به اخبار مثبتی که در خصوص مذاکرات برجام مخابره شده انتظار می‌رود تقاضا به سمت گروه‌های ریالی از جمله خودرو و حمل و نقل و همچنین گروه بانکی برود.»
او ادامه داد: «درصورتی که توافقات به سرانجام برسد گروه‌های دلاری با توجه به ریزش ارز در بازار آزاد با اقبال کمتر خریداران روبه‌رو خواهد بود و در هفته‌های پیش‌رو با اصلاح زمانی مواجه خواهند شد. »
او با بیان اینکه معتقد است نتیجه مذاکرات مثبت خواهد بود، گفت: «هرچند که خوش‌بینی‌ها نسبت به برجام زیاد است اما نباید از این نکته غافل شد که دامنه توفیقات برجامی محدود خواهد بود و به گستردگی سال ۹۴ نخواهد رسید و به عنوان مثال بعید است که خودروسازی‌های فرانسوی را در ایران داشته باشیم یا اینکه آزادسازی مقادیر فروش نفت ایران افزایش پیدا کند. به هرحال برجام بازهم نکته مثبتی خواهد بود و روزنه تنفسی برای اقتصاد ایران به حساب می‌آید و به نوعی برای جامعه شرکت‌های بورسی یک اتفاق مثبت قلمداد میشود و میتواند در میان مدت و بلند مدت تاثیرات نسبی بر سود سازی شرکت‌های بورسی و افزایش سود آن‌ها تاثیر مثبت بگذارد.»
کارشناسان نظرات متفاوتی را درخصوص اثر برجام بر بورس مطرح می‌کنند و باید منتظر ماند و دید که در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات بازار سرمایه کدام مسیر را برای حرکت خود انتخاب می‌کند.
مذاکرات مسیر بورس را تغییر می‌دهد؟
به گزارش تجارت‌نیوز، روز پنجشنبه بود که علی باقری، رئیس هئیت مذاکره کننده ایران به وین سفر کرد و پس از گذشت حدودا چهار ماه دیپلمات‌ها برای انجام مذاکرات برجام به وین رفتند.
باقری روز چهارشنبه با اعلام سفرش به وین، پایتخت اتریش، برای شرکت در دور جدید گفتگوهای رفع تحریم‌ها و احیای برجام در توئیتر شخصی خود نوشت: برای پیشبرد مذاکرات عازم وین هستیم. مسؤولیت بر عهده آنهایی است که توافق را نقض کرده و در فاصله گرفتن از میراث منحوس گذشته ناکام مانده‌اند. آمریکا باید قدردان فرصتی باشد که با سخاوتمندی اعضای برجام فراهم شده است. توپ در زمین آنهاست تا از خود پختگی نشان داده و مسئولانه عمل کنند.
نوسان در بورس به واسطه مذاکرات
مذاکرات برای رفع تحریم‌ها و بازگشت به برجام از روزهای نخست دی ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شد و پس از آن در اسفند ماه متوقف شد. پس از گذشت چند ماه دور جدید مذاکرات در هفتم و هشتم چند هفته پیش در دوحه قطر برگزار شد. اما پس از گذشت چند ماه هنوز نتیجه روشنی از این مذاکرات وجود ندارد.
کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه عقیده دارند به واسطه این عدم قطعیت در مذاکرات، بورس نیز نوسانی است. یعنی با اعلام سفر دیپلمات‌ها بازار کمی جان می‌گیرد و پس از عدم اعلام نتیجه این بازار سرخ‌پوش میشود.
درست است نبود نقدینگی مسیر بورس را نزولی کرده است. اما عدم قطعیت در مذاکرات تاثیر منفی روی بازار سرمایه دارد. یعنی سهامداران نمی‌توانند تصمیم گیری کنند که کدام سهام برای خرید بهتر است. زمانی که تکلیف مذاکرات مشخص شود، معاملات بورس نیز افزایش پیدا می‌کند و سهامداران می‌توانند تصمیم بگیرند کدام گروه و صنایع را بخرند.
به طور کلی اگر مذاکرات برجام به توافق برسد، بورس در بلند مدت روند صعودی به خود می‌گیرد. اما در کوتاه مدت به واسطه کاهش قیمت دلار و دیگر ریسک‌های موجود روند بازار نزولی میشود.
از سوی دیگر به واسطه عدم توافق بازار سرمایه در کوتاه مدت و بلند مدت صعودی میشود. این صعود به واسطه تورم و گاها افزایش تحریم‌ها خواهد بود.
بورس و مسکن با توافق به ثبات می‌رسد
یک اقتصاددان گفت: هیچ پتانسیل و امکان بالقوه‌ای در اقتصاد ایران، همانند احیای برجام نیست. اگر علاوه‌بر فروش نفت ایران، نرخ ارز نیز تثبیت شود، ثبات نسبی را به خصوص در بخش مسکن خواهیم داشت. با حصول توافق برخی گروه‌های ذی‌نفع برجام به واسطه ارتباطی که با شرکت‌های بین‌المللی شکل می‌گیرد، رشد خواهند کرد.
شهرام معینی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: در شرایط به توافق نرسیدن در مذاکرات برجام دو اتفاق خواهد افتاد، اول اینکه ممکن است تحریم‌ها به شدت دوران ترامپ اعمال شود؛ به طوری که درآمد ارزی را از میزان فعلی نیز کاهش دهد و پیش‌بینی دوم این است که طرفین وضعیت کج‌دار و مریز فعلی را ادامه دهند.
وی افزود: اگر تحریم‌های جدید به واسطه شرایط عدم توافق به نحوی باشد که درآمد ایران را بازهم محدود کند، تورم حاصل از آن، مجدد تأثیر خود را در تمام بازارها می‌گذارد.
این اقتصاددان ادامه داد: در صورت احیای برجام، می‌توان انتظار بازگشت همان رشد متوسط قبلی را برای اقتصاد کشور داشت و نه چیزی بیشتر از آن؛ در واقع حتی اگر نتیجه برجام هم مثبت باشد فقط تحریم‌های تجاری برداشته میشود و می‌توان علاوه بر فروش نفت و گاز، پول‌های بلوکه شده را نیز دریافت کرد؛ برجام فعلی به معنای ورود جدی سرمایه‌گذاران بین‌المللی نیست و ورود آنان نیازمند اطمینان آن‌ها به فضای سرمایه‌گذاری در ایران است.
احتیاط در دستور کار سرمایه‌گذاران خارجی
معینی تاکید کرد: سرمایه‌گذاران بین‌المللی، احتیاط خواهند کرد چون در صورت بازگشت جمهوری‌خواهان آمریکا، ممکن است دوباره برجام متوقف شود.
وی با بیان اینکه تنها اقدامی که میتواند اقتصاد ایران را از وضعیت فعلی نجات دهد، برجام است، گفت: هیچ پتانسیل و امکان بالقوه‌ای در اقتصاد ایران همانند احیای برجام نیست. چون فروش نفت، گاز و ارتباطات تجاری با دیگر کشورها، تنها در صورت انجام توافق شکل می‌گیرد.
این اقتصاددان تصریح کرد: واکنش دولت و جامعه در شدت و تأثیر این توافق برای بازگشت به دوران رشد اقتصادی مثبت، نقش بسزایی دارد.
معینی با بیان اینکه در صورت احیای برجام، اندکی کاهش را در بازار دلار خواهیم داشت گفت: حتی اگر این افت دلار اندک هم باشد، میتواند نرخ دلار را در یک مقطع زمانی تثبیت کند. البته ریزش نرخ دلار در شرایطی است که دولت قصد نداشته باشد، نرخ فعلی ارز را نگه دارد.
با برجام مسکن به ثبات می‌رسد
وی با بیان اینکه پس از انجام توافق می‌توان انتظار ایجاد ثبات نسبی در بازار را مسکن داشت، گفت: بخش زیادی از بالا بودن قیمت مسکن در کلان‌شهرها ناشی از قیمت زمین است. اگر علاوه فروش نفت ایران، نرخ ارز نیز تثبیت شود، پیش‌بینی میشود ثبات مذاکرات تاثیری روی بورس دارد؟ نسبی را به خصوص در بخش مسکن کلان‌شهرها داشته باشیم.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: در شهرستان‌ها به علت پایین بودن قیمت زمین، هزینه ساخت، بخش عمده هزینه‌های مسکن را تشکیل می‌دهد؛ در واقع می‌توان انتظار داشت که تورم ناشی از هزینه ساخت در آن مناطق ادامه داشته باشد.
معینی تصریح کرد: از آن جا که قیمت مسکن به هزینه ساخت وابسته است، آثار هزینه ساخت همچنان خود را نشان می‌دهد؛ به طور کلی در یک مقطع زمانی در بازار مسکن، می‌توان شاهد ثبات نسبی در این بازار بود.
در صورت انجام توافق، شاهد ثبات نسبی در بورس خواهیم بود
وی با بیان اینکه در صورت انجام توافق، شاهد ثبات نسبی در بورس خواهیم بود، گفت: برای بازار بورس پیش‌بینی میشود، شبیه همان اتفاقی بیفتد که از سال ۱۳۹۴ به بعد افتاد؛ یعنی رشد نسبی برخی گروه‌های ذی‌نفع برجام به واسطه ارتباطی که با شرکت‌های بین‌المللی دارند، شکل می‌گیرد.
این اقتصاددان گفت: از آن جایی که نرخ دلار نیمایی هم‌اکنون نزدیک به ۲۶ هزار تومان است، نمی‌توان انتظار رشد قابل توجه سود برای شرکت‌هایی که صادرات دلاری دارند را داشت اما تا حدودی ریسک تولید آن‌ها را کاهش خواهد داد.
معینی تاکید کرد: به طور کلی با احیای برجام، بازار بورس در وضعیت و افقی شفاف‌تر قرار خواهد گرفت و تا حدودی این بازار را از فضای نامطمئن فعلی خارج می‌کند.
عادت به نوسان های برجامی پایان می یابد؟ / مسیر بورس پس از توافق احتمالی برای احیای برجام
روز پنجشنبه بود که علی باقری، رئیس هئیت مذاکره کننده ایران به وین سفر کرد و پس از گذشت حدودا چهار ماه دیپلمات‌ها برای انجام مذاکرات برجام به وین رفتند.
باقری روز چهارشنبه با اعلام سفرش به وین، پایتخت اتریش، برای شرکت در دور جدید گفتگوهای رفع تحریم‌ها و احیای برجام در توئیتر شخصی خود نوشت: برای پیشبرد مذاکرات عازم وین هستیم. مسؤولیت بر عهده آنهایی است که توافق را نقض کرده و در فاصله گرفتن از میراث منحوس گذشته ناکام مانده‌اند. آمریکا باید قدردان فرصتی باشد که با سخاوتمندی اعضای برجام فراهم شده است. توپ در زمین آنهاست تا از خود پختگی نشان داده و مسئولانه عمل کنند.
نوسان در بورس به واسطه مذاکرات
مذاکرات برای رفع تحریم‌ها و بازگشت به برجام از روزهای نخست دی ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شد و پس از آن در اسفند ماه متوقف شد. پس از گذشت چند ماه دور جدید مذاکرات در هفتم و هشتم چند هفته پیش در دوحه قطر برگزار شد. اما پس از گذشت چند ماه هنوز نتیجه روشنی از این مذاکرات وجود ندارد.
کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه عقیده دارند به واسطه این عدم قطعیت در مذاکرات، بورس نیز نوسانی است. یعنی با اعلام سفر دیپلمات‌ها بازار کمی جان می‌گیرد و پس از عدم اعلام نتیجه این بازار سرخ‌پوش میشود.
درست است نبود نقدینگی مسیر بورس را نزولی کرده است. اما عدم قطعیت در مذاکرات تاثیر منفی روی بازار سرمایه دارد. یعنی سهامداران نمی‌توانند تصمیم گیری کنند که کدام سهام برای خرید بهتر است. زمانی که تکلیف مذاکرات مشخص شود، معاملات بورس نیز افزایش پیدا می‌کند و سهامداران می‌توانند تصمیم بگیرند کدام گروه و صنایع را بخرند.
به طور کلی اگر مذاکرات برجام به توافق برسد، بورس در بلند مدت روند صعودی به خود می‌گیرد. اما در کوتاه مدت به واسطه کاهش قیمت دلار و دیگر ریسک‌های موجود روند بازار نزولی میشود.
از سوی دیگر به واسطه مذاکرات تاثیری روی بورس دارد؟ عدم توافق بازار سرمایه در کوتاه مدت و بلند مدت صعودی میشود. این صعود به واسطه تورم و گاها افزایش تحریم‌ها خواهد بود.
کاهش نرخ ارز چه تاثیری روی بورس دارد؟
درحالی که زمزمه های به نتیجه رسیدن مذاکرات سیاسی باعث کاهش نرخ ارز شده است، یک کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که این موضوع در بلند مدت به نفع شرکت های بورسی و بازار سرمایه است.
مهدی توانگر در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه اگر مذاکرات سیاسی به نتیجه برسد نرخ دلار نسبت به ریال کاهشی خواهد شد، اظهار کرد: این موضوع ممکن است باعث شود بورس هم به همان نسبت کاهش داشته باشد. اما از نگاه اقتصادی اگر مذاکرات به نتیجه برسد و توافقات به صورت درست اجرا مذاکرات تاثیری روی بورس دارد؟ شده و گشایش های سیاسی و اقتصادی صورت بگیرد، باعث میشود ارتباطات اقتصادی بین شرکت های داخلی و خارجی افزایش یابد و در تولیدات و خدمات شرکت ها تسهیل صورت بگیرد.
وی ادامه داد: در صورت اجرایی شدن توافقات، فرایند صادرات و بازاریابی به راحتی انجام و بستر جذب سرمایه گذار خارجی فراهم می شود. همچنین اگر در کنار توافقات سیاسی ایران به FATF هم بپیوندد، نقل و انتقال پول به راحتی انجام میشود.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر لزوم نگاه بلندمدت به توافقات سیاسی اظهار کرد: در کل اگر این بحث را با دید بلندمدت و بنیادی نگاه کنیم، برجام یا هر توافق بین المللی باعث میشود شرکت ها قادر باشند ارتاباطات بین المللی داشته باشند. توجه به این نکته ضروری است که تا زمانی که سرمایه گذار خارجی سرمایه گذاری انجام ندهد و اقتصاد به گردش نیوفتد، بررسی قیمت دلار فایده ای به حال اقتصاد ما ندارد.
توانگر تاکید کرد: اگر بخواهیم سرمایه گذاری صورت بگیرد، باید در صورت به نتیجه رسیدن توافقات به فکر یک ثبات در اقتصاد ایران باشیم. چراکه بالا و پایین شدن نرخ ارز گذرا است و وقتی اقتصاد پویا نباشد، بعد از دوماه تایثر ارز هم از بین خواهد رفت.
دیدگاه شما