راهکار کنترل نرخ تورم در شرایط فعلی اقتصاد کشور چیست؟
طی چند سال اخیر نرخ تورم در کشور تحت تاثیر عواملی همچون افزایش نرخ ارز و رشد نقدینگی، جهش قابل توجهی داشته است.
درودیان، کارشناس اقتصادی در برنامه تیتر امشب شبکه خبر در خصوص علل اصلی تورم و راه‌های کنترل آن تصریح کرد: طی 3 سال گذشته بیشترین نرخ تورم را در کشور داشته ایم و در سخت‌ترین شرایط اقتصادی 40 سال گذشته قرار داریم که با 3 سال پایانی جنگ تحمیلی قابل مقایسه است.
او ادامه داد: اما اینکه این تورم را چقدر می توان به نقدینگی منتسب کرد محل سوال است. در بلندمدت، رشد نقدینگی عامل موثری در ایجاد تورم است، اما در چند ماه اخیر که جهش تورمی داشته ایم، رشد نقدینگی تاثیر زیادی بر این موضوع نداشته است.
درودیان در خصوص استقلال بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی باید در خدمت متن اقتصاد باشد و در شرایط کنونی در بخش های مختلف اقتصادی تاثیر مثبت بگذارد.
او درباره اینکه آیا چاپ پول منجر به رشد نقدینگی می شود؟ گفت: چاپ پول در همه جای دنیا اتفاق می‌افتد، اما باید دید سرانجام چاپ پول چیست.
مدیریت نرخ ارز موثرترین راهکار کنترل تورم
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: رشد تورم در سال گذشته 42 درصد بود، اما رشد نقدینگی به این میزان نبوده است. الگوی اقتصاد ایران مبتنی بر منابع طبیعی و درآمد ارزی حاصل از فروش آن است. وقتی این الگو مختل می‌شود، اقتصاد دچار شوک خواهد شد و واردات با مشکل مواجه شده و نرخ ارز هم جهش پیدا میکند که این امر روی تورم و انتظارات مردم تاثیر می‌گذارد.
این کارشناس اقتصادی در خصوص راهکار افزایش نرخ بهره بانکی و اخذ مالیات از عایدی سرمایه برای کنترل تورم تصریح کرد: این سیاست ها برای کاهش تورم ناشی از رشد نقدینگی و افزایش تقاضای خرید مردم موثر است اما وقتی تورم از جنس رکودی است نباید با این سیاست‌ها پیش برویم.
او تاکید کرد: در شرایط فعلی مدیریت نرخ ارز، موثرترین راهکار کنترل تورم به شمار می رود.
افزایش نرخ بهره بانکی راهکار کنترل تورم
در ادامه برنامه کاووسی کارشناس اقتصادی در این خصوص تصریح کرد: اینکه نقدینگی متهم اصلی ایجاد تورم است عبارت درستی نیست. سیاست‌های نادرست و ناهماهنگی های ایجاد شده ناشی در شرایط کرونا عوامل موثرتری در ایجاد تورم به شمار می روند.
او ادامه داد: رشد نقدینگی برای اقتصاد بد نیست و می‌تواند محرک باشد اما در وضعیت اقتصاد کشور ما و در شرایط تحریم و رکود و مشکلات صادرات، رشد نقدینگی می‌تواند آسیب زننده باشد و باید سیاست‌هایی برای کاهش آن اخذ شود.
کاووسی تصریح کرد: وقتی نرخ سود سپرده پایین می‌آید در حالی که تورم 42 درصد بوده یعنی سپرده گذار 15 درصد از اصل پول خود را از دست داده و نه تنها سودی نگرفته بلکه 15 درصد هم ضرر کرده است بنابراین سرمایه خود را به سمت بازار های ارز، مسکن، بورس راهکارهای کنترل رشد نقدینگی و خودرو می‌برد.
این کارشناس اقتصادی گفت: افزایش نرخ بهره بانکی در شرایط فعلی اقتصاد می تواند به کنترل تورم کمک کند.
کسری بودجه و خلق پول از عوامل رشد تورم
همچنین در ادامه برنامه ندری کارشناس اقتصادی تصریح کرد: رشد نقدینگی در کشور ما به طور میانگین سالانه 25 درصد است که در یک سال گذشته به 36 درصد رسیده است. در سال های قبل با استفاده از درآمدهای ارزی می توانستیم آثار رشد نقدینگی را کاهش دهیم، اما اکنون درآمد ارزی محدود شده است. در گذشته بانک مرکزی می توانست ارز را در بازار بفروشد و خنثی سازی کند، اما اکنون این امکان وجود ندارد.
او ادامه داد: در شرایط فعلی، دولت دچار کسری بودجه شده است و از طریق منابع صندوق توسعه ملی این کسری بودجه را جبران میکند. همچنین خلق پول بیشتری صورت می گیرد و این عوامل منجر به رشد تورم می شود.
ندری بیان کرد: یکی از دلایلی که دولت پول بیشتری خلق میکند این است که بانک مرکزی نسبت ذخیره قانونی برای بانک‌ها را پایین آورد و در ابتدای سال در بازار بین بانکی، نرخ بهره کاهش پیدا کرد که این امکان را به بانک‌ها می‌دهد تا خلق پول بیشتری داشته باشند.
او افزود: دو عامل افزایش شدید پایه پولی و افزایش ذخایر یانک‌ها باعث شد تا بانک‌ها خلق پول بیشتری کنند. اینکه همه مشکلات را با چاپ پول حل کنیم تبعاتی دارد که مهمترین آن رشد نقدینگی و ایجاد تورم است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: افزایش نرخ بهره بانکی در شرایط فعلی 3 تاثیر مثبت بر کنترل تورم دارد . جلوگیری از رشد نقدینگی، افزایش بازدهی نگه داشتن پول به ریال ،و امکان فروش اوراق دولتی در بازار از تاثیرات مثبت افزایش نرخ سود بانکی است.
او ادامه داد: مالیات بر سوداگری هم تاثیر مثبتی در کنترل تورم دارد به شرط اینکه نظام مالیاتی کشور بتواند این مالیات را وصول کند.
راه‌های کنترل نقدینگی
نقدینگی تیغ دولبه است که یک لبه آن به بخش تولید ختم می‌شود و بخش دیگر می‌تواند ویرانگر بازارهای دیگر باشد. نقدینگی زمانی به مشکل می‌خورد که توزیع پول در بخش‌های مختلف اقتصادی نامناسب باید و یا رشد آن بیش از اندازه اتفاق بیفتد که اقتصاد ایران از دو این موضوعات رنج می‌برد.
نقدینگی تیغ دولبه است که یک لبه آن به بخش تولید ختم می‌شود و بخش دیگر می‌تواند ویرانگر بازارهای دیگر باشد. نقدینگی زمانی به مشکل می‌خورد که توزیع پول در بخش‌های مختلف اقتصادی نامناسب باید و یا رشد آن بیش از اندازه اتفاق بیفتد که اقتصاد ایران از دو این موضوعات رنج می‌برد.
به همین منظور دولت‌ها از افزایش نقدینگی جلوگیری می‌کنند و برای کنترل آن در شرایط نابسامان از کاهش رشد نقدینگی کمک می‌گیرند و در مرحله بعدی اقداماتی برای توزیع متعادل پول بین بخش‌های مختلف اقتصادی انجام می‌شود. برای کنترل نقدینگی در اقتصاد ایران راه‌حل‌های مختلفی پیشنهاد می‌شود که یکی از آنها انتشار اوراق مشارکت برای پروژه‌های سودآور است که می‌تواند محل جذب بخشی از نقدینگی در جامعه باشد.
از سوی دیگر به مدت کوتاه‌مدت باید سود سپرده‌های بانکی افزایش یابد تا توان بانک برای تسهیلات دهی پایین نیاید. البته برخی اقتصاددانان معتقدند که افزایش سود سپرده‌های بانکی منجر به افزایش نرخ سود تسهیلات می‌شود و هزینه تمام شده بنگاه‌ها به نیز به همین منوال رشد خواهد داشت اما به این نکته باید توجه کرد که پول در بانک مانند خون در بدن انسان است و اگر بانک جذابیتی برای پول‌های مردم ایجاد نکند خون خود را از دست داده است. مسلما در شرایطی که نرخ تورم 45 درصد است نرخ سود سپرده 15 درصدی برای هیچ سرمایه‌داری جذاب نخواهد بود و منجر به سرعت گردش پول در اقتصاد می‌شود که زیان‌های این موضوع در ماه‌های گذشته به خوبی دیده شد.
از سوی دیگر با تکمیل سامانه جامع مالیاتی دولت می‌تواند مالیات بر عایدی سرمایه را اجرا کند تا نقدینگی به سمت تولید هدایت شود. به طوریکه افراد دارای سرمایه می‌توانند در تولید سرمایه‌گذاری کنند و اگر در بخش‌های دیگر مانند مسکن سرمایه‌گذاری کردند باید مالیات آن را بپردازند.
در این صورت بازار مصرف کشور به خوبی مشخص می‌شود و پول‌های سرگردان در بخش‌های تولیدی آرام می‌گیرند. البته دولت هم باید بخش‌های تولیدی را آنقدر تقویت کند تا پذیرای نقدینگی موجود در اقتصاد باشد در غیر این صورت اعمال این قانون هم نفعی برای اقتصاد نخواهد داشت.
راهکارهای کارشناسی برای کنترل پول
یک کارشناس اقتصادی افزایش نرخ رشد نقدینگی را در زیاد بودن هزینه‌های سازمان‌های دولتی و بدهی دولت به بانک مرکزی می‌داند و معتقد است تا زمانی که این موارد کاهش پیدا نکند و ساختارهای اقتصادی و سیستم بانکی اصلاح نشود، ابزارهایی همچون بازار باز بانکی برای مهار پول و نقدینگی کافی نیستند.
به گزارش سایت طلا ، جدیدترین اطلاعات منتشر شده از بانک مرکزی درباره نرخ رشد نقدینگی نشان از افزایش ۲۸ درصدی آن در آذرماه سال جاری نسبت سال گذشته دارد.
در این زمینه - رئیس کل بانک مرکزی توضیحاتی ارائه داده که طبق گفته این مقام مسئول ۲۸ درصد رشد نقدینگی، رکورد نقدینگی نیست، زیرا در طول سالهای گذشته رشد نقدینگی از این میزان هم بیشتر بوده است و تلاش می‌کنیم که آن را کنترل کنیم.
دلیل افزایش رشد نقدینگی از زبان همتی
همچنین، همتی گفته که این رشد خوب نیست و تلاش می‌کنیم آن را کنترل کنیم. البته سه درصدی که امسال نسبت به میانگین بیشتر شده نشان دهنده این است که ذخایر ارزی خالص ما افزایش یافته است؛ چراکه بانک مرکزی چند میلیارد دلار ارز برای رشد ذخایر خریداری کرده که این موضوع باعث شده رشد نقدینگی از میانگین ۵۰ ساله بیشتر شود.
حال علی رشیدی - کارشناس اقتصادی - با اشاره به کاهش حداقل ۹ تا ۱۰ درصدی تولید ناخالص داخلی، گفت: با کاهش تولید ناخالص داخلی، کالای کمتری تولید می‌شود و خلق پول بیشتر منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود.
وی ادامه داد: افزایش نقدینگی در وهله اول ناشی از زیاد بودن هزینه‌های سازمان‌های دولتی و بدهی دولت به بانک مرکزی است؛ بنابراین، به جز کاهش هزینه‌های سازمان‌های دولتی و بدهی دولت به بانک مرکزی کنترل نقدینگی امکان‌پذیر نیست.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه عدم استقراض دولت از بانک مرکزی برای جبران هزینه‌های خود امکان‌پذیر نیست، گفت: دولت نمی‌تواند اموال و دارایی‌های خود را بفروشد یا مردم حاضر نیستند به دولت قرض بدهند؛ در نتیجه دولت به سمت صندوق بانک‌ها می‌رود.
با نبود بانک مرکزی مستقل، راهکارهای کنترل رشد نقدینگی مکانیسم‌های کنترل پول قابل اجرا نیست
وی افزود: در ایران متاسفانه به دلیل نبود بانک مرکزی مستقل و تسلط شدید دولت بر بانک‌ها، آن مکانیسمی که در دنیا برای کنترل نقدینگی وجود دارد، در ایران قابل اجرا نیست.
کاهش هزینه‌های دولت راهی برای کنترل نقدینگی
رشیدی با تاکید بر اینکه تا زمانی که هزینه‌های دولت کاهش پیدا نکند، امکان کنترل نقدینگی وجود ندارد، اظهار کرد: مشکل اساسی افزایش نرخ رشد نقدینگی در سیستم بانکی و ساختار دولتی اقتصاد است که در نتیجه آن، مردم هزینه و فشار تورم را می‌پردازند.
این کارشناس اقتصادی درباره نقش عملیات بازار باز بانکی در کنترل نقدینگی، تصریح کرد: اقتصاد ایران با ویژگی‌ها و ساختاری‌هایی که در آن هیچ یک از راه‌حل‌های معقول اقتصادی در دنیا وجود ندارد و ابزارهای هدایت اقتصاد را ندارد؛ نمی‌تواند با وجود ساختار معیوب از ابزاری همچون بازار باز بانکی برای کنترل نقدینگی استفاده کند.
بالا بردن نرخ بهره چگونه تورم را مهار میکند؟
وی در پایان خاطرنشان کرد که در کشور، مکانیسم نرخ بهره وجود ندارد؛ در تمام دنیا با بالا بردن نرخ بهره بر تقاضا برای پول تاثیر می‌گذارند و در نتیجه، با افزایش نرخ بهره، تقاضا برای سرمایه گذاری کاهش می‌یابد که در آخر، این امر فشارهای تورمی را کاهش می‌دهد.
بهترین راه های حفظ ارزش پول در ایران چیست؟
حفظ ارزش پول یعنی، پول شما چقدر می‌ارزد و شما در ازای پولتان چه چیزهایی می‌توانید دریافت کنید. اگر پول‌هایتان را جمع کنید و بتوانید یک پس انداز بزرگ به وجود آورید، در نهایت با خرج کردن آن چه چیزی بدست می‌آورید؟ یک ماشین، خانه یا …. ارزش پول هم معنای جهانی دارد و هم معنای داخلی، به صورتی که در جهان شما ارزش پولتان بر حسب ارزهای دیگر سنجیده می‌شود و بیان می‌شود. ارزش داخلی پول ملی، متاثر از عوامل متعددی است که مهم‌تر از همه این عوامل، «جریان تورمی» است که در داخل شکل می‌گیرد و به واسطه آن رابطه، مبادله آن پول با کالاها و خدماتی که در داخل تولید و عرضه می‌شود. هرچه بهتر بتوانیم جریان تورمی را کنترل کنیم، این کنترل جریان تورمی، می‌تواند در تقویت حفظ ارزش پول ملی در بخش داخلی مثمرالثمر باشد تا بدین ترتیب پول ملی دچار نوسانات عمده نشود، پس ثبات و پایداری قیمت های داخل عاملی بسیار تأثیرگذار در حفظ ارزش داخلی پول ملی است.
کاهش ارزش پول چیست؟
کاهش ارزش پول ملی یعنی کاهش ارزش واحد پول یک کشور نسبت به قیمت طلا یا سایر پول‌های خارجی. این مسئله باعث افزایش میزان صادرات و دشواری واردات کالا می‌شود، چراکه کشورهای دیگر کالاهای این کشور را ارزان‌تر تهیه می‌کنند. این پدیده، بر تجارت، صنعت و بازار اوراق بهادار کشور تاثیر منفی دارد و باعث کاهش قدرت خرید می‌شود. حفظ ارزش پول در داخل و خارج کشور، انتشار اسکناس و ضرب سکه های فلزی رایج کشور، تنظیم مقررات مربوط به معاملات ارزی و ریالی، نظارت بر صدور و ورود ارز راهکارهای کنترل رشد نقدینگی و پول رایج کشور، تنظیم کننده نظام پولی و اعتباری کشور و نظارت بر بانک ها و مؤسسات اعتباری ازجمله مهمترین وظایفی هستند که بانک مرکزی باید آن ها را انجام دهد.
فاکتورهای موثر بر حفظ ارزش پول
هر آنچه‌که در جریان تورمی مؤثر است، جریان تورمی را کنترل میکند و ثبات اقتصادی در ارتباط با قیمت ها ایجاد میکند، می‌تواند ارزش پول ملی ما را تقویت کند. در ادامه چند کانال موثر بر تورم آورده شده است:
- کانال هزینه: اگر بتوانیم سیاست های کنترل هزینه داشته باشیم یعنی سیاست هایی پیاده شود که هزینه‌های تولید تحت کنترل درآید و البته بهینه شود، این می‌تواند در کنترل جریان تورمی مؤثر باشد. هزینه‌های تولید تحت تأثیر عوامل متعددی است؛ یکی از عوامل بسیار مهم در تحت تأثیر قرار دادن هزینه‌های تولید، حوزه کسب و کار است.
هرچه حوزه کسب و کار ما سخت‌تر شود و رده کشور در حوزه کسب و کار نامناسب‌تر باشد، کسب و کارهای ما به راحتی نمی‌تواند راه‌اندازی شود و جایگاه خود را در مجموعه نظام اقتصادی پیدا راهکارهای کنترل رشد نقدینگی کنند که این جریانی هزینه ای است و این جریان هزینه ای، منجر به افزایش قیمت کالا و خدمات خواهد شد. پس اگر بخواهیم سیاستی را در دستور کار قرار دهیم، در راستای تقویت ارزش پول ملی در داخل، ضرورت دارد حوزه کسب و کار را تسهیل کنیم. لذا تسهیل گری و بهبود در فضای کسب و کار در هزینه‌های تولید اثرگذار است و هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد و از آن طرف فشار تورمی را کاهش داده و موجب بهبود قدرت خرید پول در داخل خواهد شد.
- کانال تقاضای کالاها و خدمات: زمانی که دچار افزایش بی رویه تقاضای خدمات و کالا می‌شویم و این مورد بعضی مواقع معمولاً به جهت روانی رخ می‌دهد، طبیعی است که این افزایش جریان تقاضایی برای کالاها و خدمات، فشار تقاضایی ایجاد میکند و این فشار تقاضایی افزایش قیمت را به دنبال دارد.
ریال در مقابل سایر ارزها
رابطه پول ملی ما با ارزهای مختلف، ارزش پول ملی را در بخش خارجی مشخص میکند، بنابر این هر جا ارزی نظیر دلار، یورو یا سایر ارزها در داخل کشور و در بازار داخلی گران می‌شود، طبیعی است که یکی از جنبه های مهم گران شدن ارز خارجی این است که ارزش پول ملی را دچار کاهش میکند. پاشنه آشیل ارزش پول ملی در بخش خارجی، ارزهای مختلفی هستند که رابطه ریال با آنها تعریف می‌شود. کاهش ارزش پول ملی از لحاظ خارجی دارای نقاط منفی و همچنین نقاط مثبت هم هست. نکته مثبت این است که انگیزه صادرات را تقویت میکند، وقتی ارزش پول در بخش بین‌الملل کاهش می‌یابد، کالای ایرانی برای خارجی‌ها و برای بازارهای بین‌المللی مزیت پیدا میکند و ما از این کاهش ارزش پول ملی می‌توانیم منفعت لازم را کسب کنیم. اما یکسری زیان‌هایی هم برای مردم، حقوق‌بگیران ثابت، کارگران و کسانی که نمی‌توانند در این بازار، دریافتی‌های خود را جبران کنند، رخ می‌دهد. واقعیت آن است که ریال هر روز ارزش خود را بیشتر از دست می‌دهد و بر اساس یکی از راه‌های ارزیابی ارزش پول ملی ایران که مقایسه نرخ برابری آن با ارزهای باثبات جهان (مانند فرانک سوئیس) است و با توجه به آماری که در سایت بانک مرکزی موجود است، نرخ فرانک سوئیس از حدود ۱۰ هزار ریال در سال ۱۳۹۰، به بالای ۴۰ هزار ریال در سال ۱۳۹۷ رسیده است و ارزش پول ملی در این هفت سال، به راهکارهای کنترل رشد نقدینگی یک‌چهارم خود رسیده است. کاهش ارزش پول ملی، منجر به چاپ پول، افزایش پایه نقدینگی، گرانی کالاها و تورم می‌شود. درنتیجه یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش ارزش پول ملی، رشد نقدینگی است. اگر ارزش پول ملی در بخش بین‌الملل مکرر دچار نوسان شود، این به معنای ناپایداری ارزی است، ناپایداری ارزی جریان تولید، جریان اشتغال، جریان سرمایه‌گذاری و جریان صادرات را به شدت دچار لطمه میکند، بنابراین باید توجه داشت که ارزش پول ملی در حیطه خارجی باید مدیریت شود و این مدیریت بدان معنا نیست که سالیان متمادی اجازه ندهیم که کاهش ارزش پول خارجی ایجاد شود، بلکه در برخی موارد که جریان تورمی داریم، به تناسب آن باید بتوانیم تعدیل‌های لازم را انجام دهیم.
بررسی دلایل کاهش ارزش پول در اقتصاد ایران
اقتصاد ایران به دلیل چاپ بدون پشتوانه پول (یا به تعبیری خلق پول توسط بانک‌ها به دلیل سودهای بالایی که پرداخت می کردند و می‌کنند) و نداشتن تولید به انداز های که نقدینگی رشد کرده است، از پدیده تورم رنج می‌برد. نقدینگی در ایران به معضلی ویرانگر راهکارهای کنترل رشد نقدینگی تبدیل شده، از یک طرف تورم خودش را به شکل گرانی و از طرف دیگر رکود تولید خودش را به شکل معضل اشتغال و کمبود منابع برای مصرف نشان می‌دهد. درواقع وقتی نقدینگی سریع تر از تولید رشد میکند، پول در دست مردم سریع تر از مقدار کالا و خدماتی که در اقتصاد عرضه می شود، رشد میکند؛ در نتیجه در ازای کالا و خدمات موجود پول بیشتری وجود دارد. به بیان دیگر برای خرید یک سبد مشخص از کالا پول بیشتری وجود دارد؛ بنابراین قیمت کالاها بالا می‌رود و تورم ایجاد می‌شود و ارزش پول ملی کاهش می‌یابد.
راهکارهای حفظ ارزش پول
- در شرایط عادی و با ثبات، بهترین کار سرمایه گذاری در فعالیت های مولد است. کارآفرینی مستقیم، خریدن سهام در بازار بورس یا حتی سپرده‌گذاری در بانک از انواع این دسته از سرمایه گذاری ها هستند. شرایط سال ۹۵ از این جنس بود. در این شرایط بهترین کار ساختن پورتفولیویی متنوع از سرمایه‌گذاری های مولد اقتصادی است.
- در زمان هایی که سرمایه ها موقتا از تعادل خارج می شوند و شرایط اربیتراژی رخ می ده، میتوان به صورت کوتاه مدت سودهای بالایی به دست اورد. معمولا این نوع سرمایه گذاری ماهیت مولد بودن را ندارد. مثلا در سالهای اخیر ارز و طلا به نرخ غیرتعادلی معامله می‌شدند، به این معنی راهکارهای کنترل رشد نقدینگی که تغییر قیمت آن ها تناسبی با سایر متغیرهای اقتصادی، مثل نقدینگی، رشد اقتصادی، و تورم نداشت. مشخصا تابستان ۹۶، این عدم تعادل به نقطه ناپایدار نزدیک شد. به همین دلیل خریدن ارز یا طلا در ان مقطع، پر سود بود.
- در شرایط عدم ثبات اقتصادی، بازار از آرامش و پیش‌بینی پذیری نسبی برخوردار نیست. آینده به شدت تابع تصمیمات سیاسی و متغیر است. یعنی بجای اینکه بازار تابع منطق اقتصادی باشد، به تصمیمات واکنش نشان می دهد. در این وضعیت، تصمیمات سیاسی تقریبا غیرقابل پیش‌بینی یوده، و متعاقباً، پیش‌بینی‌های اقتصادی کم دقت می شوند. شرایط سال ۹۷ از این جنس است. در این شرایط، باید «هج» کرد (hedge). هج کردن یعنی سرمایه‌گذاری به نیت حفظ سرمایه. کسی که هج میکند، به سودی کمتر از سودهای مرسوم راضی می شود، اما ریسک خود را نیر کاهش می دهد. این تصمیم به این دلیل است که نمی‌داند بازار به چه سمت و سویی خوداهد رفت. لذا از سود بالا چشم پوشی کرده و صرفا هدف حفظ سرمایه را پی می گیرد.
سه حالت بالا، شرایطی است که در اقتصاد ایران تجربه شده، اما در شرایطی که قیمت‌ها دارای ثبات نباشد، یک سوال اساسی در ذهن عموم مردم شکل می‌گیرد؛ چگونه ارزش پولم را حفظ کنم؟ اگر می‌خواهید ارزش دارایی‌تان را با سرمایه گذاری حفظ کنید، باید ابتدا به تورم غلبه کنید و سپس به اندازه ی مورد انتظارتان سود کنید. برخی سود سالانه ی ۲۰ درصد را هدف قرار می‌دهند، برخی ۸۰ درصد. این موضوع در نگاه اول ساده بنظر می‌آید (چون بانک‌ها سود بالای ۱۵ درصد می‌دهند)، اما زمانی‌که شما در یک بازار با ریسک بالا مثل بورس سرمایه گذاری می‌کنید، ممکن است سرمایه ی شما منفی شود. پس همواره بخشی از پول تان را در بانک یا اوراق دولتی سپرده گذاری کنید. اما چقدر از پول تان را در بانک می‌گذارید؟! چقدر سود سالانه برای خود در نظر می‌گیرید؟ پاسخ به این سوالات با پارامتر ریسک پذیری تعیین می‌شود. هر فرد سطح ریسک پذیری مشخصی دارد که بر مبنای آن، بایستی استراتژی سرمایه گذاری خودش را اجرا کند. در شرایط کنونی که بی‌ثباتی در اقتصاد کشورمان را شاهد هستیم و نوسان قیمت ارز و سکه بر روی کالاهای مصرفی خانواده‌ها نیز تاثیر گذاشته است، داشتن برنامه ریزی برای سرمایه گذاری و حفظ ارزش پول ضروری بنظر می‌رسد. مسئله این است که با وجودِ عدم ثبات در بازارها، نگه داشتن پول نقد تصمیم درستی نیست و بهتر است پولتان را سرمایه‌گذاری کنید. این کار باعث می‌شود دارایی شما تا حدی با نوسان بازار هماهنگ شود.اما برای این سرمایه گذاری چه گزینه هایی پیش روی شماست و هرکدام چه ویژگی هایی دارند؟
گزینه‌های پیش رو جهت سرمایه گذاری
۱- زمین:
- استهلاک ندارد
- با تورم رشد میکند
- ارزش ان تا حدودی تابع سیاست های شهری‌ست (جواز، تراکم، خیابان‌کشی‌های آینده و …).
- ارزشش متاثر از رونق در بخش ساختمان‌سازی است.
- درآمدزایی از محل اجاره ندارد.
- نقد شوندگی پایینی دارد و پیدا کردن مشتری زمان بر است.
- هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی دارد.
۲- مسکن:
- استهلاک دارد.
- با تورم رشد میکند.
- هزینه انتقال سند و هزینه مالیاتی دارد.
- با اجاره دادن، درآمدزایی دارد
- پیدا کردن مشتری زمان‌بر بوده و نقدشوندگی پایینی دارد.
- هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی دارد.
۳- خودرو:
- استهلاک بالایی دارد.
- با نرخ دلار رشد میکند.
- ارزشش متاثر راهکارهای کنترل رشد نقدینگی از سیاست های تعرفه‌ای دولت است.
- عملا قابل اجاره دادن نیست
- پیدا کردن مشتری زمان‌بر است.
۴- طلا:
- به نرخ دلار واکنش نشون می‌دهد.
- به قیمت جهانی طلا واکنش نشون می‌دهد.
- استهلاک ندارد.
- نقدشوندگی نسبتا بالایی دارد.
- هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی یا کارگزاری چندانی ندارد.
۵- سکه:
- به نرخ دلار واکنش نشون می‌دهد.
- به قیمت جهانی طلا واکنش نشون می‌دهد.
- استهلاک ندارد.
- ریسک تقلب در عیار و وزن خیلی کم است. راهکارهای کنترل رشد نقدینگی
- نقدشوندگی نسبتا بالایی دارد.
- هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی یا کارگزاری ندارد.
۶- سهام یک شرکت:
- متاثر از شرایط اقتصادی کشور است.
- متاثر از شرایط اقتصادی صنعت خاصی‌ست که شرکت در اون فعالیت میکند.
- متاثر از کیفیت مدیریت شرکت است.
- متاثر از تورم است.
- متاثر از کیفیت سیاستگذاری اقتصادی دولت است؛ سیاست بودجه‌ای، سیاست پولی، بانکی، و ارزی.
- متاثر از سیاست خارجی است (تحریم).
- نقد شوندگی بالایی در بورس دارد.
- هزینه کارگزاری و مالیات حین معامله به نسبت خونه کمتر است.
- برعکس موارد قبل، سرمایه در کنترل فیزیکی مالک نیست.
۷- صندوق سرمایه گذاری مشترک:
- تاثیر‌پذیری این نوع سرمایه‌گذاری از کیفیت مدیریت شرکت، یا وضعیت یک صنعت، کمتر از روش قبلی است. علت این تفاوت، تنوع سهام‌های درون پورتفولیوی صندوق می‌باشد.
- فروش این سرمایه‌گذاری قدری بیش از روش قبلی زمان می‌بره، اما عموما ظرف یک هفته میسره.
۸- سپرده مدت‌دار بانکی:
- سود ثابت از پیش تعیین شده دارد که به جهش‌های تورمی و ارزی واکنشی نشون نمی‌دهد.
- از همه موارد بالا، نسبت به تورم آسیب‌پذیرتر است.
- نقد کردن پیش از موعد جریمه دارد.
- ریسک عدم دریافت اصل و سود تقریبا وجود ندارد.
یک پیشنهاد در شرایط تورمی؛ بدهی خوب ایجاد کنید!
دو نوع بدهی وجود دارد: بدهی خوب (که در اثر خرج کردن پول برای ایجاد دارایی به وجود می‌آید) و بدهی بد (که در اثر خرج کردن پول برای هزینه ها به وجود می آید). سعی کنید بدهی‌های خوب ایجاد کنید، پول را برای ایجاد دارایی‌های مختلف استفاده کنید و با با ارزش شدن دارایی‌هایتان علاوه بر حفظ ارزش پول شما، بدهی‌هایتان را پرداخت کنید.
کنترل و هدایت نقدینگی؛ راهکار رییس کل بانک مرکزی در حمایت از تولید
رییس کل بانک مرکزی در شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان فارس به دیدار با فعالان اقتصادی و بررسی مسائل و موضوعات بانکی در راستای حمایت از تولید پرداخت.
به گزارش خبرنگار استانی پایگاه خبری بانک مسکن - هیبنا؛ شصت و یکمین جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان فارس و نشست شورای هماهنگی بانک های استان با حضور علی صالح آبادی رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به همراه معاونان و مدیران این بانک و همچنین مدیران عامل و هیات مدیره بانک ها، مدیرشعب 16 بانک عضو شورای هماهنگی بانک های استان و نمایندگان مردم فارس در استانداری شیراز به منظور بررسی مشکلات بخش بانکی و اقتصادی برگزار شد.
رییس کل بانک مرکزی در این نشست که علی کمالی عضو هیات مدیره بانک مسکن نیز در آن حضور داشت، طی سخنانی به انتظارات بخش خصوصی از بانک ها اشاره کرد و افزود: یکی از محورهای بسیار مهمی که باید در سطح کلان دنبال کنیم، کنترل نقدینگی در کشور است.
وی خاطر نشان کرد: نقدینگی ارتباط تنگاتنگ و مستقیم با تورم دارد و زمانی که نقدینگی فراتر از رشد تولید ناخالص داخلی رشد کند، تورم به وجود می آید.
صالح آبادی راه کار این مشکل را هدایت نقدینگی به سمت تولید عنوان کرد و گفت: برای این کار نیاز به سیاست گذاری ها و تصمیم هایی در تمامی دستگاه های اجرایی داریم و باید هدایت نقدینگی به سمت تولید و فعالیت های مولد را به عنوان موضوع اصلی دنبال کنیم.
رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر وجود زیرساخت های لازم اظهار داشت : نظام مالیاتی می تواند سرمایه ها را به بخش های مولد و تولیدی هدایت کند و از طرف دیگر باید جذابیت در فضای کسب و کار ایجاد شود.
وی در ادامه، به مسائل و مشکلات بانک ها اشاره کرد و افزود : بانک مرکزی به دنبال اصلاح ایرادات موجود در بانک ها است که بهترین راهکار برای رفع مشکل نقدینگی، تبدیل اموال مازاد بانک ها به منابع برای پرداخت تسهیلات به مشتریان است.
رییس کل بانک مرکزی به تشکیل کارگروهی برای شناسایی و فروش اموال مازاد بانک ها اشاره کرد و گفت : برای مدیریت تورم باید از اموال مازاد استفاده شود.
صالح آبادی ضمن بیان مطالبی در زمینه تسهیلات کلان، از عملکرد بانک ها در پرداخت تسهیلات تشکر کرد و گفت: تسهیلات تکلیفی باید متناسب با توان بانک ها باشد و در کنار نقدینگی از ابزارهای اعتباری مثل اوراق تسهیلات و . بیشتر استفاده کنیم.
وی با تاکید بر استفاده مردم از خدمات غیرحضوری با توجه به توسعه بانکداری الکترونیک و عدم نیاز مشتریان به حضور فیزیکی در شعب، درخصوص درخواست برخی بانک ها به افتتاح شعبه در مناطق خاص اعلام آمادگی کرد.
دیدگاه شما