یک مثال در مورد مارجین کال

کال مارجین (call Margin) چیست؟

کال مارجین یکی از عبارت‌هایی است که سرمایه‌گذاران بازار آتی با آن سر و کار دارند. البته این عبارت در بازار فارکس هم به چشم می‌خورد، اما از آنجایی که در ایران ممنوعیت سرمایه‌گذاری در فارکس وجود دارد؛ بیشتر افرادی که با وضعیت کال مارجین در حساب معاملاتی خود روبرو می‌شوند، فعالان بازار آتی هستند. بنابراین در ادامه این مقاله قصد داریم به نحوه معامله در بازار آتی و معرفی قراردادهای آن، انواع وضعیت حساب بپردازیم و بگوییم کال مارجین در بورس چیست و چگونگی ورود به وضعیت کال مارجین و خروج از آن را بررسی کنیم.

قرارداد آتی و وجه تضمین

انجام معاملات در هر بازاری قواعد خاص خود را دارد و بازار آتی هم از این قاعده مستثنی نیست. در بازار آتی ما برای خرید کالایی اقدام می‌کنیم که موعد تحویل آن مدتی بعد است؛ بنابراین ما امروز کالا را با قیمتی مشخص می‌خریم و در موعد تحویل، وجه را به فروشنده پراخت می‌کنیم. این فرآیند با عقد «قرارداد آتی» ثبت می‌شود و از آنجایی که این معامله شامل یک موقعیت دوطرفه و تعهدی است؛ طرفین باید ضمانتی ارائه بدهند که به تعهدات خود عمل خواهند کرد.

بنابراین هر دو طرف معامله مبلغی را نزد کارگزار خود سپرده‌گذاری می‌کنند که به آن «وجه تضمین اولیه» می‌گویند. حال با تغییر ارزش قرارد آتی عقد شده، حساب هر یک از طرفین تعدیل خواهد شد. یعنی پس از کشف قیمت محصول در بورس کالا به صورت روزانه، اگر قیمت افزایش داشته باشد، مبلغ از حساب سپرده فروشنده کسر و به حساب سپرده خریدار افزوده می‌شود؛ و اگر قیمت کاهش یابد، برعکس روند مذکور انجام می‌شود.

نحوه معامله در بازار آتی

نحوه معامله در بازار آتی به این صورت است که معامله‌گران ابتدا حساب معاملاتی خود را شارژ، سپس اقدام به اخذ موقعیت خرید یا فروش می‌کنند؛ بعد از اخذ موقعیت خرید یا فروش، مبلغ شارژ شده در حساب معامله‌گران بلوکه می‌شود. این حساب طی هر جلسه معاملاتی بروزرسانی خواهد شد و با توجه به تغییراتی که در قیمت کالا رخ می‌دهد؛ می‌تواند در وضعیت‌های مختلفی قرار بگیرد. مثلا ممکن است سودی شامل آن شود یا کمی زیان‌ده باشد یا اینکه کاملا در وضعیت ضرر قرار بگیرد؛ هر کدام از این وضعیت‌ها نام و شرایط خاص خود را دارند که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

در مورد کارمزد معاملات بازار آتی نیز قواعد مشخصی وجود دارد. در گذشته کارمزد معاملات با توجه به کالای مورد معامله مبلغی ثابت بود؛ مثلا معامله‌گران برای قرارداد خرید یا یک مثال در مورد مارجین کال فروش آتی سکه کارمزد ۳۰۰۰ تومان و برای آتی زعفران ۳۰۰ تومان را پرداخت می‌کردند و در این بین قیمت خرید و فروش در نظر گرفته نمی‌شد.

اما در سال 1397 سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل جدیدی را ارائه داد که طی آن کارمزد معاملات آتی بر اساس ارزش قرارداد متغیر است. طبق این دستورالعمل کارمزد هر معامله برابر با ۰.۰۰۰۶۸ ارزش قرارداد محاسبه می‌شود. به عبارتی ابتدا قرارداد عقد شده ارزش‌گذاری می‌شود، سپس رقم بدست آمده در ۰.۰۰۰۶۸ ضرب و حاصل آن به عنوان کارمزد از حساب معامله‌گران کسر خواهد شد و در نهایت طبق توافقات قبلی، کارگزار، سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت بورس در این مبلغ سهیم می‌شوند.

دقت کنید این رقم در گواهی‌های سپرده متفاوت است؛ مثلا کارمزد در گواهی سپرده محصولات کشاورزی برابر با ۰.۰۰۲۴ ارزش معامله محاسبه می‌شود. همچنین برخی اوقات (مثلا در بدو راه‌اندازی قراردادهای آتی با دارایی‌های پایه جدید)، سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین شرکت بورس، از دریافت سهم خود در کارمزد معاملات صرف‌نظر می‌کنند.

وضعیت حساب معاملاتی

وضعیت حساب معاملاتی افراد با توجه به قرارداد آتی و وجه تضمینشان می‌تواند در سه حالت زیر قرار بگیرد:

• وضعیت نرمال: در این حالت پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری (با توجه به کشف قیمت) سود شناسایی می‌شود. این سود در حساب معاملاتی بلوکه نمی‌شود و قابل برداشت است.
• وضعیت ات ریسک: در صورتی که پس از کشف قیمت و برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری زیان شناسایی شود؛ این مبلغ از موجودی حساب عملیاتی او کسر خواهد شد. در قراردهای آتی قانونی وجود دارد که موجودی حساب عملیاتی نمی‌تواند کمتر از 70 درصدِ وجه تضمین باشد، بنابراین طبق این قانون اگر مبلغی که (به عنوان زیان معامله) از حساب مشتری کسر می‌شود تا 30 درصد وجه تضمین را شامل شود، وضعیت حساب او در حالت ات‌ریسک قرار دارد.

دقت کنید که در حالت ات ریسک، موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از وجه تضمین می‌باشد. اما چون تا 30 درصد کمتر است و در واقع 70 درصد از وجه تضمین در موجودی حساب معاملاتی او وجود دارد، بنابراین مفاد قرارداد آتی رعایت شده است.

• وضعیت کال‌مارجین: اگر پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای معامله‌گر زیان شناسایی شود و این مبلغ بیش از 30 درصد وجه تضمین را پوشش دهد؛ حساب مشتری در حالت کال مارجین قرار می‌گیرد.

وضعیت کال‌مارجین در بورس شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

وضعیت کال مارجین چیست؟

در بین تمام وضعیت‌های قبل، کال مارجین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اگر چنین وضعیتی رخ دهد، معامله‌گر با چالش بزرگی روبرو می‌شود. پس ما در ابتدا باید بدانیم که وضعیت کال مارجین چیست؟ و سپس به چگونگی خروج از آن می‌پردازیم.

وضعیت کال‌مارجین شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد یک مثال در مورد مارجین کال وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

خروج از وضعیت کال مارجین

تا به اینجا به این پرداختیم که کال مارجین در بورس چیست و در این قسمت قرار است در رابطه با خروج از وضعیت کال مارجین صحبت کنیم.

برای خروج از وضعیت کال مارجین معامله‌گر می‌تواند حساب معاملاتی خود را شارژ کند؛ یا اینکه موقعیت‌های باز را ببندد یا ترکیبی از هر دو این اقدامات را انجام دهد.

پس از اینکه اخطار وضعیت کال مارجین برای کاربر صادر می‌شود، مهلتی از طرف کارگزاری جهت خروج از این وضعیت نیز تعیین خواهد شد. اگر کاربر یک مثال در مورد مارجین کال اقدامات لازم را در این زمان انجام دهد، می‌تواند مجددا با حساب خود به فعالیت در بازار بپردازد؛ و در غیر اینصورت، کارگزاری به اندازه خروج حساب از وضعیت کال مارجین اقدام به بستن موقعیت‌های باز می‌کند. مثلا اگر پنج موقعیت باز وجود داشته باشد و با بسته شدن دو تای آنها حساب از وضعیت کال مارجین خارج شود، کارگزاری به بستن همین دو موقعیت بسنده خواهد کرد.

اما حالت دیگری وجود دارد که کاربر تا پایان مهلت تعیین شده اقدام به شارژ حساب نمی‌کند و وجود صف در بازار باعث می‌شود که کارگزار نتواند موقعیت‌های باز را برای خروج از وضعیت کال مارجین ببندد. در این حالت کارگزار با قیمت سرخط تابلو اقدام به ثبت سفارش فروش می‌کند. اگر فروش انجام شود، موقعیت بسته خواهد شد و حساب از کال مارجین خارج می‌شود؛ اما اگر بازار با صف مواجه باشد و تا انتهای جلسه معاملاتی فروش صورت نگیرد، بعد از اتمام جلسه، بازار جبرانی تشکیل می‌شود و موقعیت باز معامله‌گر بسته خواهد شد.

محاسبه کال مارجین

موضوعی که در محاسبه کال مارجین اهمیت دارد، بازار مدنظر است. همانطور که در قبل ذکر شد، در قراردهای آتی اگر زیان معامله تا 30 درصد وجه تضمین شناسایی شود، وضعیت ات ریسک و اگر بیش از 30 درصد باشد، وضعیت کال مارجین است. اما این درصدها درباره بازار آتی صدق می‌کند و دربازارهای جهانی مانند فارکس و… می‌تواند متفاوت باشد.

برای شناسایی وضعیت نرمال، ات ریسک یا کال مارجین، با یک مثال عددی به محاسبه کال مارجین می‌پردازیم.

• فردی 4 موقعیت خرید در سررسید کالای X را دارد. وجه تضمین اولیه برابر 200 هزار تومان است. حال می‌خواهیم محاسبه کنیم که موجودی حساب فرد باید حداقل چه مقدار باشد تا کال مارجین نشود.
• ابتدا حداقل وجه تضمین اولیه ( 70درصد) را بدست می‌آوریم. (200.000*0.7=140.000)
• سپس وجه تضمین مورد نیاز برای 4 موقعیت باز را حساب می‌کنیم (200.000*4=800.000)
• پس حساب عملیاتی وی باید به مبلغ 800 هزار تومان شارژ داشته باشد. حال اگر این مقدار تا چه رقمی کاهش یابد کال مارجین رخ می‌دهد؟
• در این مرحله باید 70 درصد وجه تضمین برای 4 موقعیت باز را حساب کنیم. (140.000*4=560.000)
• پس با رسیدن موجودی به 560 هزار تومان وضعیت کال مارجین رخ می‌دهد.

سخن آخر

شاید فعالیت در بازار آتی و قراردادهای آن در ابتدا کمی پیچیده به نظر بیاید؛ اما این بازار می‌تواند سود قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند. معمولا نوسان‌گیران علاقه زیادی به بازار آتی دارند و افراد با اطلاعات کمتر، اغلب بازار بورس را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند. البته ترس از قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین نیز مورد دیگریست که باعث مقاومت سرمایه‌گذاران برای ورود به این بازار می‌شود.

اما در نظر داشته باشید که سود و زیان در تمامی بازارهای سرمایه وجود دارد و همانطور که کاربر قبل از خرید سهام در بورس اقدام به تحلیل بازار می‌کند و حتی در صورت منفی شدن سهم احتمالا استراتژی معاملاتی موفق‌تر و متفاوتی در بورس را پیش خواهد گرفت. در بازار آتی نیز همین روند وجود دارد؛ سرمایه‌گذاران با یادگیری مهارت‌های لازم می‌توانند به پیش‌بینی آینده بازار بپردازند و حتی در صورت قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین می‌توانند تشخیص دهند که باید موقعیت خاصی بسته شود یا اینکه حساب عملیاتی را شارژ کنند.

گفتنی است کارگزاری آگاه در سامانه معاملاتی خود بخشی را برای پیش‌بینی وضعیت حساب تعبیه کرده است؛ معامله‌گران با مراجعه به این بخش می‌توانند مدیریت بهتری روی حساب خود داشته باشند و برای جلوگیری از کال مارجین شدن حساب اقدامات لازم را انجام دهند.

سوالات رایج کال مارجین

اگرچه لیکوئید و کال مارجین هر دو به زیان معامله‌گر در معاملات اهرمی اشاره دارد، اما تفاوت این دو در نوع بازار و تکنیک جبران زیان است. وضعیت کال‌ مارجین که بیشتر در آتی کالا مشاهده می‌شود، یعنی بیشتر شدن زیان از وجه تضمین اولیه (30 درصد)؛ در این حالت معامله‌گر باید حساب خود را شارژ کند و در غیر اینصورت کارگزار موقعیت‌های باز او را به تعداد لازم می‌بندد. لیکوئید در بازار رمزارزها و فارکس، به معنی زیان در معاملات اهرمی است. اما در لیکوئید، وجه تضمین 30 درصدی مطرح نیست و معامله‌گر ممکن است زیان بیشتری را متحمل شود. در صورت رخ دادن لیکوئید، صرافی یا کارگزار مربوطه بلافاصله درخواست فروش کوین، ارز یا … را ثبت می‌کند.

مارجین کال چیست؟ فرمول محاسبه کال مارجین

در این مطلب وبسایت مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان با چیستی و تعریف کال مارجین آشنا خواهید شد. ریسک، موتور بازار سهام است. شما بدون پذیرفتن ریسک نخواهید توانست در نتیجه‌ی افزایش قیمت سهام خودتان درآمدزایی داشته باشید. البته همین ریسک‌هایی که منجر به افزایش قیمت سهام می‌شوند، ممکن است در روز بعدی منجر به کاهش قیمت همان سهام شوند.

برای سرمایه‌گذاران متوسط بازار سهام، ریسک نرمال بازار برای تأمین اهداف مالی این افراد کافی است؛ این کار به صورت آنی و در طول یک شب صورت نمی‌گیرد، بلکه دارای پروسه زمانبری است. ولی برای سرمایه‌گذارانی که عجولتر هستند و می‌خواهند به صورت سریع پول زیادی را بدست بیاورند (و درک کاملی نسبت به ریسک‌های جدی موجود در این بازار دارند) هیچ چیزی نمی‌تواند مانع از خرید مارجین شود.

خرید مارجین به معنای قرض گرفتن پول از کارگزار خودتان به منظور خرید سهام است. در واقع مارجین وامی است که از کارگزار خودتان می‌گیرید. برای اینکه درک مناسبی از این موضوع داشته باشید، به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید که کارگزار شما می‌تواند تا 50 درصد از ارزش یک سهام را به شما وام بدهد؛ بنابراین در صورتی که ارزش سهام 100000 دلار باشد، شما باید 50000 دلار پرداخت کنید و بقیه هزینه خرید این سهم را کارگزاریتان تأمین خواهد کرد. در صورتی که ارزش سهام افزایش یابد و به 125000 دلار برسد، شما در نتیجه سرمایه گذاری خودتان 50% درصد سود خواهید داشت! ولی در صورتی که قیمت سهام به 75000 دلار برسد، شما 50 درصد از سرمایه خودتان را از دست خواهید داد.

خرید یک مارجین، ریسک زیادی دارد. شما نه تنها با احتمال از دست دادن کل سرمایه و بهره خودتان مواجه خواهید بود، بلکه ممکن است به دلیل مارجین کال کل سرمایه‌تان را از دست بدهید.

کال مارجین یا مارجین کال (Margin Call) در زمانی اتفاق می‌‌افتد که ارزش یک حساب مارجین کمتر از مقدار مارجینی باشد که باید در حساب وجود داشته باشد (که به عنوان مارجین نگهداشت یا مارجین حداقلی شناخته می‌شود و معادل maintenance margin می‌باشد). یک مارجین کال عبارت از تقاضایی از طرف یک شرکت دلالی است که برای رساندن مانده حساب مارجین به یک سطح حداقلی نگهداری مارجین صورت می‌گیرد. یک سرمایه‌گذار دارای حساب مارجین به منظور تأمین یک مارجین کال باید وجوه بیشتری را سپرده‌گذاری کند، اوراق بهادار مارجین‌نشده را سپرده‌گذاری کند یا آپشن­‌های فعلی خودش را بفروشد.

محاسبه کال مارجین

فرمول محاسله مارجین کال به صورت زیر است:

• قیمت خرید اولیه (initial purchase price) عبارت از قیمت خرید یک اوراق بهادار می‌باشد؛
• مارجین اولیه (initial margin) برابر است با مقدار حداقلی که به صورت درصد بیان می‌شود و سرمایه‌گذار باید برای اوراق بهادار بپردازد؛
• مارجین حداقلی که یک قسمت از دارایی می­‌باشد که به صورت درصدی بیان می‌شود و باید در حساب مارجین نگهداری شوند. (منبع)

یک مثال در مورد مارجین کال

فرض کنید سرمایه‌گذاری به دنبال خرید یک اوراق بهادار 100 دلاری باشد که مارجین آن 50% است (به این معنی که یک سرمایه‌گذار می‌تواند 50 دلار از پول خودش برای خرید این اوراق بهادار استفاده کند و 50 دلار باقیمانده آن را از یک کارگزار قرض بگیرد). علاوه بر این فرض کنید که مارجین حداقلی برابر با 25% باشد. سرمایه‌گذار در چه قیمتی یک مارجین کال دریافت خواهد کرد؟

در صورتی که قیمت یک اوراق بهادار به کمتر از 66.67 دلار کاهش یابد، سرمایه‌گذار یک مارجین کال دریافت خواهد کرد.

تفسیر مثال بالا

مثال بیان شده در بالا می‌تواند به صورت زیر تفسیر شود:

• یک سرمایه گذار با 50 دلار از پول خودش و 50 دلار از پول کارگزار یک اوراق بهادار 100 دلاری را خریداری می‌کند؛ و
• مارجین حداقلی کارگزار برابر با 25% می‌باشد؛ این مورد بدان معنا است که پول خود سرمایه‌گذار باید حداقل 25% از اوراق بهادار را تشکیل دهد.

ما از طریق مشخص کردن قیمت مارجین کال قیمت حداقلی اوراق بهاداری را مشخص می‌کنیم که بدون کاهش یافتن نسبت به مارجین حداقلی می‌توانند مورد معامله قرار بگیرند. در مثال بالا قیمت مارجین کال برابر با 66.67 دلار است، چرا که کارگزار 50 دلار به سرمایه‌گذار وام می‌دهد تا اوراق بهادار را خریداری کند و اوراق بهادار با قیمت 66.67 دلار مورد معامله قرار می‌گیرد؛ پول قرض داده‌شده توسط کارگزاری ارزشی معادل 75% از سرمایه‌گذاری را دارد (که برابر است با 66.67/50) و پول خود سرمایه‌گذار برابر با 25% از سرمایه‌گذاری خواهد بود (که برابر است با (66.67 / 50 – 66.67).

بنابراین در قیمت 66.67 دلاری کارگزار 75 درصد از پوزیشن موجود در اوراق بهادار را دارد و سرمایه‌گذار صاحب 25 درصد از پوزیشن اوراق بهادار است که برابر است با قیمت مارجین کال. در صورتی که ارزش اوراق بهادار به کمتر از 66.67 دلار برسد و برابر با 60 دلار شود، کارگزار صاحب 83.33 درصد از سرمایه‌گذاری (که برابر است با 60 / 50) خواهد بود و سرمایه‌گذار مالکیت 16.66 از سرمایه‌گذاری (که برابر است با 60 / 50 – 60) خواهد داشت. در این شرایط که سرمایه‌گذار مالک فقط 16.66 درصد از پوزیشن دارایی می‌باشد، این فرد یک مارجین کال دریافت خواهد کرد.

نحوه پوشش دادن کال مارجین

در صورتی که یک مارجین کال تأمین نشود، کارگزار، پوزیشن سرمایه‌گذار را خواهد بست. برای مثال در صورتی که سرمایه‌گذار بیان شده در مثال بالا بعد از رسیدن قیمت به 60 دلار اقدام به تأمین مارجین کال نکند، کارگزار پوزیشن سرمایه‌گذار را در قیمت 60 دلار تسویه خواهد کرد و 50 دلار قرض داده‌شده به کارگزار را برخواهد گرداند. در این شرایط، سرمایه‌گذار یک زیان 80% را تجربه خواهد کرد، چرا که وی فقط 10 دلار از سرمایه‌گذاری اولیه 50 دلاری خودش را خواهد داشت.

کال مارجین چیست و نحوه محاسبه کال مارجین (Margin Call)

کال مارجین یا Margin Call این امکان را می‌دهد که برای آزاد کردن مارجین بیشتر باید پول بیشتری را در حساب معاملاتی خود واریز کنید یا موقعیت‌های ضرر را ببندید.

در واقع Margin Call به عنوان درصدی ثابت توسط کارگزار شما تعیین می‌شود و در مشخصات حساب معاملات شما قابل مشاهده است.

هنگامی که بازار برخلاف موقعیت‌های باز شما حرکت می‌کند، سطح مارجین شما کاهش می‌یابد. هنگامی که حاشیه به میزان درصد مارجین کاهش یافت، باید انتظار داشته باشید که یک هشدار مارجین دریافت کنید.

به عبارت دیگر، کال مارجین به معامله‌گران هشدار می‌دهد که سطح بستن معامله نزدیک است.

به عنوان مثال، اگر معامله‌گری با مارجین روی 40% دارای 5000 دلار به عنوان موجودی باشد اما 3800 دلار ضرر داشته باشد و 1000 دلار مارجین را مصرف کرده باشد، سطح مارجین او این خواهد بود:

($10,000 – $8,800) / 1000 * 100 = 120%

اگر درصد مارجین او 80% دیگر کاهش می‌یافت، معالمه او به 40% می‌رسید و کال مارجین را دریافت می‌کرد.

با ما در این مقاله همراه باشید تا در خصوص این ویژگی در بازار معاملات، اطلاعات بیشتری کسب کنیم و آن را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.

چرا به هشدار کال مارجین نیاز است؟

هنگامی که در معاملات از اهرم خاصی استفاده می‌کنید، با سرمایه‌ای بیشتر از سرمایه اولیه خود معامله می‌کنید.

درواقع مارجین مقدار پولی است که شما در حساب معاملاتی خود برای باز نگه داشتن موقعیت‌های خود و پوشش هرگونه ضرر نیاز دارید.

برای درک مارجین در بازار معاملات فارکس، دانستن مفاهیم مرتبط مارجین و اهرم ضروری است.

مارجین و اهرم دو روی یک سکه هستند. مارجین حداقل مقدار پولی است که برای انجام معامله اهرمی لازم است، در حالی که اهرم به معامله‌گران امکان می‌دهد بدون نیاز به تامین مالی کل معامله، در معرض دید بازارها قرار بگیرند.

نکته مهم این است که به یاد داشته باشید معامله با اهرم مستلزم ریسک است و پتانسیل ایجاد سودهای بزرگ و همچنین زیان‌های بزرگ را دارد.

منظور از اهرم در معاملات چیست؟

بسیاری از افراد به دلیل میزان اهرمی که کارگزاران ارائه می دهند، جذب معاملات فارکس می شوند. اهرم به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا در بازارهای مالی در موقعیتی بیشتر از آنچه که باید برای آن پرداخت کنند، قرار بگیرند.

معامله‌گران در همه سطوح باید درک کاملی از اهرم فارکس و نحوه استفاده مسئولانه از آن داشته باشند.

اهرم در فارکس ابزار مالی مفیدی است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا فراتر از سرمایه گذاری اولیه (سپرده) سطح معاملات خود را افزایش دهند.

این به این معنی است که معامله‌گر می‌تواند در سناریوی اهرم ده به یک، موقعیتی را با ارز 10000 دلاری وارد کند و تنها به 1000 دلار آن نیاز داشته باشد.

با این حال، دانستن این نکته نیز ضروری است که سود و زیان با استفاده از اهرم افزایش می‌یابد.

در سناریوهای نامطلوب بازار، معامله‌گری که از اهرم استفاده می‌کند حتی ممکن است بیشتر از سپرده‌اش پول از دست بدهد و ضرر کند.

اهرم ده به یک به این معنی است که معامله‌گران می‌توانند در معرض ارزش یا اندازه معامله‌ای قرار بگیرند که ده برابر بیشتر از سپرده مورد نیاز آن‌ها است.

چنین امری را می‌توان به روشی مشابه با سپرده‌گذاری 10٪ در نظر گرفت. شما به کل معامله دسترسی پیدا می کنید در حالی که فقط 10٪ از ارزش آن را تامین می‌کنید.

استفاده از مارجین به چه صورت است؟

هنگامی که موجودی حساب مارجین کمتر از حداقل مارجین لازم باشد، کارگزار یک کال مارجین به سرمایه‌گذار مربوطه ارسال می‌کند.

این فراخوان مارجین درواقع درخواست کارگزار است که از مشتری می‌خواهد حساب خود را با تزریق پول نقد بیشتر یا فروش بخشی از اوراق بهادار برای رساندن حساب به حداقل مورد نیاز، شارژ کند.

به سرمایه‌گذار مهلت کوتاهی داده می‌شود تا اقدامات لازم را برای برآوردن الزامات مارجین انجام دهد.

اگر سرمایه‌گذار به فراخوان مارجین پاسخ ندهد، کارگزار می‌تواند بخشی از اوراق بهادار را برای بازگرداندن حساب به سطح مارجین مورد نیاز واگذار کند.

تنظیم‌کننده‌های مالی مانند سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) از کارگزاران می‌خواهند تا الزامات مارجین را برای حساب‌های معاملاتی سرمایه‌گذاران تعیین کنند.

اگر حساب سرمایه‌گذار کمتر از حداقل موجودی مورد نیاز باشد، کارگزاری ممکن است همیشه کال مارجین را برای مشتری صادر نکند و از او بخواهد حساب را شارژ کند.

در عوض ممکن است بدون اطلاع مشتری بخشی از اوراق بهادار مشتری را بفروشند تا حساب مارجین را به سطح مورد نیاز نگهداری بازگردانند.

میزان کال مارجین چگونه محاسبه می‌شود؟

مارجین در بازارهای معاملاتی توسط معامله زیر محاسبه می‌شود:

قیمت خرید اولیه (initial purchase price): قیمت خرید اوراق بهادار است.

حاشیه اولیه (initial margin): حداقل مبلغی است که به عنوان درصد بیان می‌شود و سرمایه‌گذار باید برای اوراق بهادار بپردازد.

حاشیه نگهداری ( maintenance margin ): مقدار حقوق صاحبان سهام است که به صورت درصدی بیان می‌شود و باید در حساب مارجین نگهداری شود.

آیا معامله کردن سهام با استفاده از مارجین دارای ریسک است؟

بدون شک معامله سهام با استفاده از ویژگی مارجین بیشتر از خرید سهام بدون مارجین از ریسک برخوردار است.

چنین امری به این دلیل است که معاملات سهام با مارجین شبیه به استفاده از ویژگی اهرم در معامله است و معاملات اهرمی ریسک بیشتری نسبت به معاملات بدون اهرم دارند.

بزرگترین ریسک در معاملات مارجین این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند بیش از آنچه سرمایه‌گذاری کرده‌اند، ضرر کنند.

چگونه می‌توان کال مارجین را برآورده کرد؟

زمانی که در حساب معامله‌گر کمبود مارجین وجود داشته باشد، کال مارجین توسط کارگزار صادر می‌شود.

برای اصلاح کمبود مارجین، معامله‌گر باید پول نقد یا اوراق بهادار قابل حاشیه را در حساب مارجین واریز کند یا برخی اوراق را در حساب مارجین نقد کند تا بخشی از مقدار مارجین را پرداخت کند.

آیا معامله‌گر می‌تواند هشدار کال مارجین را به تاخیر بیاندازد؟

کال مارجین باید فورا و بدون تاخیر انجام شود. اگرچه برخی از کارگزاران ممکن است دو تا پنج روز به شما فرصت دهند تا کال مارجین را برآورده کنید.

اما در استاندارد دقیق قرارداد حساب مارجین به طور کلی بیان می‌شود که برای برآورده کردن مارجین باقی‌مانده، کارگزار حق دارد یک یا همه اوراق بهادار یا سایر دارایی‌های سرمایه‌گذار را نقد کند.

کارگزار می‌تواند به صلاحدید خود و بدون اطلاع قبلی معامله‌گر چنین امری را انجام دهد. برای جلوگیری از چنین اتفاق اجباری، بهترین کار این است که فراخوان مارجین داشته باشید و کمبود مارجین را به سرعت اصلاح کنید.

چگونه می‌توان ریسک‌های مرتبط با معامله با استفاده از مارجین را مدیریت کرد؟

اقدامات لازم برای مدیریت ریسک‌های مرتبط با معاملات با مارجین عبارت است از:

• استفاده از حد ضرر برای محدود کردن ضرر
• حفظ مقدار اهرم در سطوح قابل مدیریت
• قرض گرفتن برای کاهش احتمال فراخوان مارجین.

سخن آخر

مارجین در واقع نوعی از تضمین است که معامله‌گر باید نزد کارگزار خود سپرده‌گذاری کند تا بخشی از ریسکی را که معامله گر برای کارگزار ایجاد می‌کند را پوشش دهد.

مارجین معمولاً کسری از موقعیت معاملاتی است و به صورت درصد بیان می‌شود. نکته مهم این است که مارجین خود را به عنوان سپرده در تمام معاملات باز خود در نظر بگیرید.

با استفاده از مارجین مورد نیاز، کارگزار فارکس شما حداکثر اهرمی را که می‌توانید در حساب معاملاتی خود استفاده کنید، تعیین می‌کند. بنابراین، گاهی اوقات به معامله با اهرم «معامله با مارجین» نیز گفته می‌شود.

کال مارجین (Call Margin) یا فراخوانی اعتبار چیست؟✔و راه های جلوگیری از آن در سال 2022

در این مقاله که بخشی از سرفصل های دوره جامع آموزش بورس می باشد قصد داریم به این سؤال جواب دهیم که کال مارجین چیست؟ کال مارجین (Call Margin) یا فراخوانی اعتبار مفهومی آشنا در بازارهای مالی است. این مفهوم برای تریدرها و یا معامله‌گران اصلاً خوشایند نیست و نشان‌دهنده ضرر آن‌ها است.

این واژه زمانی استفاده می‌شود که ما در آن بازار مبلغی از بروکر و یا کارگزاری و صرافی قرض گرفته‌ایم و در ازای این مبلغ پول ما بلوکه شده است و در صورت ضرر پول از حساب ما کم می‌شود. اما سؤال اینجاست که یک مثال در مورد مارجین کال تا چه حد می‌توانیم ضرر کنیم؟ این میزان با توجه به بازارهای مختلف و محل سرمایه‌گذاری متفاوت است برای آشنا شدن بیشتر با این مفهوم کال مارجین (Call Margin) یا فراخوانی اعتبار چیست؟ با ما در آکادمی پارسیان بورس همراه باشید.

کال مارجین یا فراخوانی اعتبار چیست؟

برای این که بدانیم Margin Call چیست و در چه جاهایی استفاده می‌شود باید متوجه شویم خود کلمه مارجین به چه معناست. درواقع مارجین پولی است که ما به‌عنوان وثیقه در ازای پولی که از بروکر، کارگزاری و یا صرافی قرض می‌گیریم، می دهیم.

در بازارهای مالی مثل بورس، فارکس، کریپتوکارنسی (ارز دیجیتال) و … زمانی که از معاملات فیوچرز یا آتی استفاده می‌کنیم، حساب مارجین سرمایه‌گذار حاوی اوراق بهاداری است که با پول قرض خریداری شده است. درواقع این حساب شامل پول سرمایه‌گذار و پولی قرض است و پول سرمایه‌گذار (در قالب وثیقه) در حسابش بلوکه می‌شود. حال اگر پول حساب شما از یک حد خاص کمتر شود آنگاه کال مارجین یا فراخوانی اعتبار اتفاق می افتد.

زمانی که یک یا چند اوراق بهادار در حساب شما به حد مارجین خود رسید؛ دو انتخاب دارید. اولین انتخاب این است که پول به حساب خود اضافه کنید تا مبلغ حساب شما از حد مارجین بالاتر رود. راه دوم این است که یک یا چند اوراق بهادار را به فروش رسانید.

زمانی که حساب اصلی (پولی که متعلق به کاربر است) از درصدی از کل پول (در بیشتر موارد 30 درصد در نظر گرفته می‌شود) کمتر می‌شود آنگاه Call Margin رخ می‌دهد. اگر سرمایه‌گذار نتواند مبلغ موردنظر را تأمین کند کارگزار برای تأمین این مبلغ، اوراق بهادار در حساب شخص را به فروش می‌رساند. در ادامه قصد داریم بیشتر راجع به این اصطلاح مرسوم در بازارهای مالی مختلف مانند بورس، فارکس و چگونگی رخ دادن آن و جلوگیری از آن صحبت کنیم.

کال مارجین در فارکس چیست و چگونه در فارکس کال مارجین نشویم؟

در این بخش قصد داریم راجع به این موضوع که کال شدن در فارکس چیست و چه زمان رخ می‌دهد صحبت کنیم. این مفهوم در FOREX نیز مانند بخش قبل است اما نحوه بیان و محاسبات آن متفاوت است. در بازار فارکس مفهومی به نام مارجین لول (Margin Level) وجود دارد. مارجین لول یا استاپ لول از حاصل تقسیم خالص سرمایه شما تقسیم بر مقدار مارجین (مقدار پولی که قرض گرفته‌اید) ضرب در صد به دست می‌آید.

در اکثر بروکرهای فارکس حد مارجین لول 100 درصد به‌عنوان معیار در نظر گرفته شده است و به این حد مارجین کال ( Margin Call) گفته ‌می‌شود. اگر دارایی‌های شما در فارکس از مارجین کال عبور کند (کمتر شود) شما کال مارجین خواهید شد. بعد از این اتفاق فقط می‌توان پوزیشن را بست و نمی‌توان پوزیشن جدید باز کرد.

تا به اینجا با مفهوم کال مارجین چیست و کاربرد آن در فارکس (Forex) که بخشی از دوره جامع آموزش فارکس در مشهد توسط آکادمی پارسیان بورس هم می باشد آشنا شدید. حال باید به این نکته توجه کرد که کال شدن در فارکس موجب بسته‌شدن معامله نمی‌شود اما اگر معامله شما به سطح استاپ اوت (Stop Out) برسد (مارجین لول 50 درصد)، معامله شما به‌صورت اتوماتیک توسط بروکر بسته می‌شود.

یک مثال ساده کال مارجین، استاپ اوت و استاپ لول چیست در فارکس

برای این که بیشتر متوجه شوید در فارکس کال مارجین چیست و چگونه رخ می‌دهد به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید شما 1000 دلار پول دارید و با یک قرض 500 دلاری قرار است یک معامله انجام دهید. برای محاسبه مارجین لول همان‌طور که در پاراگراف قبل به آن اشاره شد باید خالص سرمایه (در اینجا چون معامله‌ای انجام نشده خالص سرمایه همان 1000 دلار است) را بر مقدار مارجین تقسیم کنیم.

در اینجا مارجین لول شما 200 است. بعد از باز کردن معامله اگر ضرر کنید؛ برای Call Margin شدن باید آن‌قدر ضرر کنید که مارجین لول شما به میزان 100 درصد کاهش یابد. اگر 500 دلار ضرر کنید به آن حد می‌رسید. در اینجا با مفهوم مارجین کال در فارکس چیست و چگونه رخ می‌دهد به طور کامل آشنا شدید.

حال اگر مارجین لول شما به 50 درصد برسد یعنی در مثال ذکر شده 250 دلار دیگر هم ضرر کنید فارکس به طور اتوماتیک معامله شما را می‌بندد و اصطلاحاً استاپ اوت شدید.

کال مارجین در بورس (Margin Call)

در این بخش قصد داریم به این سوال که کال مارجین چیست و در بازار بورس چگونه از این مفهوم استفاده می‌شود صحبت کنیم. بازار بورس هم نیز همانند بقیه بازار‌ها عمل می‌کند. در این بازار می‌توان با گرفتن موقعیت‌های خرید و فروش کسب سود کنید اما اگر روند بازار را غلط تشخیص دهید متحمل ضرر خواهید شد. در ابتدای معامله باید وجهی در حساب شما بلوکه شود که نشان‌دهنده وجه تضمینی انجام معامله است.

سه حالت ممکن است برای حساب شما رخ دهد:

• حساب شما در حالت نرمال باشد.
• حساب شما در حالت ریسک باشد.
• حساب شما در حالت کال مارجین باشد.

اگر شما ضرری نکرده باشید یا حسابتان در سود باشد حالت نرمال برای حساب شما رخ داده است. اما اگر حسابتان ضرر کرده باشد و میزان ضرر شما از 30 درصد پول بلوکه شما کمتر باشد در این حالت شما در مرحله ریسک قرار دارید. اگر این میزان از 30 درصد پول شما بیشتر شود کال مارجین شده‌اید.

زمانی که به ضرر شما به حد مارجین رسید شما می‌توانید یا واریز وجه انجام دهید یا موقعیت‌های باز را ببندید. در صورت انجام ندادن هیچ‌کدام طی مدت‌زمان تعیین شده، کارگزاری موقعیت‌های باز شما را برای رفع این میزان کمبود به فروش می‌رساند.

کال مارجین در معاملات طلا و آتی سکه

در این بخش قصد داریم صحبت کنیم که در بازار آتی سکه کال مارجین چیست و چه کاربردی دارد. در کل در بازار‌های آتی فروشنده و خریدار قراردادی می‌بندند که فروشنده به خریدار در آن زمان خاص جنس تحویل دهد. اما در این میان سرمایه‌گذاران با سرمایه‌گذاری روی این بازار‌ها بدون این که جنس داشته باشند با پیش‌بینی قیمت می‌توانند معامله کرده و در نقش خریدار یا فروشنده باشند و کسب سود کنند.

در بازار آتی سکه فروشنده تعهد می‌دهد که به خریدار در زمان معین سکه بدهد اما سرمایه‌گذاران با پیش‌بینی قیمت می‌توانند کسب سود کنند. سرمایه‌گذاران باید در حساب کارگزاری خود پولی را برای ضمانت بلوکه کنند. در صورت ضرر در معامله و پیش‌بینی اشتباه روند، اگر میزان ضرر به حدی که قبلاً به آن اشاره شد رسید، آنگاه معامله‌گر Call Margin شده است. معامله در این بازارها نیازمند کسب دانش زیاد و تجربه معاملات است و در صورت نداشتن اطلاعات و تجربه کافی در این زمینه‌ها موجب ضرر خواهید کرد.

کال مارجین در معاملات آتی زعفران

از آنجایی که ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران در جهان است، در سال 97 معاملات آتی زعفران در بورس راه‌اندازی شد. پس از به وجود آمدن این بازار آشنایی با این موضوع که کال مارجین (Call Margin) یا فراخوانی اعتبار چیست؟✔ و راه های جلوگیری از آن در این بازار نیز مهم شده است. هدف از به وجود آوردن این بازار کم‌شدن ریسک تولیدکنندگان زعفران ایرانی و تشویق به تولید زعفران بود. از آنجایی که در قراردادهای آتی قراردادی بین خریدار و فروشنده در بازار بورس عقد می‌شود پس میزان ریسک تولیدکنندگان خیلی کمتر می‌شود.

اما سرمایه‌گذاران در این میان می‌توانند با نوسانات قیمت زعفران خود را در نقش فروشنده و یا خریدار قرار دهند و با نوساناتی که بازار ایجاد می‌کند کسب سود کنند. اما اگر روند بازار توسط سرمایه‌گذار به اشتباه تشخیص داده شود و او به میزان 30 درصد سرمایه‌اش که به‌عنوان تضمین در کارگزاری قرار داده بیشتر ضرر کند، کال مارجین خواهد شد.

نکاتی در مورد جلوگیری از کال مارجین

در بخش‌های قبل راجع به کال مارجین فارکس چیست و چگونه رخ می‌دهد صحبت کردیم اما در اینجا قصد داریم روش‌هایی که باعث جلوگیری از این اتفاق در بازارهای مالی (مثل فارکس) و بورس و بازارهای آتی ایرانی و کریپتوکارنسی ( ارزدیجیتال) و … می‌شود صحبت کنیم.

اولین نکته‌ای که باید در نظر گرفت تحقیق کردن راجع به بازاری است که قصد سرمایه گذاری در آن را داریم. این نکته که در آن بازار کال مارجین (Margin call) چیست و چگونه مطرح می‌شود و این که چگونه این اتفاق رخ می‌دهد بسیار اهمیت دارد.

برای جلوگیری از کال مارجین شدن بهتر است حد ضرر تعیین کنید و قوانین و قواعد تعیین حد ضرر های خروج را بدانیم. با توجه به نوع بازار، استراتژی معامله‌گر، میزان ریسک و… حد ضررها می‌توانند متفاوت باشند. حد ضرر را باید محدوده‌ای که ضرر کردید ولی به حد مارجین نرسیده‌اید؛ تعیین کنید. اگر قیمت به حد ضررتان رسید آن‌ را بفروشید تا از رسیدن قیمت به حد مارجین خودداری شود. این کار ریسک معامله را به‌شدت کاهش می‌دهد.

از دیگر اصولی که برای جلوگیری از کال مارجین شدن استفاده می‌شود خرید مداوم برای کم‌کردن میانگین خرید است. بهتر است سرمایه اولیه خودتان را یک جا خرید نکنید و پس از گذشت زمان اگر به حد ضرر معقول رسیدید دوباره خرید انجام دهید. با این کار میانگین خرید خود را کاهش داده و به‌تناسب آن حد مارجین پایین می‌آید. این کار باعث می‌شود از کال شدن در فارکس و دیگر بازارهای مالی جلوگیری شود.

نکته بعدی که در هنگام معاملات لازم است به آن توجه کنیم خبرهایی است که بر روی بازار تأثیر می‌گذارند. بازار خیلی از مواقع تحت تأثیر خبرهای گوناگون بالا یا پایین می‌رود. بعضی مواقع تمام تحلیل‌های تکنیکال انجام شده حاکی از بالارفتن بازار است اما با یک خبر، بازار صعودی می‌تواند نزولی شود. پس توجه به اخبار خیلی اهمیت دارد.

نتیجه‌گیری

در کل این نوع معاملات که وابسته به مارجین است ریسک زیادی به همراه دارد و معامله در این بازارها نیاز به تجربه و دانش زیاد دارد. در این مقاله سعی کردیم توضیح دهیم کال مارجین (Call Margin) یا فراخوانی اعتبار چیست؟ و راه های جلوگیری از آن و سعی کردیم شما را با مفاهیم آن در بازارهای مختلف آشنا کنیم. اما بدون تجربه و دانش نمی‌توان وارد این بازارها شد. در بازار جهانی مثل فارکس در صورت نداشتن تجربه به‌سرعت به حد مارجین می‌رسید به این معنی که دیگر اجازه معامله ندارید و پول زیادی از دست می‌دهید.

هرآنچه که باید درباره کال مارجین بدانید

سرمایه‌گذاری در بازار آتی و فارکس مستلزم دانستن این نکته است که همه‌چیز به پیش‌بینی‌ها وابسته است. این پیش‌بینی‌ها باید با توجه به روند بازار صورت بگیرد که گاهی مثبت و در برخی موارد نیز منفی است. یکی از مسائل مهم در معاملات بازار فارکس بحث کال مارجین و ارتباط آن با حساب‌های کاربری افراد است؛ البته سرمایه‌گذاران بازار آتی بیشتر با این عبارت سر و کار دارند. این مفهوم در بازار فارکس هم وجود دارد، اما با توجه به ممنوعیت فعالیت در این بازار، بیشتر افراد در ایران با وضعیت کال مارجین در بازار آتی روبه‌رو می‌شوند. در این مقاله، با ما همراه باشید تا از نکات لازم درباره این مفهوم مطلع شوید.

آشنایی با قرارداد آتی

افراد برای هر معامله‌ای باید قواعد آن را در نظر داشته باشند. بازار آتی به‌گونه‌ای است که معامله‌گر کالایی را سفارش می‌دهد و مدتی بعد آن را تحویل می‌گیرد؛ بنابراین امروز قیمت کالا را مشخص می‌کند و هنگام تحویل کالا وجه آن را به فروشنده می‌پردازد. به این فرایند، عقد قرارداد آتی گفته می‌شود. با توجه به اینکه این معامله دوطرفه و تعهدی صورت می‌گیرد، طرفین باید برای تضمین تعهدات خود، مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین پرداخت کنند. در این فرایند، هر دو طرف معامله مبلغی را با عنوان وجه تضمین اولیه نزد کارگزاری سپرده می‌کنند؛ از این‌رو در ابتدا معامله‌گران باید حساب معاملاتی خود را شارژ کنند و به موقعیت خرید یا فروش دست یابند. پس از دریافت این موقعیت، مبلغ شارژشده توسط کارگزاری در راستای ضمانت اجرای تعهدات معاملات، بلوکه می‌شود.

معرفی مارجین

با توجه به آنچه بیان شد، می‌توان گفت مارجین مقدار سرمایه‌ای است که باید به اندازه آن، حجم مورد معامله در حساب معامله‌گر وجود داشته باشد. این مبلغ را کارگزاری بلوکه می‌کند و به‌عنوان ضمانت انجام معاملات در نظر می‌گیرد؛ بنابراین سرمایه ابتدایی که هر معامله‌گر به کارگزاری می‌دهد تا به اندازه آن لات مورد نیاز خود را تهیه کند، برابر با مارجین است که می‌تواند با توجه به نوع کارگزاری متفاوت باشد. ارتباط مارجین و لوریج به این صورت است که برای مثال اگر معامله‌گری برای خرید یک لات 100 هزار دلار مارجین به‌عنوان وجه تضمین در اختیار کارگزاری قرار دهد، با استفاده از یک لوریج یک به صد می‌تواند یک‌صدم این مبلغ را به‌عنوان وجه تضمین پرداخت کند؛ بنابراین هرچه لوریج افزایش پیدا کند، معامله‌گر مارجین کمتری را در اختیار کارگزاری قرار می‌دهد، اما در این حالت با درصد ریسک بیشتری روبه‌روست.

با در نظر گرفتن این نکته که کارگزاری‌ها همواره منافع خود را مدنظر دارند، یک کارگزاری تا زمانی به معامله‌گر اجازه بازبودن معاملات را می‌دهد که میزان ضرر در آن معاملات، کمتر از میزان دارایی آزاد معامله‌گر یا همان فری مارجین باشد؛ بنابراین می‌توان گفت هنگام ورود به هر معامله‌ای پول باقی‌مانده در حساب به دو قسمت تقسیم می‌شود؛ مارجین یا حاشیه اطمینان که نمی‌توان با آن معامله انجام داد و فری مارجین یا مارجین آزاد که می‌توان از آن در معاملات دیگر استفاده کرد.

آشنایی با مفاهیم کلی

1. کارمزد

کارمزد معاملات مبلغی است که با توجه به ارزش کالای مورد معامله تغییر می‌کند. براساس دستورالعمل سازمان بورس و اوراق بهادار، کارمزد هر معامله آتی برابر است با 00068/0 ارزش هر قرارداد؛ بنابراین در ابتدای هر معامله ارزش قرارداد آن تعیین می‌شود. سپس با کارمزد معامله محاسبه‌شده، این مبلغ از حساب معامله‌گران کسر می‌شود. باید بدانید سازمان بورس و اوراق بهادار، کارگزاری و شرکت بورس در این مبلغ کارمزد با معامله‌گر شریک می‌شوند.

2. بالانس

کل پول نقدی که در حساب معاملاتی معامله‌گر وجود دارد، بالانس نام دارد. در این میان، اگر معامله‌ای باز داشته و حتی در وضعیت سود یا زیان قرار گرفته باشید، همچنان بالانس یا موجودی حساب شما همان میزان بالانس قبل از بازکردن موقعیت معامله است. به‌محض بسته‌شدن معامله، سود یا ضرر معامله‌گر به موجودی بالانس اضافه یا از آن کسر می‌شود؛ بنابراین بعد از بسته‌شدن معاملات، میزان بالانس تغییر می‌کند.

3. اکوییتی

اکوییتی درواقع موجودی واقعی حساب یک معامله‌گر بوده و برابر است با میزان بالانس حساب، به اضافه سود یا ضرر شناور موقعیت‌های باز معامله‌گر؛ درنتیجه ارزش لحظه‌ای حساب را نشان می‌دهد. اگر معامله باز وجود نداشته باشد، بالانس و اکوییتی حساب با یکدیگر برابرند.

4. لات

یکی از مهم‌ترین مفاهیم در انجام معاملات که باید با آن آشنا بود، لات است؛ شاخصی کمی یا پیمانه که تعیین‌کننده مقدار دقیق خرید و فروش‌هاست. درواقع می‌توان گفت در دنیای بورس، لات یک پیمانه به شمار می‌آید و معادل 100 هزار واحد است. برای توضیح بیشتر می‌توان گفت، چنانچه بخواهید یک سهم را یک لات در نظر بگیرید، باید 100 هزار واحد از آن سهم را در اختیار داشته باشید؛ بنابراین با در نظر گرفتن کلان‌بودن این میزان سرمایه، به‌منظور تسهیل‌بخشیدن به معاملات برای سرمایه‌گذاران خرد، واحدهای کوچک‌تر مینی ‌لات، میکرو لات و نانو لات تعریف شده‌اند. هدف از تعریف این واحدها، آن است که بتوان سرمایه‌های خرد را نیز جذب کرد و به بازار رونق بخشید. لازم است بدانید، مینی لات، میکرو لات و نانو لات به ترتیب برابرند با 10 هزار، 1000 و 100 واحد.

5. پیپ

کوچک‌ترین واحد قیمتی پیپ است؛ برای مثال در تبدیل دلار به یورو، هر واحد یورو 1254/1 دلار است که این عدد را با ۴ پیپ نشان می‌دهند؛ بنابراین چنانچه در معاملات خود یک پیپ افزایش قیمت داشته باشید، به ازای هر یک لات خریداری‌شده، 10 دلار سود دریافت می‌کنید؛ درنتیجه یک لات نقش مهمی در کسب سود یا زیان هر معامله‌گر دارد.

6. لوریج

احتمالاً تاکنون دریافته‌اید که لات واحد بزرگی است؛ بنابراین کارگزاری‌ها برای آنکه سرمایه‌گذاران خرد در فارکس را نیز جذب کنند، از ترفندی به نام لوریج استفاده می‌کنند. در این روش، یک اعتبار رایگان به معامله‌گران داده می‌شود تا بتوانند لات‌های بزرگ خریداری کنند؛ برای مثال معامله‌گر می‌تواند با یک لوریج یک به صد، به ازای هر 1 دلار، اجازه معامله 100 دلار را داشته و درنتیجه با یک نانو لات دارایی، به اندازه مینی لات قدرت خرید داشته باشد.

7. سطح استاپ اوت

ممکن است فردی در موقعیت ضرر و زیان در معاملات بازار فارکس قرار بگیرد و بازار همچنان روندی خلاف پیش‌بینی معامله‌گر داشته باشد؛ بنابراین میزان زیان وی مدام بیشتر می‌شود؛ در این صورت کارگزاری، موقعیت‌های ضررده را می‌بندد. به این مسئله محدودیت سطح استاپ اوت گفته می‌شود؛ یعنی بدترین موقعیتی که یک معامله‌گر می‌تواند در آن قرار بگیرد.

8. فری مارجین

فری مارجین یا مارجین آزاد پولی است که درگیر معاملات فارکس باز نمی‌شود و تنها برای بازکردن معامله‌های جدید کاربرد دارد. چنانچه مقدار فری مارجین صفر یا کمتر از حالت متعادل باشد، هشدار مارجین فعال شده و از ورود معامله‌گر به معاملات جدید جلوگیری می‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت فری مارجین که با نام‌های مارجین آزاد، مارجین موجود، مارجین قابل استفاده و مارجین قابل استفاده برای نگهداری شناسایی می‌شود، می‌تواند برای بازکردن معاملات جدید استفاده شود.

9. سطح مارجین یا مارجین لول

مارجین لول یا سطح مارجین نسبت موجودی واقعی حساب به مارجین مورد استفاده قرار گرفته است که به‌صورت درصد بیان می‌شود. درواقع می‌توان گفت مارجین لول برابر است با نسبت اکوییتی تقسیم بر مارجین، ضرب در 100. مفهوم مارجین لول بسیار مهم است و به کارگزاری کمک می‌کند تا به معامله‌گر اجازه معامله بدهد یا نه.

روش معامله در بازار معاملات آتی

شرط لازم برای داشتن فعالیت در بازارهای آتی این است که معامله‌گران حساب خود را تا مبلغ مشخصی شارژ کنند. پس از شارژ می‌توانند خرید و فروش کنند و پس از اینکه توانستند موقعیت خرید و فروش را کسب کنند، این مبلغ از شارژ بلوکه خواهد شد. در این میان، وضعیت حساب هر نیم ساعت یک‌بار به‌روزرسانی می‌شود و بنا به موجودی حساب، معامله‌گر می‌تواند در سه وضعیت نرمال، ات ریسک یا مارجین کال قرار بگیرد.

ارتباط وضعیت حساب و کال مارجین

وضعیت نرمال

اگر بعد از تسویه‌حساب، معامله‌گر سودی کسب کرده باشد، موجودی حساب عملیاتی او برابر یا بیشتر از میزان وجه تضمین خواهد بود. به این حالت یک وضعیت عادی یا نرمال گفته می‌شود. توجه داشته باشید این سود در حساب معاملاتی کاربر قابل برداشت یک مثال در مورد مارجین کال است و بلوکه نمی‌شود.

وضعیت ات ریسک

چنانچه وضعیت حساب نرمال نباشد، یا ات ریسک است یا کال مارجین. وضعیت ات ریسک بازار فارکس حالتی است که معامله‌گر نه‌تنها سودی کسب نکرده، بلکه زیان نیز کرده است. در این حالت، او باید مبلغی به‌عنوان حق پرداختی بپردازد؛ زیرا در هیچ صورتی نباید موجودی حساب از وجه تضمین اولیه کمتر باشد. در غیر این صورت، معامله‌گر نمی‌تواند معاملات خود را ادامه دهد؛ بنابراین همواره باید موجودی حساب از 70 درصد وجه تضمین اولیه بیشتر باشد. وضعیت آخر حالتی است که موجودی حساب معامله‌گر از 70 درصد وجه تضمین اولیه نیز کمتر شود که به این حالت وضعیت کال مارجین گفته می‌شود.

وضعیت کال مارجین

همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد، اگر موجودی حساب به‌‌دلیل یک ضرر یا زیان مالی به کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه کاهش پیدا کند، معامله‌گر در این وضعیت قرار می‌گیرد؛ به این معنا که معامله‌گر بیش‌ازحد مجاز 30 درصدی ضرر کرده است و باید به‌سرعت حساب خود را شارژ کند و بار دیگر آن را به میزان وجه تضمین ابتدایی برساند تا بتواند در معاملات آتی شرکت کند. در نظر داشته باشید، وضعیت‌های کال مارجین و ات ریسک مشابه یکدیگر هستند و تنها تفاوت آن‌ها این است که در وضعیت ات ریسک موجودی حساب فرد تا 70 درصد وجه تضمین او خواهد بود، اما در وضعیت کال مارجین، موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین است.

محاسبه وضعیت‌ها

برای شناسایی وضعیت‌ها باید کال مارجین را محاسبه کرد؛ برای مثال ممکن است یک نفر با داشتن چهار موقعیت خرید، وجه تضمینی برابر با 200 هزار تومان پرداخت کند. حداقل وجه تضمین اولیه که درواقع 70 درصد است، مشخص شده و برابر با 140 هزار تومان تعیین می‌شود. سپس با در نظر گرفتن چهار موقعیت بازخرید، وجه تضمین مورد نیاز برای این چهار موقعیت محاسبه‌شده برابر با 800 هزار تومان در نظر گرفته می‌شود؛ پس حساب عملیاتی کاربر باید 800 هزار تومان شارژ داشته باشد؛ بنابراین 70 درصد وجه تضمین برای چهار موقعیت باز را محاسبه می‌کنیم که مبلغی برابر با 560 هزار تومان تعیین می‌شود. چنانچه موجودی حساب کاربر به این مبلغ برسد، وی در وضعیت کال مارجین قرار می‌گیرد.

نکات مهم درباره وضعیت کال مارجین

همان‌طور که پیش از این نیز بیان شد، اگر یک معامله‌گر مبلغی پول در حساب اصلی خود داشته باشد، تا زمانی که وارد معاملات نشود، این حساب کاملاً آزاد است و به آن مبلغ فری مارجین گفته می‌شود. در حال حاضر، اگر معامله‌گر با استفاده از لوریج یک به صد میزان لات موردنظر خود را خریداری کند، با مبلغی مارجین به‌عنوان حاشیه سود وارد معامله می‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت کال مارجین مقدار کل سرمایه یک معامله‌گر تقسیم بر سطح مارجین است. توجه داشته باشید که سطح مارجین وابسته به کارگزاری و توانایی آن و معمولاً 100 درصد است، اما تعدادی از کارگزاری‌ها سطوح مارجین را به ۵۰ درصد نیز رسانده‌اند.

معمولاً کارگزاری‌ها 100 درصد سطح مارجین را به‌عنوان سطح محدودیت در نظر می‌گیرند و آن را کال مارجین می‌نامند. سطح کال مارجین 100 درصد بدین‌معناست که اگر مارجین در یک حساب به 100 درصد برسد، معامله‌گر می‌تواند تعدادی از موقعیت‌های باز خود را ببندد و خود را از این وضعیت خارج کند. در این حالت او نمی‌تواند موقعیت معامله جدیدی را باز کند؛ بنابراین می‌توان گفت زمانی که سطح کال مارجین به 100 درصد برسد، اکوییتی حساب معامله‌گر با مارجین وی برابر می‌شود و معامله‌گر در حال ضرر است. روند بازار نیز برخلاف پیش‌بینی‌های معامله‌گر حرکت کرده است.

همچنین باید توجه کرد که در وضعیت کنونی بازار، حساب‌ها هر نیم ساعت یک‌بار به‌روزرسانی می‌شوند؛ بنابراین زیان این حساب‌ها در زمان‌های نیم‌ساعته اعمال می‌شوند؛ البته توجه داشته باشید اعمال سود معاملات در پایان جلسات معاملاتی صورت می‌گیرد. به‌طورکلی می‌توان گفت پیش‌بینی وضعیت‌ها که برخی از کارگزاری‌ها ارائه می‌کنند، می‌تواند برای خروج از وضعیت کال مارجین به معامله‌گران کمک کند. در ادامه این مطلب راه‌های خروج از این وضعیت بیان شده است.

روش‌های خروج از وضعیت کال مارجین

هر معامله‌گر برای خروج از این وضعیت سه راه‌حل دارد:

1. به مقدار مورد نیاز برای خروج از وضعیت کال مارجین وجه واریز کرده و حساب خود را شارژ کند.
2. موقعیت‌های باز معاملات را ببند.
3. از ترکیب دو مورد قبل استفاده کند.

زمانی که فرد در این وضعیت قرار می‌گیرد، اخطاری از سوی کارگزاری دریافت می‌کند. کارگزاری نیز طی آن مدت‌زمان معینی به معامله‌گر می‌دهد تا برای خروج از این وضعیت تلاش کند. اگر کاربر بتواند اقدامات مورد نیاز برای خروج از وضعیت کال مارجین را در محل تعیین‌شده انجام دهد، می‌تواند بار دیگر با حساب خود در بازار فعالیت کند؛ در غیر این صورت کارگزاری به اندازه مبلغی که بتواند حساب را از این وضعیت خارج کند، موقعیت‌های باز کاربر را می‌بندد. باید توجه داشت که گاهی اوقات ممکن است کارگزار به‌دلیل وجود صف در بازار نتواند موقعیت‌های باز معامله‌گر را برای خروج از این وضعیت ببندد؛ بنابراین مجبور می‌شود سفارش فروش را ثبت کند. درصورت انجام‌شدن فروش، حساب از وضعیت کال مارجین خارج می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود هر معامله‌گر برای جلوگیری از قرارگرفتن در این وضعیت پیش از ثبت سفارش سطح کال مارجین را در نظر بگیرد، مبلغ مارجین را که از مارجین آزاد یا فری مارجین کسر می‌شود، محاسبه کند و مقداری مارجین اضافی داشته باشد تا از هرگونه ریسک دور بماند.

علاوه بر این پیشنهاد می‌شود کاربران معاملات خود را تقسیم کنند و یک‌باره وارد بازار معاملات نشوند. به این منظور به‌جای اینکه همه سرمایه خود را معامله کنند، ابتدا می‌توانند با بخشی از آن شروع به معامله کنند و هنگامی که به مقداری سود رسیدند، معامله را اضافه کنند.

وظیفه تریدر در بازار مالی

همه تریدرها باید به این نکته واقف باشند که مدیریت ریسک مهم‌تر از مدیریت سود است. اگر چنین قانونی رعایت نشود با کال مارجین روبه‌رو می‌شوند. این نتیجه تمام اشتباهات تریدرهایی است که همه فکر و ذکرشان کسب درآمد است. این واقعاً یک هشدار است، باید بسیار مراقب بود.

سخن پایانی

شاید در ابتدا فعالیت در بازارهای بورس و اوراق بهادار و بازار آتی کمی پیچیده به نظر برسد، اما چنانچه افراد دانش کافی داشته باشند، می‌توانند سود قابل‌توجهی از این بازارها کسب کنند. علاوه بر این نوسان‌گیران می‌توانند در بازار آتی سود قابل‌توجهی به دست بیاورند. تنها مسئله‌ای که می‌تواند کمی موجب اضطراب و ترس معامله‌گران شود، قرارگرفتن در وضعیت کال مارجین است. توجه داشته باشید که تمام بازارهای سرمایه‌گذاری همواره با سود و زیان همراه هستند و در صورتی که معامله‌گران دانش کافی داشته باشند، می‌توانند با تحلیل بازار و پیش‌بینی روند آن به سود برسند؛ بنابراین سرمایه‌گذاران می‌توانند مهارت‌های لازم برای پیشرفت در بازارهای آتی را بیاموزند و با پیش‌بینی آینده بازار مانع قرارگرفتن حساب کاربری خود در این وضعیت شوند یا بتوانند به‌راحتی حساب خود را از آن خارج کنند. در این مطلب، نکات مهم درباره وضعیت کال مارجین و روش‌های خروج از آن معرفی شد تا کاربران بتوانند با خیال راحت به معاملات خود بپردازند و به بیشترین میزان سوددهی برسند.

اگر شما هم اطلاعات یا دیدگاهی درباره کال مارجین دارید، با ما به اشتراک بگذارید.