نحوه وثیقه‌‌گذاری سهام چگونه است‌؟

اعتبارات در بورس یعنی چه؟ چگونه اعتبار دریافت کنیم؟

اعتبار یکی از خدمات ویژه کارگزاری ها به مشتریان خود می باشد. اعتبار ، در واقع وامی است که کارگزار بر اساس دستورالعمل سازمان بورس و اوراق بهادار، طی قراردادی به مشتری تخصیص می دهد. مشتریان نیز برای انجام معاملات خود با هدف کسب سود بیشتر، به دریافت آن اقدام می ‌نمایند. کارگزاری از طریق عقد قرارداد با بانک، از محل منابع بانکی، اعتبارات مشتریان خود را فراهم می ‌کند. میزان اعتبار از جانب کارگزار، مشخص می شود و مبلغ پرداختی (به ریال) به حساب بورسی مشتری واریز می‌ گردد. در ادامه تمام سازوکارهای خرید اعتباری در بورس را به طور مفصل شرح خواهیم داد.

دریافت اعتبار در بورس

اعتبار معاملاتی (margin trading)، سرمایه‌ای است که کارگزار به صورت موقت در اختیار سرمایه‌گذار و معامله‌گر قرار می ‌دهد. دریافت اعتبار در معاملات بازار بورسِ اوراق بهادار از طریق کارگزاری‌ها و تحت شرایط خاصی انجام می‌ پذیرد.

خرید اعتباری: به خرید اوراق بهادار از محل اعتبار تخصیص داده شده، خرید اعتباری می گویند.

مزایای خرید اعتباری در بورس

در این نوع خرید، مشتری قدرت خرید بیشتری دارد و با سرمایه‌ کم، سود بیشتری به دست می ‌آورد. این یک فرصت استثنایی برای معامله‌گران حرفه‌ای آشنا به تحلیل بازار می ‌باشد.

به طور کلی مزایای اعتبار شامل موارد زیر است :

• میزان اعتبار دریافتی بر بازدهی سرمایه‌گذاری تأثیر بیشتری دارد. البته این در صورتی است که سرمایه‌گذاری هوشمندانه باشد.
• یکی دیگر از مزایای این روش امکان ایجاد تنوع در سبد سهم ما می ‌باشد.
• به عنوان مثال، ما در شرکت (مس ایران)، سرمایه‌گذاری می‌کنیم و پس از تحلیل و بررسی متوجه می ‌شویم که شرکت (پالایش نفت اصفهان) نیز پتانسیل سرمایه‌گذاری را نحوه وثیقه‌‌گذاری سهام چگونه است‌؟ دارد. با خرید اعتباری، دیگر نیازی به فروش سهام شرکت اول نمی‌ باشد و می‌توانیم در این شرکت نیز سرمایه‌گذاری کنیم.

محدودیت های خرید اعتباری در بورس

اگر بدون آگاهی، مطالعه و یا در زمان نامناسب اقدام به خرید اعتباری نمایید، ریسک شما در انجام معاملات افزایش یافته و متحمل زیان خواهید شد. از سویی خرید اعتباری برای شما مشمول هزینه می‌ شود. در صورتی که هزینه‌ی آن از بازدهی سرمایه‌گذاری انجام شده بیشتر باشد، متضرر خواهید شد. از دیگر محدودیت‌ها و معایب اعتبار این است که مشتری بنا به دستورالعمل معاملات اعتباری تا زمانی که بدهی خود را پرداخت نکند، نمی‌ تواند از حساب خود درخواست وجه داشته باشد.

معاملات اعتباری برای افرادی مناسب است که دانش لازم را دارند و از سویی با ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه آشنا می باشند.

چند ریسک قابل توجه در معاملات اعتباری

1. ریسک چند برابر شدن زیان
2. همانطور که در خرید اعتباری بازدهی و سود شما دو برابر می شود، ممکن است سبب بروز زیان چند برابر شود.
3. ریسک نیاز به نقدینگی
4. در صورت عدم تسویه اعتبار در کارگزاری، کارگزار برای تأمین نقدینگی، سهم فریز شده شما را می‌ فروشد. این در حالی است که ممکن است سهام شما در بازار وضعیت خوبی نداشته باشد و سبب زیان ‌شود.
5. ریسک عدم پوشش هزینه
6. در صورتی که سود مورد انتظار شما حاصل نشود، هنگام تسویه اعتبار شما موظف هستید مبلغی نیز اضافه بر آن پرداخت ‌نمایید. در اینصورت نه تنها سودی کسب نکرده اید بلکه باید هنگام تسویه سهم کارگزاری را نیز بپردازید.

انتخاب کارگزاری

ابتدا شما باید کارگزاری مناسبی پیدا کنید که پاسخگوی نیازهای شما در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه باشد. برخی خدمات در میان شرکت‌های کارگزاری بورس یکسان‌اند، اما خدماتی نیز هستند که در بین کارگزاری‌های بورس، متنوع و متمایز است. با بررسی این خدمات می‌توانید بهترین کارگزاری را جهت انجام معاملات بورسی خود انتخاب کنید.

در این مورد به نکات زیر توجه کنید:

• رتبه‌ی کارگزاری
• پشتیبانی و پاسخگویی
• ارائه اعتبار معاملاتی
• خدمات مشاوره‌ای
• برای دریافت راهنمایی جهت انتخاب بهترین کارگزاری کلیک کنید.

ویژگی های حساب مشتری

هر مشتری نزد کارگزار با توجه به پرتفوی خود (سبد سهام) یک حساب تضمین دارد.

نکات مهم در ارتباط با حساب مشتری:

1. موجودی اولیه
2. مبلغی است که مشتری باید درصدی (معمولاً 50%) از آن را به جهت خرید اعتباری اوراق بهادار، در حساب خود داشته باشد.
3. حداقل موجودی
4. درصدی از بهای اوراق بهاداری است که توسط مشتری به صورت اعتباری خرید شده است. سهم مشتری نباید از این میزان کمتر باشد.
5. سهم مشتری = ارزش اوراق بهادار در بازار - سود کارگزاری
6. کارگزاران براساس قوانین داخلی خود، حداقل موجودی را بین 30% الی 40% درنظر می ‌گیرند.

توجه : سود کارگزاران در اعطای اعتبار ، درصد متغیری است که به صورت سالیانه مشخص می شود که به صورت ماهانه اخذ می گردد.

شرایط اخذ اعتبار در بورس

برخی شرایط برای دریافت اعتبار در میان همه کارگزاری‌ها مشترک است و طبق دستورالعمل اعتبارات سازمان بورس اعمال می ‌شوند. برخی شرایط نیز با توجه به هدف کارگزاری‌ها، میزان اعتبارسنجی و در نظر گرفتن ریسک تعیین می شوند. این شرایط شامل موارد زیر است:

• برخورداری از دانش کافی جهت سرمایه‌گذاری در بازار بورس اوراق بهادار
• داشتن توانایی مالی برای ارائه تضمین‌های خواسته شده و بازگرداندن اعتبار
• ( اعم از اوراق بهادار مشتری ، چک یا سفته‌ای که به وثیقه می‌گذارد)
• مطالعه دستورالعمل‌های سازمان در خصوص خرید اعتباری
• داشتن تجربه در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه
• امضاء و عقد قرارداد (متن کامل قرارداد)

موارد تعیین کننده میزان اعتبار

• پرتفوی متشکل از سهم‌های بنیادی و ارزشمند
• سابقه معاملات و گردش حساب مناسب (منظور از گردش حساب، خرید و فروش‌های مشتری است)
• ارزش حساب تضمین شده (یکی از مهم ‌ترین مواردی که مورد بررسی قرار می‌گیرد، ارزش تضمین حساب مشتری است)
• ارزش تضمین = 30% ارزش پرتفوی (در بازار اول و دوم بورس تهران)
• به عبارتی هر فرد می‌تواند به اندازه 30% از ارزش پرتفوی خود اعتبار دریافت کند. البته این درصد متغیر است که توسط سازمان بورس تعیین می گردد.
• به عنوان مثال، اگر ارزش پرتفوی یک نفر 70 میلیون ریال باشد، می تواند تا سقف 20 میلیون ریال اعتبار دریافت کند.
• این درصد مربوط به بازارهای اول و دوم بورس است و در بازارهای دیگر متفاوت می‌باشد.

شرکت های بورسی	بازار	میزان سهم	حق تقدم
بورس تهران	اول و دوم	45%	36%
فرابورس ایران	اول و دوم	45%	36%
فرابورس ایران	پایه زرد	23%	18%
فرابورس ایران	پایه نارنجی	14%	10.8%
فرابورس ایران	پایه قرمز	0%	0%
انواع اوراق بدهی و اوراق مشارکت و صکوک	تمامی بازارها	85%	_
صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت	تمامی بازارها	65%	_
سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله	تمامی بازارها	45%	_

بروزرسانی حساب تضمین

حساب تضمین: کارگزار برای عقد قرارداد با هر مشتری اقدام به افتتاح حساب تضمین می ‌نماید. ارزش تضمین مشتری پس از اعمال تعدیلات ثبت می‌ شود. منظور از بروزرسانی حساب تضمین، محاسبه ارزش تعدیل شده آن توسط کارگزار اعتبار دهنده در هر مقطع زمانی می ‌باشد. به بیان دیگر، ارزش سهام مشتری بروزرسانی می ‌شود تا ارزش تضمین از حد وام پایین‌تر نیاید.

ماده 9 (دستورالعمل خرید اعتباری سازمان بورس اوراق بهادار)

طبق این ماده، کارگزار اعتباردهنده موظف است در پایان هر روز کاری، عملیات بروزرسانی حساب تضمین مشتری را بر اساس قیمت‌های پایانی آن انجام دهد.

اخطاریه افزایش سرمایه

کارگزار موظف است ارزش تضمین حساب مشتری را بررسی نماید. در صورتی که حساب مشتری از میزان حداقلی تعریف شده کاهش یابد، اخطاریه افزایش سهم ارسال می ‌شود.

این امر در صورتی اتفاق می افتد که قیمت سهام پرتفوی مشتری در هنگام عقد قرارداد بیشتر باشد، ارزش تضمین هم بر حسب آن محاسبه شده و اعتبار اعطا می‌ شود. در صورتی که پس از گذشت زمان سهام، سهم روند نزولی پیدا کند و مبلغ دریافتی از ارزش تضمین مشتری بیشتر باشد، به مشتری جهت افزایش آن اخطاریه داده می ‌شود.

ماده 12 (اخطاریه کسری حساب تضمین)

پس از دریافت اخطاریه کسری حساب تضمین، مشتری (شخصی که قرارداد خرید اعتباری با کارگزار اعتبار دهنده منعقد نموده است)، موظف است به مدت 72 ساعت، کسری اعلام شده را رفع نماید.

در نحوه وثیقه‌‌گذاری سهام چگونه است‌؟ صورتی که مشتری حساب تضمین خود را افزایش ندهد، کارگزار می ‌تواند با فروش بخشی از اوراق بهادار وثیقه‌ شده، مقداری از بدهی خود را تسویه کند تا اعتبار تخصیص داده شده به مشتری با ارزش حساب تضمین

روش‌ های رفع کسری حساب تضمین به شرح زیر است:

• کاهش مبلغ بدهی از محل واریز وجه نقد توسط مشتری یا فروش اوراق بهادار تحت مالکیت مشتری به واسطه کارگزار اعتبار دهنده، در این روش مشتری حساب خود را شارژ می‌ کند، در غیراینصورت کارگزار اوراق بهادار وی را به فروش می ‌رساند.
• افزایش مانده حساب تضمین از طریق انتخاب کارگزار اعتبار دهنده به عنوان کارگزار ناظر اوراق بهاداری که خصوصیات مندرج در دستورالعمل سازمان را داشته باشد. به بیان ساده‌ تر، مشتری می ‌تواند اوراق بهادار دیگری را به کارگزار اعتبار دهنده خود بدهد. کارگزاری می‌تواند یکی از روش‌های افزایش مانده حساب تضمین مشتری را انتخاب کند.

ماده 13 (عدم اقدام مشتری بعد از دریافت اخطاریه)

در صورتی که مشتری کسری مندرج در اخطاریه و یا بدهی خود را در مهلت مقرر در قرارداد به طور کامل پرداخت ننماید، کارگزار اعتبار دهنده می ‌تواند اقدامات زیر را انجام دهد:

• سهم های تضمین داده شده مشتری را بفروشد و بدهی تجاری مشتری را از آن محل تسویه نماید. انتخاب روش فروش تضمین و تبدیل آن به نقد به اختیار کارگزار اعتبار دهنده است.
• در صورتی که کارگزار نتواند نسبت به فروش، تبدیل به نقد و استفاده از تضمین اقدام نماید، می ‌تواند موضوع را مطابق ماده 36 قانون بازار اوراق بهادار، در مراجع ذیصلاح پیگیری نماید.

مهلت تسویه اعتبار

به طور معمول اعتبارات، سه ماهه، شش ماهه و یک ساله تسویه می ‌شوند. اما قاعده و قانون کلی در این مورد وجود نحوه وثیقه‌‌گذاری سهام چگونه است‌؟ ندارد. کارگزاران متناسب با نحوه معاملات مشتری و عملکرد وی در این مورد تصمیم‌گیری می‌ نمایند.

فریز سهام

همانطور که گفته شد اوراق بهادار مشتری اعتباری به عنوان تضمین تجاری و وثیقه در کارگزاری ها هستند. سرمایه‌گذار تا زمانی که بدهی خود را تسویه نکند، نمی ‌تواند نسبت به تغییر کارگزار ناظر اقدام نماید.

همچنین سهام جدیدی که از طریق اعمال حق تقدم به دست می ‌آید، تضمین‌کننده بدهی تجاری مشتری محسوب می ‌شود، لذا حق تقدم خرید سهام نیز فریز می شود. در نتیجه مشتری نمی ‌تواند نسبت به تغییر کارگزار ناظر این سهام اقدام نماید.

فروش سهام مورد وثیقه

اگر مشتری قصد فروش سهام فریز شده (که به عنوان تضمین بدهی تجاری وی نزد کارگزار فریز شده است) را داشته باشد، کارگزار درخواست فروش او را انجام می‌ دهد. مبلغ بدهی مشتری به کارگزاری از مبلغ فروش سهم کسر می‌ گردد و مابقی آن توسط مشتری قابل برداشت است.

توجه داشته باشید که اگر ارزش تضمین حساب مشتری، سبب تسویه حساب و بدهی او به کارگزاری شود،

کل مبلغ حاصل از فروش سهم توسط مشتری برداشت می ‌شود.

توصیه :

برخی از افرادی که به تازگی وارد بورس شده و از دانش و تجربه‌ی کافی برخوردار نیستند، به امید کسب سود عالی اقدام به خرید اعتبار می‌ نمایند.
به افراد تازه کار در بورس توصیه می ‌کنیم که جوانب احتیاط را رعایت کرده و از خرید اعتباری خودداری نمایند.
در واقع به دلیل ریسک‌های سیاسی و اقتصادی که امروزه در کشور با آنها مواجه هستیم، ممکن است قادر به کسب سود پیش‌بینی شده نباشید، در نتیجه با زیان مواجه می‌ شوید. توجه داشته باشید، بهتر است در مواقعی که مشکلات سیاسی و اقتصادی فراوانی مانند نوسان قیمت نفت در بازارهای جهانی وجود دارد، از خرید اعتباری خودداری نمایید.

دارندگان سهام عدالت بخوانند | چگونه با سهام خودتان وام بگیرید؟ + مبلغ تسهیلات

دریافت تسهیلات سهام عدالت و اعطای کارت اعتباری به مشمولان، از جمله طرح‌های زیرمجموعه آزادسازی سهام عدالت بوده که استفاده از این سهام به عنوان وثیقه برای دریافت وام، امکان‌پذیر است.

دریافت تسهیلات سهام عدالت و اعطای کارت اعتباری به مشمولان، از جمله طرح‌های زیرمجموعه آزادسازی سهام عدالت بوده که استفاده از این سهام به عنوان وثیقه برای دریافت وام، امکان‌پذیر است.

حمد باغستانی با اشاره به رونمایی از فاز اول سامانه توثیق الکترونیک هوشمند ستاره، در مورد اینکه برای اخذ وام چه میزان سهام لازم است، افزود: این موضوع در اختیار بانک بوده و بستگی به بانک دارد. ممکن است بانک برای ارائه وام ۱۰ میلیون تومانی، ۲۰ میلیون تومان وثیقه بخواهد.

وی در مورد مشمولان سهام عدالت نیز توضیح داد: همه مشمولان سهام عدالت می‌توانند از این سهام به عنوان وثیقه استفاده کنند. هم مشمولانی که روش مستقیم را انتخاب کرده و هیچ میزان از سهام خود را نفروخته بودند، هم مشمولانی که روش مستقیم را انتخاب کرده و بخشی از سهام خود را فروختند و هم مشمولانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده بودند. در واقع هر فرد به میزان دارایی خود می‌تواند برای توثیق سهام اقدام کند.

مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) در ادامه در مورد انتقال سهام عدالت متوفیان نیز توضیح داد: سامانه انتقال سهام عدالت متوفیان تا پایان شریورماه راه اندازی شده و وراث این افراد می‌توانند برای انتقال سهام عدالت اقدام کنند.

پیش از اینکه موضوع پرداخت وام اعتباری سهام عدالت مطرح شود، دو بانک ملی و تجارت اقدام به صدور کارت اعتباری سهام عدالت می‌کردند که مبلغ آن، هفت میلیون تومان بود.ضمانت این کارت‌های اعتباری به پشتوانه سهام عدالت و بدون نیاز به ضامن است.متقاضیان دریافت کارت اعتباری با مراجعه به سامانه جامع اطلاع مشتریان بازار سرمایه (سجام) می‌توانند در این سامانه ثبت نام و احراز هویت کنند سپس با مراجعه به نرم افزار بانک ملی ایران در خواست توثیق خودشان را ثبت کنند.

به گفته نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار نیز، هر بانک با توجه به منابعی که در اختیار دارد، می‌تواند به سهامداران وام دهد و سهام آن‌ها را به‌عنوان وثیقه بپذیرد. به همان صورت که اکنون کارت اعتباری سهام عدالت از طریق بانک‌ها به مشمولان این سهام اختصاص پیدا کرده است.

همچنین بر اساس اعلام مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در اواسط اسفندماه سال ۱۴۰۰، سهامداران عدالت، صاحبان ETF و همچنین اوراق بدهی می‌توانند از اولین ماه سال ١۴٠١ اقدام به دریافت وام کنند. بنابراین، صاحبان اوراق بهادار می‌توانند از این طریق و با وثیقه قرار دادن اوراق خود و بدون نیاز به ضمانت دیگری، از شبکه بانکی وام دریافت کنند.

به گفته وی، قرار بر این است که از فروردین ۱۴۰۱ با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، این امکان فراهم شود تا اوراق بهادار، سهام و تمام دارایی‌های مالی در بازار مالی بتوانند پشتوانه و توثیق وام‌های بانک به صورت الکترونیکی قرار گیرند.

شرایط دریافت وام سهام عدالت چیست؟

همه اشخاص حقیقی، از جمله دارندگان سهام عدالت که تاکنون هیچ میزان از سهام خود را نفروخته‌اند و همه سرپرستان خانوار که حداقل یکی از یارانه‌های نقدی یا معیشتی را دریافت می‌کنند، می‌توانند تا سقف هفت میلیون تومان کارت رفاهی دریافت کنند.

سهامداران باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده، مراحل احراز هویت را طی و سپس در بانک ثبت‌نام کنند.

متقاضیان دریافت کارت اعتباری سهام عدالت پس از ثبت‌نام در سجام، باید اقدام به بازگشایی حساب در دو بانک ملی و تجارت کرده و از طریق اپلیکیشن‌های دو بانک (ایوا و زمرد) اقدام به ثبت‌نام کنند.

مبلغ وام، ۵۰ درصد ارزش سهام عدالت افراد است.

همچنین سهامدارانی که متقاضی دریافت کارت اعتباری سهام عدالت هستند، باید پیش از ورود به سامانه بانک حتما تغییر کارگزاری ناظر را در پرتفوی سهام عدالت خود فعال کنند.

شرایط بازپرداخت وام سهام عدالت چیست؟

با توقیف سهام و فروش حتی یک سهم از پرتفوی سهام عدالت توسط اشخاصی که مدیریت مستقیم را انتخاب کرده‌اند، افراد دیگر قادر به دریافت کارت اعتباری نیستند.

اگر سهامداران عدالت بتوانند تا یک ماه مبلغ را به بانک بازگردانند، این مبلغ قرض‌الحسنه خواهد بود. اما اگر از یک ماه عبور کرد و قادر به بازپرداخت وام نبودند، این اعتبار به تسهیلات سه ساله تبدیل خواهد شد.

نرخ سودی که برای کارت‌های اعتباری سهام عدالت در نظر گرفته شده ۱۸درصد است، اما اگر مشمولان تا پایان ماه اول مبلغ کارت را تسویه کنند، هیچ سودی از آنها دریافت نمی‌شود.

چنانچه سهامداران نتوانند به تعهدات خود در قبال بازپرداخت مبالغ کارت‌های اعتباری عمل کنند، سهام عدالت آنها توسط بانک به فروش می‌رسد.

دارندگان سهام عدالت می‌توانند به واسطه ضمانت این سهام وام دریافت کنند. شرایط دریافت و بازپرداخت وام با ضمانت سهام عدالت چگونه است؟

بخشی عمده‌ای از افراد جامعه سهامدار سهام عدالت هستند و اکنون بانک‌ها به واسطه کارت اعتباری سهام عدالت وام می‌دهند.

البته در ماه‌های اخیر بانک‌های ملی و تجارت کارت اعتباری سهام عدالت به مبلغ هفت میلیون به دارندگان سهام عدالت پرداخت می‌کردند.

محسن خدابخش، نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار نیز چند هفته قبل گفت که هر بانک با توجه به منابع خود می‌تواند به سهامداران وام دهد. البته سهام عدالت ضمانت وام است.

از سوی دیگر مجید عشقی، رئیس سازمان بورس نیز زمستان سال گذشته گفته بود که صاحبان ETF و همچنین اوراق بدهی می‌توانند از اولین ماه سال ١۴٠١ اقدام به دریافت وام کنند. قرار بر این بود که از فروردین ۱۴۰۱ با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، این امکان فراهم شود تا اوراق بهادار، سهام و تمام دارایی‌های مالی در بازار مالی بتوانند پشتوانه و توثیق وام‌های بانک به صورت الکترونیکی قرار گیرند.

سهام عدالت چه کسانی را ضمانت می‌کند؟

همه اشخاص حقیقی که سهام عدالت دارند می‌توانند وام سهام عدالت بگیرند. اما به شرط اینکه هیچ بخشی از سهام عدالت خود را نفروخته باشند. حتی اگر افراد یک سهم از سبد سهام خود را فروخته باشند، نمی‌توانند وام سهام عدالت را بگیرند.

متقاضیان دریافت کارت اعتباری سهام عدالت پس از ثبت‌نام در سجام، باید اقدام به بازگشایی حساب در دو بانک ملی و تجارت کرده و از طریق اپلیکیشن‌های دو بانک ایوا و زمرد اقدام به ثبت‌نام نحوه وثیقه‌‌گذاری سهام چگونه است‌؟ کنند.

یارانه شرط دریافت وام

نکته مهم اینجاست که مبلغ وام، ۵۰ درصد ارزش سهام عدالت افراد است. همچنین سهامدارانی که متقاضی دریافت کارت اعتباری سهام عدالت هستند، باید پیش از ورود به سامانه بانک حتما تغییر کارگزاری ناظر را در پرتفوی سهام عدالت خود فعال کنند.

از طرف دیگر باید این افراد مشمول یارانه باشند. یعنی باید یارانه نقدی یا یارانه معیشتی بگیرند. اگر سهامداران عدالت بتوانند تا یک ماه مبلغ را به بانک بازگردانند، این مبلغ قرض‌الحسنه خواهد بود. اما اگر از یک ماه عبور کرد و قادر به بازپرداخت وام نبودند، این اعتبار به تسهیلات سه ساله تبدیل خواهد شد.

نرخ سودی که برای کارت‌های اعتباری سهام عدالت در نظر گرفته شده ۱۸درصد است. اما اگر مشمولان تا پایان ماه اول مبلغ کارت را تسویه کنند، هیچ سودی از آنها دریافت نمی‌شود.

نحوه دریافت کارت اعتباری سهام عدالت

از ابتدای سال ۹۹ و با مطرح شدن بحث آزادسازی سهام عدالت امکان معامله و خرید و فروش فراهم شد و افراد ‌توانستند برای مدیریت سهام خود تصمیم‌گیری کنند. در این میان شرایطی فراهم شد تا سهامدارانی که تا کنون برای فروش هیچ بخشی از سهام عدالت خود اقدام نکرده‌اند، با توثیق سهام خود در بانک، بتوانند کارت اعتباری سهام عدالت دریافت کنند. در ادامه توضیحات کامل را در این زمینه ارائه خواهیم داد.

مراحل دریافت کارت اعتباری سهام عدالت

طرح کارت اعتباری دارندگان سهام عدالت با تصمیم شورای عالی بورس و بانک مرکزی، پس از ماه‌ها فراز و نشیب اخیرا در دستور کار قرار گرفته است و مشمولان آن می‌توانند از طریق این کارت تا سقف ۶۰ درصد ارزش دارای سهام عدالت خود تسهیلات دریافت کنند. هدف از ارائه این تسهیلات با توجه به شرایط بورس، ایجاد انگیزه نگهداری این سهام و کاهش فشار فروش در بازار است.

برای دریافت این تسهیلات که در قالب یک کارت اعتباری به متقاضی پرداخت خواهد شد، در ابتدا باید احراز هویت افراد توسط سامانه سجام انجام شود که این فرآیند به صورت حضوری و غیر حضوری قابل انجام است.

پس از آن با ورود به اپلیکیشن ایوا (سامانه مخصوص بانک ملی) و ثبت اطلاعات خود، مراحل لازم برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت را سپری می‌کنید که این مراحل به شرح زیر است:

وارد کردن کد ملی

وارد کردن کد امنیتی

قبول شرایط اولیه و ابطال تمبر

ثبت کد پیامک‌شده به کاربر (این کد به شماره همراه اعلام‌شده در سامانه سهام عدالت ارسال می‌شود).

تایید اطلاعات کاربر

تایید دو قرارداد مربوطه (درخواست توثیق سهام عدالت و سفارش فروش/ قرارداد مرابحه صدور نشان اعتباری نشان)

وارد کردن کد امنیتی

برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت، لازم است به این موارد توجه کنید:

کاربر باید در ابتدا امضا دیجیتال (در منوی گواهی امضاء) خود را تعریف کند.

این سرویس مربوط به کاربرانی است که سهام عدالت دارند و حساب آن‌ها در بانک ملی ایران است. در این حالت، کاربر سهام عدالت خود را وثیقه قرار می‌دهد و به کمک آن می‌تواند با توجه به ارزش روز سهام، مبلغی وام به صورت کارت اعتباری دریافت کند.

کارت اعتباری دریافتی در فروشگاه‌های وین مارکت، افق کوروش و رفاه قابل مصرف است.

برای استفاده از این سرویس باید اطلاعات هویتی صاحب کارت (حساب) بانک مبدا با مالک سیم کارت یکسان باشد.

در منوی گزارشات کاربر می‌تواند گردش کارت اعتباری مختص این وام را مشاهده کند.

پس از تکمیل فرآیند ثبت اطلاعات در این سامانه، کارت اعتباری دیجیتالی ظرف مدت دو تا سه روز صادر می‌شود و پس از آن دارندگان کارت می‌توانند با مراجعه به فروشگاه‌های نامبرده با اسکن بارکد فروشگاه و تعیین مبلغ با کارت اعتباری، خرید خود را انجام دهند.

زمان بازپرداخت اقساط تسهیلات سهام ‌عدالت نیز سه سال است و در صورتی که متقاضیان طی یک ماه، اقساط تسهیلات دریافت شده را بازپرداخت کنند، سود به آن تعلق نخواهد گرفت. در صورت عدم‌ بازگشت پول پس از گذشت یک ماه، بازپرداخت تسهیلات سه ساله در نظر گرفته می‌شود و کارمزد آن متفاوت است.

نکته: سهامدارانی که وام ۱۰میلیون تومانی دریافت می‌کنند ۳۶۲ هزار تومان و کسانی که وام ۵ میلیون تومانی می‌گیرند باید ۱۸۱ هزار تومان بابت قسط پرداخت ‌کنند.

نحوه دریافت وام با سهام عدالت در سامانه ستاره

یکی از معضل‌های دریافت وام در کشور این بوده است که افرادی که دارای ملک نبودند، نمی‌توانستند با به وثیقه گذاشتن دارایی‌های منقول خود مثل طلا، سهام و… اقدام به دریافت وام کنند. اما اخیرا سامانه جدید ستاره راه‌اندازی شده است که بر اساس آن دارندگان سهام عدالت نیز می‌توانند بنا به شرایطی وام دریافت کنند. در اواسط دهه 1380، زمانی که آقای احمدی‌نژاد ریاست جمهوری را بر عهده داشت، طرح سهام عدالت اجرایی شد. بر اساس این طرح، سهام دولت در 49 شرکت بورسی به طبقه‌ی کم‌درآمد فروخته شد. اخیرا و پس از حدود 15 سال از اجرایی شدن این طرح، سومین دوره‌ی پرداخت سود به دارندگان سهام عدالت انجام شد. درحال حاضر نیز دارندگان سهام عدالت می‌توانند با وثیقه‌گذاری سهام خود، از برخی از بانک‌ها وام دریافت کنند. در ادامه شرایط و ویژگی‌های این طرح را بررسی خواهیم کرد.

مزایای دریافت وام با توثیق سهام

دارندگان سهام عدالت از این پس می‌توانند با توجه به شرایطی خاص و با توثیق سهام خود، از تاریخ 5 مرداد سال 1401 وام دریافت کنند. به زبان ساده دارایی سهام عدالت قرار است به عنوان جایگزین سند ملک برای گرفتن وام به کار گرفته شود که البته شرایطی دارد که در ادامه بررسی خواهیم کرد. بر اساس گفته‌ی محسن خدابخش، عضو هیئت مدیره سازمان بورس، با گذشت چند روز از اجرایی شدن این طرح، حدود 350 هزار نفر با استفاده از توثیق سهام عدالت وام دریافت کرده‌اند. محسن خدابخش نکول (ناکامی در پرداخت) و عقب افتادگی این وام‌ها را صفر دانست، در نتیجه هر شخصی که دارای سهام عدالت باشد می‌تواند در صورت واجد شرایط بودن، این وام را دریافت کند.

از طرف دیگر سهام عدالت یک سرمایه‌گذاری مناسب است که ممکن است برخی از دارندگان آن به دلیل نیاز مالی، تصمیم به فروش دارایی خود بگیرند، اما با اجرایی شدن طرح دریافت وام با توثیق سهام، این افراد می‌توانند بدون فروش سهام خود، مبلغی را به صورت وام دریافت کنند. توجه داشته باشید که علی‌رغم ارزنده بودن نمادهای سهام عدالت، در زمان نگارش این مطلب، قیمت اکثر سهام و ارزش سهام عدالت به طور کلی نسبت به سال 99 نحوه وثیقه‌‌گذاری سهام چگونه است‌؟ بسیار افت کرده است. به همین دلیل این طرح برای افرادی که دارای سهام عدالت هستند، به ارزندگی آن آگاه هستند و قصد فروش آن را نداشته‌ اما نیاز مبرم به پول دارند، بسیار کاربردی خواهد بود.

شرایط دریافت وام در سامانه ستاره از طریق سهام عدالت

• شخصی که درخواست وام سهام عدالت را دارد، نباید هیچ بخش از سهام خود را فروخته باشد. این مورد برای متقاضیانی است که روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده بودند و بنابراین توانایی آن را داشتند که در هر زمانی، با تصمیم خود اقدام به فروش سهام عدالت خود کنند.
• سهام عدالت متقاضی نباید توقیف شده باشد.
• سرپرست خانوار خانواده‌ی متقاضی درخواست دریافت وام، باید یارانه‌بگیر باشد.
• افرادی که در خواست وام سهام عدالت را دارند باید حتما پیش از این در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شده باشند. در صورتی که متقاضی این مراحل را طی نکرده باشد بهتر است پیش از اقدام برای دریافت وام، در این سامانه (سجام) ثبت‌نام کرده و احراز هویت شود.

ویژگی‌ های وام سهام عدالت

• متقاضیان واجد شرایط دریافت وام سهام عدالت، می‌توانند 50 درصد ارزش روز پورتفوی خود را به عنوان وام دریافت کنند. در زمان نگارش این مقاله ارزش تقریبی سهام عدالت 532 هزار تومانی معادل 14 میلیون تومان و ارزش سهام عدالت یک میلیون تومانی معادل 28 میلیون تومان است، بنابراین وام دریافتی برای دارندگان سهام عدالت 532 میلیون تومانی مبلغ 7 میلیون تومان است و دارندگان سهام عدالت یک میلیون تومانی، می‌توانند تا سقف 14 میلیون تومان را به عنوان وام دریافت کنند. البته گفته می‌شود که برخی از بانک‌ها، وام‌های خود در مبالغ 2 الی 10 میلیون تومان به متقاضیان اعطا می‌کنند.
• تا به امروز تنها امکان دریافت وام سهام عدالت از سه بانک ملی، رسالت و مهر ایران برای متقاضیان وجود دارد اما در آینده، دیگر بانک‌ها نیز به این طرح اضافه خواهند شد.
• وام سهام عدالت به صورت نقدی پرداخت نمی‌شود، درواقع دریافت‌کنندگان این وام به یک کارت اعتباری دسترسی خواهند داشت که می‌توانند از آن در فروشگاه‌های طرف قرارداد این سه بانک یعنی افق کوروش، رفاه، وین مارکت و همچنین پذیرندگان دستگاه پوز سداد که دارای QR Code هستند، استفاده کنند.
• در حال حاضر که این طرح، جدید به حساب می‌آید تنها امکان به وثیقه گذاشتن سهام برای متقاضیان وجود دارد اما گفته شده است که قرار است در آینده متقاضیان بتوانند با به وصیقه گذاشتن طلا و دیگر دارایی‌های منقول نیز بتوانند وام دریافت کنند.

مراحل وثیقه گذاری در سامانه ستاره

• ثبت‌نام در سامانه ستاره
• ثبت‌نام و احراز هویت در سامانه سجام (در صورتی که پیش از این در این سامانه ثبت‌نام و احراز هویت نشده باشید)
• درخواست توثیق سهام (برای این کار می‌توانید به صورت حضوری به بانکی که از این طرح پشتیبانی می‌کند مراجعه کنید و یا با ورود به سامانه اینترنتی و یا اپلیکیشن بانک این مرحله را انجام دهید)
• در این مرحله بانک، از سامانه وثیقه‌گذاری ستاره استعلام می‌گیرد و به این ترتیب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، بانک را از میزان سهام قابل وثیقه متقاضی مطلع می‌کند.
• متقاضی می‌تواند نمادها و سهامی که امکان وثیقه‌گذاری آنها وجود دارد را از طریق سامانه یا اپلیکیشن بانک مشاهده کند و تصمیم بگیرد که کدام سهام را به عنوان وثیقه انتخاب کند و درخواست خود را ثبت کند.

توجه داشته باشید که سامانه ستاره هنوز به طور کامل راه‌اندازی نشده است و در حال حاضر امکان دریافت وام طریق اپلیکیشن بانک و یا مراجعه حضوری به بانک امکان‌پدیر است.

شرایط دریافت وام از بانک ملی

همان‌طور که پیش از این نیز گفته شد، تا به امروز بانک ملی یکی از سه بانکی بوده است که به متقاضایان امکان دریافت وام سهام عدالت را داده است. در ادامه شرایط دریافت وام سهام عدالت از بانک ملی را بیان خواهیم کرد:

• متقاضی حتما باید در بانک ملی حساب بانکی داشته باشد و یا باید پیش از درخواست وام اقدام به افتتاح حساب کند.
• متقاضیانی که روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده بودند باید بانک ملی را به عنوان کارگزار خود انتخاب کنند.
• دریافت این وام به صورت غیرحضوری انجام می‌شود و متقاضیان باید حتما یکی از اپلیکیشن‌های بانکی “ایوا” (اپلیکیشن مخصوص بانک ملی)، “شصت” و یا “بله” را داشته باشند.
• مثل دیگر روش‌ها، وام دریافتی از طریق بانک ملی به صورت نقد نیست و استفاده از مبلغ اعتباری آن تنها در فروشگاه‌های طرف قرارداد این بانک، ممکن است.
• سقف وام پرداختی بانک ملی 10 میلیون تومان است.

سخن پایانی

بسیاری از افرادی که دارای ملک نیستند برای دریافت وام با مشکل مواجه بودند همچنین برخی از دارندگان سهام عدالت مجبور بودند به دلیل نیاز مالی، برخلاف میل باطنی خود، سهام عدالت را که در این روزها نیمی از ارزش خود را نسبت به سال 99 از دست داده است با قیمت بسیار پایین به فروش برسانند. به همین دلیل و با وجود شرایط بد اقتصادی تصمیم به راه‌اندازی سامانه ستاره گرفته شد که بر اساس آن دارندگان سهام عدالت بتوانند نیمی از مبلغ سهام عدالت خود را به صورت وام دریافت کنند. در این مقاله سعی کردیم شرایط موردنیاز و ویژگی‌های این وام را بررسی کنیم.

سوالات متداول

۱- میزان اعتبار پرداختی در طرح دریافت وام سهام عدالت با وثیقه سهام چقدر است؟

در این طرح دارندگان سهام عدالت 532 هزارتومانی مبلغ 7 میلیون تومان و دارندگان سهام عدالت یک میلیون تومانی، تا سقف 14 میلیون تومان دریافت می‌کنند.

۲- امکان دریافت وام سهام عدالت از کدام بانک‌ها وجود دارد؟

امکان دریافت وام سهام عدالت از سه بانک ملی، رسالت و مهر ایران برای متقاضیان وجود دارد. البته در آینده بر تعداد بانک‌ها افزوده خواهد شد.

۳- آیا مبلغ تعیین شده به صورت نقد قابل برداشت است؟

خیر، مبلغ تعیین شده در یک کارت اعتباری قرار می‌گیرد که قابل استفاده در فروشگاه‌های طرف قرارداد این سه بانک یعنی افق کوروش، رفاه، وین‌مارکت و همچنین پذیرندگان نحوه وثیقه‌‌گذاری سهام چگونه است‌؟ دستگاه پوز سداد که دارای QR Code هستند، است.

فروش استقراضی

یکی از اصولی که در سرمایه گذاری در بورس باید مدنظر قرار داد، فروش استقراضی است. مبنای استقراض، مبلغی است که وام دهنده مایل است به یک شرکت وام دهد، براساس ارزش وثیقه ای که شرکت متعهد می شود. پایه وام به طور معمول با روشی معروف به "حاشیه" تعیین می شود که در آن وام دهنده عامل تخفیف را تعیین می کند، سپس در ارزش وثیقه مورد نظر ضرب می شود. رقم عددی حاصل نشان دهنده میزان پولی است که وام دهنده به شرکت وام خواهد داد.

درک مبانی وام

دارایی های مختلفی ممکن است به عنوان وثیقه از جمله حساب های دریافتنی، موجودی کالا و تجهیزات مورد استفاده قرار گیرد. اگر شرکتی برای وام گرفتن به یک وام دهنده نزدیک شود ، وام دهنده نقاط قوت و ضعف شرکت وام گیرنده را ارزیابی خواهد کرد. بر اساس ریسک درک شده شرکت وام دهنده با وام گرفتن پول به این شرکت مرتبط است، سپس یک فاکتور تخفیف تعیین می شود، مثلا 85٪. بر اساس این سناریو، اگر وام گیرنده مبلغ 100000 دلار وثیقه ارائه دهد، حداكثر مبلغ نقدی كه وام دهنده به شركت می دهد 85٪ 100،000 $ است كه برابر با 85،000 $ است.مبنای استقراض، مبلغ پولی است که وام دهنده می خواهد بر اساس ارزش وثیقه ای که شرکت ارائه می دهد، به او وام دهد.

فروش استقراضی چیست؟

حال که با مبانی استقراض آشنا شدید بد نیست بدانید که روند بازار سهام به‌گونه‌ای طی می شود که معمولا یک سرمایه‌گذار، سهام یا دارایی مالی دیگری را می خرد و با گذشت زمان وقتی که قیمت آن افزایش یافت، آن را می‌فروشد و از این طریق سود به‌دست می‌آورد. اما نحوه وثیقه‌‌گذاری سهام چگونه است‌؟ راه دیگری هم وجود دارد که می شود هنگام اُفت شاخص‌های بازار از آن استفاده کرد، این که بیائیم و از سقوط ارزش یک سهام به سود دست پیدا کنیم. که برای رسیدن به سوددهی باید از یک ابزاری که به این منظور به‌کار می‌رود استفاده کنیم، که به آن فروش استقراضی (Short selling) می گویند. برای آشنایی بیشتر با مفهوم فروش استقراضی، می توانید از مقالات موجود در بخش آموزش کامل سرمایه گذاری در بورس وب سایت ما استفاده کنید.

برای شروع یک معامله پر مخاطره آماده اید؟

معرفی معامله ی پر خطر این قسمت از آموزش های استاد علیرضا محرابی تعلق می گیرد به فروش استقراضی!
حال چرا به آن معامله پر خطر می گویند؟ چون این معامله دقیقا خلاف جهت بازار عمل می کند و به یک زماندهی دقیق و حرفه ای احتیاج دارد.

سوال بعدی که پیش می آید این که به چه صورت می توانیم از این ابزار استفاده کنیم؟

برای استفاده از این ابزار در وهله اول باید با تقریب بالایی، سقوط ارزش سهام در آینده را حدس بزنید! در واقع باید پیش بینی کنید!

از افت قیمت سهام مطمئنید؟

تقریبا؟ نه! باید مطمئن باشید که قیمت سهامی که قصد فروش استقراضی آن را دارید در آینده با افت دست و پنجه نرم می کند و در دام ضرر می افتد! اما خب از آن جایی که قیمت سهام معمولا کمال گراست و رو به بالا گرایش دارد و در طول زمان افزایش پیدا می کند، برای فروش استقراضی می بایست زمان بندی دقیق بازار را در دست داشته باشید و قطعا همین موضوع کمی دشوار است!

چراغ علم استقراضی روشن است! می توانید مسیر را در آن بهتر ببینید!

برای روشن شدن موضوع تصور کنید که عملکرد یک شرکت را بررسی کرده اید و نهایتا به این نتیجه رسیده اید که فروش محصولات یا خدمات این شرکت با مشکلاتی مواجه است.

داستان جایی جالب می شود که شما قصد داشته باشید برای مثال چند سهم از این شرکت را به صورت استقراضی بفروشید، در این پروسه، کارگزار شما شروع به قرض گرفتن آن چند سهم از صاحب آن می کند یا اگر خود کارگزار سهمی داشته باشد به شما قرض می دهد! و کارمزد را که دریافت کرد سهام را به شما قرض می دهد!

تکلیف سهام استقراضی چه می شود؟ به سهامدار اصلی باز می گردد؟

پاسخ این سوال را آقای کارگزاری می دهد که مسئول این دسته از سوال ها است، کارگزار این اطمینان را به صاحب اصلی سهام می دهد که در آینده نه چندان دور سهام او را پس خواهد داد.

حال کاری که شما می کنید چیست؟

شما بلافاصله بعد از قرض گرفتن سهام باید آن را به قیمت فعلی بازار به فروش برسانید.
اگر تحلیل شما درست عمل کند و در آینده با سقوط سهام رو به رو شوید، می توانید دوباره آن سهام را وقتی که قیمت آن کاهش یافت بخرید و سهام قرضی را به کارگزار خود تحویل دهید! اما برای انتخاب بهترین سرمایه گذاری در بورس می توانید از دیگر مقالات موجود در وب سایت استفاده کنید تا اطلاعات کامل تری در این زمینه داشته باشید.