آشنایی با وظایف کارگزار بورس

دستورالعمل وظایف و اختیارات بورس کالا درخصوص کارگزاری‌های عضو اصلاح شد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ هیات مدیره سازمان بورس درجهت اجرای مفاد بند 6 مادة (1) و مادة (35) قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه 1384 و به منظور تعیین وظایف و اختیارات شرکت بورس کالای ایران در خصوص کارگزاری‌های عضو خود ، دستورالعمل فوق را اصلاح و ابلاغ کرد.
در این دستورالعمل آمده است : ظرف هفت روز کاری پس از پایان مهلتی که برای کارگزاران به منظور ارسال آخرین گزارش­های مربوط به هر ماه تعیین شده است، بورس فرم کنترل مدارک ماهانة کارگزاری‌ را برای هر کارگزاری تکمیل می‌نماید و درصورت مشاهده هرگونه نقص، موضوع را ظرف سه روزکاری کتباً به کارگزاری مربوطه اطلاع ‌دهد. وجود هر گونه نقص در گزارش‌های مذکور براساس این فرم، به منزلة عدم دریافت گزارش توسط بورس است.
درصورتی‌که گزارش‌های ماهانة دریافتی دارای نقص نباشد، بورس حداکثر ظرف 20 روز پس از دریافت این گزارش‌ها، فرم بررسی ماهانه کارگزاری‌ها را برای هر کارگزاری،تکمیل و در صورتی‌که پاسخ به هر یک از سؤالات فرم مذکور نشان دهندۀ نقض مقررات توسط کارگزاری باشد، توضیح کارگزاری را ظرف هفت روز پس از اتمام مهلت تکمیل این فرم، دریافت و در صورت قانع‌کننده نبودن توضیحات کارگزاری، ظرف سه روزکاری بعد به همراه نظرات خود به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاری‌ها و مدیریت نظارت بر کارگزاران سازمان بورس ارسال می‌‌نماید. عدم دریافت یا عدم ارائه توضیحات کارگزاری مانع از ارسال این گزارش به مرجع مذکور نخواهد بود.
سازمان بورس قبل از آغاز هر سال، برنامۀ رسیدگی سالانه بورس را تهیه و به آن شرکت­ اطلاع می‌دهد. بورس می­تواند نظرات اصلاحی خود را در مورد این برنامه به سبا ارائه نماید، تا در صورت تأیید سبا، برنامۀ رسیدگی مطابق آن اصلاح گردد. نظرات اصلاحی قبل از تأیید و ابلاغ سبا، لازم­الاجرا نبوده و بورس باید مطابق برنامۀ رسیدگی که توسط سبا ابلاغ شده است، رسیدگی­ های خود را انجام دهد.
در عین حال، بورس کالا در هر بازدید از دفاتر مرکزی و شعب و نمایندگی‌های کارگزاری‌ها که در برنامۀ سالانه رسیدگی آشنایی با وظایف کارگزار بورس پیش‌بینی شده است، فرم گزارش بازدید از کارگزاری راحداکثر ظرف مهلت دو روز کاری پس از تاریخ بازدید، تکمیل می‌نماید. درصورتی‌که پاسخ به هریک از سؤالات مطرح شده در این فرم نشان دهندۀ نقض مقررات توسط کارگزاری باشد، بورس باید توضیحات کارگزاری مربوطه را ظرف یک هفته از تاریخ تکمیل این فرم دریافت و در صورت قانع‌کننده نبودن این توضیحات به همراه نظرات بورس ظرف مدت یک هفته از اتمام این مهلت به مرجع رسیدگی‌ به تخلفات کارگزاری‌ها و مدیریت نظارت بر کارگزاران سازمان بورس ارسال نماید. عدم دریافت یا عدم ارائه توضیحات کارگزاری مانع از ارسال این گزارش به مراجع مذکور نخواهد بود.
همچنین بورس کالا حداکثر 20 روز پس از دریافت صورت‌های مالی کارگزاری‌ که مصوب مجمع عمومی است، فرم بررسی سالانه کارگزاری‌ها را براساس صورت‌های مالی حسابرسی شده و سایر گزارش‌ها و مدارک دریافتی، برای هر کارگزاری تکمیل می‌نماید و گزارش فعالیت هیات مدیره، حسابرس و بازرس قانونی آن کارگزاری را مورد بررسی قرار می‌دهد.
در صورتی که جواب هر یک از سؤالات مذکور در این فرم نشان دهندۀ نقض مقررات توسط کارگزاری باشد یا کارگزاری براساس گزارش حسابرس و بازرس قانونی از قوانین و مقررات تخلف نموده باشد، بورس ظرف هفت روز پس از پایان این مهلت توضیح کارگزاری را در خصوص هر یک از موارد، دریافت و در صورت قانع‌کننده نبودن توضیحات، به همراه نظرات خود حداکثر ظرف دو روزکاری بعد به مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاری‌ها و مدیریت نظارت بر کارگزاران سازمان بورس ارسال می‌نماید.
بر اساس این دستورالعمل، به منظور تقویت سیستم نظارتی و کنترل داخلی، کلیۀ بازدیدها باید توسط حداقل دو کارشناس صورت گیرد و کلیۀ فرم­های موضوع این دستورالعمل و سایر گزارش­های مربوط به رسیدگی­ها و بازدیدهای انجام شده توسط بورس ، باید توسط یک کارشناس تهیه و توسط کارشناس دیگر بررسی و تأیید شود.
بورس کالا هر ماه گزارشی از وضعیت کارگزاران فعال و غیر فعال، شعبه های آن‌ها، معامله­ گران ایستگاه های معاملاتی، تعداد مشتریان برخط و الکترونیکی هر کارگزاری به تفکیک و حجم معاملات آنها، مجوزهای فعالیت اخذ شده یا تمدید شده و همچنین تاریخ اعتبار و اتمام کلیۀ مجوزهای فعالیت کارگزاران را حداکثر تا پانزدهم ماه بعد و همچنین هر سه ماه گزارشی از بررسی­ ها و بازرسی­ های انجام شده از شرکت­های کارگزاری و دفاتر، شعبه و نمایندگی­ های آن‌ها را تا پایان ماه بعد تهیه و به سازمان بورس ارسال می‌ کند.
انتهای پیام/

ناظر بازار بورس کیست؟ آشنایی با وظایف و راه های تماس با ناظر بورس

پیام ناظر بازار بورس چیست؟ در این مقاله قصد داریم درباره وظایف ناظر بازار بورس صحبت کنیم و روش های ارتباط و تماس با ناظر را به شما عزیزان توضیح دهیم، همراه داتیس نتورک باشید.

ناظر بازار بورس کیست؟

ناظر بازار با بررسی و رصد مداوم شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران، امنیت سرمایه گذاری را برای فعالین بازار رقم میزند.

شاید اسم ناظر بازار هم تا حالا به گوش شما نرسید باشد. بنابراین اگر سهامدار جدید و تازه وارد هستید که به تازگی پا به عرصه بازار بورس و اوراق بهادار نموده اید، می بایست ناظر بازار آشنایی با وظایف کارگزار بورس را شناخت و از فعالیت های وی در بورس آشنایی داشت.

یکی از وظایف ناظر بازار این است که اطلاعات بااهمیت شرکت های بورسی و فرابورسی اعم از گزارشات و آمار تولید و فروش، صورت‌های مالی فصلی، شفاف سازی‌های قیمتی، آگهی‌های مجامع شرکت‌ها و… را به سهامداران آن شرکت اطلاع دهد.

ناظر بازار این اطلاعات را در قالب پیامی به نام پیام ناظر بازار در اختیار سهامداران قرار می دهد.

ناظر بازار بورس چه نقشی در معاملات ایفا می کند؟

کلیه اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس ایران، از طریق سامانه کدال به اطلاع سهامداران می رسد. سازمان بورس به عنوان نهاد نظارتی بر صحت و درستی این اطلاعات نظارت دارد و در صورتی که اطلاعات منتشر شده با اطلاعات واقعی مغایرت داشته باشد، با شرکت مربوطه برخورد کرده و نماد شرکت را متوقف می کند و تا زمانی که شفاف سازی صورت نگیرد اجازه معامله به سهم را نمی دهد.

وظایف ناظر بازار:

• بعد از انتشار اطلاعات با اهمیت نماد مربوطه را متوقف می کند.
• پس از منتشر شدن اطلاعات مربوط به شرکت زمان بازگشایی سهم را اعلام می کند.
• ناظر بازار این اطلاعات را در قالب پیامی به نام پیام ناظر بازار در اختیار سهامداران قرار می دهد.

به طور کلی اطلاع رسانی در بورس از طریق پیغام های ناظر بازار به گوش سهامداران می رسد.

اطلاع رسانی در خصوص توقف سهم، بازگشایی سهم، ساعت بازگشایی، نوع بازگشایی که می تواد به صورت حراج پیوسته و ناپیوسته باشد، دلیل توقف سهم و غیره از طریق پیام ناظر بازار به سهامداران منتقل می شود.

به عنوان مثال شرکتی که قرار است به دلیل تشکیل مجمع سالیانه، نماد آن متوقف گردد، ناظر بازار طی اطلاعیه به تمام فعالین اعلام می دارد که نماد شرکت مذبور در پایان روز معاملاتی به دلیل تشکیل مجمع سالیانه متوقف می گردد.

در زمانی که شرکت بعد از شفاف سازی و رفع ابهام آماده بازگشایی می شود، ناظر بازار با اطلاعیه ای مانند، نماد شرکت با توجه به برگزاری مجمع فوق العاده جهت تصمیم گیری برای افزایش سرمایه در روز معاملاتی جاری آماده بازگشایی می گردد، سهامداران آن شرکت را از بازگشایی سهم مطلع می سازد.

تاریخچه پیدایش ناظر بازار بورس

طبق قانون سال ۱۳۴۶، سازمان کارگزاران بورس، وظیفه گرداندن امور مربوط به بازار بورس را بر عهده داشت.

بعد از آن در سال ۱۳۸۴ قوانینی تصویب شد که عملیات نظارت از اجرا جدا شد و سازمان بورس اوراق بهادار رسما به عنوان ناظر بازار شروع به کار کرد و وظیفه نظارت بازار را بر عهده گرفت.

جزییات صدور کد سهامداری خارجی اعلام شد

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه جزییات صدور کد سهامداری خارجی برای افراد حقیقی و حقوقی را اعلام کرد.

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سهامی عام) براساس قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماه ۱۳۸۴، با هدف انجام امور پیش و پس از معاملات بازار‌های بورس یا خارج از بورس تشکیل شده است.

این وظایف و مسئولیت‌ها اموری همچون ثبت و سپرده گذاری، نگهداری و انتقال اوراق بهادار، پایاپای و تسویه معاملات انجام شده در بازار سرمایه را شامل می‌شود. یکی از این مسئولیت ها، انجام فرایند شناسایی مشتریان (KYC) و صدور کد معاملاتی برای سرمایه گذاران است.

در سال‌های اخیر که بازار سرمایه ایران به عنوان بازاری نظام‌مند و سودآور توانسته است توجه سرمایه گذاران زیادی را در داخل و خارج از مرز‌های کشور به خود جذب نماید، شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) نیز به عنوان یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه ایران همواره در تلاش بوده است تا فرآیند ورود و سرمایه گذاری سهامداران در بازار سرمایه ایران را تسهیل نماید؛ در این راستا راهنمای پیش رو، جهت آشنایی اشخاص خارجی فارسی زبان در خصوص دریافت کد معاملاتی تهیه شده است.

واژگان کلیدی

سرمایه گذار: شخصی که کد معاملاتی دریافت کرده و اقدام به خرید اوراق بهادار می‌نمایند.

سهامدار: شخصی که مالک کسری از کل شرکت است و در ریسک سود یا زیان پیش روی شرکت سهیم است. سهامدار در تمامی درآمد‌ها و دارایی‌های شرکت سهیم است، اما سود سهام او تنها پس از پرداخت سایر بدهی‌ها پرداخت می‌شود و در صورت انحلال شرکت نیز سهم او از محل باقیمانده دارایی شرکت پرداخت می‌شود. مسئولیت سهامداران محدود است و تنها به اندازه میزان سهامی است که در اختیار دارند.

کد معاملاتی: شناسه (مشتری) جهت انجام معامله اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران، آشنایی با وظایف کارگزار بورس فرابورس ایران، بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران است.

کارگزار: شخص حقوقی است که پس از اخذ مجوز‌های لازم، اوراق بهادار قابل معامله را برای دیگران و به حساب آن‌ها معامله می‌نماید.

کارگزار ناظر: در سامانه معاملات بازار بورس اوراق بهادار، دارایی سهامداران در هر یک از نماد‌های معاملاتی زیر نظر یک کارگزار قرار خواهد گرفت که به آن کارگزار ناظر گفته می‌شود و از آن پس سهامداران می‌توانند دارایی سهام خود را در هر نماد معاملاتی صرفاً از طریق کارگزار ناظر خود در آن نماد معاملاتی به فروش برسانند.

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه: یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه است که کلیه امور پیش آشنایی با وظایف کارگزار بورس و پس از معاملات شامل امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال مالکیت اوراق بهادار، پایاپای و تسویه وجوه را انجام می‌دهد.

اوراق بهادار: هر نوع اوراق یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک عین و یا منفعت آن باشد.

اخذ کد معاملاتی

کد معاملاتی چیست؟

برای ورود به بازار سرمایه ایران و معامله اوراق بهادار، داشتن کد معاملاتی الزامی است. کد‌های معاملاتی یکتا هستند و تاریخ انقضا ندارند هرچند در صورتی که شخص بیش از ۲ سال با کد معاملاتی خود معامله (خرید یا فروش) نکند و ارزش سهامش بیش از ۵۰ میلیون تومان باشد، کد معاملاتی شخص ممنوع از فروش می‌شود که در این حالت شخص با کد معاملاتی خود، امکان خرید اوراق بهادار را داشته، اما امکان فروش آن را نخواهد داشت که برای برطرف نمودن این مشکل باید درخواست رفع ممنوع المعامله نوع S را اعلام کند تا بتواند بار دیگر از همان کد معاملاتی برای خرید و فروش در بازار سرمایه ایران بهره گیرد.

ساختار کد معاملاتی چگونه است؟

ساختار کد معاملاتی افراد حقیقی از ترکیب سه حرف و ۵ رقم تصادفی تشکیل می‌شود و برای اشخاص حقیقی و حقوقی تفاوتی ندارد.

چگونه کد معاملاتی دریافت کنیم؟

اشخاص حقیقی خارجی

۱. حضور شخص در کارگزاری

۲. ارائه مدارک هویتی، کپی تمام صفحات دارای اطلاعات هویتی مدارک و حساب بانکی نزد یکی از بانک‌های ایرانی به کارگزاری

۳. تکمیل فرم آشنایی با وظایف کارگزار بورس شناسایی مشتریان (ضوابط اعطای مجوز، موجود در وب سایت فارسی) و تقاضانامه مجوز انجام معامله

۴. تکمیل فرم‌های قرارداد کارگزاری

مدارک شناسایی معتبر اتباع و مهاجرین خارجی شامل موارد ذیل است:

۱. مدرک آمایش صادره توسط وزارت کشور مشروط به معتبر بودن آن شامل:» کارت اقامت موقت اتباع خارجی (آمایش «Amayaeh ۱۵» برای اتباع کشور افغانستان)» کارت اقامت موقت اتباع خارجی – هویت ۱۴ (برای اتباع کشور عراق و برخی اقشار افغان)

۲. گذرنامه با رویداد یا پروانه اقامت معتبر

۳. دفترچه اقامت صادره از سوی ناجا به شرط دارا بودن مجوز اقامت معتبر (مجوز اقامت دارندگان دفترچه مزبور به صورت سالیانه تمدید و در دفترچه اقامت درج می‌شود)

۴. دفترچه اقامت ویژه صادره از سوی ناجا به شرط دارا بودن مجوز اقامت معتبر (مجوز اقامت دارندگان دفترچه مزبور به صورت ۳، ۵ و ۱۰ ساله صادر و یا تمدید می‌شود)

۵. دفترچه پناهندگی صادره از سوی ناجا به شرط دارا بودن اعتبار (اعتبار دفترچه مزبور هر ۳ ماه تمدید می‌شود)

اشخاص حقوقی خارجی (دارای دفتر، نمایندگی یا شعبه در ایران)

۱. حضور نماینده یا وکیل قانونی در کارگزاری و احراز هویت توسط کارگزاری

۲. ارائه مدارک شامل روزنامه رسمی (ثبت شده در ایران) و یک حساب بانکی نزد یکی از بانک‌های ایرانی

۳. تکمیل فرم شناسایی مشتریان (ضوابط اعطای مجوز، موجود در وب سایت فارسی) و تقاضانامه مجوز انجام معامله

۴. تکمیل فرم‌های قرارداد کارگزاری

اشخاص حقوقی خارجی (فاقد دفتر، نمایندگی یا شعبه در ایران)

۱. حضور نماینده یا وکیل قانونی در کارگزاری و احراز هویت توسط کارگزاری

۲. ارائه مدارک شامل روزنامه رسمی یا لایسنس به زبان انگلیسی (هرچند طبق دستورالعمل، مدارک ترجمه شده به زبان فارسی نیز مورد پذیرش می‌باشند، اما لازم است که نام شرکت به زبان انگلیسی ارائه شود و همچنین سامانه کد فراگیر، درحال حاضر تنها مدارکی که به زبان انگلیسی هستند را می‌پذیرد یعنی درصورتی که شخص دارای کد فراگیر نباشد، تنها می‌تواند مدارک را به زبان انگلیسی ارائه کند) و یک حساب بانکی نزد یکی از بانک‌های ایرانی

نکته: لایسنس باید شامل این اطلاعات باشد: (نام، شماره و تاریخ ثبت، آدرس و شماره تماس)

۳. تکمیل فرم‌های شناسایی مشتریان (ضوابط اعطای مجوز، موجود در وب سایت فارسی) و تقاضانامه مجوز انجام معامله

۴. تکمیل فرم‌های قرارداد کارگزاری

کپی برابر اصل شده کلیه این مدارک و فرم‌ها از طریق اتوماسیون اداری به همراه نامه کارگزاری به معاون عملیات شرکت سمات ارسال و در بخش امور عملیات سهامداران، ابتدا اطلاعات ارسال شده و دارا بودن کد فراگیر بررسی می‌شود. سپس در صورتی که شخص دارای کد فراگیر نباشد، مدارک لازم جهت دریافت کد فراگیر به سامانه مربوطه ارسال و در صورت صدور کد فراگیر، کد معاملاتی ایجاد می‌شود. کد معاملاتی صادره از طریق اتوماسیون اداری به کارگزار ارسال کننده تقاضا، اعلام می‌شود و اشخاص خارجی می‌توانند از طریق کارگزار خود، کد معاملاتی را دریافت کنند.

کارگزاری بورس چیست؟

معمولا تازه واردان به بازار بورس ایران، برای پیدا کردن یک کارگزاری بورس مناسب سوالات زیادی دارند و نیاز دارند تا درباره خدمات کارگزاری بیشتر بدانند همین موضوع باعث می شود وقت زیادی از آن ها گرفته شود و با تاخیر فعالیت سرمایه گذاری خود را شروع کنند. این مقاله کمک می کند تا درباره کارگزاری بورس بیشتر بدانید و بتوانید بهترین کارگزاری را انتخاب کنید.

کارگزاری بورس چیست و کارگزار (Broker) در بورس چه کسی است؟

کارگزاری ها حکم وکیل و نماینده تام الاختیار سرمایه گذار برای خرید و فروش سهام هستند و بدون واسطه آنها هیچ کس نمی تواند در تالار بورس خرید و فروش اوراق بهادار و سهام را در بازار سرمایه انجام دهد.

کارگزاران نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس ایفا می کنند. در واقع کارگزاری ها وظیفه پیداکردن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند و عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند.

کارگزاران طی آزمون‌های متعدد و خاصی انتخاب می‌شوند و مجوز تأسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس اوراق بهادار دریافت می‌کنند، بنابراین در کار خود صلاحیت، مهارت و دانش لازم را دارا هستند. با توجه به اینکه کارگزاران با وکالت از سوی مشتری اقدام به معامله به نفع وی را انجام میدهد بنابراین این افراد باید علاوه بر دارا بودن تخصص، تجربه و هوشمندی، الزامات اخلاقی مانند صداقت و امانت‌داری را نیز رعایت کنند.

فعالیت کارگزاران در ایران از کی و با چند کارگزاری آغاز شد؟

بورس تهران در سال ۱۳۴۶ تاسیس شد. همزمان با تاسیس آن کارگزاران بورسی هم فعالیت خود را آغاز کردند. اما در ابتدای امر ۱۳ کارگزار فعال که عمدتا بانکی بودند در بازار سرمایه ایران مشغول به کار بودند.

این تعداد در سال‌های بعد به تدریج افزایش پیدا کرد. این کارگزاران تنها در ۲ روز معاملاتی طی هفته و در ساعت‌های ۱۰ الی ۱۲ در تابلوی مظنه، معاملات را ثبت می‌کردند.

در سال ۱۳۴۸ برای اولین بار ۲ کارگزار از بخش خصوصی به این تعداد اضافه شد و بعدها یک کارگزار خصوصی دیگر هم فعال شد. به طوری که تا قبل از انقلاب یعنی سال ۱۳۵۷، ۳کارگزار خصوصی و ۲۶ کارگزار نهادی در بازار فعالیت داشتند.

براساس آخرین گزارش که مربوط به اطلاعات کارگزاری‌ها تا پایان سال ۹۷ است، ۱۰۸ شرکت کارگزاري در بورس‌هاي کشور فعالند که ۱۰۶ شرکت از کارگزاران فعال در بورس اوراق بهادار، ۸۸ شرکت از کارگزاران فعال در بورس کالا، ۱۰۵ شرکت از کارگزاران فعال در فرابورس، ۶۲ شرکت از کارگزاران فعال در بورس انرژي، ۲۰ شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار اوراق بهادار، ۲ شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار کالایی و ۸۶ شرکت از کارگزاران فعال در هر دو بازار هستند.

چرا حضور کارگزاران الزامی است؟

برای درک بهتر نقش کارگزاری فرض کنید که شرکت‌های کارگزاری‌ نبودند؛ در این صورت شما برای انجام معاملات در بازار سهام مجبور بودید در ساعات فعالیت بازار، دائماً در ساختمان مرکزی بورس واقع در خیابان حافظ حاضر می‌شدید و در بین جمعیت انبوه معامله گران به خرید و فروش می‌پرداختید.

درحالی‌که با وجود کارگزاری‌ها شما به راحتی در قیمت و تعداد مدنظر خود سفارش را ثبت کرده و پس از آن تمامی فعالیت‌ها به‌صورت خودکار و خرید یا فروش انجام می‌گیرد.

بنابراین نقش کارگزاری‌ها لازمه فعالیت، حیات و گسترش بازار سرمایه است و این موضوع برای تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی صادق است.

کارگزاری‌ها برای فعالیت در بازار سرمایه باید مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ کنند و به عضویت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه درآیند.

آیا می شود بدون کارگزاری در بورس فعالیت کرد؟

این سوال ممکن است برای شما پیش آمده باشد که می شود بدون کارگزاری در بورس فعالیت کرد؟ پاسخ منفی است. زمانی که می خواهیم «سپرده گذاری» را شروع کنیم باید از طریق یک بانک افتتاح حساب کنیم یعنی به یکی از شعب بانک مراجعه کنیم.

اینجا بانک به عنوان یک نهاد واسطه‌ای بین ما و کسانی که به پول نیاز دارند عمل می کند. یعنی بانک واسطه ای است بین کسانی که قصد سپرده گذاری دارند و کسانی که می خواهند از خدمات سپرده گذاری (وام، سود بانکی و..) استفاده کنند. حال برای شروع «سرمایه گذاری» در بورس هم حتما لازم است که به یک کارگزاری که نقش واسطه بین خریداران و فروشندگان را دارد، مراجعه کنیم.

چطور بدون کارگزاری سهام بخریم؟

خرید سهام هایی که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار ایران ارائه می شوند باید حتما از طریق کارگزاری اتفاق بیفتد. اگر تجربه خرید سهامی را دارید که برای خرید آن نیازی به استفاده از کارگزاری نبوده است و یا شنیده اید که فردی با مراجعه مستقیم به شرکتی، سهام آن را خریداری کرده است.

آن شرکت زیر نظر سازمان بورس فعالیت نمی‌کندطبیعتا خرید و فروش آن سهام پشتوانه قانونی ندارد و به همین دلیل ممکن است سرمایه گذاران را بعد از مدتی به درد سر بیاندازد.

چگونه بهترین کارگزاری بورس را انتخاب کنیم؟

همانطور که بانک دریچه ورود مردم به دنیای سپرده‌گذاری است و جایی است که در آشنایی با وظایف کارگزار بورس حفظ امنیت سرمایه مردم به آن‌ها کمک می‌کند و در کنارش تسهیلات دیگری هم در اختیارشان می‌گذارد، دریچه ورود سرمایه گذاران به دنیای بورس و سهام هم کارگزاری‌ها هستند.

بنابراین انتخاب بهترین کارگزاری بورس، یکی از دغدغه‌های مهم سرمایه‌گذاران خواهد بود.

بانک‌های زیادی در ایران فعال هستند که با انواع تسهیلاتی که در اختیار سپرده‌گذاران خود می گذارند با هم رقابت دارند و مردم بر اساس همین تسهیلات، بانک مناسب خود را انتخاب می‌کنند. این رقابت درمورد کارگزاری‌ها هم صدق می‌کند و سرمایه‌گذاران با در نظر گرفتن شرایط و ویژگی‌های هر کارگزاری می‌توانند کارگزاری مناسب خود را انتخاب کنند.

انتخاب بهترین کارگزاری مثل هر انتخاب دیگری بستگی به شرایط خودمان دارد. یعنی من اول باید بدانم چه نیازهایی دارم و بعد با توجه به آن ها بهترین گزینه پیش رویم را انتخاب کنم و طبیعتا انتخاب بهترین کارگزاری برای هر فردی فرق دارد.

بعضی از کارگزاری ها بیشتر روی خدمات دهی به مشتریان حقوقی تمرکز دارند و بعضی دیگر برای سرمایه گذاران حقیقی وقت و انرژی بیشتری می گذارند. برای انتخاب کارگزاری در نظر گرفتن این موضوع به ما کمک می کند تا کارگزاری با شرایط و خدمات مناسب خودمان را پیدا کنیم.

کارگزاری های بورس چه خدماتی ارائه می‌دهند و معیارهای انتخاب یک کارگزاری مناسب چیست؟

کارگزاری ها موظف هستند تا اطلاعات دقیق در اختیار سرمایه گذاران قرار دهند تا امکان سرمایه‌گذاری برای افراد حقیقی و حقوقی به وجود بیاید. یعنی افراد و یا نهادها بتوانند با استفاده از خدمات کارگزاری ها، (که همان ارائه اطلاعات لحظه به لحظه و تغییرات بازار بورس است) سهام شرکت های مختلف را خرید و فروش کنند.

همه کارگزاری ها سیستم معامله آنلاین دارند یعنی برای خرید و فروش سهام نیازی به مراجعه حضوری به کارگزاری نیست و فقط با استفاده از سایت و یا اپلیکیشن های معاملاتی می شود به صورت آنلاین خرید و فروش کرد.

سامانه معاملات آنلاین

قبلا برای معامله در بازار بورس حتما باید به صورت حضوری انجام می شد یعنی سرمایه گذاران باید حتما مراحل مربوط به خرید و یا فروش سهام (پر کردن فرم های مخصوص و…) را به صورت حضوری انجام می دادند الان چند سالی است که سامانه معاملات آنلاین این امکان را ایجاد کرده که به صورت اینترنتی و بدون معطلی و آنی معاملات بورسی انجام شوند. در حال حاضر اکثر سرمایه گذاران در بازار بورس از این روش برای خرید و فروش استفاده می کنند.

سامانه معاملات آفلاین

بازار بورس هر روز (از شنبه تا چهارشنبه) بین ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۳۰ فعال است و می شود به صورت آنلاین در آن فعالیت کرد. در غیر این ساعت ها نمی شود در این بازار خرید و فروش انجام داد. سامانه معاملاتی آفلاین به ما کمک می کند تا در هر ساعتی از شبانه روز معامله دلخواه خود را سفارش بدهیم تا در صورتی که بازار (در زمانی که فعال است) به آن قیمت رسید، از طرف ما معامله انجام بشود.

در این روش پس از ثبت معامله آفلاین مجدد ارزش معامله را با سرمایه گذار چک می شود. اگر سهم و قیمت مورد نظر سهامدار تایید شود بعد از آن خرید و یا فروش اتفاق می افتد.

سرمایه گذار برای انتخاب بهترین کارگزاری بورس باید، به نکات زیر توجه زیادی داشته باشد.

رتبه گذاری

سازمان بورس بر اساس معیارهای مهم و شناخته شده ای از جمله تعداد کارکنان، مدرک اخذ شده آنها و میزان مبلغ در گردش به کارگزاری ها رتبه الف، ب، ج و … می دهد تا از این دریچه سرمایه‌گذاران با چشم‌انداز بهتری بتوانند به این معیار مهم رتبه توجه کنند البته باید به این نکته توجه داشته باشید که تعداد کارگزاران دارای رتبه الف بسیار زیاد بوده و واقعاً توجه به این تک آیتم می‌تواند شما را با خطای در تصمیمی گیری مواجه نماید.

حضور فعال در بازارهای معاملاتی

یکی دیگر از نکاتی که شما بر اساس آن می توانید بهترین کارگزاری بورس را انتخاب کنید حضور کارگزار در بازارهای متنوع می باشد.بورس سهام، بورس کالا، بورس انرژی و بازار مشتقات از جمله مهمترین فعالیت های سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد که اگر یک کارگزار تمامی این فعالیت ها را داشته باشد، بدون شک بهترین انتخاب شما به شمار می رود.

هرچه که دسترسی شما به بازارهای فعالیت در بورس بیشتر باشد سرمایه گذاری در آن سازمان کارگزاری برای شما مناسب تر است. لازم به ذکر است که اغلب کارگزاری‌ها در بازار اوراق بهادار(سهام) فعال می‌باشند ولی حضور در سایر بازارها برای تمامی کارگزاری‌ها صدق نمی‌کند اگر شما می خواهید به جز بازار بورس در فعالیت های دیگری هم شرکت کنید، بهتر است در انتخاب بهترین کارگزاری بورس دقت و توجه بیشتری داشته باشید.

داشتن سیستم معاملاتی بهینه

یکی از نکاتی که در انتخاب بهترین کارگزاری بورس دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد و باید به آن توجه داشته باشید این است که، سیستم معاملاتی که از سوی کارگزاران ارائه می شود به صورت آنلاین بهینه باشد. فرض کنید که شما می‌خواهید معامله‌ای انجام دهید.

اما کارگزار شما با شرکتی قرارداد بسته است که سیستم آن دارای قطعی‌های زیادی است، در این حالت شما فرصت های جذابی را که برای معامله گری وجود دارد را بدون شک از دست خواهید داد. خدماتی که شما زمان وارد شدن به حساب کاربری تان دریافت می کنید اهمیت بسیار زیادی دارد و باید به آن توجه داشته باشید.

مثلاً مشاهده آمار و ارقام و اطلاعات از خریدوفروش، مشاهده نمودارهای سهام، مشاهده p/e بر اساس آخرین صورت مالی شرکت‌ها و … جزو این خدمات است که البته این موضوع را در کنار سرعت‌بالای معاملات قرار دهید تا به یک نتیجه‌گیری مطلوب در خصوص گزینش بهترین کارگزاری های بورس دست پیدا کنید.

در دسترس بودن کارگزاری

همه ما به خوبی می دانیم سازمان بورس اوراق بهادار در تهران است ولی سرمایه گذاران آشنایی با وظایف کارگزار بورس در سراسر کشور پراکنده می باشند. به همین دلیل کارگزاران در جهت جذب سرمایه‌های مردم در سایر شهرها اقدام به تأسیس شعب می‌کنند. این موضوع باعث می شود که سرمایه های بسیار بیشتر و سنگین تری وارد کارگزاری ها شود. به همین دلیل آن کارگزاری رتبه بالاتری را به دست می آورند و عموما این کارگزارها خدمات بهینه تری را ارائه می کنند.

پاسخگویی مناسب

چنانچه یک سرمایه‌گذار فعال هست و مدام در بازار سرمایه فعالیت می کند ( یعنی دائماً به خریدوفروش در بازه‌های زمانی مختلف می پردازد) در طول دوران معاملات خود بارها به مشکلات مختلفی در محیط معامله‌گری روبه‌رو خواهد شد. بنابراین باید پاسخگویی مناسبی از سوی کارگزاری داشته باشد تا بتواند به راحتی مشکلاتش را حل کند و فرصت های معاملاتی خود را از دست ندهد.

داشتن تنوع خدمات(صندوق سرمایه گذاری و سبد گردانی)

کارگزاری‌ها می‌توانند در حوزه‌های دیگری هم چون سبدگردانی، ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و … فعالیت کنند. سرمایه‌گذاری در سهام به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود. در حقیقت صندوق‌های سرمایه‌گذاری باهدف جذب سرمایه علاقه‌مندانی است که به هر دلیلی امکان معامله به‌صورت شخصی ندارند، تأسیس‌شده‌اند. یکی دیگر از گزینه‌های پیش روی سرمایه گذاران سپردن سرمایه به یک سبدگردان است و در این راستا چنانچه یک کارگزاری خدمات سبدگردانی را نیز ارائه نماید برای معامله گران بهتر خواهد بود و در واقع سرعت عمل آنها را بالا خواهد برد.

تخفیف معاملاتی

کارگزاران بابت خدمات ارائه‌شده درصدی را تحت عنوان کارمزد از سرمایه‌گذاران دریافت می‌کنند. حال برخی از کارگزاران برای ایجاد خدمات جذاب اقدام به ارائه تخفیفات معاملاتی می‌کنند به این صورت که بابت خرید یا فروش معامله گران مبلغ کمتری را تحت عنوان کارمزد دریافت می‌کنند و این موضوع می‌تواند یک فاکتور بسیار مهم تلقی گردد.

ارائه اعتبار معاملاتی

برخی از کارگزاران با توجه به سطح گردش و یا حجم سرمایه افراد اقدام به ارائه اعتبار به معامله گران می‌کنند. که این موضوع جذابی به شمار می رود و برای بسیاری از افراد یک نکته مهم تلقی می‌گردد چون افراد خبره با توجه به اعتبار اخذشده سودهای سرشاری را کسب می‌کنند.

هم‌چنین برخی از کارگزاری‌ها تحت شرایطی اقدام به اعطای اعتبار جهت خرید عرضه اولیه می‌کنند که این موضوع نیز می‌تواند جذابیت خاص خودش را در انتخاب بهترین کارگزاری های بورس داشته باشد.

ارائه خدمات مشاوره

با توجه به گستردگی سرمایه‌گذاری و سطح دانش معامله گران لازم است تا کارگزاری به این افراد مشاوره‌های لازم در خصوص خریدوفروش سهام و سایر سرمایه‌گذاری ها ارائه کند.

همچنین بهترین کارگزاری های بورس در جهت کمک به سرمایه‌گذاران، اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزش بورس به‌ منظور انجام معاملات منطقی و سودآور می‌کنند و در این راستا خدمات متنوع‌تری را به آن‌ها پیشنهاد می‌دهند.

آشنایی با فعالیت کارگزاران

برای ورود به بازاربورس وخرید فروش لازم است بامکانیزم های که خرید وفروش دارایی های مالی را انجام میدهند آشناباشیم.

خرید وفروش دارایی های مالی فقط از طریق کارگزاران رسمی بورس اوراق بهادار امکان پذیر است.این مسئله موجب شفافیت بازار میشود.

چرا كه به اين ترتيب اطلاعات مربوط به معاملات مانند تعـداد سهام و قيمت مورد معامله و تعداد خريدار و فروشنده هـر روز دردسـترس قـرار مـي گيـرد.

معمولا سرمايه گذاران دائمي بورس،هركدام با كارگزار معيني كار ميكنند.معمولاًكارگزاران در ايران،مشاوره هاي محدودي به سرمايه گذاران ارائه مي دهند.

کارگزاران به حساب مشتري خود واردبازار میشوند وبه وکالت ازسوي وي اقدام به معامله به نفع او میکنند رانیز رعایت کنند.

تعریف کارگزاری

کارگزاران اشخاصی حقیقی یا حقوقی هستند که نقش واسطه بین خریدار و فروشنده رادر بازار بورس بازي میکنند.

آنها در این نقش وظیفه یافتن خریدار براي فروشنده و فروشنده براي خریدار را بر عهده دارند. به عبارتی آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند و به دو دسته خصوصی و دولتی تقسیم میشوند.

ویژگی کارگزاران

باتوجه به ماهیت کارکرد کارگزاران این افراد علاوه بر دارا بودن تخصص،تجربه وهوشمندی،الزامات اخلاقی مانند:صداقت و امانتداری را رعایت کنند.

در همین راستا در تمامی بورس های جهان ،کیمسیون بورس و اوراق بهادار وسازمان های ناظر بر بازار ، نهایت تلاش و کوشش خود را به عمل می آورند تا کارگزاران صداقت و امانتداری خود را حفظ کنند.

ارائه خدمات کارگزاران

1-ارائه مشاوره و راهنمایی به شرکتها به منظور نحوة عرضه سهام آنها براي فروش در بورس اوراق بهادار

2-راهنمایی شرکت ها در مورد راه هاي افزایش سرمایه

3-انجام بررسی هاي مالی، اقتصادي، سرمایه گذاري، ارایۀ خدمات و نظرات مشورتی به سرمایه گذاران

1-اخذ تسهیلات اعتباري از بانک ها و اشخاص

ج)سرمایه گذاری و راهنمایی کارگزاران

1-اداره امور سرمایه گذاري ها به نمایندگی از طرف اشخاص

2-پذیره نویسی اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس

3-بازار گردانی اوراق بهادار (بازارگردانی فعالیتی است که به هدف کاهش دامنۀ نوسانات قیمت اوراق بهادار و تامین نقدشوندگی آن با مجوز سازمان توسط کارگزار انجام میشود)

4-خرید و فروش اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به نمایندگی از طرف اشخاص و یا به حساب خود

ارایۀ هر یک از خدمات بالا، علاوه بر دادوستد اوراق بهادار پذیرفته شده توسط کارگزار نیاز به کسب مجوز جداگانه از سازمان است. کارگزار با موافقت سازمان می تواند براي انجام فعالیت مالی به ایجاد شعبه و نمایندگی اقدام نماید.

معیار انتخاب های کارگزار

الف – حجم سرماية سرمايه گذار

در انتخاب كارگزار بايد دقت نمود كه وي براي چه مقدار سرمايه هايي كار مي كند. آيا سرمايه ما در حدي است كه كارگزار براي ما معامله كند يا نه.

اصـولا كـارگزاران بـه نسـبت حجم سرمايه افراد آنها را در اولويت قرار مي دهند.

ب – تعداد مراجعه كنندگان به كارگزار

به اين معني كه آيا كارگزار فرصت رسيدگي به درخواست هاي همه مشتريان را دارد.

چرا كه در غير اين صورت شايد به علت عدم فرصت كارگزار براي انجـام درخواسـتهاي خريـد و فروش مشتريان درخواست ما به روزهاي بعد موكول شود و ايـن مسـئله بـا توجـه بـه ارزش زمان در معاملات بورس ممكن است موجب از دست رفتن برخي فرصتها شود.

ج – نوع شخصيت خريدار در ارتباط با كارگزار (حقيقي يا حقوقی)

برخي از كارگزاري ها داراي مشترياني با شخصيت حقوقي مـيباشـند كـه بـراي اشـخاص حقيقي مناسب نيستند.

يعني بيشتر مشتريان آن كارگزاري را شركتها تشكيل مي دهند كه معمولاً با حجم سرمايه بالا نيز خريد و فروش مـي كننـد.

در ايـن صـورت ممكـن اسـت آن كارگزاري به شكل هاي مختلف و در مواقع گوناگون سرمايه گذاران انفرادي يا اشخاص حقيقي را در اولويت بعدي قرار دهد.

د – رتبه كارگزار از نظر حجم خريد و فروش

هر چه رتبه كارگزار از نظر حجم معاملات بـالاتر باشـد نشـاندهنده فعاليـت بيشـتر آن كارگزار مي باشد.

نكته مثبتي به حساب ميآيـد بـه شـرط اينكـه مـورد اول يعنـي حجـم سرماية سرمايه گذار رعايت شود

پس بهتر است از ميان كارگزاراني كه سرمايه ما با سـرمايه مشتريان آنها هم خواني دارد كارگزاري را انتخاب كنيم كـه داراي حجـم معـاملات بيشـتري باشد يا به عبارتي فعال تر باشد .

و – رتبه كارگزار از نظر سازمان بورس و اوراق بهادار

سازمان بورس و اوراق بهادار نيز بـر اسـاس دسـتورالعمل رتبـه بنـدي شـركتهاي كارگزاري، كه مصوب خود آن سازمان مي باشد هر ساله اقدام به رتبه بندي آن شركتها مـي كند.

در اين رتبه بندي، ويژگي ها، امكانات و توانمندي هاي شركت هاي كارگزاري مـورد بررسـي قرار مي گيرد.

انواع کارگزاران

الف) کارگزاران با خدمات کم ومحدود

کارگزار با خدمات محدود، کارگزاري است که فقط خرید و فروش را انجام میدهد و کارمزد دریافت میکند.

کارگزاران باخدمات کمتر،نسبت به کارگزاران باخدمات کامل، کارمزدکمتري دریافت میکنند ودر عوض،خدماتی که به مشتریان ارائه میدهد،کاملاً محدود است.

خدمات کارگزاران با خدمات محدود و کم می تواند شامل قیمت هاي لحظه اي سهام، عرضه و تقاضاي بازار، حجم معاملات روزانه و بعضی وقت ها، مشاوره دادن به سرمایه گذاران در هنگام ثبت سفارش می باشد.

ب)کارگزاران با خدمات کامل و بیشتر

1-مشاوره، برنامه ریزي مالی، مدیریت سبد سهام

2-ارائه سهام منتخب روز، هفته و ماه

3-ارائه شاخص هاي منتخب روز، هفته و ماه

4-ارائه شاخص خاص براي تشکیل پرتفوي و گزارش مربوط به آن

5-ارائه خدمات مشاوره در زمینه خرید و فروش سهام و سبدگردانی

6-ارائه خدمات خرید و فروش اینترنتی

7-ارائه قیمت هاي به موقع به همراه نرم افزار رسم نمودار

ساختار سازمانی شرکتهاي کارگزاري

معمولاً ساختار سازمانی شرکت هاي کارگزاري مانند سایر موسسات و سازمان ها، متناسب با نیاز سازمان طراحی میشود.

شکل قانونی و ماهیت حقوقی شرکت هاي کارگزاري به یکی از دو صورت؛ سهامی یا تضامنی میباشد.

در طراحی آشنایی با وظایف کارگزار بورس ساختار سازمانی هر موسسه، عواملی چون موقعیت جغرافیایی و وظیفه سازمان درنظرگرفته می شود تا با ترکیب این عوامل اهداف اساسی و خدمات و حوزه هاي فعالیت آن پوشش داده می شود.

شروط مجوز گرفتن کارگزاران

1-حداقل سرمایه مورد نیاز براي دریافت مجوز کارگزاري پنج میلیارد ریال است

2-متقاضی فعالیت در استان تهران باید هم زمان حداقل دو آشنایی با وظایف کارگزار بورس شعبه در سایر استان هاي کشور دایر نماید

3-کلیه کارکنان کارگزار که براي انجام داد و ستد با سیستم معاملاتی کار میکنند باید حداقل داراي گواهینامۀ اصول مقدماتی کارگزاري باشند.

4-کارگزار موظف است سالانه مبالغی تحت عنوان حق عضویت و حق استفاده از تسهیلات و خدمات را که توسط هیئت مدیره تعیین میشود به سازمان پرداخت نمایند.