آشنایی با وظایف کارگزار بورس
آشنایی با ارکان بازار اوراق بهادار .
به دنبال تحولات اقتصادی و اجتماعی دهه 1340 و شروع حرکت اقتصاد ایران به سمت اقتصاد مبتنی بر بازار و افزایش فعالیتهای صنعتی در آن دوره که تامین مالی آن بدون شک نیازمند بازارها و ابزارهای جدید بود، ایجاد بورس اوراق بهادار در دستور کار قرار گرفت و قانون تاسیس آن در اردیبهشت 1345 به تصویب مجلس شورای ملی رسید و پس از آن، بورس اوراق بهادار تهران به عنوان یکی از ابزارهای متکی به نظام بازار آزاد با هدف تشویق بخش خصوصی در اقتصاد ایران تاسیس شد و از بهمن ماه 1346 فعالیت خود را با پذیرش سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه و اوراق قرضه عباسآباد به طور رسمی آغاز کرد. بورس اوراق بهادار تهران تا سال 1384 در چارچوب تعیین شده در قانون مزبور فعالیت کرد، در این ساختار، سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران به عنوان تنها رکن اجرایی، با شخصیت حقوقی مستقل غير انتفاعي، مسؤولیت اداره بورس را به عهده داشت. اين سازمان را هیئتمدیرهی هفت نفرهاي اداره مي كرد كه توسط مجمع عمومی اعضا انتخاب میشدند. هیئت مدیره هم دبیرکل را به عنوان بالاترین مقام اجرایی بورس انتخاب ميكرد. نظارت بر فعاليت سازمان كارگزاران بورس تهران هم بر عهده شوراي بورس، به عنوان بالاترین رکن تصمیمگیری و مسؤول و ناظر حسن اجرای قانون تأسیس بورس اوراق بهادار، قرار داشت.
قانون تاسیس بورس اوراق بهادار، در سال 1384 و با توجه به عدم توان پاسخگویی به نیازهای جدید بازار اوراق بهادار، مورد بازنگری قرار گرفت و در آذرماه همان سال، قانون بازار اوراق بهادار به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
ارکان تشکیل بازار اوراق بهادار در قانون جدید عبارتند از:
الف) شورای عالی بورس و اوراق بهادار
این شورا بالاترین رکن بازار اوراق بهادار است که تصویب سیاست کلان و خط مشي بازار در قالب سياستهاي كلي نظام و قوانين و مقررات مربوط و همچنین اتخاذ تدابير لازم برای ساماندهي و توسعه بازار اوراق بهادار و اعمال نظارت عاليه بر اجراي قانون بازار اوراق بهادار از مهمترین وظایف آن است.
1) اعضای شورای عالی بورس و اوراق بهادار عبارتند از:
2) وزير امور اقتصادي و دارايي که ریاست شورا را نیز بر عهده دارد؛
3) وزير بازرگاني؛
4) رييس كل بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران؛
5) روساي اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران و اتاق تعاون؛
6) رييس سازمان بورس و اوراق بهادار كه به عنوان دبير شورا و سخنگوي سازمان نيز انجام وظيفه خواهد كرد؛
7) دادستان كل كشور يا معاون وي؛
8) يك نفر نماينده از طرف كانونها؛
9) سه نفر خبره مالي منحصراً از بخش خصوصي با مشورت تشكلهاي حرفهاي بازار اوراق بهادار به پيشنهاد وزير امور اقتصادي و دارايي و تصويب هيات وزيران؛ و
10) يك نفر خبره منحصراً از بخش خصوصي به پيشنهاد وزير ذيربط و تصويب هيات وزيران براي هر بورس كالايي.
ب- سازمان بورس و اوراق بهادار(سبا)
بر اساس قانون بازار اوراق بهادار، نهاد جدیدی تحت عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار ایجاد شد تا زیر نظر شورای عالی بورس به نظارت بر اجرای قوانین و مقررات، تنظیم و تدوین مقررات و انجام دیگر وظایف تعیینشده در قانون بپردازد. به عبارتی مقام ناظر بازار اوراق بهادار ایران به دو نهاد شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار تقسيم شد. سبا موسسه عمومی غير دولتي است كه داراي شخصيت حقوقي و مالي مستقل است و توسط هیئت مدیره پنج نفره اداره میشود. اعضای هیئت مدیره از میان افراد امين و داراي حسن شهرت و تجربه در رشته مالي منحصراً از كارشناسان بخش غيردولتي به پيشنهاد رييس شورا و با تصويب شورا انتخاب ميشوند.
نمودار زیر آشنایی با وظایف کارگزار بورس ارکان بازار اوراق بهادار را نشان میدهد:
ج- بورس اوراق بهادار تهران
بر پايه قانون بازار اوراق بهادار، بورس اوراق بهادار تهران نيز از سازمان عمومي غير انتفاعي به شركت سهامي عام انتفاعي تبديل شد و عمليات اجرايي را بر عهده گرفت. تشکیل، سازماندهی و ادارة بورس اوراق بهادار؛ پذیرش اوراق بهادار؛ وضع و اجرای ضوابط حرفهای و انضباطی برای اعضاء، تعیین وظایف و مسئولیتهای اعضاء و نظارت برفعالیت آنها؛ نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار پذیرفته شده؛ تهیه، جمعآوری، پردازش و انتشار اطلاعات؛ و نظارت بر فعالیت ناشران اوراق بهادار پذیرفته شده از مهمترین وظایف مربوط به آن است. اداره بورس اوراق بهادار تهران بر عهده هيئت مديره است كه از هفت عضو تشكيل مي شود. اعضاي هيئت مديره منتخب مجمع عمومي هستند و براي دوسال انتخاب ميشوند.
اداره امور اجرايي شركت هم به عهده مديرعامل شركت است كه توسط هيئت مديره انتخاب مي شود.
نمودار زیر ساختار کلی بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام ) را نشان میدهد
کارگزاری بورس چیست؟
مجله افیکسکار: بسیاری از افراد که قصد سرمایهگذاری در بازار سهام را دارند، احتمالا با واژه کارگزاری آشنا هستند. در واقع شما برای ورود به بورس باید حتما از طریق کارگزاریها اقدام کنید. کارگزاران بورس شرکتهای واسطی هستند تا شما بتوانید بهراحتی معاملات بازار را انجام دهید. در حقیقت کارگزاران خریدار و فروشنده را در بازار سهام به هم وصل کرده و در ازای این کار دستمزد یا همان کارمزد دریافت میکنند.
کارگزاریها برای فعالیت در بازار سرمایه باید مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ کنند و به عضویت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه درآیند.
چرا حضور کارگزاران الزامی است؟
برای درک بهتر نقش کارگزاری فرض کنید که شرکتهای کارگزاری نبودند؛ در این صورت شما برای انجام معاملات در بازار سهام مجبور بودید در ساعات فعالیت بازار، آشنایی با وظایف کارگزار بورس دائماً در ساختمان مرکزی بورس واقع در خیابان حافظ حاضر میشدید و در بین جمعیت انبوه معامله گران به خرید و فروش میپرداختید.
درحالیکه با وجود کارگزاریها شما به راحتی در قیمت و تعداد مدنظر خود سفارش را ثبت کرده و پس از آن تمامی فعالیتها بهصورت خودکار و خرید یا فروش انجام میگیرد.
بنابراین نقش کارگزاریها لازمه فعالیت، حیات و گسترش بازار سرمایه است و این موضوع برای تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی صادق است.
تاریخچه کارگزاریها
شیوه قدیم معاملات کارگزاران بورسی در بازارهای جهانی
– فعالیت کارگزاران در ایران از کی و با چند کارگزاری آغاز شد؟
بورس تهران در سال 1346 تاسیس شد. همزمان با تاسیس آن کارگزاران بورسی هم فعالیت خود را آغاز کردند. اما در ابتدای امر 13 کارگزار فعال که عمدتا بانکی بودند در بازار سرمایه ایران مشغول به کار بودند.
این تعداد در سالهای بعد به تدریج افزایش پیدا کرد. این کارگزاران تنها در 2 روز معاملاتی طی هفته و در ساعتهای 10 الی 12 در تابلوی مظنه، معاملات را ثبت میکردند.
در سال 1348 برای اولین بار 2 کارگزار از بخش خصوصی به این تعداد اضافه شد و بعدها یک کارگزار خصوصی دیگر هم فعال شد. به طوری که تا قبل از انقلاب یعنی سال 1357، 3کارگزار خصوصی و 26 کارگزار نهادی در بازار فعالیت داشتند.
تاثیر کارگزاریهای خصوصی بر بازار سرمایه
ورود کارگزاران بخش خصوصی در آن سالها به بازار سرمایه به عنوان نقطه عطفی برای رونق معاملات و افزایش حجم دادوستدها مطرح شد. در سال 1352، 50 درصد از کل معاملات در اختیار دو کارگزاری خصوصی (کارگزاری محمود رضویان و محمود کریشچی) قرار داشت. بعد از اضافه شدن کارگزار سوم از بخش خصوصی (احمد سلطانی) یک سوم از کل معاملات در اختیار این 3 کارگزار بود.
فعالیت کارگزاران از چه زمانی رونق گرفت؟
در سالهای بعد از انقلاب در یک دوره معاملات کارگزاریها از رونق افتاد، بهطوریکه حجم معاملات تا سال 1367 در حد صفر بود.
از سال 1367 به بعد و بهخصوص در دهه 70، بورس یک جان تازهای گرفت. بر این اساس 7 کارگزار خصوصی به فهرست کارگزاران اضافه شدند. این تعداد کارگزار خصوصی بههمراه 8 کارگزاری نهادین، معاملات را مجدد آغاز کردند.
در دهه 70، با مجوزهای جدیدی که سازمان کارگزاران بورس به کارگزاران اعطا کرد، معاملات آنها قوت گرفت اما اصل معاملات و ایجاد روند واقعی در دادودستدها از دهه 80 آغاز شد. تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی در این دوره انجام شد.
به این ترتیب با تغییر ساختار بازار سرمایه و اعطای مجوز به چندین کارگزاری در بازار سرمایه شاهد تغییرات اساسی در کلیت بازار سرمایه، ارکان و ساختار آن بودیم. از آن زمان به بعد یک توسعه چشمگیری در بازار سرمایه ایجاد شد. هر چند صنعت فعالیت کارگزاریها قدمت 50 ساله دارد، اما عمده پیشرفت و توسعه آن در 10 سال اخیر صورت گرفته است.
کارگزاریها چه وظایفی دارند؟
از جمله خدماتی که کارگزاران بورسی به مشتریان خود میدهند:
– کلیه معاملات اوراق بهادار: خرید و فروش سهام، حق تقدم سهام، اوراق بدهی، اوراق مشتقه و معاملات آتی و….در بورس، فرابورس، آشنایی با وظایف کارگزار بورس بورس کالاو بورس انرژی به صورت مستقیم و آنلاین (معاملات بر خط)
– خدمات مشاورهای: پذیرش و ثبت شرکتها و انتشار و عرضه اوراق بهادارشان در بورسهای مربوطه، ارائه خدمات مشاورهای به شرکتهای پذیرش شده در بورس یا فرابورس جهت نحوه انتشار اوراق، انجام افزایش سرمایه و…، ارایۀ خدمات و نظرات مشورتی به سرمایهگذاران (خرید و فروش سهام یا سرمایهگذاری در صندوقها، اوراق با درآمد ثابت و…)
– بازارگردانی اوراق بهادار: بازارگردانی یعنی فعالیتی که با اخذ مجوزهای لازم عرضه و تقاضا را در بازار سرمایه تنظیم کرده و مانع از نوسان شدید قیمتها میشود. اینکار افزایش نقدشوندگی بازار را به دنبال دارد.
– خدمات مالی: ارائه اطلاعات مربوط به ورقه بهادار، معامله، سفارشات خرید و فروش و ناشر ورقه بهادار به مشتریان
– تعهد پذیره نویسی: انجام تعهد خرید اوراق بهاداری که ظرف مهلت “پذیرهنویسی” به فروش نرسیده است.
کارگزاریها چه خدمات مازادی برای جذب مشتری ارایه میکنند؟
– اعتبار معاملاتی: برخی از کارگزاریها براساس گردش مالی مشتریان خود (میزان و حجم خرید و فروش) به آنها اعتبار معاملاتی میدهد.
به این صورت که فرد بدون پرداخت مبلغ سهام خود را از طریق اعتباری که کارگزاری به آنها میدهد، خرید یا فروش میکند. این شیوه به عبارتی نوعی وام از سوی کارگزار به مشتریان با سطح اعتباری بالا است.
– تخفیف معاملاتی: کارگزاران بورسی در ازای دریافت حق الزحمه خرید و فروش سهام را برای مشتریان خود میسر میکنند که سقف آن توسط سازمان بورس تصویب شده است. برخی از کارگزاران به منظور جذب مشتری تخفیفانی در کارمزد معاملات اعمال میکنند.
– دورههای آموزشی: برخی از کارگزاریها دورههایی تحت عنوان آموزش بورس به صورت حضوری یا غیرحضوری برگزار میکنند.
نهاد کانون کارگزاران در ایران
کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار در سال 1386 به عنوان یک مؤسسه غیردولتی فعالیت خود را آغاز کرد. اعضای آن کارگزاران فعال در بازار سرمایه هستند.
به عبارتی تمامی کارگزاریهای بورسی برای فعالیت در بازار سرمایه باید به عضویت این کانون درآیند. کارگزاریها تابع قوانین واحد و استانداردی هستند که توسط کانون کارگزاران وضع میشود.
وظایف کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار چیست؟ مهمترین وظیفه این کانون نظارت و قانونگذاری برای شرکتهای کارگزاری است.
نحوه و کیفیت خدماترسانی اعضا، پیشنهاد تغییر سقف کارمزدها و نرخهای خدمات اعضای کانون به سازمان، ارتباط با سایر ارکان و فعالان بازار اوراق بهادار، ایجاد سازش و حل اختلافات و مشکلات بین کارگزاران، کارگزار معاملهگران و بازارگردانان و سایر اشخاص ذیربط، تنظیم روابط بین اعضای کانون با یکدیگر و با اشخاص وابسته به اعضاء، کمک به تهیه و تدوین قوانین، مقررات و آئیننامههای مربوط به اعضای کانون و بازار اوراق بهادار، کمک به ایجاد یک بازار اوراق بهادار عادلانه، رقابتی و کارا در کشور به منظور جلب اعتماد سرمایهگذاران، ارتقاء اعتبار اعضای کانون و اشخاص وابسته به اعضاء نزد سرمایهگذاران و … از جمله وظایف کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار است.
کارگزاران بورس در ازای خدمات به مشتریان خود کارمزد دریافت میکنند
چند کارگزاری فعال در بازار سرمایه وجود دارد؟
براساس آخرین گزارش که مربوط به اطلاعات کارگزاریها تا پایان سال 97 است، 108 شرکت کارگزاری در بورسهای کشور فعالند که 106 شرکت از کارگزاران فعال در بورس اوراق بهادار، 88 شرکت از کارگزاران فعال در بورس کالا، 105 شرکت از کارگزاران فعال در فرابورس، 62 شرکت از کارگزاران فعال در بورس انرژی، 20 شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار اوراق بهادار، 2 شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار کالایی و 86 شرکت از کارگزاران فعال در هر دو بازار هستند.
دفاتر و شعب کارگزارن در چه شهرهایی هستند؟
یکی از نکاتی که باید به هنگام انتخاب کارگزار بورسی به آن توجه کنیم، تعدد شعب و دفاتر مربوط به آنها در نقاط مختلف کشور است.براساس آخرین آمار و اطلاعات تا پایان سال 97، تهران با 457 شعبه، اصفهان 80 شعبه، مشهد 54 شعبه، کرج 50 شعبه و تبریز با 39 شعبه به عنوان 5 شهر با بیشترین شعب کارگزاریها هستند.
پراکندگی شعب کارگزاریها در شهرهای مختلف ایران
چگونه کارگزاران رتبهبندی میشوند؟
شرکتهای کارگزاری به صورت ماهانه در ۲۹ استان، بر اساس ارزش کل معاملات (حجم خرید و فروش)، ارزش معاملات خرد و بلوک کل، ارزش معاملات خرد و بلوک عادی و ارزش معاملات الکترونیکی رتبهبندی میشوند.
بر اساس آخرین آمار از 9 ماه ابتدایی سال 98، به ترتیب شرکتهای کارگزاری مفید با ارزش معاملات کل 72.843میلیارد تومان، کارگزاری آگاه با 40.551 میلیارد تومان، کارگزاری فارابی با 17.821 میلیارد تومان، کارگزاری مبین سرمایه با 13.660 میلیارد تومان و کارگزاری بانک پاسارگاد با 21.045 میلیارد تومان به عنوان 5 رتبه برتر از لحاظ ارزش معاملات کل و الکترونیکی هستند.
همچنین از نظر ارزش معاملات خرد و بلوک کل به ترتیب کارگزاریهای مفید، آگاه، فارابی، بانک پاسارگاد و مبین سرمایه و از نظر ارزش معاملات خرد و بلوک عادی کارگزاریهای حافظ، بانک پاسارگاد، صبا تامین، بانک رفاه کارگران و مفید 5 رتبه برتر هستند.
چگونه بهترین کارگزار را انتخاب کنیم؟
شاید این پرسش برای شما ایجاد شود که چگونه کارگزار بورسی خود را انتخاب کنیم و یا بهترین کارگزار کدام است؟
مشتری مداری، کسب رتبه بالا در رتبهبندی سالانه، فعالیت در بازارهای مختلف بورس (بورس، فرابورس، کالا و انرژی)، عملکرد مطلوب سیستم معاملات آنلاین، تعدد شعب و نمایندگی در استانهای مختلف، سیستم پاسخگویی مناسب به مشتریان، بهترین خدمات مشاورهای، سلسله برنامههای آموزش حضوری یا مجازی، ارتباط خوب با صندوقهای سرمایهگذاری، ارائه خدمات مالی از جمله وام قرض السحنه، اعتبار معاملاتی و … از جمله مواردی است که در انتخاب کارگزار خوب باید به آن توجه کرد./دنیای بورس
کارگزار بورس چیست؟+ لیست بهترین کارگزاری های بورس ایران
در تب و تاب بورس بسیاری از تازه وارد های این حوزه، با کارگزاری بورس آشنایی لازم را ندارند، در ادامه به معرفی مفهوم کارگزاری می پردازیم و همچنین لیست بهترین کارگزاری های بورس ایران را در اختیار شما قرار داده ایم.
تیتربرتر: کارگزار به مانند وکیل سرمایه گذار است که از طرف او اقدام به سرمایه گذاری در بازار بورس می نماید.اما در ادامه بصورت دقیق تر با مفهوم کارگزار آشنا می شویم و همچنین لیست بهترین کارگزاری های بورس ایران را در اختیار شما قرار داده ایم.
کارگزار بورس چیست؟
کارگزار بورس چیست؟
بسیاری از افراد که قصد سرمایهگذاری در بازار سهام را دارند، احتمالا با واژه کارگزاری آشنا هستند. در واقع شما برای ورود به بورس باید حتما از طریق کارگزاریها اقدام کنید. کارگزاران بورس شرکتهای واسطی هستند تا شما بتوانید بهراحتی معاملات بازار را انجام دهید. در حقیقت کارگزاران خریدار و فروشنده را در بازار سهام به هم وصل آشنایی با وظایف کارگزار بورس کرده و در ازای این کار دستمزد یا همان کارمزد دریافت میکنند.
کارگزاریها برای فعالیت در بازار سرمایه باید مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ کنند و به عضویت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه درآیند.
بسیاری از افراد که قصد سرمایهگذاری در بازار سهام را دارند، احتمالا با واژه کارگزاری آشنا هستند. در واقع شما برای ورود به بورس باید حتما از طریق کارگزاریها اقدام کنید. کارگزاران بورس شرکتهای واسطی هستند تا شما بتوانید بهراحتی معاملات بازار را انجام دهید. در حقیقت کارگزاران خریدار و فروشنده را در بازار سهام به هم وصل کرده و در ازای این کار دستمزد یا همان کارمزد دریافت میکنند.
کارگزاریها برای فعالیت در بازار سرمایه باید مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ کنند و به عضویت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه درآیند.آشنایی با وظایف کارگزار بورس
وظایف کارگزاریها چیست؟
وظایف کارگزاریها چیست؟
کارگزاریها صرفاً واسطه معاملهگری را انجام نمیدهند بلکه خدمات متنوعی را ارائه میدهند، خدماتی همچون ارائه اعتبار معاملاتی، مشاوره سرمایهگذاری برای صاحبان سرمایه، تخفیف کارمزد معاملاتی، ارائه کلاسهای آموزشی در حوزه تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و … میپردازند. همچنین خدمات پشتیبانی آنلاین و آفلاین، ارائه مطالب آموزشی رایگان ازجمله دیگر خدمات عمومی کارگزاریها محسوب میشود. در ادامه توضیح مختصری در رابطه با این نوع از خدمات ارائه میگردد.
اعتبار معاملاتی: برخی از کارگزاریها متناسب با سطح گردش معاملاتی شما( میزان خرید و فروش شما) بر اساس سیاستهای تعریفشده خودشان، اعتبار معاملاتی( مشابه وام بانکی ) را به سرمایهگذاران ارائه میدهند که این موضوع میتواند جذابیت معاملات در آن کارگزاری را افزایش دهد زیرا مبلغ سودآوری شما را افزایش میدهد.
مشاوره سرمایهگذاری: افراد یک جامعه در زمینههای متفاوتی تخصص دارند. بسیاری از افراد درزمینهٔ غیرمالی فعالیت دارند درحالیکه سرمایهگذاری در بورس برای تمامی اقشار جامعه آشنایی با وظایف کارگزار بورس توصیه میشود. به همین دلیل قطعاً برای انجام یک سرمایهگذاری موفق نیازمند تبیین مسائل مختلف در حوزه سرمایهگذاری در بورس دارید و به همین دلیل کارگزاریهای مختلف در این حوزه مشاورههایی را ارائه میدهند. البته توجه فرمایید که سطح سرمایه شما به کیفیت خدمات مشاورهای کارگزاران مختلف اثرگذار است، مثلاً برخی از کارگزاران فقط برای سرمایههای بالای یک میلیارد تومان خدمات مشاوره ارائه میدهند و برخی دیگر بدون توجه به سرمایه شما خدمات مشاوره را ارائه میدهند.
تخفیف معاملاتی: همانطور که پیشازاین نیز ذکر گردید بابت خدمات ارائهشده جهت انجام معاملات در کارگزاریها مبلغی تحت عنوان کارمزد معاملات از شما اخذ میگردد که سقف آن توسط سازمان بورس تصویب شده است. با این وجود برخی از کارگزاران متناسب با سیاستهای خود تخفیفانی در کارمزد معاملات اعمال میکنند تا از این طریق بتوانند مشتریان بیشتری را جذب کنند.
بهترین کارگزاری های بورس ایران
بهترین کارگزاری های بورس ایران
سازمان بورس و اوراق و بهادار در آخرین گزارش خود که در اسفند ۹۸ منتشر کرده است جزئیات همه کارگزاریهای برتر را از سه جهت معاملات الکترونیکی، ارزش کل معاملات و معاملات خرد و بلوک عادی بررسی و رتبهبندی کرده است.جزئیات این رتبه بندی به شرح ذیل است.
آشنایی با فعالیت کارگزاران
برای ورود به بازاربورس وخرید فروش لازم است بامکانیزم های که خرید وفروش دارایی های مالی را انجام میدهند آشناباشیم.
خرید وفروش دارایی های مالی فقط از طریق کارگزاران رسمی بورس اوراق بهادار امکان پذیر است.این مسئله موجب شفافیت بازار میشود.
چرا كه به اين ترتيب اطلاعات مربوط به معاملات مانند تعـداد سهام و قيمت مورد معامله و تعداد خريدار و فروشنده هـر روز دردسـترس قـرار مـي گيـرد.
معمولا سرمايه گذاران دائمي بورس،هركدام با كارگزار معيني كار ميكنند.معمولاًكارگزاران در ايران،مشاوره هاي محدودي به سرمايه گذاران ارائه مي دهند.
کارگزاران به حساب مشتري خود واردبازار میشوند وبه وکالت ازسوي وي اقدام به معامله به نفع او میکنند رانیز رعایت کنند.
تعریف کارگزاری
کارگزاران اشخاصی حقیقی یا حقوقی هستند که نقش واسطه بین خریدار و فروشنده رادر بازار بورس بازي میکنند.
آنها در این نقش وظیفه یافتن خریدار براي فروشنده و فروشنده براي خریدار را بر عهده دارند. به عبارتی آنها آشنایی با وظایف کارگزار بورس عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند و به دو دسته خصوصی و دولتی تقسیم میشوند.
ویژگی کارگزاران
باتوجه به ماهیت کارکرد کارگزاران این افراد علاوه بر دارا بودن تخصص،تجربه وهوشمندی،الزامات اخلاقی مانند:صداقت و امانتداری را رعایت کنند.
در همین راستا در تمامی بورس های جهان ،کیمسیون بورس و اوراق بهادار وسازمان های ناظر بر بازار ، نهایت تلاش و کوشش خود را به عمل می آورند تا کارگزاران صداقت و امانتداری خود را حفظ کنند.
ارائه خدمات کارگزاران
1-ارائه مشاوره و راهنمایی به شرکتها به منظور نحوة عرضه سهام آنها براي فروش در بورس اوراق بهادار
2-راهنمایی شرکت ها در مورد راه هاي افزایش سرمایه
3-انجام بررسی هاي مالی، اقتصادي، سرمایه گذاري، ارایۀ خدمات و نظرات مشورتی به سرمایه گذاران
1-اخذ تسهیلات اعتباري از بانک ها و اشخاص
ج)سرمایه گذاری و راهنمایی کارگزاران
1-اداره امور سرمایه گذاري ها به نمایندگی از طرف اشخاص
2-پذیره نویسی اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس
3-بازار گردانی اوراق بهادار (بازارگردانی فعالیتی است که به هدف کاهش دامنۀ نوسانات قیمت اوراق بهادار و تامین نقدشوندگی آن با مجوز سازمان توسط کارگزار انجام میشود)
4-خرید و فروش اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به نمایندگی از طرف اشخاص و یا به حساب خود
ارایۀ هر یک از خدمات بالا، علاوه بر دادوستد اوراق بهادار پذیرفته شده توسط کارگزار نیاز به کسب مجوز جداگانه از سازمان است. کارگزار با موافقت سازمان می تواند براي انجام فعالیت مالی به ایجاد شعبه و نمایندگی اقدام نماید.
معیار انتخاب های کارگزار
الف – حجم سرماية سرمايه گذار
در انتخاب كارگزار بايد دقت نمود كه وي براي چه مقدار سرمايه هايي كار مي كند. آيا سرمايه ما در حدي است كه كارگزار براي ما معامله كند يا نه.
اصـولا كـارگزاران بـه نسـبت حجم سرمايه افراد آنها را در اولويت قرار مي دهند.
ب – تعداد مراجعه كنندگان به كارگزار
به اين معني كه آيا كارگزار فرصت رسيدگي به درخواست هاي همه مشتريان را دارد.
چرا كه در غير اين صورت شايد به علت عدم فرصت كارگزار براي انجـام درخواسـتهاي خريـد و فروش مشتريان درخواست ما به روزهاي بعد موكول شود و ايـن مسـئله بـا توجـه بـه ارزش زمان در معاملات بورس ممكن است موجب از دست رفتن برخي فرصتها شود.
ج – نوع شخصيت خريدار در ارتباط با كارگزار (حقيقي يا حقوقی)
برخي از كارگزاري ها داراي مشترياني با شخصيت حقوقي مـيباشـند كـه بـراي اشـخاص حقيقي مناسب نيستند.
يعني بيشتر مشتريان آن كارگزاري را شركتها تشكيل مي دهند كه معمولاً با حجم سرمايه بالا نيز خريد و فروش مـي كننـد.
در ايـن صـورت ممكـن اسـت آن كارگزاري به شكل هاي مختلف و در مواقع گوناگون سرمايه گذاران انفرادي يا اشخاص حقيقي را در اولويت بعدي قرار دهد.
د – رتبه كارگزار از نظر حجم خريد و فروش
هر چه رتبه كارگزار از نظر حجم معاملات بـالاتر باشـد نشـاندهنده فعاليـت بيشـتر آن كارگزار مي باشد.
نكته مثبتي به حساب ميآيـد بـه شـرط اينكـه مـورد اول يعنـي حجـم سرماية سرمايه گذار رعايت شود
پس بهتر است از ميان كارگزاراني كه سرمايه ما با سـرمايه مشتريان آنها هم خواني دارد كارگزاري را انتخاب كنيم كـه داراي حجـم معـاملات بيشـتري باشد يا به عبارتي فعال تر باشد .
و – رتبه كارگزار از نظر سازمان بورس و اوراق بهادار
سازمان بورس و اوراق بهادار نيز بـر اسـاس دسـتورالعمل رتبـه بنـدي شـركتهاي كارگزاري، كه مصوب خود آن سازمان مي باشد هر ساله اقدام به رتبه بندي آن شركتها مـي كند.
در اين رتبه بندي، ويژگي ها، امكانات و توانمندي هاي شركت هاي كارگزاري مـورد بررسـي قرار مي گيرد.
انواع کارگزاران
الف) کارگزاران با خدمات کم ومحدود
کارگزار با خدمات محدود، کارگزاري است که فقط خرید و فروش را انجام میدهد و کارمزد دریافت میکند.
کارگزاران باخدمات کمتر،نسبت به کارگزاران باخدمات کامل، کارمزدکمتري دریافت میکنند ودر عوض،خدماتی که به مشتریان ارائه میدهد،کاملاً محدود است.
خدمات کارگزاران با خدمات محدود و کم می تواند شامل قیمت هاي لحظه اي سهام، عرضه و تقاضاي بازار، حجم معاملات روزانه و بعضی وقت ها، مشاوره دادن به سرمایه گذاران در هنگام ثبت سفارش می باشد.
ب)کارگزاران با خدمات کامل و بیشتر
1-مشاوره، برنامه ریزي آشنایی با وظایف کارگزار بورس مالی، مدیریت سبد سهام
2-ارائه سهام منتخب روز، هفته و ماه
3-ارائه شاخص هاي منتخب روز، هفته و ماه
4-ارائه شاخص خاص براي تشکیل پرتفوي و گزارش مربوط به آن
5-ارائه خدمات مشاوره در زمینه خرید و فروش سهام و سبدگردانی
6-ارائه خدمات خرید و فروش اینترنتی
7-ارائه قیمت هاي به موقع به همراه نرم افزار رسم نمودار
ساختار سازمانی شرکتهاي کارگزاري
معمولاً ساختار سازمانی شرکت هاي کارگزاري مانند سایر موسسات و سازمان ها، متناسب با نیاز سازمان طراحی میشود.
شکل قانونی و ماهیت حقوقی شرکت هاي کارگزاري به یکی از دو صورت؛ سهامی یا تضامنی میباشد.
در طراحی ساختار سازمانی هر موسسه، عواملی چون موقعیت جغرافیایی و وظیفه سازمان درنظرگرفته می شود تا با ترکیب این عوامل اهداف اساسی و خدمات و حوزه هاي فعالیت آن پوشش داده می شود.
شروط مجوز گرفتن کارگزاران
1-حداقل سرمایه مورد نیاز براي دریافت مجوز کارگزاري پنج میلیارد ریال است
2-متقاضی فعالیت در استان تهران باید هم زمان حداقل دو شعبه در سایر استان هاي کشور دایر نماید
3-کلیه کارکنان کارگزار که براي انجام داد و ستد با سیستم معاملاتی کار میکنند باید حداقل داراي گواهینامۀ اصول مقدماتی کارگزاري باشند.
4-کارگزار موظف است سالانه مبالغی تحت عنوان حق عضویت و حق استفاده از تسهیلات و خدمات را که توسط هیئت مدیره تعیین میشود به سازمان پرداخت نمایند.
تغییر کارگزار ناظر
انتخاب کارگزار ناظر برای سهامداران امری کاملاً اختیاری است. هر فرد تازه وارد به بازار سرمایه میتواند بین گزینههای بازار، یک کارگزاری را انتخاب کند و به واسطه آن سهام بخرد یا بفروشد. اغلب مواقع سهامداران در ابتدای ورود به این بازار ممکن است بدون تحقیق و کسب اطلاعات کافی اقدام به انتخاب کارگزاری کنند و بعد از مدتی از انتخاب خود پشیمان شوند یا از خدمات ناراضی باشند. در این صورت فرد به دنبال تغییر کارگزار ناظر خود میرود تا معاملات را در کارگزاری دیگری انجام دهد و از گزینه تغییر کارگزار ناظر استفاده میکند.
کارگزار ناظر کیست؟
در بورس اوراق بهادار ایران معاملات سهام برای مشتریان حقیقی از طریق کارگزاریها و یا کارگزار ناظر صورت میگیرد. کارگزاریها در واقع واسطهی بین خریداران و فروشندگان به حساب میآیند. در سیستمهای معاملات سهام گذشته، افراد قادر بودند سهام خود را در کارگزاریهای مختلف معامله کنند.
برای نمونه اگر شخصی در دو کارگزاری مفید و آگاه حساب واقعی داشت و با حساب کارگزاری آگاه خود ۲۰۰۰ سهم نماد «فولاد» خریداری میکرد قادر بود سهام خود را در کارگزاری مفید به فروش برساند. یعنی هیچ الزامی برای یکی بودن کارگزار خریدار و فروشنده وجود نداشت. در سالهای اخیر با راه اندازی سیستم معاملاتی جدید، مفهوم تازهای به عنوان کارگزار ناظر به قوانین بازار افزوده شده است. این بدین معنی است که سهامداران دارایی خود را در هر نماد معاملاتی فقط میتواند در کارگزاری که خرید در آن صورت گرفته، به فروش بگذارند. چنانچه با همان شرایط نمونه قبلی اقدام به خرید ۲۰۰۰ سهم نماد «فولاد» در کارگزاری آگاه کرده باشید صرفاً میتوانید از طریق همان کارگزاری ۲۰۰۰ سهم خود را به فروش بگذارید.
بیشتر بخوانید:
گره معاملاتی در بازار بورس
تغییر کارگزار ناظر به چه صورت است؟
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که به دلایل مختلفی از جمله عدم رضایت از پلتفرم معاملاتی، درخواست اعتبار بیشتر، مقوله کارمزد و همچنین سرویسدهی بهتر بخواهید کارگزار خود را عوض کنید. اما این تغییر چگونه است؟
۱- روش اول:
در روش اول، شما میتوانید با فروش تمام دارایی خود و دریافت تمام وجه، نقدینگی خود را به کارگزاری جدید منتقل کنید و معاملات را تحت نظارت کارگزار جدید انجام دهید. فرایند فروش سهام در کارگزاری اول و دریافت وجه دو روز کاری زمان می برد. این کار صرفه زمانی و اقتصادی ندارد. به عنوان مثال، ممکن است پس از فروش سهام، روند رشد آغاز شود و شما چند روز از بازار جا بمانید و متحمل زیان شوید.
۲- روش دوم:
شما بعد از ثبت نام در کارگزاری جدید و دریافت نام کاربری و رمز عبور، وارد کد معاملاتی خود میشوید و بعد از تعیین سهام خود گزینه تغییر کارگزار ناظر را انتخاب، و درخواست خود را ثبت می کنید. بعد از ۴۸ ساعت سهام به حساب کارگزاری جدید شما منتقل میگردد. لازم به ذکر است که این کار هیچ گونه هزینهای برای شما ندارد و کاملا رایگان است.
۳- روش سوم:
شما برای دریافت کد معاملاتی جدید به صورت حضوری میتوانید به کارگزاری آشنایی با وظایف کارگزار بورس جدید مراجعه کنید و با برگه آخرین سهام درخواست کتبی تغییر ناظر را به کارگزاری اعلام کنید. به دو روش میتوانید به این برگه دسترسی پیدا کنید:
روش اول: ورود به درگاه الکترونیکی سهامداران (دارا) به صورت غیرحضوری
روش دوم: مراجعه به کارگزاری که در آن خرید سهام صورت گرفته است.
دلایل تغییر کارگزار ناظر
اکنون با توجه به افزایش سهامداران و ورود طیف گستردهتر جامعه به این بازار، برخی کارگزاریها با اختلال در سرویسدهی به مشتریان خود مواجه شدهاند. این اختلالات گاهی اوقات ضررهای هنگفتی برای سهامداران به همراه دارد. از این رو، سهامداران ممکن است به دنبال تغییر کارگزار ناظر خود بروند.
البته علاوه بر سرعت ثبت سفارش و معامله، دلایل مهم دیگری نیز وجود دارد که سهامداران را به تغییر کارگزار خود ترغیب کند. به عنوان مثال میتوان به تخفیف در مالیات هر معامله به عنوان یکی از مهمترین عوامل تغییر کارگزار اشاره کرد. شما میتوانید در برخی کارگزاریها با فعالیت در بخشهایی مانند باشگاه مشتریان و شرکت در مسابقات تا ۲۵ درصد از تخفیف در مالیات هر معامله برخوردار شوید که این تخفیف در معاملات بزرگ اهمیت ویژهای دارد. همچنین دلایل دیگری مانند پشتیبانی قویتر، خدمات خرید خودکار عرضه اولیه و حساب آن در روزهای بعد و نرمافزاری با رابط کاربری آسان نیز در فرایند تغییر کارگزار ناظر تاثیرگذار هستند.
برای ثبت نام در کارگزاری دیگر کافیست فرایند احراز هویت کارگزاری جدید را پیگیری کنید و با توجه به داشتن کد بورسی نیازی به ثبت نام در سایت سجام نخواهد بود.
نحوه انجام معامله و نتایج آن پس از تغییر کارگزار ناظر
بعد از ثبت نام در یک کارگزاری دیگر شما میتوانید همزمان اقدام به معامله سهام خود توسط هر ۲ کارگزاری نمایید. نکته قابل توجه این است که برای فروش سهامی که از طریق کارگزاری اولیه انجام شده، کسب اجازه نیاز است. این امر در معامله خرید و فروش سهام در کارگزاری ثانویه وجود ندارد
بیشتر بخوانید:
حرفهایها چگونه در بازار سهام سود میکنند؟
برای دارایی ما بعد از تغییر کارگزار چه اتفاقی میافتد؟
برای کسب اجازه فروش کافیست گزینه تغییر کارگزار ناظر را بزنید تا بتوانید معامله خود را از سر بگیرید و معامله را توسط کارگزاری جدید خود انجام دهید. البته این قانون در حالت عکس نیز صادق است. بدین صورت که شما با زدن گزینه تغییر کارگزار ناظر میتوانید سهامی که از طریق کارگزاری جدید خریداری کردید را به وسیله کارگزاری قدیمی خود به فروش برسانید.
شما میتوانید داراییهای خود را به صورت همزمان در هر دو کارگزاری مشاهده کنید. همچنین شما قادر هستید بیش از ۲ کارگزار را برای خود انتخاب کنید و از ویژگیهای مثبت هر کارگزاری به صورت همزمان استفاده کنید. به عنوان مثال، از یک کارگزار برای خرید عرضههای اولیه خود استفاده میکنید و از کارگزار دیگری برای معاملههای آتی و … که البته باید مدیریت و تغییر کارگزار ناظر پی در پی را هم در نظر بگیرید.
سخن پایانی
با توجه به ورود طیف گستردهای از افراد جامعه به بازار سرمایه و حجم بالای معاملات، اغلب کارگزاریهای بازار با مشکل کندی و اختلال در سامانههای خود روبرو هستند. این اختلالها باعث نارضایتی سهامداران میگردد و ممکن است ضررهای هنگفتی به آنان تحمیل کند. ارائه خدمات ضعیف معاملهگران را مجاب به ثبت نام در کارگزاری دیگری مینماید. با گذراندن فرایند احراز هویت، شما میتوانید در کارگزاری جدید ثبت نام کنید و داراییهای خود را در هر دو کارگزاری مدیریت کنید.
دیدگاه شما