پایگاه تخصصی حوزه زمین و مسکن
وضعیت بازار مسکن وضعیت بازار مسکن در ماههای اخیر با توجه به افزایش شدید و ناگهانی قیمتها و کاهش تقاضای خرید ناشی از عدم توانایی مالی متقاضیان در وضعیت نامعلومی بسر میبرد. کاهش تعداد معاملات املاک و روند نزولی خرید و فروش مسکن حاکی از وجود یک رکود تورمی در بازار مسکن است. در ماههای […]
۱۳ دی ۱۳۹۷
سید احسن علوی به عنوان نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس، ضمن اشاره به این که دولت از راهکار های جدیدی برای بازار مسکن پرده برداشته است اظهار داشت: دولت عنوان کرده زمین رایگان ارائه می دهد
بازار مسکن بهتر خواهد شد به شرطه ها و شروطه ها
سید احسن علوی به عنوان نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس، ضمن اشاره به این که دولت از راهکار های جدیدی برای بازار مسکن پرده برداشته است اظهار داشت: دولت عنوان کرده زمین رایگان ارائه می دهد و به پرداخت تسهیلات ارزان قیمت می پردازد. وی ادامه داد: چنانچه دولت این برنامه ها را در پیش […]
۱۲ دی ۱۳۹۷
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، ضمن اشاره به این که در ماه های پایانی سال شاهد اتفاق خاصی در بازار مسکن نخواهیم بود از ثبات و به تعادل رسیدن قیمت ها در این بازار خبر داد.
قلی خسروی: قیمت مسکن به ثبات می رسد
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، ضمن اشاره به این که در ماه های پایانی سال شاهد اتفاق خاصی در بازار مسکن نخواهیم بود از ثبات و به تعادل رسیدن قیمت ها در این بازار خبر داد. ایشان در خصوص وضعیت بازار مسکن در ماه آذر این طور گفتند: حجم خرید و فروش در آذر ماه […]
۱۲ دی ۱۳۹۷
با توجه به کمبود هایی که در حال حاضر در بازار مسکن وجود دارد برخی عنوان می کنند رونق در این بازار به شرطی مشاهده خواهد شد که راهکار هایی برای حذف این کمبود ها ارائه شود و سیاست گذاری هایی صورت بگیرد
آینده بازار مسکن چه خواهد شد؟
با توجه به کمبود هایی که در حال حاضر در بازار مسکن وجود دارد برخی عنوان می کنند رونق در این بازار به شرطی مشاهده خواهد شد که راهکار هایی برای حذف این کمبود ها ارائه شود و سیاست گذاری هایی صورت بگیرد ضمن این که عملکرد وزارت راه و شهرسازی در رونق و یا […]
۰۶ دی ۱۳۹۷
حسام عقبایی، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، از کاهش چشمگیر حجم معاملات مسکن سخن به میان آورد و اذعان نمود: این کاهش حجم حکایت از رکود عمیق بازار مسکن دارد.
بازار مسکن اسیر رکود عمیق
حسام عقبایی، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، از کاهش چشمگیر حجم معاملات مسکن سخن به میان آورد و اذعان نمود: این کاهش حجم حکایت از رکود عمیق بازار مسکن دارد. عقبایی با اشاره به این که حجم معاملات مسکن در آذر ماه سال جاری کاهش ۶۷ درصدی را شاهد بوده است اذعان نمود: این […]
۰۴ دی ۱۳۹۷
مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک، ضمن اشاره به این که حجم معاملات در آذرماه سال جاری هم با روندی نزولی همراه بوده است تصریح کرد: در آذرماه شاهد کاهش 22 درصدی حجم معاملات مسکن بوده ایم.
نقطه پایان رکود مسکن کجاست؟
مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک، ضمن اشاره به این که حجم معاملات در آذرماه سال جاری هم با روندی نزولی همراه بوده است تصریح کرد: در آذرماه شاهد کاهش ۲۲ درصدی حجم معاملات مسکن بوده ایم. قلی خسروی با تأکید بر این که حجم خرید و فروش مسکن در آذر ماه امسال بیش […]
۰۳ دی ۱۳۹۷
پيشبينی قيمت مسكن از ديدگاه انبوهسازان
پيشبيني قيمت مسكن كار سادهاي نيست و به نظر اكثر انبوهسازان، وضعيت همچنان ملتهب باقي ميماند و حتي در شهريورماه نيز قيمتهاي مساكن افزايش مييابد كه اين چنين نيز شد. وضعيت بازار بدين منوال خواهد بود و ركورد بيش از اين عميق نميشود و البته رونق نيز وجود نخواهد داشت. در حال حاضر قيمت مصالح […]
۰۳ دی ۱۳۹۷
مدتی است از معاملات زیاد در بازار مسکن خبری نیست با این حال خرید و فروش مسکن کماکان ادامه دارد و متوقف نشده است. از طرفی رشد قیمت مسکن نیز با شیب کمتری دیده می شود و این امر حاکی از آن است که در آینده ای نزدیک شاهد متوقف شدن رشد قیمت مسکن خواهیم بود.
بازار اسیر شدن در تله های بازارهای مالی مسکن در نزدیکی ساحل آرامش
مدتی است از معاملات زیاد در بازار مسکن خبری نیست با این حال خرید و فروش مسکن کماکان ادامه دارد و متوقف نشده است. از طرفی رشد قیمت مسکن نیز با شیب کمتری دیده می شود و این امر حاکی از آن است که در آینده ای نزدیک شاهد متوقف شدن رشد قیمت مسکن خواهیم […]
۰۲ دی ۱۳۹۷
پيشبينی رونق در بازار مسكن
پيشبينی بازار مسكن تا پايان امسال پيشبيني بازار مسكن چگونه خواهد بود؟ اين سوالي است كه اكثر مردم از يكديگر ميپرسند. يك كارشناس اقتصادي بر اين باور است كه به زودي سرمايههاي مردم به بازار مسكن تزريق خواهد شد و بازار مسكن دوباره از اواخر امسال و اوايل سال بعد دوباره رونق خواهد گرفت، پيشبيني […]
۰۲ دی ۱۳۹۷
طی روز ها اخیر و صحبت هایی که از جانب وزیر جدید راه و شهرسازی منتشر شده است این طور بر می آید که از نگاه محمد اسلامی مسکن در وضعیت مناسبی به سر می برد و میزان تولید مسکن بر اساس آنچه در برنامه ششم توسعه آمده قابل قبول است.
وزیر راه و شهرسازی از وضعیت مسکن راضی است!
طی روز ها اخیر و صحبت هایی که از جانب وزیر جدید راه و شهرسازی منتشر شده است این طور بر می آید که از نگاه محمد اسلامی مسکن در وضعیت مناسبی به سر می برد و میزان تولید مسکن بر اساس آنچه در برنامه ششم توسعه آمده قابل قبول است. در ۲۸ آذرماه، محمد […]
۲۸ آذر ۱۳۹۷
حسام عقبایی، نایب رئیس اتحادیه مشاورن املاک تهران، با اشاره به این که تکمیل واحد های مسکونی مهر می بایست جدی گرفته شود اذعان نمود: چنانچه مسکن های مهر باقی مانده تکمیل شده و به متقاضیان تحویل داده شوند
با تکمیل مسکن مهر، قیمت مسکن متعادل می شود
حسام عقبایی، نایب رئیس اتحادیه مشاورن املاک تهران، با اشاره به این که تکمیل واحد های مسکونی مهر می بایست جدی گرفته شود اذعان نمود: چنانچه مسکن های مهر باقی مانده تکمیل شده و به متقاضیان تحویل داده شوند آنگاه می توان نسبت به متعادل شدن قیمت ها در بازار مسکن امیدوار بود. به گفته […]
۲۸ آذر ۱۳۹۷
کمال الدین شهریاری، عضو کمیسیون عمران مجلس، ضمن اشاره به این که بازار ارز بر بسیاری از بازار های سرمایه ای کشور اثر می گذارد اذعان نمود: ارز باید تک نرخی شود تا بتوانیم شاهد اتفاقات مشهود و مثبت در بازار مسکن و دیگر بازار های موازی باشیم.
به واسطه ارزان شدن ارز، چه اتفاقی برای بازار مسکن افتاد؟
کمال الدین شهریاری، عضو کمیسیون عمران مجلس، ضمن اشاره به این که بازار ارز بر بسیاری از بازار های سرمایه ای کشور اثر می گذارد اذعان نمود: ارز باید تک نرخی شود تا بتوانیم شاهد اتفاقات مشهود و مثبت در بازار مسکن و دیگر بازار های موازی باشیم. ایشان در ادامه از در نظر گرفتن […]
۲۸ آذر ۱۳۹۷
پيشبينی وضعيت بازار مسكن
وضعيت بازار مسكن طی ماههای آينده در حاليكه بازار مسكن در يك حالت ركود به سر ميبرد، ولي كارشناسان مسكن معتقدند كه اين ركود موقت بوده و بازار مسكن دوباره به حالت عادي خود بازخواهد گشت. بازار مسكن شهر تهران در حدود ۸۳ درصد رشد قيمت داشته و البته رشد قيمت به شهرستانها هم سرايت […]
۲۷ آذر ۱۳۹۷
هزینه مصالح ساختمان جهش تصاعدی را در پیش گرفته و بر هیچکس پوشیده نیست این قیمت روز به روز رشد بیشتری را تجربه می کند عاملی که ساخت مسکن را دشوار ساخته است.
وضعیت مسکن در سال ۹۸ به چه صورت خواهد بود؟ رونق یا رکود؟
هزینه مصالح ساختمان جهش تصاعدی را در پیش گرفته و بر هیچکس پوشیده نیست این قیمت روز به روز رشد بیشتری را تجربه می کند عاملی که ساخت مسکن را دشوار ساخته است. با این حال محمد اسلامی به عنوان وزیر جدید راه و شهرسازی، ادعا می کند در سال ۹۸ و ۹۹، تولید مسکن […]
۲۷ آذر ۱۳۹۷
مصطفی قلی خسروی به عنوان رئیس اتحادیه مشاوران املاک، ضمن اشاره به این که کسادی بر بازار مسکن سایه افکنده تصریح کرد: نسبت به روز های اول گرانی مسکن، هیجان ها خوابیده و می توان ادعا کرد بازار به دست متقاضیان مصرفی افتاده است.
بازار مسکن در آستانه آرام شدن
مصطفی قلی خسروی به عنوان رئیس اتحادیه مشاوران املاک، ضمن اشاره به این که کسادی بر بازار مسکن سایه افکنده تصریح کرد: نسبت به روز های اول گرانی مسکن، هیجان ها خوابیده و می توان ادعا کرد بازار به دست متقاضیان مصرفی افتاده است. ایشان پس از این که به ریزش حجم معاملات در آذر […]
۲۴ آذر ۱۳۹۷
تقی رضایی، مدیرکل راه و شهرسازی استان البرز، از ابلاغیه جدید وزارت راه و شهرسازی خبر داد و جزئیات آن را این طور تشریح کرد: بر اساس ابلاغیه ای که از سوی وزارت راه و شهرسازی صادر شده، می بایست فرآیند بازسازی دو هزار و 384 مسکن را در بافت های فرسوده شهری آغاز کنیم.
تکمیل واحد های مسکن مهر تا پایان امسال
تقی رضایی، مدیرکل راه و شهرسازی استان البرز، از ابلاغیه جدید وزارت راه و شهرسازی خبر داد و جزئیات آن را این طور تشریح کرد: بر اساس ابلاغیه ای که از سوی وزارت راه و شهرسازی صادر شده، می بایست فرآیند بازسازی دو هزار و ۳۸۴ مسکن را در بافت های فرسوده شهری آغاز کنیم. […]
۲۴ آذر ۱۳۹۷
حسام عقبایی از ارزان شدن مسکن می گوید و عنوان می کند چنانچه قیمت دلار به همین روند کاهش را تجربه کند شاهد ارزان شدن 25 درصدی مسکن تا اسفند ماه سال جاری خواهیم بود.
مسکن تا شب عید ۲۵ درصد ارزان می شود
حسام عقبایی از ارزان شدن مسکن می گوید و عنوان می کند چنانچه قیمت دلار به همین روند اسیر شدن در تله های بازارهای مالی کاهش را تجربه کند شاهد ارزان شدن ۲۵ درصدی مسکن تا اسفند ماه سال جاری خواهیم بود. حسام عقبایی، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک، این طور گفت: بازار مسکن با گران شدن ارز، نوسانات فاحشی را تجربه […]
۲۱ آذر ۱۳۹۷
به عقیده کارشناسان بازار مسکن مهم ترین افرادی که در زمستان سال جاری به ایفای نقش در این بازار می پردازند، سوداگران و دلالان با تجربه خواهند بود که قصد فروش ملک خود با قیمت گران و اسیر شدن در تله های بازارهای مالی خروج از این بازار دارند
پیش بینی وضعیت بازار مسکن در زمستان سال ۹۷
به عقیده کارشناسان بازار مسکن مهم ترین افرادی که در زمستان سال جاری به ایفای نقش در این بازار می پردازند، سوداگران و دلالان با تجربه خواهند بود که قصد فروش ملک خود با قیمت گران و خروج از این بازار دارند و تازه وارد هایی که گمان می کنند از قافله عقب مانده اند […]
۲۱ آذر ۱۳۹۷
محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ضمن اشاره به این که برخی عنوان می کنند تعاونی های مسکن نتوانسته اند موفق عمل کنند و کارنامه درخشانی ندارند
نگاه ویژه به تعاونی ها ضروری است
محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ضمن اشاره به این که برخی عنوان می کنند تعاونی های مسکن نتوانسته اند موفق عمل کنند و کارنامه درخشانی ندارند اذعان نمود: این طور نیست و تعداد تعاونی هایی که با مشکل مواجه شده اند اندک است. این مقام مسئول طی نشستی با هیئت رئیسه اتاق […]
۲۱ آذر ۱۳۹۷
حبیب الله طاهرخانی، مدیرعامل شرکت عمران شهر های جدید، اذعان نمود: تا پایان برنامه ششم توسعه، ساخت 200 هزار واحد مسکونی را در 21 شهر جدید به اتمام خواهیم رساند.
طاهرخانی از ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در شهر های جدید خبر می دهد
حبیب الله طاهرخانی، مدیرعامل شرکت عمران شهر های جدید، اذعان نمود: تا پایان برنامه ششم توسعه، ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی را در ۲۱ شهر جدید به اتمام خواهیم رساند. این مقام مسئول ضمن اشاره به این که اقداماتی برای ساخت واحد های جدید در ۲۱ شهر جدید در دست بررسی قرار دارد اذعان نمود: […]
از آفات درخت سیب و مشکلات آن چه می دانید؟
وقتی باغبان درخت سیب هستیم، باید نسبت به این میوه زیبا مسئول باشیم. باید آفات درخت سیب و مشکلات آن را بشناسیم و هر آنچه در توان است، چه از نگاه علمی و یا تجربی، در همتی بی پایان در حفظ این درختان مفید بگذاریم
” من به سیبی خوشنودم، و به بوییدن یک بوته بابونه، من به یک آینه، یک بستگی پاک قناعت دارم… ”
وقتی سهراب در سطر نخست یکی از زیباترین اشعارش، در خوشنودی سیبی زندگی می کند، چگونه می توان از لطایف این میوه بهشتی چیزی نگفت؟! حیف درخت سیب نیست که با این میوه های لطیفی که به بار می نشاند، در اسارت آفات و بیماری ها بسوزد؟! دلم برای آن باغبانی می سوزد که شاهد زجر کشیده ی آفات درختان سیب است و برای درختان سیبی که جای لطافت و زیبایی میوه ای بهشتی، باید میزبان جانکاه آفاتی باشند که می شود آنها را به راحتی از میان برداشت.
وقتی باغبان درخت سیب هستیم، باید نسبت به این میوه زیبا مسئول باشیم. باید آفات و مشکلات درخت سیب را بشناسیم و هر آنچه در توان است، چه از نگاه علمی و یا تجربی، در همتی بی پایان در حفظ این درختان مفید بگذاریم. درخت سیب چیزی فراتر از این احساس زیبایی سهراب است. سیب یک میوه استراتژیک است. میوه ای که می تواند سیرکننده باشد. میوه ای که برای سلامتی انسان ها حیاتی است و می تواند منافع مالی بسیاری داشته باشد.
سیب، یقینا معروف ترین و محبوب ترین میوه جهان است. میوه ای که رنگ و بوی درآمدزایی دارد. یک باغ سیب خوشحال می تواند اقتصاد پویای یک یا چند خانواده را رقم بزند. سیب پرفروش ترین میوه ایرانی است. میوه ای که باید آن را شناخت و اگر قصد باغبانی از آن را داریم، باید همراه با آگاهی کامل از آفات و بیماری های آن پیشگیری کنیم. این مقاله با قصه این پیکار حیاتی نگارش شده است، جنگ با آفات درخت سیب. برای این نبرد طولانی، بیایید اندکی خود سیب را بشناسیم و بدانیم که می خواهیم از کدام دُر گرانبها پاسداری کنیم.
سیب چگونه میوه ای است؟
درخت سیب یک درخت میوه مشهور از رده گلسرخیان است. تقریباً در هر جای دنیا می توانید شاهد پرورش این درخت باشید. چرا که میوه گوشتی و شیرین درخت سیب در نزد تمام مردمان دنیا به عنوان میوه ای مفید، خوشمزه و سیر کننده تلقی می شود. اصل ریشه درخت سیب از گونه ای با نام مالوس می آید. این مالوس را که همان سیب وحشی می گویند، منشاء آسیایی دارد و در هزاران سال پیش در همراهی با زندگی انسان ها رنگ و بوی اهلی تری به خودش گرفته است.
درخت سیب اصالتی غربی ندارد؛ اما در مهاجرت اروپایی ها تا آمریکایی ها همراه آنان به آن سرزمین های اکتشاف شده رسید و اتفاقاً با آب و هوای آن سرزمین های دور بسیار اخت گرفت. تا جاییکه در دنیای امروز، کشور آمریکا را می توان به عنوان بزرگترین تولیدکننده میوه سیب در جهان یاد کرد.
نزدیک به ۷۵۰۰ گونه گوناگون از سیب در سراسر جهان شناخته شده است، برای مصارف خوراکی، آشپزی، تولید نوشیدنی و… . به هر حال همه گونه های سیب را نمی توان به این راحتی گاز زد و خورد. ارتفاع درخت سیب در حدود ۶ الی ۱۲ متر می باشد. بسیار برگ ریز است و تراکم شاخه های زیادی دارد.
میوه درخت سیب را از جمله میوه های تابستانی یاد می کنند؛ اما خیلی هم این میوه در بطن تابستان بلوغ پیدا نمی کند. درخت سیب عموماً در اواخر تابستان تا قلب پاییز بارش را تکمیل می کند. میوه درخت سیب در نمونه های آشنای آن، غالباً در رنگ های قرمز، زرد، سبز، صورتی، و حتی حنایی وجود دارد. با این وجود درخت سیب بسیار مستعد به انواع بیماری ها و آفات گیاهی است.
از آنجا که درخت سیب در روند اقتصاد کشاورزی هر سرزمینی، نقشی کلیدی دارد و باغبانان بسیاری در هر سرزمین از پرورش درخت سیب، اقتصاد زندگی خود را می گردانند، آفات و بیماری های این درخت می تواند تبعات اقتصادی سنگینی داشته باشد. سیب می تواند نبض بازار میوه و تره بار را در دست بگیرد. فراوانی سیب می تواند قیمت دیگر میوه ها را متعادل سازد و قحطی آن جز تنش در بازار دیگر میوه ها آوردی ندارد. از این رو آفات درختان سیب، آفات دنیای کشاورزی است. به همین دلیل باید این آفات را بهتر و عمیق تر از هر زمانی بشناسیم.
دوچرخه سواری مرگ خاموش اقتصاد
چندی است شاهد دست به دست شدن مطلبی در بین عامه مردم هستیم که مطلبی منتسب به مدیرعامل بانک «اگزیم» است با این عنوان که «دوچرخه سواری باعث مرگ آرام اقتصاد جهانی است». بی توجه به صحت و سقم مطلب و اینکه این مطلب را فی الواقع مدیر بانک اگزیم مطرح کرده یا خیر و یا اینکه اصلا سود نخواهد داشت تا دنبال این باشیم که مطلب از کجا انتشار یافته است ولی تنها چیزی که باعث توجه می شود عنوان و متن درخور آن است. وقتی خواننده آن را مطالعه می کند و درگیر می شود و سریعا در گروهای مرتبطش منتشر می کند و یا برای دوستانی از جنس خودش می فرستد که در باب این مطالب اهل اندیشه است، ما را نیز به این فکر فرو می برد که این مطلب چه دارد که انگیزه های نشر را درون مخاطبش بر می انگیزد. شاید جنس مطلب و یا آشکار شدن تضادی است که خواننده را به فکر فرو می برد زیرا سالیانی است که همواره درباره فواید جهانی شدن و اقتصاد جهانی شنیده است و در وهله اول ترسی است که بخاطر از دست دادن این فواید درونش زاییده می شود و بعد از خواندن مطلب شاید دقیقا برعکس آن پی به تله هایی می برد که اقتصاد در پیش پایش باز کرده است تا تمام دسترنج ش را ببلعد. همان طوری که در بالا به آن اشاره شد، بی قصد و غرض و بدون کنکاش در صحت و سقم و اصالت مطلب و با قبول تمام منابعی که به آن ارجاع شده می بینیم که ایشان به اصلی اشاره می کند که به ظاهر اقتصاددانان را دچار حیرت می کند.
«یک دوچرخه سوار برای اقتصاد کشور فاجعه بار است زیرا او ماشین نمیخرد و برای خرید ماشین وام نمیگیرد. پولی برای بیمه پرداخت نمیکند و سوخت هم نمیخرد. برای نگهداری و تعمیرات دوچرخه هزینهای پرداخت نمیکند. پولی صرف پارکینگ نمیکند و منجر به تصادفات شدید هم نمیشود. او به بزرگراههای چند لایه نیاز ندارد».
تا اینجای مطلب از آنجایی قابل قبول است که نه فقط دوچرخه سواری بلکه کلیت اقتصاد بر مبنای صرف و تامین کالاهای مصرفی بنا نهاده شده اما وقتی همین اقتصاد برای رسیدن به رشدهای عجیب پا را فراتر می گذارد اینگونه می شود که دوچرخه سوار را در عمل برای خود یک تهدید بالقوه قلمداد می کند، چرا که او به باشگاه ورزشی و داروهای لاغری نیاز ندارد زیرا چاق نمیشود!
«افراد سالم برای اقتصاد فایدهای نداشته و لازم نیستند زیرا آنها پولی برای خرید دارو نخواهند پرداخت. همچنین به بیمارستان و دکتر نیاز ندارند. دوچرخه سواران هیچ چیز به تولید خالص ملی نخواهند افزود!».
افسار اقتصاد وقتی بدست افرادی سودجو بیافتد این می شود که نقطه مقابل دوچرخه سواری را هدف می گیرد و آن را هدف قلمداد می کند و خدمات مرتبط با آن را ملاک عمل خود قرار می دهد یعنی از نظر این اقتصاد، «در نقطه مقابل هر رستوران مک دونالد علاوه بر افرادی که بطور مستقیم در رستوران کار میکنند، حداقل ۳۰ شغل ایجاد می کند،۱۰ متخصص قلب، ۱۰ دندانپزشک و ۱۰ متخصص تغذیه!» این مسالهای است که ارزش درنظر گرفتهشدن دارد!
در اصل دیگر وظیفه سیستم اقتصادی رفاه، امنیت و سلامت بشر نیست بلکه در این نگاه سیستم اسیر سوداگری اقتصادی است و همه در عقبه تولید ثروت برای گروهی خاص قرار دارند. در این سیستم یکباره متوجه می شود که زیرسیستم ارزش آفرینی مثل بورس به محلی برای سوداگری گروهای تراس تبدیل شده و شما دایما متضرر این بازی عجیب هستید. برای این سیستم پیاده روی از آن هم بدتر است زیرا افراد پیاده حتی همان دوچرخه را هم نمی خرند!
با اشاره به موضع فوق به هیچ وجه قصد و نیت مان زیر سوال بردن جهانی سازی یا تحت شعاع قرار دادن اقتصاد جهانی نبوده است زیرا هر دوی این فلسفه ها با تمام نواقص شان، بخشی از روند رو به رشد و تکاملی بشر و سیستم زندگی او در این کره خاکی است و تاکنون بلاتردید منافع آن بسیار بیشتر از مضرراتش برای زندگی بشر بوده و علیرغم تمامی نقاط منفی که برای فلسفه اقتصاد جهانی که بر پایه جهانی سازی شکل گرفته است، شمرده شده ولی در عصر حاضر بسیار حیاتی و دارای دستاوردهای بی بدیل بوده و تقریبا جایگزینی برای آن وجود ندارد. از طرفی نیت بر این هم نبوده که انزوا گرایی را ترویج و یا سیستم های سوخته اقتصادی را نقطه رهایی و شفای بشر نشان دهیم بلکه هدف اصلی بر کوبیدن کولون دربی است که افکار ما را اندکی به لرزه درآورد تا با خود بیندیشیم که میراثی که قرار است برای فرزندانمان به ودیه بگذاریم چگونه رو به ابتذال است. البته در بین تمام ابتذالهایی که می توان در روابط جوامع بشری برشمرد، این هم نوعی ابتذال و فساد در زندگی بشر به حساب می آید. این شکل از ابتذال در نظام اقتصادی از جایی نشات می گیرد که سیستم اقتصادی هدف وجودی خود را فراموش می کند و وارد ورطه بازی هایی می شود که تنها سود اندوزی هدف نهایی ش می شود.
در این بخش از مبحث لازم است به این اصل اشاره شود که نباید سود اندوزی را با کاپیتالیسم اشتباه گرفت زیرا برای راه اندازی هر بنگاهی و توسعه آن به خلق ثروت نیاز است و بخشی از این ثروت باید در بنگاهها برای توسعه فناوری و پیشرفت سرمایه گذاری مجدد شود. سرمایه محرک اصلی تولید به حساب می آید. همانطوری که سرمایه محرک هر بنگاه اقتصادی است مصرف محرک اقتصاد است و عملا بدون مصرف بنای اقتصاد شکل نمی گیرد. تا آنجایی که اقتصاد برنامه های جاری برای تامین نیازهای بشری و تامین رفاه او را مدیریت می کند بسیار پسندیده است. حتی پا را اندکی از این مرز به سمتی فراتر می گذاریم که تئوری تحریک تقاضا را مطرح می کند. تئوری تحریک تقاضا دلالت بر برهه های تاریخی در فرهنگ هر جامعه دارد که می تواند به نوعی تقاضایی را برای دسته ای از محصولات فراهم کند. بازرگانان با آگاهی از این برهه های تاریخی برای جلب و جذب تقاضا بهره بردای می کنند. بدین معنی که با تبلیغ و تشویق مناسب تقاضای حاضر را به سمت برندهای مورد نظرش سوق می دهد. دراین میان تقاضای ایجاد شده در حول و حوش مصرفی است که باعث افزایش دور گردش اقتصاد می شود و از این میان بنگاههای اقتصادی رشد و توسعه یافته و مسببات ایجاد اشتغال و توزیع مناسب ثروت در جامعه فراهم می شود. مبحث تحریک تقاضا موضوع غریبی نیست. شاید صرفا تاکنون به آن فکر نکرده اید و روی این موضوع تمرکز نداشته اید و الا در کلاسهای بازاریابی همواره روی مباحث این تئوری بحث و تبادل نظر می شود. برای مثال عید نوروز در خاورمیانه یا فطر در بین بلاد اسلامی و یا عید هندی ها و عید چینی در جنوب شرق آسیا و کریسمس در دی ماه از موارد جهانی قابل مثال هستند که برخی از این عید ها هم به واسطه گسترش جهانی سازی بدون مرزهای مشخصی در تعاملات و فرهنگ ملل وارد شده است. رویدادهایی مثل جام جهانی، المپیک و آغاز تعطیلات تابستانی برای شرکتهای توریستی همواره غنیمت شمره می شود. پیش از این ایام شرکتهای توریستی برنامه های خاصی برای مشتریان خود در قالب پکیچ های تورهای مسافرتی تدارک می بینند. حتی فروشندگان بازی های رایانه ای و تلویزیون ها جعبه های بازی تا تولیدکنندگان تیشرت و لباسهای ورزشی نیز از این رویداها متنفع می شوند. امروزه در کشور ما در حوالی محرم بازار عظیمی از جامه های سیاه منقش به خطاطی های خاص با عرض ارادات به خاندان ابا عبدالله حسین (ع) بازار بزرگی پیدا کرده است. همچنین امروزه شاهد آن هستیم که برخی گروههای بزرگ چند ملیتی با اختیار کردن گروههای فرهنگی در حال رویداد سازی هستند. جشنی مثل پوریم در غرب خاورمیانه از این دست است. برخی این رویدادها ریشه فرهنگی دارند و برخی ریشه های تاریخی. تمام این رویدادها صدالبته اگر ایجاد ارزش نکند، دیر یا زود از ذهن فرهنگی مردم اقوام و ملل پر خواهد کشید و فراموش خواهد شد. امروزه صحبت از جشنهای کابالا برای مردم دنیا مذحک و خنده آور است، حتی اگر کسانی سعی کنند پنهانی آن را حفظ کنند. کمتر کسی درباره مراسم های سرخ پوستی صحبت می کند. جشنهای دوهزار پانصد ساله هم خوب یا بد دیگر طرفداری ندارد. اما آنچه مهم است ارزشی است که بازرگانان و تولیدکنندگان به مصرف کننده می رسانند و برای رفاه و سلامت ایشان تلاش می کنند. همه ما با خرید در این ایام و حتی در تخفیف ها احساس رضایتی وصف ناشدنی از معامله ای که انجام داده ایم دریافت می کنیم بی آن که فکر کنیم زیاد خوردن آجیل و شیرینی در عید نوروز ممکن است بهترین بازار مصرف برای پزشکان فراهم آورد، بی آنکه اجبار و فشاری بر گروهی حادث شود، بی آنکه به این نکته فکر شود که اصل وجودی تقاضای ایجاد شده از کجاست. فقط و فقط به ارزشی که از اسیر شدن در تله های بازارهای مالی تهیه کالایی خاص بدست می آید توجه می شود، بی آنکه توجهی به هزینه هایی شود که از حواشی هر خرید ممکن است به خریدار برگردد. همگی قبول کرده ایم که بخشی از هزینه های نگهداری اقلامی که خریداری می شود اجتناب ناپذیر است و برخی قبول کرده ایم که حتی باید در خرید و مصرف کالاهای حتی مضرر آزاد باشیم. وقتی مبادرت به خرید و مصرف سیگار می کنیم مطمئنا روزی اسیر بیماری شده و با خطرات ناشی از آن دست به گریبان خواهد شد. اما بد داستان آنجاست که سیستم اقتصادی بجای سوق دادن نیروهای خود به سمت خدمات موثر و مفید در جامعه به دنبال سوء استفاده از مصرف کننده برای موثر نشان دادن خود باشد. برای مثال آنجایی فاجعه خلق می شود که سیستم اقتصادی متواضعانه خود را موظف و مسئول بداند که برای هر پزشک فارق تحصیل شغل ایجاد کند در حالی که پشت پرده این داستان به جایی ختم می شود که هر پزشک برای راه اندازی کلینیک تقاضای بالقوه ای برای وام بانکی به وجود خواهد آمد. پا را کمی فراتر خواهیم گذاشت و نگاهی ژرف به چند لایه پشت قضیه خواهیم انداخت. به قولی آنچه همه در آیینه می بینند ولی ما در خشت خام می بینیم. توسعه بسیاری از خدمات در راستای رفاه و تعالی زندگی بشر اتفاق نمی افتد و یا در ایده و نطفه خفه می شود زیرا توسعه خدمات یا بهبود عملکرد و کیفیت کالاها باعث حذف برخی خدماتی می شود که در نهایت تقاضای موثری برای گروههای ذی نفوذ خاصی مانند بانکها داشته است. این اتفاق در آمریکا رخ داد و در دهه شصت تا هشتاد شهرداری نیویورک قصد داشت تمام تاکسی و اتوبوسرانی شهر را که تشکیل دهنده سیستم حمل و نقل شهر بودند را برقی نماید اما بواسطه نفوذ کارتل های نفتی که هدفشان کسب منافع از واردات و پالایش نفت بود، اسیر شدن در تله های بازارهای مالی این اتفاق نیفتاد و شهر نیویورک بزرگترین وابسته واردات بنزین باقی ماند. این قبیل مثالها در جوامع مختلف بسیار و بسیار قابل مشاهده است. مخصوصا در حوزه بانکی که وابسته به توزیع وام است. در صورتی که بازار سهام را به عنوان رقیب بالقوه خود در عرصه تامین نهاده های مالی می یابد قصد خارج کردن این رقیب نو پا از صحنه را دارد. اینجاست رسالت و مسئولیت اجتماعی بنگاههای اقتصادی باید به داد مصرف کننده و حقوق مصرف کننده برسد. نگاه فرهنگی به مقوله های اقتصادی اجتماعی ضرورت بسیاری می یابد. اتفاق و حوادث بخشی از زندگی روزمره است و وجود پزشک و کلینیک پزشکی برای رسیدگی به این حوادث ضروری است و البته باید نگران نبود آن باشیم ولی تولید حادثه برای ایجاد کار و تقاضا در جهت سر پا نگاهداشتن خدمات از جمله آتش نشانی پزشکی و خدمات عمومی از این دست بیشتر ما را یاد افکار پلید ژانرهای وحشت می اندازد که مدیران پلید با هوش های سیاه پشت سیستم های عمومی در حال مدیریت هستند، مانند سیستم سهام و بورس که بایستی تامین کننده امنیت سرمایه گذاری خرد باشد. ولی در عین حال از بورس به عنوان منظری برای تامین مالی و کسر بودجه خود نگاه می کند و رسوایی بزرگ برای خود ببار می آورد. لزوم مدیریت صحیح اقتصادی و استفاده فعال و برنامه ریزی داینامیکی یا به عبارتی پویا مسلح به ابزار آینده پژوهی کارآمد در اینجا هویدا می شود. بعد از آن دیگر نیاز نیست نگران شغل پزشک بواسطه کاهش استفاده از خودرو و تصادفات باشیم. نیاز نیست به خاطر مخاطرات گروهی خاص کلیت سیستم را اقتصادی را فدا کنیم بلکه این سیستم اقتصادی و الزامات اجتماعی آن است که چراغ مسیر خواهد بود.
از آفات درخت سیب و مشکلات آن چه می دانید؟
وقتی باغبان درخت سیب هستیم، باید نسبت به این میوه زیبا مسئول باشیم. باید آفات درخت سیب و مشکلات آن را بشناسیم و هر آنچه در توان است، چه از نگاه علمی و یا تجربی، در همتی بی پایان در حفظ این درختان مفید بگذاریم
” من به سیبی خوشنودم، و به بوییدن یک بوته بابونه، من به یک آینه، یک بستگی پاک قناعت دارم… ”
وقتی سهراب در سطر نخست یکی از زیباترین اشعارش، در خوشنودی سیبی زندگی می کند، چگونه می توان از لطایف این میوه بهشتی چیزی نگفت؟! حیف درخت سیب نیست که با این میوه های لطیفی که به بار می نشاند، در اسارت آفات و بیماری ها بسوزد؟! دلم برای آن باغبانی می سوزد که شاهد زجر کشیده ی آفات درختان سیب است و برای درختان سیبی که جای لطافت و زیبایی میوه ای بهشتی، باید میزبان جانکاه آفاتی باشند که می شود آنها را به راحتی از میان برداشت.
وقتی باغبان درخت سیب هستیم، باید نسبت به این میوه زیبا مسئول باشیم. باید آفات و مشکلات درخت سیب را بشناسیم و هر آنچه در توان است، چه از نگاه علمی و یا تجربی، در همتی بی پایان در حفظ این درختان مفید بگذاریم. درخت سیب چیزی فراتر از این احساس زیبایی سهراب است. سیب یک میوه استراتژیک است. میوه ای که می تواند سیرکننده باشد. میوه ای که برای سلامتی انسان ها حیاتی است و می تواند منافع مالی بسیاری داشته باشد.
سیب، یقینا معروف ترین و محبوب ترین میوه جهان است. میوه ای که رنگ و بوی درآمدزایی دارد. یک باغ سیب خوشحال می تواند اقتصاد پویای یک یا چند خانواده را رقم بزند. سیب پرفروش ترین میوه ایرانی است. میوه ای که باید آن را شناخت و اگر قصد باغبانی از آن را داریم، باید همراه با آگاهی کامل از آفات و بیماری های آن پیشگیری کنیم. این مقاله با قصه این پیکار حیاتی نگارش شده است، جنگ با آفات درخت سیب. برای این نبرد طولانی، بیایید اندکی خود سیب را بشناسیم و بدانیم که می خواهیم از کدام دُر گرانبها پاسداری کنیم.
سیب چگونه میوه ای است؟
درخت سیب یک درخت میوه مشهور از رده گلسرخیان است. تقریباً در هر جای دنیا می توانید شاهد پرورش این درخت باشید. چرا که میوه گوشتی و شیرین درخت سیب در نزد تمام مردمان دنیا به عنوان میوه ای مفید، خوشمزه و سیر کننده تلقی می شود. اصل ریشه درخت سیب از گونه ای با نام مالوس می آید. این مالوس را که همان سیب وحشی می گویند، منشاء آسیایی دارد و در هزاران سال پیش در همراهی با زندگی انسان ها رنگ و بوی اهلی تری به خودش گرفته است.
درخت سیب اصالتی غربی ندارد؛ اما در مهاجرت اروپایی ها تا آمریکایی ها همراه آنان به آن سرزمین های اکتشاف شده رسید و اتفاقاً با آب و هوای آن سرزمین های دور بسیار اخت گرفت. تا جاییکه در دنیای امروز، کشور آمریکا را می توان به عنوان بزرگترین تولیدکننده میوه سیب در جهان یاد کرد.
نزدیک به ۷۵۰۰ گونه گوناگون از سیب در سراسر جهان شناخته شده است، برای مصارف خوراکی، آشپزی، تولید نوشیدنی و… . به هر حال همه گونه های سیب را نمی توان به این راحتی گاز زد و خورد. ارتفاع درخت سیب در حدود ۶ الی ۱۲ متر می باشد. بسیار برگ ریز است و تراکم شاخه های زیادی دارد.
میوه درخت سیب را از جمله میوه های تابستانی یاد می کنند؛ اما خیلی هم این میوه در بطن تابستان بلوغ پیدا نمی کند. درخت سیب عموماً در اواخر تابستان تا قلب پاییز بارش را تکمیل می کند. میوه درخت سیب در نمونه های آشنای آن، غالباً در رنگ های قرمز، زرد، سبز، صورتی، و حتی حنایی وجود دارد. با این وجود درخت سیب بسیار مستعد به انواع بیماری ها و آفات گیاهی است.
از آنجا که درخت سیب در روند اقتصاد کشاورزی هر سرزمینی، نقشی کلیدی دارد و باغبانان بسیاری در هر سرزمین از پرورش درخت سیب، اقتصاد زندگی خود را می گردانند، آفات و بیماری های این درخت می تواند تبعات اقتصادی سنگینی داشته باشد. سیب می تواند نبض بازار میوه و تره بار را در دست بگیرد. فراوانی سیب می تواند قیمت دیگر میوه ها را متعادل سازد و قحطی آن جز تنش در بازار دیگر میوه ها آوردی ندارد. از این رو آفات درختان سیب، آفات دنیای کشاورزی است. به همین دلیل باید این آفات را بهتر و عمیق تر از هر زمانی بشناسیم.
تله هرمی در بورس تهران
خریدهای گروهی سهام را میتوان با کارکرد شرکتهای هرمی مشابه دانست.
گرچه لازمه کسب سود در راس شرکت هرمی جذب عضوهای جدید است، اما زیان سنگین آخرین نفرات جذبشده کمتر مورد توجه قرار میگیرد. به عبارت دیگر، افراد بالادستی هرم دستشان در جیب عضوهای جدید است. خریدهای گروهی سهام نیز با چنین مکانیزمی هر روز بیشتر میشود و در نبود برخورد قانونی، افراد تازهوارد و نابلد معاملات را بیش از پیش در تله میاندازد. این موضوع در نهایت ضربه سنگینی به اعتماد عمومی نسبت به بازار سهام وارد خواهد کرد. تله هرمی در بورس تهران سهام نوسان میکند و گاهی کمتر از قیمت ذاتی و گاهی نیز بیش از قیمت ذاتی معامله میشود. اینکه قیمت ذاتی و ارزش واقعی چند است به مفروضات ذهنی تحلیلگر و برآورد وی از آینده متغیرهای کلان و خرد و سایر موارد دیگر اثرگذار بازمیگردد. بهصورت کلی نیز اگر اختلافنظر روی ارزشگذاری سهام وجود نداشت بازار سهام به چنین محلی جذاب برای کسب سود و بهدنبال آن مشارکت سرمایهگذاران تبدیل نمیشد. در این بین حرکت سفتهبازی نیز جزئی جداییناپذیر از معاملات سهام است. شاید بتوان گفت حتی همین حرکتهای سفتهبازی خود دلیلی میشود که عده زیادی با تصور اینکه میتوانند یکشبه راه صد ساله را بپیمایند به جای اعتماد به بازار بدون ریسک و سایر بازارهای رقیب ترجیح میدهند به سرمایهگذاری در سهام بپردازند. اما در همین شرایط نیز رفتار برخی از معاملهگران در بازار سهام کشورمان به حدی نگرانکننده است که نتیجه آن ضربه به بدنه بازار سهام است. عدهای قالبی را در پیش گرفتهاند که با توسعه اینترنت و شبکههای اجتماعی رواج بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده است. نخست باید گفت هر گونه حرکت هماهنگشدهای میان معاملهگران برای خرید سهام مصداق دستکاری قیمت بوده و جرم محسوب میشود. اما در اینجا نگرانی از نبود آگاهی کافی میان معاملهگرانی است که به راحتی اسیر چنین معاملاتی میشوند و در ادامه نیز چشم خود را بر حقایق میبندند. این معاملهگران در نهایت سود و زیان بورس را وابسته به شانس و اطلاعات رانتی میدانند. خریدهای گروهی در سهام را میتوان با شرکتهای هرمی مقایسه کرد. در این شرکتها راس هرم بیشترین سود را کسب میکند اما آخرین نفرات تنها زیان میکنند و بهصورت مشخص اینکه آخرین نفر چه کسی است مشخص نیست ولی میتوان مطمئن بود که تعداد انسانها محدود هستند و در نهایت این دور باطل با زیان سنگین عدهای همراه میشود. خریدهای گروهی و حبابی کردن سهام نیز مصداق همین موضوع است که میتواند به زیان سنگین آخرین نفرات بینجامد.
طی روزهای اخیر موضوع گروهها و افرادی که بدون مجوز سیگنال خرید و فروش ارسال میکنند و دانسته یا ندانسته درحال دستکاری قیمت هستند داغ شده است. از طرفی نیز میزان حباب در برخی از نمادها به حدی شدید شده است که نگرانی بالایی شکل گرفته است. در میان این نمادها شرکتهای سرمایهگذاری با کمترین دانش لازم برای ارزشگذاری مشاهده میشوند و زمانیکه حباب در برخی از این نمادها و نظر فعالان بازار در این خصوص مشاهده میشود هراس برای کل معاملات سهام وجود دارد. شخصی که هیچ آگاهیای از حباب ۱۰ برابری قیمت یک سهم ندارد و همچنان میخرد با چه استدلالی ممکن است که از فروش سهم خود در هر قیمتی عقب بنشیند. بیش از هر چیز دیگری اعتماد عمومی به بازار سهام به سبب چنین رفتارهایی و دستکاری قیمت ضربه خواهد دید که به نفع هیچ یک از فعالان همیشگی بازار نیست.
تورمی سنگین یا تحولی عظیم؟ در بورس تهران نیز مشابه هر بازار مالی سفتهبازی بخشی از معادله نوسان قیمتی سهم محسوب میشود. حال ممکن است که عدهای با آگاهی از ریسک و بهواسطه اینکه از قطار بازار جا نمانند در معاملات سوداگرانه شرکت کنند و ممکن است عدهای نیز توهم آگاهی از وضعیت سهام را داشته باشند؛ درحقیقت ناآشنا با بازی درحال ایجاد ریسک سنگین روی سرمایه خود هستند. گرچه میتوان سهام ارزنده در بازار سهام با معیارها و سناریوهای مختلف پیدا کرد، اما از طرفی بازی کنونی برخی از سهمها به جایی رسیده که برای توجیه قیمت باید حالت اغراقشدهای از سناریوهای آتی را متصور بود؛ آن هم تنها برای توجیه قیمتهای کنونی و نه اینکه بتوان عاملی را معرفی کرد که قیمتهای بالاتر را توجیه کند.
بر این اساس برای توجیه قیمتهای کنونی سهام یا باید تورمی افسارگسیخته را انتظار داشت که با کاهش ارزش پول ملی و افزایش ارزش اسمی داراییها و رشد سود خالص اسمی شرکتها سطوح کنونی قیمت سهم را توجیه کند یا اینکه باید در انتظار تحولی عظیم در اقتصاد کشور بود که بتواند سطوح کنونی قیمت سهام را منطقی جلوه دهد. در تحول عظیم اقتصادی میتوان برای مثال اسیر شدن در تله های بازارهای مالی به کاهش محسوس نرخ سود در بازار پول (در خصوص موانع این بخش میتوان مطالب طولانی را مطرح کرد) اشاره کرد. در نتیجه آن با افزایش نسبت قیمت به درآمد بازار رقیب، سهام نیز درصدد جبران مافات باشد. گروه کالای اساسی شامل غذا و دارو و بسیاری از صنایع کوچک بازار از جمله این دسته هستند که برای توجیه سطوح کنونی قیمت نمادهای زیرمجموعه این گروهها یا باید تورمی سنگین یا تحولی عظیم را در اقتصاد کشور انتظار داشت.
نگرانی از توسعه کلاهبرداری بورسی اما نگرانی اصلی جایی سراغ کارشناسان بازار سهام میآید که برخی نمادها تنها بهواسطه موجسواری عدهای روی عدم آگاهی سایر فعالان رشد کردهاند. ریشه اصلی چنین رخدادی را میتوان در عدم آگاهی یا توهم از شناخت روند دانست. حضور کانالها و گروههای تلگرامی و فعالیت برخی از افراد در شبکههای اجتماعی که با خیال راحت درحال تبلیغ خریدهای گروهی هستند، در همین راستاست، پیامهای زیادی در بازار دست بهدست میشود که افراد اعلام میکنند ما خرید گروهی داریم و به گروه ما بپیوندید. در ورودی برخی از این گروهها شرط ورود به گروه قسم و آیه و قرآن است که همه با هم میخریم و همه با هم میفروشیم.
کلاهبرداران بورسی در لباس جدید درحال گسترش هستند و مقابله با این معضل، نیازمند سیستم نظارتی قدرتمندتر است. مشابه این موضوع را در سالهای قبل در اقتصاد کشور شاهد بودیم. پدیده شرکتهای هرمی گسترش روزافزونی را تجربه میکرد و گرچه در ادامه برخورد قانونی با آن صورت گرفت اما همچنان نمونههایی از آنها با تغییر لباس مشاهده میشود. قطعا در شرکتهای هرمی هم طمع کسب سودهای کلان و بدون زحمت افراد را به داخل مجموعه میکشاند. در سیستم هرمی یک شخص برای کسب سود بیشتر باید تعداد اعضای زیرمجموعه خود را افزایش میداد. به این ترتیب کسی که در راس هرم بود سودی کلان داشت و هر چه به سمت پایین هرم میرفتیم سود کم میشد اما این سیستم محکوم به فروپاشی است. هیچ کار مولدی رخ نمیداد و تنها طی یک فرآیند بالادستیها دستشان در جیب افراد پاییندست بود. وضعیت کنونی خریدهای گروهی در بازار سهام کشورمان نیز همین است. افرادی یک گروه را راهاندازی میکنند سهمی را میخرند و نموداری را نقاشی میکنند بعد طی یک حرکت هماهنگ سهم در رالی صعود قرار میگیرد. در ضعف ابزارهای مالی و عدم نظارت کافی هر روز به این گروهها اضافه میشود زیرا به سبب عدم برخورد قانونی بهصورت خودکار این فعالیتها ادامه مییابد. به این ترتیب هر روز بر تعداد افراد هرم افزوده میشود. حضور سرمایهگذار و نقدینگی جدید برای شخصی که در راس هرم قرار دارد الزامی است زیرا سود وی در ورود نقدینگی تازه به سهم نهفته است.
باید پذیرفت که عمده معاملهگران سهام در کشور حتی اصول اولیه را نمیدانند. پیش از این در مطلبی در نقد قطعی اینترنت و اثر مخرب آن بر بورس به این موضوع اشاره شده بود که اینترنت باعث شد مسیری که ۵۰ سال بورس تهران در پیمودن آن موفق نبود تنها در چند سال طی شود. اما اگر ابزارهای نظارتی کافی وجود نداشته باشد و مهمتر از آن خود معاملهگر از میزان ریسکی که در اعتماد به افراد بیاعتبار و بدون نام و نشان میپذیرد آگاه نباشد همین سطح بالای دسترسی به شبکههای اجتماعی میتواند به کل سیستم و بهدنبال آن اقتصاد کشور ضربه وارد کند. وضعیت به حدی نگرانکننده است که معاملهگران بهصورت مستقیم عنوان میکنند فلان کارگزاری خرید گروهی دارد آیا شما هم دارید یا خیر. صندوقها و کدهای حقوقی نیز مشاهده میشوند که علنی خریدهای گروهی خود را تبلیغ میکنند و از بستر فراهم شده در ورود سرمایهگذاران جدید سوءاستفاده میکنند.
بعضا همین افراد بهگونهای رفتار میکنند که گویا اتفاقا آنها منتی بر اعضای گروه خود دارند. این افراد به هیچوجه برای رضای خدا درحال سیگنالدهی به بقیه نیستند و نبودند. همین افراد از همینجا به اسم و رسمی دست یافتهاند و اگر سهمی را معرفی کرده باشند و آن سهام نیز بعد از ارائه سیگنال صعود کرده باشد نه بهواسطه دانش آنها بلکه بهواسطه الگویی است که در ذهن عموم بازار تلقین شده است. اسطورهسازی در سطح کم دانش کار چندان دشواری نیست.
در این خصوص یکی از سوالهایی که معمولا فعالان بازار پس از مشاهده جهش چندین برابری قیمت یک سهم از یکدیگر میپرسند این است که چه میزان سرمایه برای استارت اولیه رشد این سهم لازم بود. بورس تهران کمعمق است و نقدینگی سرگردان و حریص در اقتصاد کشور جولان میدهد پس روندسازی کار دشواری نخواهد بود حتی بدون داشتن سرمایه.
زمانی که یک شرکت با ساختار هرمی را برای شما ارائه میدهند (به قولی شما را پرزنت (present) میکنند) این سوال را بپرسید که بالاخره تعداد آدمها محدود هستند آخرین گروه یا فردی که به این شرکت هرمی وارد میشود چگونه سود میکند. بازی سهام و رالی افسارگسیخته سهام در شرایط کنونی نیز به اینگونه است که باید از گردانندگان برخی از کانالها و گروهها بپرسید که پایان صعود سهام کجاست و تا کجا میتوان صعود سهم را متصور بود. آیا واقعا چند نمودار میتواند نشان دهد که یک سهم ۱۰ برابر ارزش واقعی آن درحال معامله است یا خیر؟ در نهایت اینکه آخرین نفری که در صف خرید سهم میخرد چه کسی است. در ادامه مثالهای عینی از حباب بازار سهام آورده میشود.
هشدار حباب عیان به بازار سهام همچنان شرکتهایی در بازار پایه مشاهده میشوند که بیبهانه، بیدلیل و بیهیچ سبب دیگری و تنها به پشتوانه تصور اشتباه معاملهگران از سهام رشد میکنند. برخی از طرحهای پتروشیمی در بازار پایه گرچه به گفته مدیران صنعت پتروشیمی حتی پیشبینی راهاندازی آنها تا ۱۴۰۴ (جهش سوم مورد نظر مدیران صنعت پتروشیمی) نیز وجود ندارد همچنان رشد میکنند؛ دلیل آن نیز مشخص نیست. درخصوص دارو، سیمان، خودروییها یا رویاپردازیهای صنعت کاغذ و دیگر گروهها نیز صحبت شده و میشود و بحث مفصلتری را میطلبد. اما در برخی نمادها جایی برای بحث باقی نمانده است و آنجا باید ترسید. حباب عیان برخی از سهام مشخص است اما همچنان عدهای در توهم غوطهور بوده و چشم بر حقیقت بستهاند.
شرکتهای سرمایهگذاری از منظر ارزشگذاری رویه بسیار سادهای دارند. این شرکتها پرتفویی از سهام و سایر داراییها دارند که یک ارزش دفتری دارد (حقوق صاحبان سهام). این ارزش از اختلاف دارایی و بدهی ثبتشده در دفاتر شرکت بهدست آمده است اما با توجه به قیمت روز مازاد یا کسری نسبت به ارزش دفتری نیز میتوان برای این شرکتها در نظر گرفت. حال اگر پرتفوی این شرکت سرمایهگذاری را بهصورت کامل نقدشونده بدانیم در نتیجه کل ارزش این شرکت سرمایهگذاری به راحتی از جمع مازاد (در گزارش ماهانه شرکتها) با ارزش دفتری (حقوق صاحبان سهام) بهدست میآید.
بر این اساس برای مثال اگر گفته میشود ارزش بازار «وصنا» ۱۶۰ درصد ارزش ذاتی است باید به هر نموداری یا هر کسی که سیگنال خرید میدهد شک کرد. یک شرکت سرمایهگذاری همه آنچه را که دارد در صورت مالی عیان است. معمولا مجالی برای رویاپردازی مانند دیگر صنایع نیست و بهصورت مشخص برای اینکه سهام شرکت سرمایهگذاری رشد کند باید سهام زیرمجموعه رشد کند. در نتیجه در یک اصل ساده اگر بنا باشد سهام شرکت سرمایهگذاری رشد کند نخست باید ارزش زیرمجموعهها رشد کند. درخصوص «وصنا» که برخی شائبه کرسی مدیریتی مطرح میکنند که فعلا غیرمعتبر است قیمت کنونی این سهم معادل قیمت ۶۰۰ تومانی «ونوین» است؛ سهام بانک اقتصاد نوین بیشترین سهم را در پرتفو «وصنا» دارد. به این معنی که برای توجیه سطوح قیمت کنونی اول باید «ونوین» به ۶۰۰ تومان برسد تا بتوان فعلا قیمتهای کنونی را پذیرفت تا درباره ادامه نوسان قیمتی تصمیم گرفت.
این موضوع به «وصنا» محدود نمیشود. «وجامی» تا ۸ برابر ارزش ذاتی و«وثوق» تا ۱۰ برابر ارزش ذاتی معامله میشود. ارزش سهم «وآوا» به دو برابر ارزش ذاتی که خود مدیران این شرکت به آن اذعان داشتند رسیده است. «وشمال» و «ومشان» نیز از دیگر نمادهایی هستند که بهصورت علنی فاصله چشمگیری از ارزش واقعی پیدا کردهاند.
در چنین شرایطی آنچه نگرانی ایجاد میکند این است که اگر چنین اصول سادهای از حباب قیمتی در نظر گرفته نمیشود معاملهگر بیمحابا خرید میکند و هیچ درکی از ریسک موجود ندارد درخصوص دیگر شرکتهایی که اتفاقا بستر رویاپردازی و روایتسازی نیز مهیا است و سهم را مدام با آن بهانه داغ میکنند وضعیت تا چه حد هشدار برانگیز است. گفتن مطالب بالا در شرایطی که سهام رشد میکند و پرشتاب بالا میرود به کام بسیاری خوش نمیآید اما لازم است تا عدهای از واقعیتهای بازار سهام آگاه شوند.
«دنیای اقتصاد» در مطلب روز شنبه با عنوان« حبابسنج بورس» به برخی از نمونههای جهانی سقوط بعد از حباب اشاره کرده بود. در این مطلب اشاره شده بود که خوشحالی از رشدهای مداوم قیمتی چشم معاملهگر را بر واقعیت میبندد اما ناگهان همه چیز تغییر میکند. در پایان تاکید میشود نمادهای ارزنده همچنان در بورس تهران وجود دارند و تعداد آنها نیز کم نیست. موقعیت سهم باید از جنبه بنیادی و بازاری و تاریخی یا هر بهانه دیگر سنجیده شود و باید نسبت به آنچه که میتوان حباب واضح در سهام خواند هشدار داد.
دیدگاه شما