معامله مابه التفاوت های نرخ بهره

دستور العمل جبران افزایش قیمت ارز

سازمان برنامه بودجه کشور در راستای نواسانات شدید ارزی بخشنامه ای به شماره 99/330220 مورخ 1399/06/26 به کلیه دستگاه های اجرایی کشور ابلاغ نموده که لازم الاجرا می باشد.

موارد و نکاتی که در بخشنامه نحوه جبران آثار ناشی از افزایش ارز حائز اهمیت می باشد توسط گروه مهندسین شاخص عمران جهت استفاده همکاران محترم فعال در زمینه پیمانکاری و مهندسین مشاور تهیه و گردآوری شده است.

توجه : بخشنامه 99/330220 جایگزین بخشنامه 98/135585 بوده و دستور العمل نحوه نهایی تا این تاریخ جهت محاسبه جبران آثار ناشی از افزایش قیمت در در پیمان های فاقد تعدیل می باشد که از طرف سازمان برنامه اعلام شده است.

در شرح بخشنامه شماره 99/330220 قید شده این بخشنامه به منظور جبران آثار ناشی از افزایش قیمت ارز،در قرار داد های ریالی و بخش ریالی قرار داد های ارزی ریالی فاقد تعدیل نرخ و فاقد پرداخت مابه التفاوت که از محل وجه عمومی تامین می شود توسط شورای عالی فنی تهیه وتصویب و به دستگاه هایی اجرایی ابلاغ شده است. در صورتی که پیمان شما شامل تعدیل می باشد جهت کسب اطلاع راجع به تعدیل آحاد بهای پیمان می توانید به مقاله تعدیل مراجعه فرمایید.

-این بخشنامه قرارداد هایی را شامل می شود که آخرین روز مهلت پیشنهاد قیمت آن در باز زمانی 1391/05/01 الی 1397/01/01 قرار داشته باشد.

-در دوره کار کردهای معامله مابه التفاوت های نرخ بهره با بازه زمانی 1396/10/01 الی 1400/12/29 پرداخت افزایش نرخ ارز شامل می شود.

-در قرارداد های خرید که زمان پیمان آن با احتساب تاخیرات مجاز بیش از سه ماه باشد شامل این بخشنامه می شوند.

در دستور العمل نحوه جبران آثار ناشی از افزایش قیمت ارز دو روش الف و ب ارائه شده که مبالغ جبرانی افزایش نرخ ارز به یکی از دو روش ذکر شده و یا توام (ترکیبی از دو روش ) به انتخاب پیمانکار محاسبه می گردد.

– در صورت انتخاب روش ترکیبی ضریب ارزبری بین 0.8 تا 1 می بایست باشد، در این روش قسمت ارزبر قرار داد از روش الف و باقی مانده قرار داد از روش ب محاسبه می شود و نمی توان برای هیچ بخشی به صورت توام از دو روش استفاده نمود.

-در پیمانهایی که به صورت ترک تشریفات واگذار شده می بایست زمان تصویب هئیت سه نفره ترک تشریفات در بازه زمانی 1391/05/01 تا 1397/01/01 تشکیل شده باشد و مبلغ جبرانی حاصل از روش الف و ب با اعمال ضریب 0.85 محاسبه و قابل پرداخت می باشد.

– کار های جد ید که قیمت آنها از 1397/04/31 به بعد تعیین وابلاغ شده اند مشول این بخشنامه نمی شوند.

– خرید های داخلی مشمول روش الف نمی باشد ومی بایست از روش ب محاسبه نمود.

مجوز پرداخت مبلغ جبرانی ناشی از اعمال این دستور العمل، دریافت اعلام کتبی فرم های اطاعاتی پیوست بخشنامه می باشد که لازم است فرم های مربوطه تکمیل و به امضاء کارفرما وذیحساب برسد به انضمام نسخه نرم افزاری اطلاعات به دبیر خانه شورای فنی استان ارسال گردد.

-در پیمان هایی که تعدیلی خارج از بخشنامه 101/173073 در پیمان قید شده باشد در صورتی از بخشنامه جبران نرخ ارز می توان استفاده نمود که با موافقت پیمانکار کلیه تعدیل های ذکر شده در قرار داد حذف و ضوابط این بخشنامه اعمال می شود.

-در صورتی که از ماده 8 بخشنامه 98/135585 استفاده شود ضریب N (در روش الف) و مقدار مازاد بر یک ضریب t (روش ب ) با نظر کارفرما وماهیت پروژ می تواند به میزان یک سوم جدوال شمار 3 و4 بخشنامه کاهش یابد.

در قرار دادهای سرمایه گذاری که بخش خصوص تامین مالی پروژه در بازه زمانی 1 396/05/01 الی 1397/01/01 اعلام نموده به اسنتاد مفاد این دستور العمل برای اصلاح مدل مالی جبران آثار ناشی از افزایش ارز مجاز می باشد.

-در صورتی که در بازه زمانی 1396/10/01 الی 1397/07/18 تاخیراتی حادث شده باشد که مقصر آن پیمانکار نباشد به استناد بخشنامه 97/135585 می توان تاخیرات به وجود آمده مجاز تلقی نمود.

-در پیمان های شامل تعدیل که شاخص های رشته ای جهت محاسبه تعدیل استفاده می شود با در خواست پیمانکار و موافقت کارفرما می توان از شاخص های گروهی(فصلی) مناسب و مرتبط به جای شاخص های رشته ای استفاده نمود.پس از انجام تغییر امکان تغییر مجدد و برگشت به حالت اول نمی باشد.

برای مناقصاتی که در بازه زمانی 1397/01/01 الی 1397/04/31 ارایه پیشنهاد قیمت شده به یکی از سه روش زیر عمل می شود

• در صورت عدم مبادله قرار داد،مناقصه لغو و ضمانت نامه ها آزاد می گردد.
• در صورت مبادله پیمان خاتمه پیمان به در خواست پیمانکا انجام می گیرد.
• در خواست تجدید نظر در نرخ پیمان طبق ضوابط بخشنامه 100/47707.

در مواردی که به استناد بخشنامه 3808/ ش ف پیمان جدیدی جهت تکمیل کار با شرایط پیمان جدید منعقد گردد در صورتی که قرار داد اول شامل بخشنامه نرخ ارز شود قرار داد دوم نیز شامل بخشنامه می شود.

تا اعلام شاخص های تعدیل قطعی دوره انجام کار،مبلغ جبرانی این بخشنامه با استفاده از آخرین شاخص های ابلاغ شده مربوط محاسبه و به صورت علی الحساب پرداخت می گردد از طرف کارفرما.

معاملات CFD چیست؟ آشنایی کامل با بازار CFD

معاملات CFD چیست؟ این یکی از سخت‌ترین سؤالاتی است که شاید در حوزه اقتصاد و بازارهای تجاری مطرح می‌شود. این معاملات که به عنوان یک معاملات مشتقه محسوب می‌شود می‌تواند جلوی ضرر فروشنده یا خریدار را در خریدهای آتی بگیرد. در کلام بهتر در معاملات فیوچرز یک فروشنده با فروش ۱۰ اپل به قیمت ۱۰۰ دلار با خریدار توافق می‌کند؛ اما بعد از دو ماه که زمان سررسید انجام قرارداد است، قیمت اپل به ۱۵ دلار افزایش پیدا کرده است.

در معاملات فیوچرز باید فروشنده این ضرر را به جان بخرد و کسی نیز تعهدی برای پرداخت ضرر او ندارد؛ اما این داستان باعث شد که کم‌کم فروشنده‌ها در زمان‌های تورمی و مواقعی که اقتصاد در حالت نامساعدی به سر می‌برد از حضور در بازارهای آتی خودداری کنند.

این موضوع برای اقتصاد چندان جالب نبود. از این رو بازار CFD ابداع شد. در این بازار خریدار و فروشنده بر سر یک قیمت به توافق می‌رسند و طرفین بر آن پایبند می‌باشد. در واقع افزایش یا کاهش قیمت ها موجب ضرر یا سود طرفین نمی‌شود.(در ادامه مقاله کاربرد طلا را هم مطالعه کنید)

احتمالاً هنوز متوجه سؤال معاملات CFDچیست نشده‌اید. به هر حال گفتیم که سؤال معاملات CFD چیست از سخت‌ترین سؤالات اقتصاد و حوزه تجارت محسوب می‌شود؛ اما نگران نباشید. در ادامه سعی می‌کنیم مفهومی معاملات CFD چیست را به خوبی برای شما باز کنیم و آن را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دهیم.

توجه داشته باشید که شاید خودتان ندانید که معاملات CFD چیست اما خواسته یا ناخواسته در معاملات آن شرکت کرده یا می‌کنید؟ باورتان نمی‌شود. در ادامه با این مثالی که خواهیم زد بیشتر متوجه خواهید شد. پس بیایید بدانیم معاملات CFD چیست؟

پاسخی برای معاملات CFD چیست؟

برای این که به طور کامل درک کنید که معاملات CFD چیست یک مثال می‌زنیم. مثالی که خودتان پای یکی از قرار دارد های بازار CFD رفته‌اید را می‌خواهیم به یادتان بیاوریم.
وقتی شما ماشینی را از شرکت ایران خودرو یا سایپا به صورت پیش فروش خریداری می‌کنید، بخشی از قیمت ماشین را به صورت پیش پرداخت و بخش‌های دیگر را به صورت اقساطی پرداخت می‌کنید.

شما و شرکت ایران خود رو بر سر قیمتی به توافق رسیده‌اید؛ اما نکته اینجاست که در سال‌های گذشته پیش فروش ها به صورت قطعی یا همان فیوچرز بودند؛ یعنی همان قیمت متعهد شده باید شرکت ماشین را به شما تحویل می‌داد؛ اما با حرکت‌های تورمی در سال‌های گذشته شرکت‌های خودروساز سعی کردن ماشین‌های خود را به صورت ﺑﺎﺯﺍرﺳﻬﺎﻡ CFD به فروش برسانند.

در این حالت فروشنده که خودروساز می‌باشد با مشتری بر سر قیمتی به توافق می‌رسد و از مشتری تعهد می‌گیرد که هنگام تحویل خودرو، قیمت روز محاسبه خواهد شد؛ یعنی با افزایش قیمت خودرو خریدار باید این ضرر را جبران کند. البته چون معمولاً در اقتصاد ایران قیمت یک‌طرفه رو به بالا حرکت می‌کند تاکنون کمتر پیش امده است که روی دیگر سوال معاملات CFD چیست را لمس کرده باشد. در واقع روی دیگر این سوال این است که اگر قیمت ارزان‌تر از توافق شما و خودروساز باشد، او مکلف به پرداخت مابه‌التفاوت خواهد بود.

مثال ساده‌تر در مورد سوال معاملات CFD چیست این است که فرض کنید شما به عنوان فروشنده یک اپل به قیمت ۱۰۰۰ دلار قرار است در دو ماه دیگر به خریداری تحویل دهید. اگر قیمت اپل در طی این دوماه به ۱۵۰۰ دلار افزایش پیدا کند. خریدار باید آن ۵۰۰ دلار اضافه شده را از فروشنده دریافت کند و اگر قیمت آن در طی این دوماه به ۵۰۰ دلار برسد باید فروشنده آن ۵۰۰ دلار را از خریدار دریافت کند. عمده علت ایجاد سوال معاملات CFD چیست و پاسخ به آن این بود که بازار کالاهای مصرفی با ثبات باقی بماند و تغییرات قیمتی کمتری در آن وجود داشته باشد. به هر حال مشتری کالا دوست ندارد هر روز یک قیمت جدید بیند.

ﺑﺎﺯﺍرﺳﻬﺎﻡ cfdچیست؟ و پاسخی دیگر به سوال معاملات CFD و قرارداد cfd چیست؟

اما شاید این سوال به ذهن شما برسد که در زمینه سوال معاملات CFD چیست، چه چیزهایی را می‌توان خرید و فروش کرد؟ وقتی بخواهیم از این جنبه به سوال معاملات CFD چیست نگاه کنیم متوجه می‌شویم که تقریباً همه چیز را می‌توانید بفروشید! شما در بازار CFD می‌توانید اوراق قرضه، سهامی شرکت‌ها، انواع کالاها، شاخص‌های سهام و هر چیز دیگری را در زمره پاسخ معاملات CFD چیست در بازار معامله کنید.

اما سؤالی که شاید به ذهن شما برسد این است که در سوال معاملات CFD چیست سود آن برای یک معامله‌گر در چیست؟ بیایید با یک مثال دیگر این سوال را در کنار سوال معاملات CFD چیست پاسخ دهیم.(اگر نمیدانید حساب دمو چیست حتما این مقاله را هم مطالعه کنید)

فرض کنید سهامداری می‌داند یا تحلیل کرده است که قرار است سهام شرکت گوگل از ۱۰۰ دلار به ۵۰ دلار برسد. از این رو با بست یک قرارداد CFD آن سهم را می‌فروشد. حال بعدازاین که قیمت سهام به ۵۰ دلار رسید، آن فرد به ازای هر سهم ۵۰ دلار دریافت می‌کند؛ بنابراین عملاً این سهامدار در سقوط قیمت ها نیز سود خود را داشته است و این چیز جذابی در بازار محسوب می‌شود.

به طور کلی بسیاری در جواب معاملات CFD چیست می‌گویند که این نوع بازار بسیار شباهت به بازارهای دوطرفه فارکس یا سایر بورس‌های جهانی دارد. این سخن تا حدودی درست است؛ زیرا شما در بازارهای دوطرفه نیز می‌توانید از سقوط قیمت ها نیز سودآوری داشته باشید؛ اما تفاوت پاسخ سوال معاملات CFD چیست با یک بازار دوطرفه سهام این است که شما در بازار دوطرفه سهام تملک آن سهم را ندارید و آن را قرض می‌گیرید اما غالباً با در بازارهای CFD شما صاحب آن سهم یا مطاع هستید.

از طرف دیگر در بازارهای دوطرفه ما شاهد خرید و فروش سهام‌ها هستیم اما در پاسخ به سوال معاملات CFD چیست باید گفت که هر چیزی را می‌توان خرید و فروش کرد و این‌یک اتفاق فوق‌العاده در بازار سهام محسوب می‌شود. از این روست که آن را معجزه قرن ۲۱ می‌دانند!

اگر تمایل به تهیه دوره آموزش رایگان فارکس دارید توصیه میکنم اقدام به تهیه آن نمایید.

مزایا در سوال معاملات بازار cfd چیست ؟

عمده‌ترین مزایایی که می‌توان در سوال معاملات CFD چیست بیان کرد این است که این نوع بازار محل مناسب برای سودآور در روزهای منفی و رکود نیز محسوب می‌شود. یکی از اصلی‌ترین علت‌هایی که باعث شد سوال سوال معاملات CFDچیست در بازار مطرح شود این بود که در زمان‌های سقوط قیمت یا صعود بی‌رویه قیمت هیچ راهکاری برای جلوگیری از حباب یا رکود نبود؛ اما این نوع بازارها با ایجاد سود دوطرفه باعث شدند که خریداران و فروشنده‌ها در هر دو سمت بازار پخش شوند و هم خریدار و هم فروشنده از این معامله سودآوری داشته باشند.(مقاله پشتوانه بیت‌ کوین چیست را مطالعه کنید)

نکته جالب که باید در پاسخ به سوال معاملات CFD چیست در نظر داشت، این است که شما می‌توانید قرارداد این بازار را معامله کنید و آن را به غیر منقل کنید. این اتفاق باعث شد که نقدشوندگی این بازار تأمین شود و عملاً ریسک بلوکه نشدن پول و سرمایه صفر شود. همان‌طور که امروز در پیش‌فروش‌های ایران خودرو و سایپا شاهد این موضوع هستیم که شما می‌توانید حواله خودرو یا همان قرارداد این بازار را به کسی دیگر منتقل کنید.

نکته مهم دیگری که می‌توان در پاسخ سوال معاملات CFD چیست مدنظر داشت این است که افزایش قیمت ها و عدم پرداخت ضرر توسط خریدار، باعث می‌شد که مشتری‌های خرد تورم را بیش‌ازپیش احساس کند. در واقع یکی از مشکلات اصلی بازارهای فیوچرز این است که نوسانات اقتصادی آن‌ها بسیار سریع‌تر و محکم‌تر از نوسانات اقتصادی در بازارهای دوطرفه‌ای مانند CFD به مصرف کننده می‌رسد؛ بنابراین در پاسخ سوال معاملات CFD چیست در نظر داشته باشید که این نوع معاملات باعث ایجاد ثبات در روند اقتصادی کشور می‌شود.

پایان سخن از سوال معاملات CFDچیست؟

به طور کلی می‌توان گفت که معاملات CFD چیست با وجود این که می‌تواند راحت درک شود اما در کل پاسخ سختی دارد. این نوع معاملات را همه ما به نوعی تجربه کرده‌ایم اما ازآنجایی که در بازارهای ایران معاملات دو طرفه تعریف نشده است و نمی‌توان روی این معاملات حساب باز کرد و اگر هم وجود داشته باشد چندان عمق و اطلاعات مناسبی ندارد نمی‌توانیم زیاد پاسخ سوال معاملات CFD چیست درک کنیم. با این حال در این مقاله سعی شد به شیوه مبتنی بر مثال این سوال پاسخ داده شود. امید می‌رود که آن را به طور کامل درک کرده باشید.

اما به حالت کلی به خاطر داشته باشید وقتی معاملات به صورت دوطرفه اتفاق می‌افتد، بازار تعادل بیشتری دارد. متأسفانه در بازارهای ایران ما شاهد این دوطرفه بودن نیستیم. به نظر می‌آید سیستم تورمی حاکم بر بازار ایران مانع از این می‌شود که اجازه دهد شما در قسمت فروش یا سقوط یک قیمت نیز سودآوری قابل توجهی داشته باشید؛ اما با این وضعیت کنونی به نظر نمی‌رسد که آینده خوبی برای اقتصاد ایران بتوان تصور کرد.

اگر میخواهید درباره بازار دو طرفه ارز دیجیتال ، استخراج اتریوم و دوره آموزش ارز دیجیتال بدانید،میتوانید به این صفحات مراجعه کرده و اگر سوالی داشتید از ما بپرسید.

دادخواست کسری مساحت زمین

دادخواست کسری مساحت زمین زمانی در دادگاه مطرح خواهد شد که در ساخت و احداث ملک و ساختمانی زمین مورد توافق در قرارداد بیشتر از مساحت واقعی زمین باشد که در این حالت ذی نفع بر حق خود می داند که دادخواستی علیه سازندگان یا فروشندگان ساختمان و زمین در دادگاه اقامه کند. مشخص است که سازندگان ساختمان بر اساس نقشه تایید شده از سوی شهرداری و صاحب ملک شروع به احداث و ساخت و ساز می کنند.

چنانچه بعد از ساخت و یا در حین آن صاحب زمین متوجه شود که مساحت زمین کمتر از مساحت مورد توافق میان او و فروشنده یا سازنده است می تواند شکایت خود در را مبنی بر کسری مساحت زمین مطرح نماید. کسی که در این رابطه ذی نفع بوده است و یا کسری مساحت زمین به ضرر اوست اقدام به طرح دعوا می کند. گاها در اینگونه دعاوی دیده شده است که ملک پیش فروش شده مساحتی کمتر از مساحت فروخته شده است. در ادامه به نحوه رسیدگی به این دادخواست شرح داده خواهد شد.

نحوه رسیدگی به دادخواست کسری مساحت زمین

دعاوی مربوط به ساختمان و یا اموال غیر منقول در دادگاهی مطرح خواهد شد که قرارداد در آن شهر یا ناحیه عقد شده باشد و یا در محل اقامت خوانده باید دادخواست کسری مساحت زمین را به دادگاه ارائه داد. خواهان خریدار زمین و خوانده فروشنده زمین است. زمانی که فرد برای کم بودن مساحت زمین یا ساختمان مورد توافق خود و فروشنده اقدام به تنظیم دادخواست کسری مساحت زمین می کند دادگاه برای رسیدگی به این دعوا به دو صورت عمل خواهد کرد که به شرح زیر می باشد؛

• چنانچه کسری مساحت ساختمان احداث شده یا زمین فروخته شده کمتر از ۵ ٪ متراژی باشد که در قرارداد ذکر شده است دادگاه با توجه به نرخ روز ما به التفاوت را مشخص کرده و خوانده قرارداد را ملزم به پرداخت آن خواهد کرد.

• اگر کسری مساحت ساختمان احداث شده یا زمین فروخته شده بیشتر از ۵٪ متراژ مقرر شده در قرارداد باشد، دادگاه دو فرض را برای رسیدگی به این مسئله در نظر خواهد گرفت؛

الف) مطابق نظر کارشناس مابه تفاوت را به نرخ روز محاسبه کرده و فروشنده باید آن را به خواهان دادخواست پرداخت نماید.

ب) قرارداد به علت کسری مساحت زمین فسخ خواهد شد و باید وجه پرداختی به خریدار استرداد شود.

چنانچه دادگاه به یکی از حالت های پرداخت مابه التفاوت رای خود را صادر نماید حکم صادر شده به مرجع اجرای حکم ارسال می شود و اجراییه حکم الزامی خواهد شد و این مرجع خوانده دعوا را به پرداخت وجه مابه التفاوت ملزم می نماید و در صورت عدم پرداخت از سوی خوانده، خواهان می تواند اموال وی را شناسایی کرده و به دادگاه معرفی نماید تا در اسرع وقت اموالش به نفع او توقیف شود و در صورت عدم شناسایی اموال محکوم علیه خواهان می تواند خواستار جلب او شود.

لازم به ذکر است که نحوه محاسبه ارزش یا وجه ما به تفاوت کسری مساحت اینگونه است که قیمتی که در عقد قرارداد برای کل ملک تعیین شده مبنای محاسبه قرار داده می شود و بر اساس این قیمت وجه مابه التفاوت را مشخص خواهند کرد.

همچنین اگر در قرارداد شرطی یا موردی در خصوص کسری یا مازاد مساحت بنا ذکر نشده باشد خریدار همچنان حق فسخ قرارداد را خواهد داشت و یا می تواند مابه التفاوت آن را از فروشنده مطالبه نماید.

زمانی که دادخواستی مربوط به هر موضوع حقوقی و یا کیفری تهیه می شود بایستی کاملا قانونی باشد از این رو برای تهیه و تنظیم دادخواست باید مستندات قانونی نیز بر حسب مورد دعوا در متن آن ذکر شود. در متن بیر به این موضوع خواهیم پرداخت.

مستندات قانونی مربوط به تنظیم دادخواست کسری مساحت زمین

همانطور که می دانیم؛ طرح دعاوی در دادگاه باید به شیوه قانونی مطرح شود. دادخواست کسری مساحت زمین یکی از انواع دعاوی است که به صورت دادخواست کتبی به دادگاه جهت احقاق حق خواهان به دادگاه تقدیم می شود. همچنین می دانیم که هر میزان دادخواست تهیه و مطرح شده به زبان قانونی باشد بیشتر مورد توجه دادگاه قرار خواهد گرفت. پس یکی از الزامات مهم در این مورد بهره گیری از تجربه و مهارت و زبان قانونی وکیل مجرب در این زمینه است. متن دادخواست باید حاوی مستندات قانونی مربوط به نوع دعوای مطرح شده باشد تا در محضر دادگاه بیشتر اهمیت داده شود. مستندات مهم در این خصوص به شرح زیر است؛

• ماده ۳۸۴ قانون مدنی؛

هر گاه در حین انجام معامله مبیع از لحاظ مقدار معین بوده و در زمان تسلیم مبیع کمتر از آن مقدار باشد مشتری مختار به فسخ قرارداد است و یا اینکه قیمت موجود یا مابه التفاوت را با تایید نظر کارشناس قبول نماید.

• ماده ۳۸۵ قانون مدنی؛

چنانچه مبیع مورد معامله از قبیل خانه و یا فرش باشد و تجزیه آن بدون متحمل شدن ضرر ممکن نباشد و به شرط وجود مقدار مشخص فروخته شده موضوع در زمان تسلیم کمتر یا بیشتر باشد در حالت اول مشتری و در صورت دوم بایع از منظر قانون حق فسخ معامله را خواهند داشت.

• ماده ۳۵۵ قانون مدنی؛

الزام خوانده به پرداخت قیمت نقیصه مشخص چه به نرخ روز یا نرخ زمان معامله وجاهت قانونی خواهد داشت.

• ماده ۷ قانون پیش فروش ساختمان؛

زمانی که مساحت ساختمان بر اساس صورتجلسه بیشتر یا کمتر از مقدار تعیین شده در قرارداد باشد مابه تفاوت بر اساس نرخ درج شده در قرارداد محاسبه خواهد شد. پس چنانچه مساحت ساختمان تا ۵٪ بیشتر از زیر بنای مقرر شده در توافق قرارداد باشد هیچ کدام از طرفین حق اینکه قرارداد را فسخ نمایند ندارند. اما چنانچه بیش از ۵ درصد باشد خریدار این حق را یعنی حق فسخ را خواهد داشت. همچنین اگر مساحت واحد ساختمانی تحویل داده شده کمتر از نود و پنج درصد متراژ مورد توافق باشد پیش خریدار حق اینکه قرارداد را فسخ نماید را دارد و یا می تواند خسارت وارد شده را با نظر و تایید کارشناس رسمی دادگستری تعیین کرده و بر پایه قیمت روز از پیش فروش کننده مطالبه نماید.

معاملات CFD چیست؟ | تفاوت آن با معاملات آتی چیست؟

امروزه بازارهای معاملاتی شرایط خوبی را برای تاجران و صنعتگران مختلف ایجاد کرده‌اند. هزاران نوع ابزار معاملاتی به مشتریان عرضه کرده که هم می‌توانند ریسک خود را پوشش داده و یا روی آن‌ها معامله کنند و سود کلانی کسب کنند. امروزه، رایج ترین ابزار معاملاتی در دنیا، معاملات CFD است. چراکه ویژگی‌های خارق‌العاده‌ای دارد.

مجله افیکس کار: در بازارهای معاملاتی اصطلاح CFD (Contract For Difference) به معنای قرارداد مابه التفاوت است . این نوعی ابزار معاملاتی و یک دروازه جذاب برای ورود سرمایه گذاران معامله مابه التفاوت های نرخ بهره به بازارهای مالی است. CFDها در کنار انواع دیگر دارایی های رایج مانند فارکس، کالاها و فلزات اسپات توسط بروکرها ارائه می شوند. فقط برخلاف این موارد، CFD نوع مشتق شده معاملات است یعنی ارزش آنها از حرکت یک دارایی دیگر مشتق می شود.

به طور کلی بسیاری در جواب معاملات CFD چیست می‌گویند که این نوع بازار بسیار شباهت به بازارهای دوطرفه فارکس یا سایر بورس‌های جهانی دارد.

تاریخچه CDF

CFD یک ابزار معاملاتی نوین است، که در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی توسط یک شرکت کارگزاری معاملات مشتقه به نام «Smith New Court» در بورس لندن معرفی شد؛ که البته ایده اصلی مربوط به آقایان «Brian Keelan» و «Jon Wood» بود.

این ابزار معاملاتی جدید ابتدا در بازار فرابورس و صرفاً توسط معامله‌گران بزرگ حقوقی به قصد پوشش ریسک خرید و فروش می‌شد، اما به مرور زمان و پس از تعریف CFD در سیستم معاملات آنلاین « GNI Touch» توسط شرکت کارگزاری GNI، امکان انجام معاملات CFD برای معامله‌گران حقیقی و خرد نیز فراهم آمد.

به طور کلی، معاملات CFD از سال ۲۰۰۲ در مراکز مالی مهم و بازارهای بورس جهانی به صورت رسمی آغاز شد و از آن زمان تاکنون، معامله‌گران بسیاری به داد و ستد تخصصی این ابزار روی آورده و کارگزاران مطرح و متعددی نیز، معاملات CFD را به مجموعه خدمات مالی خود اضافه نموده‌اند.

قرارداد ما به التفاوت یا CFD چیست؟

قرارداد مابه التفاوت یا Contract For Difference (به اختصار CFD) نوعی قرارداد مشتقه معاملاتی است؛ که به موجب آن خریدار و فروشنده توافق می‌کنند، اختلاف نرخ بین قیمت باز و بسته‌ شدن یک قرارداد معاملاتی بر اساس دارایی پایه مشخصی را به یکدیگر بپردازند.

به طور کلی این نوع بازار بسیار شباهت به بازارهای دوطرفه فارکس یا سایر بورس‌های جهانی دارد.

به زبان ساده، شما در معاملات CFD مالک واقعی دارایی نخواهید بود. صرفاً بر اساس پیش‌بینی معامله مابه التفاوت های نرخ بهره خود از آینده قیمت‌ آن، موقعیت‌ معاملاتی خرید یا فروش اخذ می‌کنید. در واقع این یک ابزار معاملاتی است، که امکان نوسان‌گیری از تغییرات قیمت بدون تحویل فیزیکی و پرداخت کامل ارزش دارایی را برای سرمایه‌گذاران بازار مالی فراهم می‌آورد.

برای معاملات با CFD، تجربه و تسلط در تحلیل قیمت دارایی پایه الزامی است. اگر آینده قیمت‌ها را صعودی پیش‌بینی می‌کنید، باید اقدام به خرید نموده . همچنین در صورت وجود احتمال کاهش ارزش دارایی مذکور، موقعیت معاملاتی فروش اتخاذ نمایید.

فرآیند کلی معاملات CFD شبیه خرید و فروش سایر ابزار مالی است، اما تفاوت‌ اصلی در عدم تملک و تحویل فیزیکی دارایی می‌باشد.

ذکر این نکته ضروری است، که CFD در زمره معاملات آتی قرار نمی‌گیرد. زیرا این قراردادها منجر به تحویل کالا نخواهند شد.

تفاوت معاملات آتی و معاملات مشتقه چیست؟

این یکی از سخت‌ترین سؤالاتی است که شاید در حوزه اقتصاد و بازارهای تجاری مطرح می‌شود.

معامله آتی یا futures contract ، قراردادی است که بر اساس آن فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمت مشخص بفروشد. در مقابل، طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود همان کالا با همان مشخصات را در سررسید معین بخرد. برای اینکه هر دو طرف به تعهدات خود عمل نمایند باید مبلغی را به عنوان وجه تضمین اولیه نزد کارگزار بگذارند که متناسب با تغییرات قیمت آتی این وجه تضمین اولیه تعدیل می شود.

قراردادهای آتی دو طرفه است و می توانیم بدون در اختیار داشتن کالا، آن را با مشخصات معین بفروشیم و در آینده (پس از چند ماه) آن را با قیمتی که اکنون توافق کردیم تحویل دهیم و پول آن را دریافت کنیم. در معاملات فیوچرز باید فروشنده ضرر افت قیمت را به جان بخرد و کسی نیز تعهدی برای پرداخت ضرر او ندارد.

این درحالیست که معاملات CFD و می‌تواند جلوی ضرر فروشنده یا خریدار را در معاملات آتی بگیرد. در این بازار خریدار و فروشنده بر سر یک قیمت به توافق می‌رسند و طرفین بر آن پایبند می‌باشد. در واقع افزایش یا کاهش قیمت ها موجب ضرر یا سود طرفین نمی‌شود.

در یک مثال بهتر در معاملات آتی یا futures contract یک فروشنده با فروش ۱۰ اپل به قیمت ۱۰۰ دلار با خریدار توافق می‌کند. اما بعد از دو ماه که زمان سررسید انجام قرارداد است، قیمت اپل به ۱۵ دلار افزایش پیدا کرده است. میتوانید حدس بزنید خریدار چه حالی دارد!

در واقع یکی از مشکلات اصلی بازارهای فیوچرز این است که نوسانات اقتصادی آن‌ها بسیار سریع‌تر و محکم‌تر از نوسانات اقتصادی در بازارهای دوطرفه‌ای مانند CFD به مصرف کننده می‌رسد. بنابراین نوع معاملات باعث ایجاد ثبات در روند اقتصادی کشور می‌شود.

مثالی بهتر برای معاملات CFD

برای این که به طور کامل درک کنید که معاملات CFD چیست یک مثال می‌زنیم. مثالی که خودتان پای یکی از قرار دارد های بازار CFD رفته‌اید را می‌خواهیم به یادتان بیاوریم.

وقتی شما ماشینی را از شرکت ایران خودرو یا سایپا به صورت پیش فروش خریداری می‌کنید، بخشی از قیمت ماشین را به صورت پیش پرداخت و بخش‌های دیگر را به صورت اقساطی پرداخت می‌کنید. شما و شرکت ایران خود رو بر سر قیمتی به توافق رسیده‌اید. اما نکته اینجاست که در سال‌های گذشته پیش فروش ها به صورت قطعی یا همان فیوچرز بودند. یعنی همان قیمت متعهد شده باید شرکت ماشین را به شما تحویل می‌داد.

اما با حرکت‌های تورمی در سال‌های گذشته شرکت‌های خودروساز سعی کردن ماشین‌های خود را به صورت ﺑﺎﺯﺍرﺳﻬﺎﻡ CFD یا قرارداد مابه التفاوت به فروش برسانند.

در این حالت فروشنده که خودروساز می‌باشد با مشتری بر سر قیمتی به توافق می‌رسد. سپس از مشتری تعهد می‌گیرد که هنگام تحویل خودرو، قیمت روز محاسبه خواهد شد. یعنی با افزایش قیمت خودرو خریدار باید این ضرر را جبران کند.

البته چون معمولاً در اقتصاد ایران قیمت یک‌طرفه رو به بالا حرکت می‌کند تاکنون کمتر پیش امده است که روی دیگر سوال معاملات CFD چیست را لمس کرده باشد.

در واقع روی دیگر این سوال این است که اگر قیمت ارزان‌تر از توافق شما و خودروساز باشد، او مکلف به پرداخت مابه‌التفاوت خواهد بود.

چرا CFD ظهور کرد؟

معاملات فیوچرز یا آتی مزیت‌های زیادی داشته و افراد زیادی در این بازار مشغول تجارت هستند و پول‌های زیادی رد و بدل می‌کنند.

یکی از ایرادات معاملات آتی این است که در تاریخ سررسید قرارداد فسخ شده و دو طرف باید با هم تسویه کنند. اما آن کسی که ضرر داده، برایش مطلوب نیست، اگر فکر کند 2 ماه دیگر قیمت پایین میاید. پس باید این مشکل را چگونه حل کنند؟ پس سر رسید قراردادها را برداشتند. هرکسی می‌توانست تا هر زمانیکه میخواست، معامله خود را نگه داشته و یا قرارداد را بسته و سود خود را دریافت کند.

به این شکل، دریچه جدیدی رو به بازارهای مالی و معامله‌گران باز شد. آن‌ها دیگر مجبور نبودند استرس سر رسید قرارداد را داشته و تا هر زمانیکه می‌خواستند، می‌توانستند صبر کنند. حالا تاجر ما که در قرارداد فیوچرز ضرر داده بود و هنگام سررسید، قراردادش لغو شده بود.

در این حالت میتواند معاملات CFD انجام داده و بی هیچ استرسی، معامله خود را ادامه داده و همچنین از تمامی حسن‌های معاملات فیوچرز نیز استفاده کند.

در معاملات CFD دیگر خبری از دردسرهای تحویل نبوده و همه قراردادها به صورت نقدی تسویه می‌شوند.

چه چیزهایی را می‌توان معامله کرد؟‌

1. سهام های شرکت های مختلف
2. تمامی کالاها
3. شاخص های سهام
4. اوراق قرضه

و هر چیزی که فکرش را کنید. به عنوان مثال: تاجر ما فکر میکند شرکت گوگل در سالهای آینده سیر نزولی دارد و میخواهد از پایین آمدن قیمت سود کسب کند. حالا باید چکار کند؟در بازار سهام سنتی که نمیتواند این کار را بکند. چون فقط باید سهام بخرد و نگه دارد. و نمی توان روی پایین آمدن قیمت سود کرد.

پس باید چکار کند؟ در بازار CFD، قرارداد گوگل را می‌فروشد. در بازار قراری می‌گذارد که هنگامیکه بخواهد تسویه کند، اختلاف قیمت امروز و روز تسویه را به بازار پرداخته و یا از بازار بگیرد. تاجر ما، سهام گوگل را در معاملات CFD روی قیمت 150 دلار به ازای هر سهام فروخت. حالا قیمت سهام به 100 دلار رسیده است. روی هرسهم، 50 دلار سود کرده و معامله را می‌بندد. به همین سادگی!

مزایای معاملات CFD چیست؟

به طور کلی بسیاری در جواب معاملات CFD چیست می‌گویند که این نوع بازار بسیار شباهت به بازارهای دوطرفه فارکس یا سایر بورس‌های جهانی دارد. از مزایای مهم معاملات CDF میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:

• همانند فیوچرز، در معاملات CFD امکان فروش نیز وجود دارد.
• استفاده از اهرم یا لوریج leverage .
• این قرارداد‌ها سر رسید نداشته و می‌توانید تا هر زمانیکه خواستید، آن‌ها را نگه دارید.
• سودآوری حتی در روزهای منفی و رکود نیز محسوب می‌شود.

یکی از اصلی‌ترین علت‌هایی که باعث شد معاملات CFD طراحی شود، این بود که در زمان‌های سقوط قیمت یا صعود بی‌رویه قیمت هیچ راهکاری برای جلوگیری از حباب یا رکود نبود. اما این نوع بازارها با ایجاد سود دوطرفه باعث شدند که خریداران و فروشنده‌ها در هر دو سمت بازار پخش شوند و هم خریدار و هم فروشنده از این معامله سودآوری داشته باشند.

نکته جالب این است که شما می‌توانید قرارداد این بازار را معامله کنید و آن را به غیر منتقل کنید. این امکان انتقال به غیر باعث شد که نقدشوندگی این بازار تأمین شود و عملاً ریسک بلوکه نشدن پول و سرمایه صفر شود.

در واقع یکی از مشکلات اصلی بازارهای فیوچرز این است که نوسانات اقتصادی آن‌ها بسیار سریع‌تر و محکم‌تر از نوسانات اقتصادی در بازارهای دوطرفه‌ای مانند CFD به مصرف کننده می‌رسد؛ بنابراین نوع معاملات باعث ایجاد ثبات در روند اقتصادی کشور می‌شود.

استفاده از اهرم یا لوریج leverage در معاملات CFD

یکی از عوامل جذابیت سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی نوین، امکان استفاده از ضریب اهرمی است. در واقع این قابلیت به شما اجازه می‌دهد، تا پتانسیل کسب بازدهی (سود یا زیان) خود را چند برابر کنید.

امروزه قیمت برخی از دارایی‌های پایه بسیار افزایش یافته و عملاً انجام معاملات آن‌ها برای بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد امکان‌پذیر نیست؛ زیرا هر چند که مهارت معامله‌گری بالایی نیز داشته باشند، اما سرمایه اولیه ورود به معامله را در اختیار ندارند!

مثلاً بیت کوین را در نظر بگیرید. بازه قیمتی حدوداً ۱۰ هزار دلاری (حدود قیمتی این دارایی در زمان نگارش مطلب) رقم بسیار بالایی برای خرید و فروش یک واحد از دارایی پایه محسوب می‌شود.

در نتیجه بسیاری از معامله‌گران با سرمایه‌های کمتر از این مقدار نمی‌توانند، از نوسانات قیمتی بیت کوین منتفع شوند. این در حالی است، که سرمایه‌گذاران با استفاده از CFD و تنها پرداخت بخشی از مبلغ کل (مثلاً ۵ یا ۱۰ درصد) امکان انجام معاملات دارایی‌های گران قیمتی نظیر بیتکوین یا سهام شرکت‌های مطرح بین‌المللی (گوگل، اپل و…) را خواهند داشت.

واقعیت‌های معاملات و قیمت‌تضمینی گندم در بورس کالا

تجربه موفق معاملات قیمت تضمینی جو و ذرت دامی در بورس کالا خود به تنهایی کافی است که بتوان کارنامه‌ای موفق را برای این شیوه معاملاتی در کشور ارائه کرد. همین موفقیت موجب شد تا هیات دولت معاملات قیمت تضمینی گندم را در استان‌های مرکزی، خراسان شمالی، اردبیل و زنجان به تصویب برساند.

محمدحسین بابالو: تجربه موفق معاملات قیمت تضمینی جو و ذرت دامی در بورس کالا خود به تنهایی کافی است که بتوان کارنامه‌ای موفق را برای این شیوه معاملاتی در کشور ارائه کرد. همین موفقیت موجب شد تا هیات دولت معاملات قیمت تضمینی گندم را در استان‌های مرکزی، خراسان شمالی، اردبیل و زنجان به تصویب برساند. رخدادی که از یکسو هزینه‌های دولت را برای خرید این حجم از گندم به شدت کاهش داده و همچنین شفافیت معاملاتی و توان مدیریت در این بازار را به شدت بهبود می‌بخشد. همین موارد موجب شد تا با نگاهی دقیق تر به این بازار به فراز و فرودهای این شیوه معاملاتی توجه کرده و سپس فرآیند معاملات گندم شاید به‌عنوان مهم‌ترین محصول استراتژیک بخش کشاورزی را بررسی کنیم. این در حالی است که «دنیای اقتصاد» در گزارش‌های متعددی نیاز به ایجاد صندوق‌های کالایی استراتژیک بخش کشاورزی را خاطرنشان ساخته که قطعا بستر ایجاد آنها از فرآیند معاملاتی در بورس کالا عبور می‌کند.

سابقه معامله محصولات کشاورزی در چارچوب قیمت تضمینی در بورس کالا فراز و فرودهای بسیاری داشته است. در ابتدا در سال 68 قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی تصویب و ابلاغ شد که در این قانون به منظور حمایت از تولید محصولات اساسی کشاورزی و ایجاد تعادل در نظام تولید و جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی و‌ضرر و زیان کشاورزان، دولت موظف است همه‌ساله خرید محصولات اساسی کشاورزی (‌گندم، برنج، جو، ذرت، چغندر، پنبه وش، دانه‌های روغنی،‌چای، سیب‌زمینی، پیاز و حبوبات) را تضمین کرده و حداقل قیمت خرید تضمینی را اعلام و نسبت به خرید آنها از طریق واحدهای ذی‌ربط اقدام کند. پس از اجرای این قانون و در 19 تیرماه سال 89 قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی به تصویب رسید که در ماده 33 این قانون آمده است: از تاریخ تصویب این قانون، علاوه بر اجرای قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی، در قالب بودجه‌های سنواتی و اعتبار مصوب، سیاست قیمت تضمینی نیز برقرار می‌شود. تولیدکنندگان محصولات کشاورزی می‌توانند محصولات خود را در بازار بورس تخصصی کالای کشاورزی عرضه کنند.

در صورت کاهش قیمت بورس نسبت به قیمت تضمینی اعلام شده از سوی دولت، مابه‌التفاوت آن توسط دولت به تولیدکنندگان پرداخت می‌شود. در سال 89 نیز آیین‌نامه اجرایی این ماده قانونی به دستگاه‌های ذی ربط ابلاغ شد. در این دستور‌العمل اجرایی آمده است: بر این اساس، وزارت جهاد کشاورزی مکلف است حداکثر تا 15شهریور ماه هر سال متناسب با شرایط تولید، نوع محصول و وضعیت بازار، قیمت تضمینی سال آینده محصولات کشاورزی و دامی که قابل معامله در بورس کالا است را برای تصویب به هیات وزیران پیشنهاد کند. همچنین وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با همکاری بورس کالا تا پایان اردیبهشت ماه هر سال برای تهیه فهرست محصولات کشاورزی قابل معامله در بورس کالا اقدام کند. مرجع تعیین کیفیت و درجه بندی محصولات موضوع این آیین نامه، بورس کالا با همکاری وزارت جهاد کشاورزی است. اعمال سیاست خرید تضمینی برای آن دسته از کالاهای کشاورزی که مشمول فهرست کالاهای قیمت تضمینی می‌شوند، ممنوع است.

همچنین آن دسته از کالاهای مشمول خرید قیمت تضمینی که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت مشمول خرید تضمینی می‌شود، از شمول این تصویب نامه خارج است. بر اساس این مصوبه، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهوری مکلف است بنا به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی، میزان مابه التفاوت قیمت تضمینی با قیمت تابلوی بورس به تفکیک محصولات منتخب را در بودجه سنواتی پیش‌بینی کند. بنا بر این عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا منوط به ارائه تاییدیه سازمان جهاد کشاورزی استان برای تولیدکنندگان حقیقی کشاورزی و مصوبه مجمع عمومی مربوط به تفکیک نوع محصول و نیز مجوز وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جهاد کشاورزی استان) برای تشکل‌های بخش کشاورزی است. هیات دولت در اردیبهشت ماه سال 94، اجرای ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی در قالب طرح قیمت تضمینی روی ذرت و جوی استان‌های خوزستان و کرمانشاه را از طریق بورس کالای ایران ابلاغ کرد و موجب شد تا ذرت برداشت شده در استان خوزستان به انبارهای پذیرش شده در بورس کالا منتقل شده و معاملات گواهی سپرده کالایی این محصول دوم آذرماه سال 94 در بورس کالای ایران آغاز شد. همچنین مراسم راه‌اندازی رسمی معاملات گواهی سپرده کالایی در بورس کالای ایران در ۱۹ اسفند ماه همان سال به‌صورت رسمی برگزار شد.

طی این مراحل نشان داد که بورس کالا مرجعی قابل اعتماد برای معاملات محصولات کشاورزی در چارچوب قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی به شمار می‌آید که در نهایت در تاریخ 25 اردیبهشت سال 95 و با تصمیم هیأت وزیران معامله تمامی ذرت و جو کشور در بورس کالا آغاز شد. همچنین شاهد بودیم که بورس کالا مرجع قیمت‌گذاری در این بازارها نیز تعیین شد که نشان‌دهنده اعتماد جدی بدنه تصمیم‌سازی دولت به مکانیزم قیمت تضمینی در بورس کالا است. این موارد در نهایت موجب شد تا حجم معامله محصولات کشاورزی در بورس کالا به شدت افزایش یابد تا جایی که حجم معاملات در سال 95 به نسبت مدت مشابه سال قبل از آن 226 درصد و ارزش معاملات 197 درصد افزایش یابد. حجم معاملات در سال 95 برابر با 2 میلیون و 489 هزار تن بوده و ارزش معاملات نیز 27 هزار و 964 میلیارد ریال به ثبت رسید. در سال 95 شاهد معامله یک میلیون و 247 هزار تن جو و 328 هزار تن ذرت بودیم که برای سال جاری با رشد مطلوبی تاکنون رو به رو بوده است. آمارها نشان می‌دهد که تا ابتدای تیرماه سال 96 معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالا از لحاظ حجم 349 درصد و از لحاظ ارزش 187 درصد رشد داشته است. به‌صورت دقیق تر در این بازه زمانی به نسبت مدت مشابه سال قبل حجم معاملات جو 2027 درصد و ارزش معاملات 2537 درصد افزایش یافت. این موارد به صراحت از جذابیت بالای معاملات در چارچوب گواهی سپرده کالایی و قیمت تضمینی خبر می‌دهد.

موفقیت‌های ذکر شده بورس کالا در نهایت موجب شد تا مصوبه «عرضه و معامله کل محصول گندم استان‌های مرکزی، خراسان شمالی، اردبیل و زنجان در قالب سیاست‌ قیمت تضمینی از طریق بورس کالا برای مصارف صنف و صنعت» به تصویب هیات وزیران رسیده و سپس از سوی اسحاق جهانگیری، معاول اول رئیس‌جمهوری ابلاغ شود. هیات وزیران در جلسه7/ 3/ 1396 به پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت جهاد کشاورزی تصویب کرد که عرضه و معامله کل محصول گندم استان‌های مرکزی، خراسان شمالی، اردبیل و زنجان در قالب سیاست قیمت تضمینی از طریق بورس کالای ایران برای مصارف صنف ‌(خبازی‌ها) و صنعت مجاز است. در بخش دیگر این مصوبه آمده شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران به‌عنوان بازارساز مکلف است، حداکثر تا ۲ هفته پس از اولین عرضه هر محموله گندم در تابلوی بورس، در صورت عدم خرید از سوی متقاضیان اقدام به خرید آن محموله از محل اعتبارات مصوب مربوط کند. پس از این مصوبه شاهد بودیم که هیات دولت مجددا بر عرضه ذرت و جو در بورس کالا در چارچوب قیمت تضمینی تاکید کرده و همچنین معاملات برنج را نیز به این گروه کالایی افزود.

هیات وزیران در جلسه روز چهارشنبه 14تیرماه سال جاری خود به ریاست رئیس‌جمهوری، با اجرای سیاست قیمت تضمینی برای محصولات ذرت، جو و برنج، افزایش شفافیت معاملات، کاهش بار مالی دولت و افزایش رضایتمندی کشاورزان و خریداران این محصولات، با عرضه محصولات ذرت و جو در کل کشور و برنج (صرفا در استان‌های مازندران و گیلان) در بورس کالای ایران موافقت کرد. همچنین سازمان برنامه و بودجه کشور موظف شد مابه‌التفاوت قیمت تابلوی بورس با قیمت تضمینی محصولات فوق‌الذکر را به‌علاوه کارمزد معامله در بورس، به تفکیک از محل اعتبارات مصوب قانون بودجه سال ۱۳۹۶ کل کشور تامین و پرداخت کند. در این جلسه هیات وزیران همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان بورس ایران را مکلف کرد نسبت به بسترسازی و تقویت زیرساخت‌های مورد نیاز ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی اقدام کند.بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز مکلف شد از طریق بانک‌های عامل معادل ۷ هزار میلیارد ریال تسهیلات بانکی در اختیار شرکت سهامی پشتیبانی امور دام کشور قرار دهد و شرکت مذکور هم مجاز شد با تایید سازمان برنامه و بودجه کشور نسبت به پرداخت مابه‌التفاوت قیمت تضمینی با قیمت معامله شده در بورس کالا اقدام کند.همچنین در این جلسه هیات دولت با اختصاص مبلغ ۳ هزار و ۱۸۷ میلیارد و ۷۸۰ میلیون ریال اعتبار و تسهیلات بانکی برای جبران خسارات و بازسازی تاسیسات زیربنایی و سایر بخش‌های خسارت دیده ناشی از زلزله در استان خراسان شمالی موافقت کرد.

موارد فوق را می‌توان تاریخچه معاملات قیمت تضمینی در چارچوب اوراق سپرده کالایی در بورس کالا برشمرد؛ هرچند که مهم‌ترین بخش از مصوبات ذکر شده باز هم به معاملات گندم در بورس کالای ایران مربوط خواهد بود. گویی تمامی این بسترهای تجربی، دستورالعمل‌ها و تلاش‌های معاملاتی برای راه‌اندازی معاملات گندم در این چارچوب تعیین شده است. به عبارت ساده‌تر بار مالی معاملات گندم در کنار اهمیت استراتژیک این کالا در سبد غذایی همچنین شفافیت داد و ستد و پتانسیل مدیریت این بازار، موجب شده تا مهم‌ترین بخش و حتی هدف‌گذاری معاملات به خرید با رویکرد قیمت تضمینی در بورس کالا منجر شود. استقبال کشاورزان از مکانیزم قیمت تضمینی، پذیرش جایگاه بورس کالا در معاملات محصولات کشاورزی و توانمندی این نهاد مالی در مدیریت فرآیند خرید در استان‌های مطرح و همچنین پتانسیل ایجاد ابزارهای مالی و کاهش ریسک در کنار ظرفیت ایجاد صندوق‌های سپرده کالایی تمامی مزیت‌هایی است که ورود بورس کالا به معاملات گندم در اقصی نقاط ایران را توجیه‌پذیر ساخته است. اهمیت این موارد در شرایطی برجسته‌تر از قبل خواهد بود که چندی پیش یزدان سیف، مدیرعامل جدید شرکت بازرگانی دولتی ضمن استقبال از معاملات گندم در بورس کالا عنوان کرد: عرضه محصولات کشاورزی بر اساس قانون افزایش بهره‌وری انجام می‌شود و طبق آن قرار است محصول گندم ابتدا در استان‌های خراسان شمالی، مرکزی، سمنان، زنجان و اردبیل از مهرماه عرضه شود و پس از آن در سراسر کشور اجرایی می‌شود.

دو مورد از مهم‌ترین مزیت‌های معامله گندم در بورس کالا را می‌توان ایجاد ابزارهای نوین مالی برای داد‌و‌ستد گندم و سپس ایجاد صندوق‌های سپرده کالایی به شمار آورد. «دنیای اقتصاد» در ماه‌های اخیر در سلسله گزارش‌هایی به اهمیت ایجاد ذخایر کالایی استراتژیک در چارچوب صندوق‌های سپرده کالایی پرداخت و هم‌اکنون که واقعیت‌های ایجاد این قبیل صندوق‌ها در کنار مزیت‌های آن به دقت مورد بررسی قرار گرفته باید عنوان داشت که جایگاه گندم در ایجاد این قبیل صندوق‌های کالایی بی‌بدیل است. این در حالی است که تجربه ایجاد صندوق‌های کالایی در بورس کالا گذرانده شده و تجربه مکانیزم‌های اجرایی آن نیز در دسترس است؛ بنابراین حضور گندم در بورس کالا را باید آخرین گام برای ایجاد صندوق‌های سپرده کالایی برای محصولی همچون گندم به شمار آورد که حداقل مزیت آن کاهش بار مالی دولت برای ذخیره و انبارداری حجم معینی از گندم به شمار می‌رود.

به عبارت ساده‌تر با ایجاد صندوق‌های سپرده کالایی گندم هم می‌توان بخش بزرگی از منابع مورد نیاز آن را از طریق بازار سرمایه جمع‌آوری کرد و همچنین می‌توان به عرضه امن و دائمی آن خوش‌بین بود؛ هرچند ورود و خروج کالا به این قبیل صندوق‌ها به گونه‌ای است که گذشت زمان در کیفیت کالای موجود تغییری ایجاد نمی‌کند زیرا ورود کالا می‌تواند با خروج آن در فصل‌های معینی همراه باشد. این در حالی است که قانون قیمت تضمینی در نهایت موجب خواهد شد تا ما‌به‌التفاوت نوسان قیمت احتمالی پوشش داده شود، یعنی به‌رغم کاهش بار مالی دولت، ریسک سرمایه‌گذاری در این قبیل صندوق‌ها نیز کاهش می‌یابد. نکته دیگری که به آن اشاره شد را باید در ایجاد ابزارهای نوین مالی به شمار آورد، زیرا می‌تواند پتانسیل تغییرات قیمتی را پوشش دهد و بازاری امن را برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند. پتانسیل صادرات از بورس کالا، امکان معاملات آتی و تامین مالی کشاورزان حتی در زمان کاشت، امکان ایجاد حمایت‌های بیمه‌ای گسترده، مدیریت فراگیر با تکیه بر مکانیزم بازار، پوشش ریسک خطرات احتمالی، شفافیت بازار و امکان توسعه سطح زیرکشت با مدیریت فروش در زمان کاشت و بسیاری از موارد مشابه دیگر را می‌توان از جذابیت‌ها و مزیت‌های عرضه گندم در بورس کالا در کنار دیگر محصولات کشاورزی به شمار آورد که قطعا به مدیریت بازارمحور محصولات کشاورزی منجر خواهد شد.

کشف قیمت به کمک معاملات آتی در زمان کاشت این مزیت را ایجاد می‌کند که کشاورز بتواند برای نوع محصول، زمان برداشت و سطح زیرکشت مورد نظر برنامه‌ریزی دقیقی را مبذول داشته که کوچک‌ترین خروجی آن کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی است. به نظر می‌رسد موارد فوق در معامله مابه التفاوت های نرخ بهره نهایت بتواند روح قانون بهره‌وری در بخش کشاورزی و منابع طبیعی را بیش از شیوه‌های رایج همچون خرید تضمینی به ظهور و بروز برساند هرچند که تصمیم دولت در این خصوص نیز دقیقا در همین راستا قرار دارد. واقعیت آن است که مزیت‌های معامله گندم در بورس کالا با مکانیزم قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی با پتانسیل ایجاد ابزارهای نوین مالی و راه‌اندازی صندوق‌های سپرده کالایی به گونه‌ای برجسته است که قطعا نمی‌توان آن را نادیده گرفت یا از کنار آن به سادگی عبور کرد. نگاهی به تجربه سایر کشورها همچون هند، آفریقای جنوبی و برزیل همچنین کشورهای توسعه‌یافته‌ای همچون آمریکا یا حتی چین نشان می‌دهد که بورس‌های کالایی با محوریت محصولات کشاورزی اگرچه نوشداروی بهبود مکانیزم‌های تولیدی نبوده ولی قطعا میانبری برای سیاست‌های حمایتی از بخش کشاورزی، توانمندسازی کشاورزان، حذف واسطه‌گری و تحلیل‌پذیربودن این بازارها بوده است که در نهایت به قدرت‌نمایی این حوزه‌ها در کشورهای ذکر شده انجامیده است.

با توجه به تمامی موارد ذکر شده ورود هر‌چه سریع‌تر گندم سایر استان‌ها به بورس کالا خود پتانسیل برجسته‌ای خواهد بود برای طی سریع‌تر مراحل مدرن شدن بازار محصولات کشاورزی، بنابراین عدم ورود گندم خود سیگنالی است که از فرصت‌سوزی در بخش کشاورزی خبر می‌دهد. تغییر شرایط آب و هوایی در ایران و سایر کشورهای جهانی، نگرانی واقعی از رشد بیشتر محصولات کشاورزی در سال‌های پیش‌رو، بحران آب و نیاز به تامین امن مواد غذایی و خوراک دام مواردی است که زمان چندانی را برای فرصت‌سوزی در این بازار باقی نگذاشته است، اگرچه دولت نیز بر عرضه تمامی گندم در بورس کالا مصمم است. اهمیت موارد فوق را باید در شرایطی برجسته‌تر دانست که بهای گندم در بازارهای جهانی به شدت به سمت رشد متمایل شده و مشخص نیست که آینده این بازار به چه سمتی پیش خواهد رفت، زیرا پتانسیل رشد قیمت‌ها در بازار محصولات کشاورزی جدی‌تر از قبل است. به‌عنوان مثال بهای گندم در یک سال اخیر در بازارهای جهانی بیش از 22 درصد رشد داشته که 69/ 14 درصد آن تنها در یک ماه اخیر محقق شده است. عدم مدیریت حرفه‌ای با تکیه بر ابزارهای مالی نوین در بازار محصولات کشاورزی شاید نگرانی‌های عمیقی را برای تامین مواد غذایی در کشور ایجاد نکند ولی قطعا هزینه‌های دولت را افزایش خواهد داد که همین نکته پتانسیل فراز و فرودهای تزریق منابع مالی مورد نیاز را تقویت می‌کند.