توضیحاتی در مورد عمق بازار

جرایم بورسی

جرایم بورسی و مراجع رسیدگی به آنها

با گسترش بازار بورس شکل‌گیری نهادهای مالی جدید، گسترش دامنۀ فعالیت و تنوع فعالیت شرکت‌های کارگزاری، ورود ابزارهای جدید مالی به معاملات بورس، گسترش حجم بازارسرمایه و توسعۀ عملیات و معاملات اوراق بهادار ناهنجاریها و جرایم خاصی تحت عنوان جرایم بورسی را ایجاد نموده که باید تحت عناوین مجرمانه مورد حکم قانونگذار قرار گیرند و مجازاتهایی در قانون برای آنها در نظر گرفته شود.

در ادامه به انواع جرایم بورسی و مراجع رسیدگی به آنها می پردازیم.

جرایم بورسی

انواع جرایم بورسی

حسب قانون بازار اوراق بهادار مصوب ۱۳۸۴ و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مصوب ۱۳۸۸ قانونگذار برخی از افعال و ترک فعل ها در حوزه بازار اوراق بهادار را جرم شناخته و برای آن مجازات تعیین کرده است .که به شرح ذیل می باشند:

1. جرم معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی : اطلاعات نهانی: “بند ٣٢ ماده یک این قانون نیز اطلاعات نهانی را هرگونه اطلاعات افشا نشده‌ای برای عموم می‌داند که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن توضیحاتی در مورد عمق بازار مربوط می‌شود و در صورت انتشار، بر قیمت یا تصمیم سرمایه‌گذاران برای معامله اوراق بهادار مربوط تأثیر می‌گذارد.” اعضای شورا، اعضای هیات مدیره سازمان، مدیران وشرکاء موسسه حسابرسی سازمان و اشخاص تحت تکفل آنها را دارنده اولیه اطلاعات نهانی می باشند.
2. جرم سوء استفاده از اطلاعات نهانی :سوءاستفاده از اطلاعات نهاني زمانی اتفاق میافتد كه دارنـدة اطلاعـات بـا علـم بـه اينكه اطلاعات مذكور هنوز در بازاربورس منتشر نشده و در دسـترس عمـوم قـرار نگرفتـه است و در صورت انتشار، بر قيمت اوراق بهادار شركت تأثير خواهـد گذاشـت، آن اطلاعات را به ديگران ارائه مي كند تا بر اساس آن به خريد يا فروش آن اوراق اقدام نمایند. چراکه این جرم می تواند منجر به سلب اعتماد از بازار و خسارت به سرمایه گذاران وسلب اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه گردد.
3. جرم فراهم کردن موجبات افشاء و انتشارات توضیحاتی در مورد عمق بازار در غیر موارد مقرر :مبنای تصمیم‌گیری در معاملۀ اوراق بهادار و به طور کلی سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار وابسته به اطلاعاتی است که شخص معامله‌کننده یا سرمایه‌گذار آن اطلاعات را درخصوص اوراق بهادار خاص کسب می‌کند. بنابراین اطلاع رسانی در فرآیند پذیره‌نویسی اوراق بهادار و یا معاملات ثانویه مربوط به آنها اهمیت به‌سزایی دارد. بخش عمده‌ای از جرایم و مجازاتها نیز به اقدامات مجرمانه مربوط به افشا یا عدم افشای اطلاعات یا سوء استفادۀ از اطلاعات در غیر موارد مصرح قانونی اختصاص دارد.
4. جرم دستکاری بازار :توسل به اقداماتی مانند معاملات صوری، سفارش چینی در یک حجم مشخص، افزایش قیمت سهام یک شرکت خاص با شایعه سازی و جمع‌آوری سهام در قیمت پایین به منظور کسب سود از مصادیق بارز جرم دستکاری در قیمت ها است که خود باعث تاثیر گذاری برقیمت و یا تصمیم سرمایه گذاران می گردد.
5. جرم انتشار آگهی یا اعلامیه پذیره نویسی بدون تائید سازمان بورس : با تصویب قانون اوراق بازار اوراق بهادار در آذر ماه1384انتشار هر گونه آگهی یا اعلامیه پذیره نویسی به قصد عرضه عمومی اوراق بهادار باید پس از اخذ تاییدیه سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شود در غیر اینصورت موسسان شرکت ویا مدیران ناشر مرتکب جرم شده اند
6. جرم عدم ارائه اطلاعات مهم به سازمان بورس یا بورس مربوطه :در بازار سرمایه، ارایه اطلاعات توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس ها از دو لحاظ بررسی می گردد اول از لحاظ تأثیر آن بر تصمیم سرمایه گذاران برای معامله اوراق بهادار خاص با تکیه بر اطلاعات مالی منتشر شده؛ دوم از لحاظ رعایت اصل عدالت و برابری و عدم تبعیض کلیه سرمایه گذاران در استفاده به موقع از اطلاعات مالی شرکت .
7. جرم سوء استفاده کارگزاران ، معامله گران ، یا بازارگردانان از اوراق بهادار و وجوه مشتریان : بدین صورت که کارگزار، معامله گر یا بازارگردان از اوراق بهادار و وجوهی که برای انجام معامله به وی سپرده شده به نفع خود یا دیگری برخلاف قانون استفاده نماید.

برخی دیگر از مصادیق جرایم بورسی ..

• جرم سوء استفاده از اطلاعات، اسناد و یا گزارش های خلاف واقع مربوط به اوراق بهادار
• جرم مبادرت به فعالیت های مستلزم اخذ مجوز یا معرفی خود تحت آن عناوین
• جرم افشای مستقیم یا غیر مستقیم اطلاعات نهانی توسط اعضای شورا ، سازمان ، مدیران و شرکای موسسه حسابرسی سازمان
• جرم عدم ارائه گزارش لازم به سازمان توسط کارگزاران ، معامله گران ، بازارگردانان ، مشاوران سرمایه گذاری و سایر تشکل های مشابه
• مبادرت به انجام فعالیت کارگزاری ، معامله گری ، بازارگردانی، مشاوره بدون اخذ مجوز
• جرم تخلف از مقررات در تهیه ، بررسی اظهارنظر و تصدیق اسناد و مدارک جهت ارائه به سازمان
• تخلف درتهیه گزارش های مورد نظر قانون بازار اوراق بهادار و عدم رعایت مقررات قانونی،استانداردهای حسابداری و گزارش دهی مالی،آیین نامه ها ودستورالعمل های اجرایی ابلاغی سازمان بورس و اوراق بهادار

مجازات کیفری و مدنی متخلفین در بازار اوراق بهادار

مجازات کیفری هر یک از جرایمی که ذکر شد به موجب بند 3 ماده 46 قانون بورس و اوراق بها‌دار مصوب آذرماه 1384 :

“3 ماه تا 1سال حبس تعزیری یا پرداخت جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر سود بدست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات پیش بینی شده است”.

در خصوص ضمانت اجرای مدنی یا حقوقی به موجب ذیل ماده 52 قانون بازار اوراق بهادار هم چنانچه در اثر جرایم مذکور ، ضرر و زیانی متوجه سایر اشخاص شود، شخص زیان دیده می‌تواند برای جبران آن به مراجع ذی‌صلاح قضایی مراجعه و وفق مقررات آئین دادرسی مدنی دادخواست ضرر و زیان تسلیم کند.

مراتب تعقیب جرایم بورسی

بنا به ماده ۵۲ قانون بازار اوراق بهادار ، سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است مستندات و مدارک مربوط به جرایم را حسب اعلام وصول گزارش و اخبار از فعالان مشمول قانون و یا سایر اشخاص و یا مقامات قضایی و انتظامی و اداری و معاونت حقوقی سازمان را گردآوری کرده و به مراجع قضایی ذی صلاح اعلام نموده و حسب موضوع مورد را به عنوان شاکی پیگیری نماید.

تفاوت جرم با اختلاف در بورس اوراق بهادار

• جرم نقض قوانین کیفری موضوعه مجلس است در حالی که اختلاف از نقض قراردادهای طرفینی یا قوانین غیر کیفری همچون مدنی بازرگانی و مالیاتی شکل می گیرد
• ضمانت اجرایی که برای شخصی که مرتکب جرم در بازار بورس شود، مجازات کیفری در نظر گرفته می شود در حالی که ضمانت اجرا برای اختلاف جبران خسارت و ضرر زیان محکوم یا درنهایت رد دعوای خواهان است.

مرجع رسیدگی به جرایم و اتهامات دربازار بورس

مرجعی که صلاحیت رسیدگی به جرایم در این خصوص را دارد، مراجع قضایی اعم از دادسرا و دادگاه عمومی کیفری است حال آنکه اختلافات در حوزه بازار اوراق بهادار در مراجع اختصاصی غیر دادگستری چون هیات داوری حل و فصل می گردند مانند اختلافات بین کارگزاران و بازارگردانان و مشاوران سرمایه گذاری و ناشران و دیگر سرمایه گذاران و اشخاص ذی ربط در راستای فعالیت حرفه ای آنها که در صورت عدم سازش در کانون ها توسط هیات داوری رسیدگی می شود.بنابراین کاربران و اشخاصی که در اثر جرایم بورسی ضرر و زیان دیده باشند می توانند برای جبران توضیحاتی در مورد عمق بازار خسارت به مراجع قضایی مراجعه نمایند و وفق مقررات دادخواست ضرو زیان تسلیم نمایند

بر این اساس به موجب ماده 32 قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی همچنین اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی، قوه قضاییه مکلف گردید تا شعب ویژه ای به نام « شعبه اول بازپرسی دادسرای امور اقتصادی در مجتمع قضایی امور اقتصادی » برای رسیدگی نمودن به دعاوی و شکایات حاصل توضیحاتی در مورد عمق بازار از تخلفات و جرایم در راستای اجرای قانون بازار اوراق بهادار تعیین نماید.

اما در خصوص اتهامات، علاوه بر مرحله تعقیب جرایم در دادسرای ویژه، به اتهامات نیز در « دادگاه بدوی و تجدیدنظر مجتمع قضایی امور اقتصادی » رسیدگی می گردد.

روایت فرید زکریا از خطر پهپادها در جنگ‌های آینده

فرید زکریا تحلیلگر سرشناس آمریکایی و مجری شبکه «سی‌ان‌ان» معتقد است که پهپادها نیرویی تعیین‌کننده در جنگ‌های آینده خواهند بود.

تحلیلگر آمریکایی و مجری «سی‌ان‌ان» و ستون‌نویس روزنامه «واشنگتن‌پست» ضمن ارائه تحلیلی درباره حملات پهپادی در جنگ روسیه و اوکراین، از نقش پهپاد در جنگ‌های آینده صحبت کرد.

این تحلیلگر آمریکایی در برنامه تلویزیونی شامگاه دوشنبه (دیشب) ضمن ارائه توضیحاتی درباره حملات پهپادی در جنگ روسیه و اوکراین، بر نقش مهم پهپاد در جنگ‌های آینده تاکید کرده است.

فرید زکریا در برنامه «جی‌پی‌اس» شبکه «سی‌ان‌ان» البته بارها ضمن تکرار اتهام زنی مقام‌های آمریکایی و غربی علیه روسیه درباره جنگ در اوکراین، علیه ایران موضعگیری کرد.

این تحلیلگر ارشد آمریکایی ادعای اوکراین و متحدان غربی این کشور درباره ارائه پهپادهای انتحاری ایران به روسیه را تکرار کرد. این ادعا در شرایطی مطرح شده که مقام‌های ارشد ایران از قبیل سخنگوی وزارت خارجه و دیگر مسئولان بارها گفته‌اند که ایران هیچ پهپادی به روسیه نداده و همواره در تلاش برای پایان دادن به این جنگ است.

تنها مقام‌های ایران نبوده‌اند که ادعای کمک پهپادی به روسیه را رد کرده‌اند. مقام‌های ارشد روسیه شامل سخنگوی کرملین اعلام کرده‌لند که روسیه در حال استفاده از پهپادهای خودش در حملات به اوکراین است.

مجری شبکه سی‌ان‌ان همچنین در بخشی از سخنانش به دفاع از حملات پهپادی آمریکا در مناطق مختلف جهان به بهانه «جنگ علیه تروریسم» پرداخته و همچنین ادعا می‌کند که «هیچ» کشوری توانمندی توضیحاتی در مورد عمق بازار آمریکا در زمینه استفاده از پهپاد را ندارد.

فرید زکریا همچنین در شبکه سی‌ان‌ان به مخاطبان این شبکه تلویزیونی وابسته به دموکرات‌ها در توضیحاتی در مورد عمق بازار آمریکا، از نقش ادعایی پهپادها ایران و پهپادهای «بیرقدار» ترکیه‌ در درگیری‌های نظامی روسیه و اوکراین سخن گفته و به تحلیل نقش پهپاد در جنگ‌های آینده نیز پرداخته است.

اظهارات این تحلیلگر و چهره شناخته شده رسانه‌ای در آمریکا به شرح ذیل مطرح شده است:

«تهاجم روسیه به اوکراین، بازگشت به دوره‌های تاریکی است که در آن قدرت‌های بزرگ به طور مداوم تلاش می‌کردند کشورهای همسایه کوچک‌تر خود را فتح کنند اما این جنگ دارد در سال ۲۰۲۲ اتفاق می افتد که در آن فناوری‌های جدید در حال باز ترسیم صنعت جنگ افزاری است. از مهم ترین این فناوری‌های جدید، پهپادها هستند. پوشش خبری بسیار زیاد و نفس‌گیری درباره حملات پهپادی صورت گرفته است بنابراین اجازه بدهید برای شما توضیح بدهم که پهپادها چه کاری می‌توانند بکنند و چه کاری نمی‌توانند بکنند.

در چند هفته اول جنگ، اوکراینی‌ها با پهپادهای بیرقدار ترکیه‌ برای ضربه زدن به تهاجمات روسیه استفاده کردند، ویدئوهایی از حملات کوبنده این پهپادها با مواد منفجره هدایت شونده لیزری توضیحاتی در مورد عمق بازار به کاروان‌های نظامی روسیه دست به دست می‌شد و اوکراینی‌ها هم در قدردانی (از پهپادهای ترکیه‌ای) اسم حیوانات و نوزادان خودشان را بیرقدار می‌گذاشتند و یک آهنگ درباره بیرقدار هم بسیار دست به دست و پرپیننده (وایرال) شد.

در روزهای اخیر روس‌ها هم با استفاده از نوع متفاوتی از پهپادها خبرساز شدند: پهپادهای (انتحاری) کامی کازه ساخت ایران. این پهپادها ادوات دارای قدرت آتش نیستند بلکه خودشان سلاح هستند و برای زدن اهداف در کی‌یف و دیگر شهرها فرستاده شدند. اوکراین هم از پهپادهای کامی کازه علیه روسیه استفاده کرده است اما تمرکز روی اینکه آیا پهپاد تهاجمی است یا خودشان به عنوان سلاح هستند، مساله اصلی را نادیده می‌گیرد.

پهپادها بیشتر از اینکه خودشان در این جنگ به عنوان سلاح باشند، پهپادها باعث تقویت دیگر قدرت‌ها شده‌اند آنها (پهپادها) قهرمان نیستند اما همراهان قابل اعتمادی هستند. آنها به طور عمومی فاقد قدرت آتشی هستند که اهداف بزرگ را از بین ببرند. کارشناسان معتقد هستند که بخش بزرگی از آسیب وارده به زیرساخت‌های توضیحاتی در مورد عمق بازار اوکراین در جریان حملات کامی‌کازه‌ها در اصل از ناحیه موشک‌های کروز نشات گرفته است. پهپادها به این روند کمک و سامانه‌های پدافندی اوکراین را به خود مشغول کردند در حالی که بخش اعظم آنها (پهپادها) ساقط شدند اما موشک‌ها توانستند نفوذ کنند.

این پهپادها همچنین اهداف روحی-روانی را هم تامین می‌کنند. روسیه نشان داده که می‌تواند شهرهای اوکراینی را بسیار دورتر از خطوط مقدم جنگ هدف قرار دهد و ظاهرا، اوکراین هم از پهپادها برای هدف قرار دادن اهدافی در عمق کریمه استفاده کرد. صدای زوزه کشیدن بلند آنها این پیام را منتقل می‌کند که هیچ کس و هیچ جایی امن نیست.

ادی سینگر از (وبگاه) "آمریکای نوین" استدلال می‌کند که پهپادها شبیه به حملات با بمب پرنده "فا-۱" به لندن در سال ۱۹۴۴ هستند که وحشت بسیار مردم بریتانیا را سبب شده بود.

در صحنه نبرد امکان استفاده از پهپادهای پیشرفته تر برای حملات دقیق وجود دارد. ایالات متحده در جنگ علیه تروریسم، از حملات هدفمند پهپادی بسیار استفاده کرده است، فناوری آن اینقدر خوب شده که وقتی ایالات متحده ایمن الظواهری رهبر القاعده را در یک محله پر جمعیت کابل کشت، این باور وجود دارد که یک (بمب هوشمند) چرخنده را فرستاد که وی را تکه تکه کند بدون اینکه باعث ایجاد انفجار شود که می‌توانست باعث آسیب رساندن به دیگران شود. هیچ کس (کشور) دیگری توانمندی ایالات متحده را ندارد اما حتی اوکراین هم قادر بوده از پهپاد برای فرستادن بمب روی در باز یک تانک استفاده کند.

به گفته پیتر لی از دانشگاه پورتسمن، مهم ترین استفاده از پهپادها در اوکراین استفاده از آنها برای انجام حملات نیست بلکه انجام شناسایی و نظارت برای ادوات جنگی سنگین به منظور از بین بردن اهداف با ارزش بوده است. پهپادها، چشمانی در آسمان هستند که به سربازان می‌گویند تسلیحات بزرگ را به چه سمتی هدف بگیرند. برای ذکر یک مثال، وقتی اوکراینی‌ها توانستند ناوجنگی "مسکووا" را غرق کنند، پهپادها به آنها برای شناسایی کردن مکان دقیق هدف کمک کردند و موشک‌های کروز ضربه آخر را (به این ناو جنگی) وارد کردند.

اما به خاطر داشته باشید که فناوری پهپادی هنوز در مرحله نوزادی خودش است و بسیاری از حملات پهپادی در اوکراین، حملاتی اشتباه بودند، به سادگی ساقط شدند یا اینکه با استفاده از مداخله سیستمهای الکترومغناطیسی می‌شود سامانه‌های آنها توضیحاتی در مورد عمق بازار را مختل کرد.

(ادی) سینگر معتقد است که تا زمانی که دو کشور صدها هزار پهپاد را که مجهز به هوش مصنوعی هستند، روانه (جبهه جنگ) نکنند ما پتانسیل واقعی پهپادها را نخواهیم دید؛ که به عنوان بخشی از یک ناوگان هماهنگ بزرگ عمل کنند؛ نیرویی که واقعا یک ناوگان ترسناک خواهد بود.

در نتیجه اگرچه (جایگاه و قدرت) پهپادها امروزه کمتر از سر و صدایی که درباره آنها می‌شود، است و اغلب نقش حمایتی ایفا می‌کنند (اما) با گذشت زمان آنها می‌توانند به عاملی تعیین کننده در جنگ‌های آینده تبدیل شوند».