چگونه سود و زیان را محاسبه کنم؟

hesabdar-arshad

منابع و اطلاعات جامع ازمون کارشناسی ارشدحسابداری, برنامه ريزی,مشاوره و.

آموزش حسابداری(اصول1)

فصل هفتم – تنظيم صورت هاي مالي و بستن حساب ها :

حسابداران براي گزارش وضعيت مالي يک مؤسسه در يک زمان معين و عملكرد مالي يک مؤسسه در يک دوره معين اقدام به تهيه صورت هاي مالي براي آن مؤسسه مي نمايند.

صورتحساب سود و زيان:

در يک مؤسسه بازرگاني براي تعيين سود خالص دوره مالي تمام هزينه ها از فروش خالص، كسر مي گردد. هزينه ها شامل بهاي تمام شده كالاي فروش رفته و هزينه هاي عملياتي مي باشد.

هزينه هاي عملياتي هزينه هايي هستند كه براي انجام امور و اداره عمليات مؤسسه بازرگاني صرف مي شود.

براي محاسبه سود خالص يک مؤسسه بازرگاني «فروش خالص»، «بهاي تمام شده كالاي فروش رفته» و «هزينه هاي عملياتي» سه جزء اصلي به شمار مي آيد.

در نمودار نحوه محاسبه سود و زيان را در مؤسسات بازرگاني ملاحظه مي كنيد:

اولين جزء، در صورتحساب سود و زيان است. براي محاسبه مبالغ برگشت از فروش و تخفيفات و همچنين تخفيفات نقدي فروش از مبلغ فروش ناخالص كسر مي شود.

بهاي تمام شده كالاي فروش رفته:

دومين جزء، در صورتحساب سود و زيان است. موجودي كالاي اول دوره، بهاي تمام شده كالاي خريداري شده و موجودي كالاي پايان دوره سه جزء اصلي براي محاسبه هستند.

موجودي كالا در اول دوره + بهاي تمام شده كالاي خريداري شده = بهاي تمام شده كالاي آماده براي فروش = موجودي کالا در پايان دوره + بهاي تمام شده کالاي فروش رفته

براي تعيين بهاي تمام شده کالاي خريداري شده

روشهاي ارزيابي موجودي كالا

حسابداران بايد با استفاده از نظام حسابداري مناسب اطلاعات مربوط به موجودي كالا را ثبت و نگهداري كنند. موجودي كالا مستقيماً در هر دو صورتحساب تراز نامه و سود و زيان اثر مي گذارد. موجودي كالا در تراز نامه به عنوان يك دارائي نوشته مي شود و در صورتحساب سود و زيان براي محاسبه بهاي تمام شده كالاي فروش رفته استفاده مي گردد.

ارزيابي (تعيين بهاي تمام شده) موجودي كالاي پايان دوره در دو مرحله انجام مي گيرد:

۱- تعيين مقدار واقعي موجودي ها (انبار گراني):

تعيين مقدار واقعي موجودي كالاي متعلق به يك مؤسسه در يك زمان معين.

اقلام زير جزء موجودي هاي كالاي پايان دوره منظور خواهند شد.

موجودي هايي كه در پايان دوره مالي در فروشگاه يا انبار واحد تجاري باقي مانده است.

موجودي هايي كه نزد شعبه ها يا نمايندگي هاي واحد تجاري نگهداري مي شود.

موجودي هايي كه به عنوان امانت نزد افراد يا مؤسسات ديگر باقي مانده است.

كالاهايي كه خريداري شده اند و در حساب «خريد» ثبت شده اند اعم از اينكه به مؤسسه رسيده يا نرسيده باشند.

۲- تعيين بهاي تمام شده هر واحد از موجودي ها:

بهاي تمام شده هر واحد χ تعداد واحدهاي چگونه سود و زیان را محاسبه کنم؟ چگونه سود و زیان را محاسبه کنم؟ موجودي كالا در پايان دوره = بهاي تمام شده موجودي كالا در پايان دوره

بهاي تمام شده هر واحد χ تعداد واحدهاي كالاي فروش رفته = بهاي تمام شده كالاي فروش رفته

روشهاي ارزيابي موجودي كالا:

۱- روش اولين صادره از اولين وارده:

در اين روش گردش بهاي تمام شده به گونه اي كه قديمي ترين كالاهاي خريداري شده، قبل از ساير كالاها به فروش مي رسد و به عبارت ديگر بهاي تمام شده كالاي فروش رفته از قيمتهاي خريد قديمي محاسبه مي شود.

اطلاعات زير از گردش يك نوع كفش ورزشي سال ۱۳۷۹ در فروشگاه برنا در دست است.

سود و زیان در نمایشگاه اتومبیل

رسیدن به سود در هر کسب و کاری، هدف نهایی صاحبین مشاغل است و طبیعی است که ارائه راه حلی برای مشاهده این سود خالص بسیار اهمیت دارد.

صورت سود و زیان جامع یکی از صورت های مالی مهم است که تمامی درآمدها و هزینه های شناسایی شده را به تفکیک اجزای تشکیل دهنده آن ها نمایش می دهد. این درآمد و هزینه ها قابل انتساب به صاحبان سرمایه هستند. هدف آن ارائه کلیه درآمدها و هزینه های شناسایی شده در یک دوره مالی است و تمرکز اصلی آن بر هزینه های عملیاتی است.

برای محاسبه سود و زیان در مجموعه های بازرگانی چندین عامل باید بررسی شوند که عبارتند از:

درآمد:

درآمد در واقع همان پولی است که افراد از فروش خدمات یا کالاهای خود به دست می آورند. درآمد کل افراد نیز نقطه ی برابری شما در نحوه محاسبه سود و زیان در شرکت های بازرگانی می ­باشد.اگر دقیقا به همان اندازه درآمد کسب کنید تجارت شما سود اور نخواهد بود. اگر می­خواهید تجارت سودآور باشد باید درآمد شما از هزینه های شما بیشتر شود.

هزینه های مستقیم:

هزینه های مستقیم به هزینه های گفته می شود که افراد هنگام تهیه محصول یا ارائه خدمات خود متحمل میشوند. به عبارت دیگر، هر هزینه ای که به محصولات یا خدمات شرکت مربوط می شود یک هزینه مستقیم است. هزینه های مستقیم گاهی اوقات هزینه کالای فروخته شده می تواند باشد که بررسی می شود.

حاشیه ناخالص سود:

سود ناخالص را می توان با کم کردن هزینه های مستقیم از درآمد محاسبه کرد. داشتن حاشیه سود ناخالص یکی از بهترین شاخص های سلامت مالی قوی است.

هزینه ها ی عملیاتی:

هزینه های عملیاتی هزینه های دیگری می باشد که برای ادامه کار خود در نظر میگیرید. این هزینه ها به طور معمول شامل: اجاره، هزینه های اداری، بازاریابی، حقوق، آب و برق و غیره می­باشد.

درامد عملیاتی:

درآمد عملیاتی به سود قبل از بهره، مالیات، استهلاک و مجوز اشاره دارد. افراد می توانند درآمد خود را با کسر هزینه های عملیاتی از سود ناخالص خود محاسبه کنند.

سود خالص:

سود خالص در واقع، سود پس از کسر هزینه ها، از کل درآمد است.

وقتی این موارد را به همان ترتیب ذکر شده محاسبه کنیم، در نهایت به سود یا زیان خالص شرکت دست می‌یابیم. به صورت خلاصه ابتدا خالص فروش کالا یا خدمات را محاسبه می‌کنیم، سپس بهای تمام شده کالای فروش رفته را از آن کسر می‌نماییم تا مشخص شود سود یا زیان ناخالص چقدر است. حال برای اینکه سود یا زیان کسب شده را خالص کنیم باید هزینه‌های عملیاتی را از آن کم کنیم.

چندین ابزار مالی و الگوهای سود و زیان می توانند به صاحبان چگونه سود و زیان را محاسبه کنم؟ مشاغل کمک کنند تا صورت درآمد خود را تهیه کرده و نحوه محاسبه سود و زیان را در مجموعه های بازرگانی بیان کنند.
انتخاب نرم افزار مناسب مالی می­تواند فرایند مدیریت را ساده تر کند.

یکی از بنگاه های اقتصادی که در این مقاله به آن می پردازیم نمایشگاه های خودرو هستند که علاوه بر سود و زیان کلی مجموعه در هر بازه زمانی و دوره عملکرد محاسبه سود و زیان حاصل از هر معامله نیز برایشان بسیار مهم می باشد.

گروه نرم افزاری سازه حساب با طراحی نرم افزار حسابداری ویژه نمایشگاه خودرو، راه حل مناسب برای این مسأله ارائه کرده است که با استفاده از آن میتوان گزارشات دقیقی در خصوص بهای تمام شده هر خودرو در نمایشگاه و سود و زیان حاصل از هر معامله را دریافت نمود.

محاسبه سود و زیان خودرو در نرم افزار حسابداری سازه حساب

خودرویی که قرار است توسط نمایشگاه و با سرمایه شخص نمایشگاه دار و یا سهامداران خریداری شود از طریق فاکتور خرید خودرو با درج کامل اطلاعات مربوط به اتومبیل موردنظر و شخص فروشنده ثبت می گردد. این خودرو درقسمت خودروهای موجود نمایشگاه قابل رویت بوده و در طی مدتی که هنوز به فروش نرسیده است چنانچه مبلغی بابت بهبود وضعیت خودرو توسط نمایشگاه پرداخت شود از قبیل تعمیر موتور، کارواش، لاستیک و…. در قالب اضافات در صفحه اصلاح فاکتور خرید خودرو ثبت می گردد. این مبالغ در واقع هزینه به حساب نیامده و در بهای تمام شده خودرو برای فروش تأثیر گذاشته و به مبلغ نهایی خودرو اضافه می گردد.

به منظور تسهیل محاسبه قیمت تمام شده در فرم اصلی خودروهای موجود هم قیمت خرید و هم مبلغ اضافات با جزئیات ارائه شده است.
گزارش مربوط به اضافات را میتوان در هر بازه زمانی از طریق گردش حساب طرف مقابل (طرفین خدماتی) به دست آورد.

پس از فروش خودرو و ثبت فاکتور فروش با درج کلیه اطلاعات مربوط به خریدار و فروشنده و همچنین پرداخت اضافات مربوطه از قبیل مالیات ارزش افزوده و… با ذخیره و ثبت فاکتور میتوان گزارش کاملی از سود و زیان حاصل از هر خودرو دریافت کرد.

یکی از مواردی که در نمایشگاه های خودرو بسیار کاربردی است بحث حضور سهامداران و نحوه ثبت دریافت و پرداخت این اشخاص از سود نهایی خودروها می باشد. همانطور که می دانیم پرداختی به اشخاص متفرقه با پرداختی به مالک یا مالکان که ما در این مقاله به اختصار سهامدار می نامیم تفاوت بسیاری دارد. طبق اصول اولیه حسابداری و فرض تفکیک شخصیت,هر واحد اقتصادی اعم از اینکه دارای شخصیت حقوقی یا فاقد آن باشد به عنوان یک واحد مستقل از سهامداران آن و نیز جدا از موسسات دیگر است. این عبارت بدین معنی است که کلیه پرداختی ها به سهامداران هر واحد اقتصادی می بایست به حسابشان منظور گردد اما تفاوت اصلی در این است که در پرداختی به سهامداران نباید آنان را بدهکار نماییم زیرا پرداختی به آنان تحت عنوان برداشت می باشد.
گزارشات دریافتی از سود حاصل از فروش هر خودرو در نمایشگاه خودرو علاوه بر شرایط عادی نمایشگاه در تقسیم سود بین سهامداران هر خودرو تاثیرگذار خواهد بود. برای مثال با محاسبه سود حاصل از فروش این خودرو و ۳۰% مشارکت آقای امینی سود متعلقه به ایشان مبلغ ۳۴،۵۰۰،۰۰۰ ریال خواهد بود که طی سند پرداخت در حساب ایشان به عنوان سهامدار ثبت میگردد.

گزارشات مربوط به هر یک از این اشخاص را میتوان در قسمت گزارشات مدیریتی- تحلیلی و برداشتی سهامدار مشاهده نمود.

صورت سود و زیان چیست؟

ارزیابی و ارزشگذاری روی فعالیت‌های اقتصادی شرکت، با گزارشی به نام صورت سود و زیان انجام می‌شود. این صورت، خلاصه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی شرکت را نشان می‌دهد. موفقیت آمیز بودن یا نبودن شرکت در فعالیت‌های تجاری خود را می‌توان با بررسی این صورت متوجه شد. در این مطلب، ابتدا با معنی صورت سود و زیان آشنا می‌شوید و سپس نحوه تهیه آن را یاد می‌گیرید.

صورت سود و زیان شرکت چرا تهیه می‌شود؟

تعریف صورت سود و زیان چیست؟

هنگامی که بخواهیم سوددهی یا ضرردهی فعالیت‌های اقتصادی شرکت را بررسی کنیم، باید از صورتی به نام صورت سود و زیاد استفاده کنیم. در واقع این صورت مشخص می‌کند که ادامه دادن فعالیت‌های اقتصادی شرکت به صرفه است یا نه. برای پیدا کردن ضررده بودن یک واحد اقتصادی، می‌توان از صورت سود و زیان استفاده کرد. این صورت، لزوماً باعث تعطیلی و از کار افتادن واحدهای اقتصادی یا متوقف شدن فعالیت‌های آن شرکت نمی‌شود، بلکه تنها معیاری برای سنجش میزان درآمدها و هزینه‌ها است.

صورت سود و زیان، یکی از مهم‌ترین انواع صورت‌های مالی است که باید در دوره‌های مختلف و بازه‌های زمانی گوناگون تهیه شود. برای شناسایی وضعیت حسابداری شرکت، تهیه این صورت الزامی است. در ادامه مطلب، با اصول تهیه صورت و فرمول محاسبه آن آشنا خواهید شد. شناسایی فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی، باید طبق اصول صورت انجام شود.

بیشتر بخوانید:

اصل تحقق در صورت سود و زیان

طبق اصل تحقق، سود و زیان زمانی شناسایی می‌شوند که تحقق پیدا کنند. برای درک بهتر این موضوع، بگذارید آن را با یک مثال بیان کنیم. درآمد یک شرکت، زمانی تحقق پیدا می‌کند که مبلغ حاصل از فروش محصولات یا خدمات، به حساب شرکت واریز شود. تنها پس از اتفاق، می‌توان عدد و مبلغ درآمد را در صورت وارد کرد. برای ثبت مخارج هم باید از همین روش استفاده کرد. یعنی شما زمانی باید مبلغ هزینه را در صورت درج کنید که پرداخت از حساب شرکت انجام شده باشد. تا زمانی که پول خرید یا دریافت خدمات در حساب شرکت وجود دارد، اصل تحقق مخارج اجازه ورود اطلاعات به صورت سود و زیان را نمی‌دهد. هدف از تهیه صورت سود و زیان، نشان دادن بالانس مالی در شرکت است و برای این کار باید هزینه‌ها و درآمدها به درستی درون گزارش صورت ثبت شوند.

اقلام صورت سود و زیان

اقلام صورت سود و زیان چیست؟

احتمال تفاوت صورت و گزارش سود و زیان هر شرکت، با شرکت دیگر وجود دارد. تعجبی ندارد که تفاوت‌های جزیی بین صورت‌های سود و زیاد کسب و کار‌های مختلف ببینید. هزینه‌ها و درآمدها بسته به هر شرکت و نوع فعالیت اقتصادی آن‌ها متفاوت است. صورت سود و زیان شرکت خدماتی با صورت سود و زیان شرکت تولیدی یا صورت سود و زیان شرکت بازرگانی تفاوت دارد. بنابراین نمی‌توان یک چک لیست از پیش تعیین شده و ثابت برای همه شرکت‌ها تعریف کرد. اما با این حال، به طور معمول در گزارش سود و زیان، 11 نوع هزینه و درآمد وجود دارد:

1. درآمد: به میزان فروش محصولات و خدمات شرکت گفته می‌شود. درآمد حاصل از فروش در ابتدای صورت، گزارش شود
2. هزینه فروش: در این بخش باید بهای تمام شده کالای فروش رفته، گزارش شود. انواع هزینه‌های مستقیم مانند دستمزد و حقوق کارگران، هزینه خط تولید، هزینه خرید مواد اولیه و… در این بخش محاسبه می‌شود
3. سود ناخالص: با کسر هزینه فروش از میزان درآمد به دست می‌آید و یک معیار ساده برای ارزیابی سوددهی فعالیت اقتصادی است
4. سود خالص: به درآمد واقعی شناسایی شده یک شرکت در طول دوره مالی گفته می‌شود
5. هزینه عملیاتی: هزینه‌های عملیاتی در واقع مخارجی هستند که برای تبلیغات، بازاریابی، حقوق کارگران، حمل و نقل، بیمه، خرید تجهیزات و… پرداخت می‌شوند
6. سود و زیان عملیاتی: به سود یا زیانی گفته می‌شود که پس از کسر هزینه عملیاتی (بدون احتساب مالیات و بهره) شناسایی می‌شود
7. هزینه‌های مالی: اگر برای تولید محصولات و خدمات از بانک استقراض کرده باشید یا به نوعی برای تامین مالی، از تسهیلات استفاده کرده باشید، باید سود تضمین شده، میزان بهره، جرایم دیرکرد و… را در این بخش وارد کنید
8. سود قابل تخصیص: با اضافه کردن سود خالص دوره محاسبه صورت به سود انباشه دوره‌های قبلی به دست می‌آید
9. مالیات بر درآمد: یک هزینه روتین و جاری است که عدد آن برای هر کسب و کار فرق دارد
10. استهلاک: هزینه‌ای است که برای نوسازی یا تعمیر قطعات، ماشین آلات و تجهیزات فرسوده باید بپردازید
11. هزینه‌های دیگر: هزینه تحقیق و توسعه کسب و کار، سود یا زیان حاصل از سرمایه گذاری‌های شرکت، نوسانات ارزی و نرخ تسعیر چگونه سود و زیان را محاسبه کنم؟ ارز و… در این قیمت وارد می‌شود

بیشتر بخوانید:

فرمول محاسبه صورت سود و زیان چیست؟

برای به دست آوردن سود یا زیان هر شرکت، فرمول ساده و مشخصی وجود دارد. اطلاع از این فرمول، یکی از پایه‌ها و مفاهیم اولیه حسابداری به شمار می‌آید. اگرچه هنگام تهیه صورت سود و زیان، باید هزینه‌ها و مخارج مختلفی را در گزارش ثبت کنید، اما نهایتا این فرمول است که محاسبه سود و زیان را برای شما ممکن می‌کند:

سود دوره مالی = میزان درآمد‌های دوره مالی – هزینه‌های دوره مالی

زیان دوره مالی = میزان هزینه‌های دوره مالی – درآمد‌های دوره مالی

طبق این فرمول، اگر میزان درآمدهای حاصل از فروش و ارائه خدمات شرکت شما، بیشتر از هزینه‌های تولید محصولات و ارائه خدمات باشد، سود خواهید کرد. همینطور اگر میزان هزینه‌های شما در دوره مالی بررسی شده، بیشتر از درآمد‌های به دست آمده در همان دوره مالی باشد، ضرر و زیان برای شرکت ثبت خواهد شد. در شناسایی درآمدها و هزینه‌ها، باید 11 بخش توضیح داده شده در نظر داشت اما نهایتاً مین فرمول، گزارش سود و زیان را تشکیل می‌دهد.

نمونه صورت سود و زیان

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان چیست؟

ترازنامه و صورت سود و زیان انباشته، از جمله گزارشاتی است که شرکت‌ها به طور مرتب آن را منتشر می‌کنند. مخاطب هر دو گزارش، سهامداران و ذی‌نفعان پروژه‌های اقتصادی شرکت هستند. طبق تعریف ترازنامه و نحوه تهیه گزارش آن، لیستی از دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت باید درست شده و گزارش شود. در هر دو لیست صورت سود و زیان و ترازنامه، اثری از درآمدها، هزینه‌ها و سود شرکت را می‌بینیم. اما در گزارش ترازنامه، دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه را مشاهده می‌کنیم. این گزارش می‌تواند برای مشخص کردن میزان سود پرداختی به هر سهم استفاده شود. در صورتی که گزارش سود و زیان، عملاً خلاصه‌ای فعالیت‌های اقتصادی شرکت به همراه میزان سود یا زیان آن است. علاوه بر آن، گزارش ترازنامه، معمولا در پایان دوره مالی (مثلا یکسال) منتشر می‌شود در حالی که برای انتشار گزارش سود و زیان، دوره‌های چند ماهه هم می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید:

آموزش صورت سود و زیان جامع

یکی از مهم‌ترین مباحث دوره حسابرسی داخلی، بررسی و ارائه انواع صورت‌های مالی است. حسابرس، از واحدهای دیگر سازمان برای دادن اطلاعات مالی کمک می‌خواهد و پس از آن، با بررسی و تجزیه و تحلیل فرایندها، به کشف ایرادات و نواقص می‌پردازد. حسابرس شرکت است که چارچوب و استانداردهای حسابداری را برای شرکت اجرا می‌کند. کسی که به عنوان حسابرس فعالیت می‌کند، باید روی تمامی مباحث حسابداری از جمله گزارش سود و زیان، اشراف داشته باشد. در دوره حسابرسی داخلی آموزشگاه حسابداری پکت، علاوه بر مباحثی مانند قانون مالیات، قانون تجارت، استانداردهای حسابداری و حسابرسی عملیاتی، سرفصل‌هایی مانند ارائه صورت‌های مالی و نحوه مدیریت مالی هم وجود دارد. در این دوره، با نحوه تهیه صورت سود و زیان جامع به صورت عملی و کاربردی آشنا می‌شوید.

نحوه تهیه صورت سود و زیان جامع

یک دوره مالی عبارت است از بازه زمانی که برای ارائه صورت های مالی در نظر گرفته می شود این دوره معمولا دوازده ماه یا به عبارتی یک سال است. یکی از مهمترین صورت های مالی که تهیه می شود صورت سود و زیان جامع است.

طبق تعریف ارائه شده در استاندارهای مالی حسابداری آمریکا سود و زیان جامع شامل تغییر در دارایی­ های یک واحد تجاری در نتیجه انجام معاملات است. در این صورت تمام درآمدها و هزینه ­هایی که در یک دوره مالی شناسایی شده به تفکیک نوشته می­شوند اعم از اینکه این هزینه یا درآمد تحقق یافته باشد یا خیر.

به طور کلی صورت سود و زیان جامع نشان دهنده مواردی مانند سود و زیان خالص دوره طبق صورت سود و زیان، درآمدها و هزینه­ های شناسایی شده اعم از اینکه تحقق یافته یا نیافته باشند می­شود. از آنجایی که ملاک تصمیم­ گیری اقتصادی افراد ذینفع و پیش­بینی سودها و جریان­ های نقدی در آینده، مطالعه صورت­ های مالی تهیه شده توسط بنگاه اقتصادی است ضرورت دارد تا در تهیه صورت سود و زیان جامع تمام درآمد و هزینه­ های شناسایی شده طی دوره مورد توجه قرار گیرد. البته صورت سود و زیان جامع به ارزیابی عملکرد مدیران در دوره مالی کمک چندانی نمی­کند.

لزوم تحلیل صورت سود و زیان

هدف از تشکیل یک بنگاه اقتصادی کسب درآمد است. برای اینکه بفهمیم آیا بنگاه اقتصادی به این هدف رسیده یا خیر نیاز به بررسی مستمر میزان درآمد و هزینه آن است. ارائه صورت وضعیت ­های ماهانه، فصلی و سالانه به مدیران، آنها را از وضعیت بنگاه تجاری آگاه می نماید.

همچنین تحلیلگران بازار و سرمایه گذاران برای تصمیم­ گیری و تجزیه و تحلیل فعالیت اقتصادی بنگاه، نیاز به دریافت اطلاعات دقیق از نتیجه فعالیت­ های بنگاه­های تجاری دارند. که این امر از طریق ارائه صورت­های مالی به طور منظم محقق می­شود. یکی از مهمترین این صورت­های مالی صورت سود و زیان جامع است که نشان دهنده در آمدها و هزینه ­های یک بنگاه در دوره مالی تعیین شده است.

هزینه و درآمد در صورت سود و زیان

فعالیت بنگاه اقتصادی برای اینکه منجر به کسب سود شود نیازمند شناخت و تعریف درست هزینه و درآمد است. با شناخت درست و به موقع هزینه­ ها می­توان در صورت نیاز آنها را کاهش داد تا به دنبال آن سود افزایش یابد و همینطور درآمدهایی که طبق پیش بینی به دست نیامده است را بررسی نمود و علت آن را پیدا کرد.

البته سود جامع مفهوم جدیدی نیست تغییر در سرمایه یک موسسه تجاری در نتیجه انجام فعالیت­های اقتصادی و نه سرمایه ­گذاری صاحبان آن سود نامیده می­شود. در طی یک دوره مالی صورت­های مالی زیادی جهت شفاف ­سازی فعالیت ­های اقتصادی یک بنگاه ارائه می­شود که هر کدام جایگاه خود را دارد. یکی از مهمترین و جدیدترین این صورت­های مالی، صورت سود و زیان جامع است که اطلاعات کاملی به مدیران و تحلیلگران ارائه می­نماید.

بیشتر بخوانیم : اتوماسیون اداری و bpms

تهیه صورت سود و زیان جامع

بهترین شکل ارائه صورت سود و زیان جامع طبق استاندارد حسابداری شماره 6 است. همانطور که اشاره شد صورت سود و زیان جامع شامل تمام هزینه و درآمدهای دوره اعم از تحقق یافته و تحقق نیافته است به همین دلیل سود و زیان دوره به عنوان اولین مورد در صورت سود و زیان جامع ثبت می­شود.

بعد از سود یا زیان دوره درآمد و هزینه‌های تحقق نیافته حاصل از تغییر ارزش دارایی ­ها و یا بدهی­ های واحد تجاری که به حقوق صاحبان سرمایه منظور می­شود قرار می­گیرد. بعد از آن سایر مواردی که طبق استانداردهای حسابداری به حساب صاحبان بنگاه منظور می­شود مانند تفاوت تسعیر ارز نوشته می­شوند.

به عبارتی می توان گفت صورت سود و زیان جامع از سود یا زیان خالص دوره به همراه حقوقی که به حساب صاحبان سهام منظور می­شود، تشکیل شده است. می توان گفت صورت سود و زیان جامع ترکیبی از صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و ترازنامه است، به عبارتی برای تهیه صورت سود و زیان جامع نیازی به تهیه اطلاعات جدید نیست و می توان از اطلاعات گرفته شده برای سایر صورت­ های مالی استفاده کرد.

فرم خام صورت سود و زیان شرکت بازرگانی

در صورتی که یک بنگاه اقتصادی صورت سود و زیان جامع را تهیه نکند، تحلیلگران اقتصادی برای دریافت اطلاعات جامع باید توضیحات مربوط به صورت­های مالی را مطالعه کنند . این کار به کیفیت اطلاع رسانی مالی آسیب وارد می ­کند و ممکن است تمام اطلاعات لازم در اختیار افراد ذینفع قرار نگیرد.

از آنجایی که مبنای تصمیم افراد برای سرمایه گذاری بررسی و تجزیه­ و تحلیل صورت­های مالی ارائه شده توسط بنگاه‌های اقتصادی است لازم است تا دقت زیادی در تهیه آنها صورت بگیرد. شفافیت هرچه بیشتر اطلاعات ارائه شده و صداقت در بیان آن می تواند تا حد زیادی در جذب افراد برای سرمایه گذاری موثر باشد.

بستن حساب ها در پایان سال مالی حسابداری چگونه است؟

برای بررسی حسابها، محاسبه سود و زیان و تهیه صورتهای مالی سالانه باید در پایان هر دوره مالی حساب ها را بست. عمل بستن حساب ها طی دو سند انجام می شود در سند اول بستن حساب های موقت انجام می شود و سود و زیان محاسبه می گردد. و در سند اختتامیه (سند دوم) حساب های دائم نیز بسته خواهند شد.

اولین نکته در بستن حساب شناسایی انواع حساب است.

انواع حساب ها

در حسابداری دوبل یا دو طرفه گروهی از حساب‌ها دائم یا ترازنامه ای و گروهی از حساب‌ها موقت یا سود و زیانی هستند.
حساب‌های ترازنامه ای حساب‌هایی هستند که مانده آنها مربوط به یک دوره مالی نیست و به دوره های مالی بعد منتقل می شود. مانند حساب‌های بانکی، بدهکاران تجاری، بستانکاران تجاری و …
حساب‌های موقت حساب‌هایی هستند که مانده آن مربوط به یک دوره مالی است. مانده این حساب ها در پایان یک دوره مالی صفر می شود و به دوره مالی بعد منتقل نمی شود. مانند حساب‌های هزینه، در آمد ها، فروش و …

مراحل کار بستن حساب ها در پایان سال مالی

در عملیات پایان سال مالی ابندا با بستن حساب‌های موقت شروع می کنیم که حاصل آن سود یا زیان است، سپس به بستن حساب های ترازنامه ای خواهیم پرداخت. در ادامه روش کار را بررسی میکنیم.

بستن حسابهای موقت

برای بستن حساب های موقت به حسابی به نام سود (زیان) جاری یا خلاصه سود (زیان) نیاز داریم. این حساب نیز در پایان کار بسته خواهد شد.
معمولا با بستن حساب فروش شروع می کنیم. ماهیت حساب فروش بستانکار است پس برای بستن، باید آنرا بدهکار و در مقابل حساب سود و زیان جاری را بستانکار کنیم.
حساب بعدی حساب خرید است. مانده حساب خرید بدهکار است، پس برای صفر کردن مانده این حساب، آنرا بستانکار و حساب سود و زیان جاری را بدهکار می کنیم.
سپس نوبت به حساب درآمد (در صورت وجود) می رسد. درآمدها ماهیت بستانکار دارند، بر این اساس، این حساب را بدهکار و حساب سود و زیان جاری را بستانکار می کنیم.
حساب بعدی، حساب هزینه است. هزینه ها مانده بدهکار دارند. بنابراین این حساب را بستانکار و حساب چگونه سود و زیان را محاسبه کنم؟ سود و زیان جاری را بدهکار می کنیم.
چنانچه شرکا در طول دوره مالی برداشت داشته اند، لازم است حساب برداشت شرکا را بستانکار و حساب سود و زیان جاری را بدهکار کنیم.
در نهایت حساب سود و زیان جاری را می بندیم. بر اساس مصوبه هیات مدیره مشخص می شود که این حساب به چه حسابی بسته شود.
اگر مصوبه مشخص کند که این حساب به حساب سرمایه بسته شود ثبت آن به صورت زیر خواهد بود:

سود (زیان) جاری بدهکار

شرح: بابت انتقال مانده به حساب سرمایه,

ممکن است مصوبه هیات مدیره مشخص کند که این حساب به حساب سود (زیان) انباشته بسته شود.
حساب سود و زیان اتباشته حسابی است دائم، که جزء گروه حساب حقوق صاحبان سهام می باشد. ماهیت این حساب در صورت سود بستانکار و در صورت زیان بدهکار است. در پایان سال مالی میزان سود یا زیان همان سال در این حساب انباشته میشود.
حساب حقوق صاحبان سهام شامل:

• سرمایه
• اندوخته
• سود و زیان انباشته

ممکن است هیات مدیره مصوب کند که حساب سود(زیان) جاری به صورت مرکب به حساب سود (زیان) انباشته و اندوخته بسته شود.
در این صورت طبق مصوبه بخشی از مانده این حساب (مثلا ۵ درصد) به حساب اندوخته احتیاطی و مابقی به حساب سود (زیان) انباشته منتقل می‌شود.

بستن حسابهای دائم

بستن حساب های دائم به دو صورت ممکن می باشد:

بستن حساب های دایم با استفاده از حساب واسط

برای بستن حساب‌های دائم (ترازنامه ای) حسابی به نام حساب تراز اختتامیه، نیاز داریم.
از حساب های ترازنامه ای با ماهیت بدهکار شروع می کنیم. حساب های دائم که ماهیت بدهکار دارند حساب‌های دارایی هستند مانند صندوق، بانک، اسناد دریافتنی، بدهکاران، موجودی کالا
حساب هایی که ماهیت بدهکار دارند را خلاف ماهیت، به حساب تراز اختتامیه می بندیم، یعنی حساب تراز اختتامیه بدهکار و حساب های دارایی بستانکار.
می دانیم که مانده حساب‌های دائم باید به سال مالی جدید منتقل شوند. برای این منظور به حسابی به نام تراز افتتاحیه نیاز داریم.
در مرحله بعد حساب هایی که ماهیت بستانکار دارند شامل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام را خلاف ماهیت به حساب تراز اختتامیه می‌بندیم.
و در نهایت برای انتقال آنها به سال بعد، ثبت قبلی را برعکس با حساب تراز افتتاحیه می‌زنیم.

بستن حساب های دائم بدون استفاده از حساب واسط

در این حالت نیازی به حساب های تراز اختتامیه و افتتاحیه نداریم. در پایان سال مالی در یک سند، حساب های ترازنامه ای را به ترتیب از حساب های دارای ماهیت بدهکار و سپس حساب های دارای ماهیت بستانکار، خلاف ماهیت درج می کنیم. مثلا مانده صندوق که دارای ماهیت بدهکار است، اینجا بستانکار می کنیم.
اگر طی دوره همیشه سندهایتان درست ثبت شده و تراز بوده اند این سند هم باید تراز باشد. این سند به عنوان سند اختتامیه در پایان سال مالی ثبت می شود .در سال جدید همین سند را ثبت معکوس به عنوان سند افتتاحیه درج می کنیم. یعنی حساب‌هایی که در سند اختتامیه بستانکار بوده اند بدهکار و آنها که بدهکار بوده اند بستانکار می شوند.

از آنجا که امروزه بیشتر شرکت‌ها و موسسات از نرم افزار حسابداری استفاده می کنند، انجام این مراحل بسیار آسان و سریع توسط نرم افزار حسابداری انجام می گیرد. کاربر نرم افزار حسابداری که طی سال مالی تمامی اسناد را ثبت کرده است، کافی است یک تراز آزمایشی از نرم افزار تهیه کند و حساب ها را کنترل و در صورت نیاز اصلاح نماید. پس از آن با استفاده از امکان بستن حساب ها در سیستم کلیه مراحل کار را به سرعت انجام دهد و در نهایت اسناد اختتامیه و افتتاحیه را درج و کنترل نماید.