انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری

بسیاری از افراد بر این باورند که سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار نیازمند داشتن سرمایه‌ای زیاد است و چون در حال حاضر ما این سرمایه‌ را در اختیار نداریم، پس توانایی سرمایه‌گذاری در این بازار را نخواهیم داشت! اما در حقیقت سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه‌ به گونه‌ای دیگر است و اتفاقاً سرمایه‌گذاران با هر سرمایه‌ای حتی بسیار اندک می‌توانند اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. این در حالی است که این افراد می‌توانند در یک کارگزاری مانند کارگزاری آگاه کد آنلاین دریافت نموده و با استفاده از بآشگاه مشتریان آن خدماتی نظیر وام قرض الحسنه، اعتبار، تخفیف کارمزد و … دریافت کنند.

صندوق درآمد ثابت؛ سرمایه‌گذاری مطمئن در دوران عدم ثبات

در این مقاله دو شیوه سرمایه گذاری در بورس یعنی سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت و سبدگردانی در بورس را مورد بررسی قرار داده و به نقش و اهمیت هر یک در حفظ اصل دارایی افراد و کسب سود از محل سرمایه‌گذاری این دارایی‌ها پرداخته‌ایم.

سرمایه گذاری مناسب در شرایط نااطمینانی

زمانی که عدم ثبات و نااطمینانی بر اقتصاد کشوری حاکم است، نمی‌توان با اطمینان درباره آینده سرمایه‌گذاری‌ها قضاوت و تصمیم‌گیری کرد. زمانی که در اقتصاد کشور همه چیز در هاله‌ای از ابهام پنهان است، چگونه می‌توان آینده بازاری مانند بورس را - که در شرایط عادی نیز ریسک و عدم اطمینان جزء جدایی‌ناپذیر آن است - پیش‌بینی کرد؟! در چنین شرایطی چه باید کرد؟

صندوق درآمد ثابت؛ سرمایه گذاری بدون ریسک

ممکن است عده ای از افراد در چنین شرایطی، سپرده‌گذاری در بانک را امن‌ترین گزینه ممکن بدانند اما واقعیت این است که سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت از هر لحاظ نسبت به سپرده‌گذاری در بانک گزینه عاقلانه‌تری است. علت این امر از آن رو است که با خرید واحدهای صندوق درآمد ثابت ضمن اینکه امنیت سرمایه شما درست به اندازه سپرده‌گذاری در بانک تامین می‌شود، سود این سرمایه‌گذاری نیز بیش از سود سپرده‌های بانکی است. لازم به ذکر است برای سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابتی مانند صندوق دوم اکسیر فارابی، نیازی به مراجعه حضوری به شعب کارگزاری‌ها نیست و می‌توان به صورت کاملا غیرحضوری و آنلاین نسبت به ثبت نام صندوق و آغاز سرمایه‌گذاری اقدام کرد. فراموش نکنید برای سرمایه‌گذاری در این دست صندوق‌ها لازم است قبل از هر کار، نسبت به دریافت کد بورسی، ثبت‌نام و احراز هویت سجام اقدام کنید. در نظر داشته باشید کارگزاری فارابی امکان دریافت سریع و غیرحضوری کد بورسی را برای علاقه‌مندان سرمایه‌گذاری در بورس فراهم کرده است و افراد می‌توانند در کمتر از پنج دقیقه با دریافت کد بورسی اولین مرحله سرمایه گذاری در بورس را انجام دهند.

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس شیوه خرید و فروش

یکی از شیوه‌های تقسیم‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بر اساس شیوه خرید و فروش واحدهای این صندوق‌ها است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر این اساس به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• صندوق‌هایی که خرید و فروش آن‌ها بر مبنای صدور و ابطال نظیر صندوق درآمد انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری ثابت اکسیر فارابی است
• صندوق‌های قابل معامله نظیر صندوق درآمد ثابت لبخند فارابی (ETF)

برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های دسته اول لازم است، با مراجعه به سایت صندوق نسبت به ثبت نام و ثبت درخواست صدور واحد در صندوق اقدام کنید. لازم به ذکر است دریافت کد بورسی و ثبت نام سجام برای سرمایه‌گذاری در این دسته از صندوق‌ها نیز ضروری است. برخی از صندوق‌های درآمد ثابت اعم از قابل معامله(ETF) و همچنین صندوق‌های صدور و ابطال، به سرمایه‌گذاران سود دوره‌ای پرداخت می‌کنند. به عنوان مثال صندوق دوم اکسیر فارابی که یک صندوق درآمد ثابت است، ماهیانه مبلغ سود سرمایه‌گذاری در آن دوره را به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌کند. اگرچه سرمایه‌گذاران می‌توانند با انتخاب گزینه صدور مجدد، سود سرمایه‌گذاری خود را مجددا صرف سرمایه‌گذاری در صندوق کرده و از سود مرکب سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند. در مقابل، صندوق‌های قابل معامله یا همان ETFها دسته دیگری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها کاملا مشابه خرید و فروش سهام است و از طریق سامانه‌های معاملاتی کارگزاری‌ها انجام می‌شود؛ بنابراین برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله هم حتما باید پیش از هر کار دیگری، مراحل ثبت نام کارگزاری و دریافت کد بورسی را انجام داده باشید. برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF نظیر لبخند فارابی کافی است نماد مربوط به صندوق مورد نظر را در سامانه معاملاتی کارگزاری جستجو کرده نسبت به ثبت سفارش خرید در آن نماد اقدام کنید. به عنوان مثال می‌توانید با جستجوی انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری نماد لبخند، در صندوق درآمد ثابت قابل معامله فارابی سرمایه‌گذاری کنید.

نهایتا در نظر داشته باشید سایت فیپیران رتبه‌بندی تمام صندوق‌های ثبت شده در بازار سرمایه ایران را در دسترس سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد و علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به این سایت گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها را مقایسه کرده نسبت به اتخاذ بهترین تصمیم اقدام کنید.

سبدگردانی در انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری بورس؛ راهکاری برای سرمایه‌گذاری اختصاصی

همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره شد، برای افرادی که از دانش مالی کافی برخوردار نیستند یا زمان کافی برای دنبال کردن وضعیت بازار ندارند، سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس گزینه مناسبی به شمار نمی‌رود اما به جز صندوق‌های درآمد ثابت گزینه دیگری نیز برای ورود به بورس و بهره بردن از سود این بازار وجود دارد. سبدگردانی در بورس به عنوان شیوه‌ای اختصاصی برای سرمایه‌گذاری در این بازار مطرح می‌شود. در این شیوه، متقاضیان با عقد قرارداد سبدگردانی با یک شرکت سبدگردان معتبر برای مدتی مشخص - عموما یک سال - مدیریت دارایی خود را به افراد حرفه‌ای بازار می‌سپارند. این تحلیل‌گران قادر هستند حتی در بدترین شرایط بازار و در اوج نااطمینانی نیز بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری را برای افراد انتخاب کرده و دارایی متقاضیان را به بهترین شیوه مدیریت کنند.

نسبت P/E چیست؟

نسب p/e یا پی به ای در اصطلاح فارسی به نسبت قیمت به سود هر سهم گفته می شود. P/E مخفف عبارت price/earning per share می باشد.

همه افرادی که مدت زمان کوتاهی را در بورس سرمایه گذاری کرده اند و شناختی از آن دارند با جملاتی مثل p/e فلان سهم خیلی بالاست یا p/e این سهم پایین است آشنا هستند و این جملات را شنیده اند. این اصطلاح کاربرد زیادی بین سهامدارن بورس دارد.

ما قصد داریم در این مقاله به توضیح و بررسی کامل p/e بپردازیم تا افرادی که اطلاعات کمی در مورد این موضوع دارند به طور کامل با این نسبت آشنا شوند.

نسبت P/E یکی از فاکتورهای اصلی برای ارزشگذاری سهام ها می باشد. در این نسبت معمولا از سود تحقق یافته استفاده می شود و اگر اینگونه باشد نسبت پی به ای دقیق بدست می آید، اما اگر سهام داران از eps پیش بینی شده استفاده کنند، چون این عدد دقیق نیست و تقریبی است ممکن است p/e نیز به صورت دقیق بدست نیاید.

در برخی از مطالب دیده شده که به اشتباه این نسبت را نسبت قیمت به درآمد ذکر کرده اند. نسبت پی بَر ای همچنین برای مقایسه ارزش نسبی سهام یک شرکت با شرکت هم نوع خود و تحلیل فاندامنتال نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این نسبت نشان ‌می‌دهد قیمت روز سهام زیر ارزش واقعی یا بالای ارزش واقعی می باشد.

نسبت P/E منفی چیست؟

با مشاهده نمودارهای سایت سازمان بورس، P/E های منفی زیادی را می توانید ببینید. منفی بودن p/e به این معناست که این سهام زیان ده می باشد.

P/E گروه چیست؟

علاوه بر p/e اختصاصی هر نماد، یک P/E گروه هم نیز وجود دارد. هر نماد در زیرمجموعه گروه خاص خود قرار می گیرد.

گروه بندی نمادها را با ورود به وب سایت www.tsetmc.com و باز کردن قسمت دیدبان بازار می توانید مشاهده کنید.

پی به ای گروه میانگین نماد زیرمجموعه های آن گروه است. پی بر ای هر نماد یک گروه را می توان با پی بر ای نمادهای دیگر همان گروه مقایسه نمود اما این مقایسه را نمی توان بین p/e یک نماد از یک گروه با گروهی دیگر مقایسه کرد.

انواع نسبت P/E کدامند؟

به طور کلی نسبت پی به ای را می توان به سه دسته اصلی دنباله دار، تحلیلی و میانگین تقسیم کرد.

دنباله دار

این نوع از p/e ساده ترین نوع آن است. نحوه محاسبه آن اینگونه است که قیمت روز سهم بر میزان سود هر سهم تقسیم شده و عدد بدست آمده P/E آن سهم است. تغییر در قیمت و میزان سود هر سهم بر پی بر ای آن سهم تاثیرگذار است.

تحلیلی

نام دیگر p/e تحلیلی، برآوردی یا پیشتاز است. این نوع با بکارگیری روش های حرفه ای و با در نظر گرفتن عواملی نظیر نرخ بهره بانکی، نرخ رشد سود شرکت، تورم و… بدست می آید.

عموما این نوع p/e در ارزش گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از محاسبه این نوع P/E آن را در سود برآوردی سال آینده هر سهم (eps) شرکت ضرب می کنیم و ارزش شرکت بدست می آید.

میانگین

در p/e میانگین نیز قیمت سهام به روز محاسبه می شود اما این نوع EPS از میانگین سود محقق شده ۶ ماه گذشته و EPS پیش بینی شده ۶ ماه آینده تشکیل می شود تا هم بتوانیم از مزایای تحلیل های قبلی و هم تحلیل های آینده برای بررسی استفاده کنیم.

اگر شخص معامله گر بتواند اقدام به بررسی و پیش بینی EPS کند کمک زیادی برای ارزش گذاری درست قیمت و خرید به موقع سهام به خودش کرده است و سود خوبی به دست می آورد.

تفاوت نسبت P/E تحلیلی و دنباله دار

تفاوت این دو این است که پی بر ای دنباله دار آن مقداری می باشد که در حال حاضر برای یک سهم قابل مشاهده است اماپی بر ای تحلیلی یا برآوردی آن است که انتظار می رود سهم در آینده به آن مقدار برسد.

مثلا هنگامی که پی بر ای سهمی در حال حاضر در بازار 10 است، منظور به پی بر ای دنباله دار و زمانی که ما برآورد کرده ایم که P/E این سهم باید به 12 برسد منظور تحلیلی است. (پس ما برآورد کرده ایم که نسب پی به ای این سهم رشد می کند)

برای خرید سهم فقط به P/E توجه نکنید

یکی از اشتباهات رایجی که سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای مرتکب می‌شوند خرید سهام فقط به این دلیل که پی به ای آن بالا یا پایین است. توجه داشته باشید که ارزش‌ سنجی سهام فقط با توجه به شاخص‌های آسانی مثل p/e کوتاه فکری و مبتدی بودن شخص معامله گر را مشخص می کند.

p.e بالا به چه معناست؟

بعضی مواقع پی بر ای بالا ممکن است به معنی این باشد که قیمت سهام بیشتر از ارزش آن است، اما این معنی را نمی دهد که بعدا به سرعت پایین بیاید. از طرف دیگر، توجه داشته باشید که حتی اگر قیمت یک سهام کمتر از ارزش آن باشد امکان دارد مدت طولانی زمان ببرد تا بازار ارزش آن را اصلاح نماید و ارزش واقعی آن را به آن برگرداند.

تجزیه و تحلیل سهام امری بسیار پیچیده‌تر از دانستن چند نسبت ساده است و بهتر است برای این کار با کارشناسان حرفه ای مشورت کرده و از آنها مشاوره بگیرید.

روش های ارزش سنجی سهام

برای اینکه بتوانیم مشخص کنیم یک سهام تا چه حد برای یک سهامدار سودآور یا ارزشمند است باید آن سهام را ارزش سنجی کنیم و برای این کار پنج روش وجود دارد:

ارزش بازار

ارزش دفتری

ارزش جایگزینی

جریان نقد آزاد FCF

نسبت پی به ای

P/E بالا و پایین یعنی چه؟

برای درک بهتر این موضوع که نسبت پی به ای بالا بهتر است یا پایین می خواهیم برای شما یک مثال بزنیم:

زمانی که شما 120 تومان پول در بانک دارید و سود بانکی این مبلغ 20 درصد باشد، میزان سودی که به شما پس از یک سال تعلق می گیرد 24 تومان است. بر انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری اساس محاسبات انجام شده p/e این سرمایه گذاری 6 می باشد. حال اگر قیمت یک سهم 1820 تومان و میزان سود هر سهم 120 تومان باشد طبق روش محاسباتی p.e این سرمایه گذاری 15.1 می باشد.

پی بر ای این سرمایه گذاری از پی بر ای سرمایه گذاری در بانک بیشتر است، یعنی سودی که از فعالیت اقتصادی این شرکت به شما می رسد از سود بانکی کمتر است. زمانی که شخصی اقدام به سرمایه گذاری در اینگونه شرکت ها را می کند، فقط باید به افزایش قیمت سهم در اثر عوامل دیگر فکر کند و نه شریک شدن در یک فعالیت اقتصادی.

مفهوم tmm در نسبت پی بر ای چیست؟

مدل تی‌تی‌اِم یا TTM مخفف عبارت «Trailing Twelve Months» به معنی «دوازده ماهه گذشته» است. در حال حاضر شرکت‌های بورس موظف هستند تا عملکرد‌های سه ماهه خود را در صورت‌های مالی گزارش کنند که در ۴ دوره قابل محاسبه هستند.

در نتیجه تحلیل‌گران و معامله‌کننده‌های بازار بورس به سود سه ماه گذشته هر سهم دسترسی دارند (این اطلاعات در سایت TSETMC منتشر می‌شود). بنابراین در مدل TTM، می‌توان چهار دوره سه ماهه شرکت‌ها را که جمعاً ۱۲ ماه می‌شود، مورد بررسی قرار داده و براساس EPS این چهار دوره سه ماهه، سود سالیانه شرکت‌ها را ارزیابی کرد. اطلاعات محاسبه نسبت‌های «P/E» نیز در گزارش شرکت‌ها موجود است و می‌توان ارزش ذاتی سهام را به کمک فرمول‌های نامبرده در قسمت قبل، مورد انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری محاسبه و بررسی قرار داد.

ممکن است ارزیابی با مدل TTM به نسبت روش قبل (گزارشات پیش‌بینی) کمی زمان برتر باشد، اما اطلاعات آن واقعی است و تحلیل‌گران با ارزیابی نتایج حقیقی شرکت‌ها به ارزش ذاتی سهام‌شان پی می‌برند، این در حالی‌ است که در روش قبل، همه چیز براساس پیش‌بینی‌ها انجام می‌شد و اطلاعات واقعی در دست نبود.

معایب نسبت p/e چیست؟

1- در محاسبه نرخ P/E شرکت، فقط قیمت و میزان درآمد آن محاسبه می‌شود. در حالی که توجه به میزان بدهی شرکت هم اهمیت بالایی دارد و اگر به آن توجه نکنیم، ریسک سرمایه‌گذاری خود را افزایش داده‌ایم.
2- نسبت P/E، میزان درآمد را ثابت در نظر می‌گیرد؛ در حالی که ممکن است درآمد شرکت افزایش یا کاهش یابد.
3- استفاده از این نسبت برای شرکت‌هایی مناسب است که درآمدهای خود را دقیق ارائه می‌کنند. ممکن است شرکت‌هایی میزان درآمد خود را دستکاری کنند، بنابراین، تنها اتکا به P/E، نمی‌تواند برای تصمیم‌گیری راجع به خرید یا فروش یک سهم، به ما کمک کند.
4- نسبت P/E نشان نمی‌دهد که آیا جریان نقدینگی شرکت انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری در سال‌های آینده افزایش می‌یابد یا کاهش. به همین دلیل بهتر است میزان نقدینگی شرکت را هم بررسی کرده و در شرکتی سرمایه‌گذاری کنیم که جریان نقدینگی خود را رو به افزایش قرار دهد.
5- استفاده از نسبت پی بر ای برای ارزیابی ارزش یک سهم، شروع خوبی است. اما بزرگ‌ترین عیب نسبت P/E این است که درمورد رشد درآمد سهم در آینده، به ما چیز زیادی نمی‌گوید.

سوالات متداول

مدل TTM برای شرکت‌هایی که نوسان زیادی را در مسیر سوددهی خود طی می‌کنند، کاربرد ندارد؛ در واقع این روش برای تمام شرکت‌هایی که با دگرگونی‌های بسیاری در روند ایجاد سود و سایر فعالیت‌های خود روبه‌رو می‌شوند، بی فایده است.

نسبت P/E منفی به این معناست که شرکت دارای درآمد منفی است یا در حال از دست دادن پول است. این اتفاق ممکن است در دوره‌هایی برای شرکت ایجاد شود و ممکن است به دلایلی رخ دهد که خارج از کنترل شرکت است.
از طرفی، زمانی که شرکتی به طور پیوسته (چند سال متوالی) نسبت P/E منفی را نشان می‌دهد، به این معناست که شرکت سود کافی تولید نمی‌کند و ممکن است ورشکسته شود. باید آگاه باشیم که اگر شرکت به طور مداوم نسبت P/E منفی را نشان دهد، برای مثال 5 سال متوالی، می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی در سیستم مالی شرکت باشد.
نسبت P/E همیشه نشان‌دهنده افزایش احتمال ورشکستگی شرکت نیست. ممکن است زمانی که شرکت در مسیر رشد قرار گرفته است، این نسبت در آن منفی شود.

کدام صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت، امنیت بیشتری دارد؟

این سوال کلا اشتباه است چرا که همه صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت امنیت دارند.

برای اینکه اطمینان بیشتر کسب کنید از به صندوق های سرمایه گذاری رجوع کنید که بالای ده سال قدمت دارند و در بین مردم و سرمایه گذاران شناخته شده اند.

در این مقاله همراه من باشید تا شما را با انواع صندوق های سرمایه گذاری آشنا کنم.

صندوق های درآمد ثابت

این صندوقها به دلیل داشتن حداقل بازدهی تضمین شده برای افرادی با ریسک پذیری پایین مناسب است و به همین دلیل منابع مالی حاصل از فروش این صندوق ها را عمدتا به خرید اوراق بهادار بدون ریسک یا کم ریسک مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره، سپرده بانکی و . اختصاص می دهند.

قسمت بسیار کمی از صندوق نیز توسط مدیر صندوق در بورس سرمایه گذاری می شود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند که دارایی مشتریان خود را در اوراق بهادار کم ریسکی چون اوراق مشارکت، اسناد خزانه، اوراق اجاره، گواهی سپرده‌های انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری بانکی و انواع ابزارهای کم ریسک قابل معامله در بازارهای مالی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

این صندوق‌ها بر اساس قوانینی که برای آن‌ها وجود دارد، می‌توانند بین ۱۰ تا ۳۰ درصد کل سرمایه‌شان را در ابزارهایی با ریسک بیشتر، مثل سهام سرمایه‌گذاری کنند تا در بلند مدت باعث افزایش سرمایه صندوق شود.

صندوق سرمایه گذاری در سهام

صندوق های سرمایه گذاری در سهام، صندوق هایی هستند که اکثر سرمایه ی موجود در آن را در سهام شرکت های موجود در بازار بورس و فرابورس سرمایه گذاری می کنند. این صندوق ها پرداخت سود دوره ای و سود تضمین شده ندارند و سود یا ضرر سرمایه گذاران از مابه التفاوت قیمت صدور و ابطال آن ها حاصل می شود.

یعنی سرمایه گذاران از طریق افزایش قیمت واحدهای این صندوق به سود می رسند. با توجه به ریسک بالایی که در این صندوق ها وجود دارد امکان کسب بازدهی بیشتر نسبت به صندوق های درآمد ثابت وجود دارد. استفاده از این صندوق ها ریسک بالایی دارد. بازدهی آن‌ها نیز بیش از هر چیز دیگری از شرایط کلی بازار سرمایه تاثیر انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری می‌پذیرد.

صندوق سرمایه گذاری مختلط

صندوق سرمایه گذاری مختلط هم مانند صندوق های سهامی سود تضمین شده و پرداخت سود دوره ای ندارند و سود و ضرر سرمایه گذار ناشی از افزایش یا کاهش ارزش (NAV) واحدهای صندوق است. صندوق سرمایه گذاری مختلط نوعی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک است که معمولا دارایی‌های خود را با نسبت 40 تا 60 درصد در بازار سهام و 40 تا 60 درصد در اوراق با درآمد ثابت مانند سپرده‌های بانکی – اوراق مشارکت و … سرمایه‌گذاری می‌کنند. هرچه مقدار سرمایه‌گذاری در بازار سهام بیشتر باشد انتظار سودآوری بیشتر می‌شود و به دلیل طبیعت نوسانی بازار سهام میزان ریسک‌ افزایش می‌یابد.

سه نوع صندوق سرمایه گذاری را در بالا مطالعه کردید. و متوجه شده اید که بهترین نوع سرمایه گذاری، سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت است که علاوه بر ریسک کم و سود زیاد ،بهترین شرایط را برای سرمایه گذارن فراهم کرده است. برای اطلاعات بیشتر از نحوه ی سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت روی لینک کلیک کنید. برای هر سرمایه گذاری قطعا ریسک وجود دارد. اما سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت کم ریسک ترین نوع سرمایه گذاری با حفظ ارزش دارایی است.

۱۰ باور غلط سرمایه گذاری در بورس

انجام فعالیت در هر بازاری همواره با باورهایی همراه است که ممکن است درست یا غلط باشد. همان قدر که باورهای صحیح می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف فعالیت و سرمایه‌گذاریمان یاری کند، باورهای غلط می‌تواند ما را از دست یافتن به مقاصد خوبمان دور کند. برای معامله در بازار بورس اوراق بهادار نیز همچون هر کسب و کاری باورهای غلطی وجود دارد که سبب شده بسیاری افراد از این بازار گریزان باشند یا با نگرانی به معامله در این بازار بپردازد.

بدیهی است که هر سرمایه‌گذاری علاوه بر سودهای احتمالی، می‌تواند ضرر و زیان‌هایی هم به همراه داشته باشد و مخاطراتی از قبیل شرایط اقتصادی و سیاسی می‌تواند آن را با ریسک‌هایی مواجه کند. اما باورهای غلط عقایدی هستند که عموماً بدون درنظر گرفتن جنبه تخصصی و از منظر احساسی بیان می‌شود. آگاهی را شاید بتوان اولین گام در سرمایه‌گذار دانست؛ لذا برای افزایش سطح عمومی آگاهی، در این مطلب تلاش خواهیم کرد به بررسی برخی باور‌های نادرست پرداخته و تأثیر آن‌ها را بر فعالیت‌های صاحبان سرمایه و سهامداران بسنجیم.

۱) بازار سرمایه یا قمار؟

به عقیده بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، یکی از باور‌های غلط سرمایه‌گذاری در بورس این است که برخی از صاحبان سرمایه، سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار را به‌مثابه یک قمار می‌دانند؛ قماری که در صورت خوش‌شانس بودن سرمایه‌گذاران با سودآوری و در صورت بدشانسی نیز با ضرر و زیانی جبران‌ناپذیر همراه خواهد شد. اما به نظر کارشناسان بازار سرمایه، چنین باوری از این جهت اشتباه است که سرمایه‌گذاری در بورس در این بازار اگرچه با ریسک‌هایی (که قبلاً بیان کردیم) همراه است؛ اما سهامداران می‌توانند از طریق روش‌های مختلف این ریسک‌ها را شناسایی و مدیریت کنند و از این طریق ریسک سرمایه‌گذاری خود را نزدیک به صفر رسانند.

این موضوع نشان می‌دهد که فاکتور خوش شانسی و یا بد شانسی تعیین کننده سود و زیان سرمایه‌گذاری نیست و سهامداران می‌توانند از طریق تحلیل‌های مختلف و مناسب، بازار سرمایه‌ را پیش‌بینی نموده، در صورت پیش‌بینی درست و مثبت اقدام به سرمایه‌گذاری کنند و با سودآوری مناسبی نیز همراه شوند. این در حالی است که قمار تنها به عامل شانس بستگی دارد و در آن نمی‌توان آینده سرمایه‌گذاری را پیش‌بینی کرد. سهامداران با مطالعه روش‌های موجود برای کاهش ریسک معاملات، می‌توانند ضمن شناسایی و مدیریت ریسک‌های مختلف در سرمایه‌گذاری، با خیال آسوده‌تری نسبت به خرید و فروش سهام اقدام نمایند.

۲) پول دار شدن یک شبه!

افراد بسیاری بر این باورند که ورود به بازار بورس یعنی پولدار شدن یک شبه! پرواضح است که علت ورود افراد به بازار بورس اوراق بهادار مانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگر، کسب سود و منافع است؛ اما “نابرده رنج گنج میسر نمی شود”!

گاهی از اطرافیان شنیده ایم که فردی سهم خاصی را خریده و پولدار شده است. این اتفاق حاصل سرمایه‌گذاری یک روزه این فرد نیست. او نیز مدتی در بازار تلاش نموده،وضعیت شرکت‌ها را مطالعه کرده، به شناسایی و مدیریت ریسک‌های موجود پرداخته، با بزرگان بازار و اهل فن مشورت کرده، از هیجانات زودگذر و کاذب اجتناب نموده و سهمی را خریده که سود مناسبی را عاید وی کرده است. بنابراین در این مسیر تلاش کرده و سود کسب شده نتیجه درایت و کوشش وی بوده است. باید بپذیریم که اگر به دنبال موفقیت هستیم، باید تلاش کنیم.

بیان دو نکته خالی از لطف نیست، گرچه شاید بدیهی به نظر آید ولی اغلب فراموش می شود:

• سود درصدی از مبلغ سرمایه‌گذاری است و بنابراین بدیهی است که سود یک فرد با ۱ میلیارد سرمایه با سود فردی با ۱۰۰ میلیون سرمایه یکسان نیست.
• باید ارزش زمانی پول را در نظر بگیریم (۲۰ درصد سود در یک ماه با ۲۰ درصد سود در ۶ ماه یکسان نخواهد بود).

۳) معامله در بورس با وام بانکی یا قرض!

توصیه اغلب کارشناسان خبره بر این است که با پول مازاد خود معامله کنید، نه با پول وام و نه با پولی که برای امرارمعاش قرارداده‌اید.

اگر وام بانکی دریافت کرده‌اید یا با استفاده از اعتبار کارگزاری‌ها اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنید، به خاطر داشته باشید که بانک یا کارگزاری درصدی سود از شما بابت پول ارائه شده دریافت می کند. برای مثال شما وامی از بانک گرفته اید با نرخ ۲۲% (سالیانه) و آن را در معاملات سهام خود سرمایه‌گذاری نموده اید. حال اگر شما پس ازیک سال از سرمایه‌گذاری خود ۲۲% سود کسب کنید درواقع مثل این است که سودی دریافت نکرده ‌اید! شما تنها توانسته اید نرخ بهره وام خود را پوشش دهید.

از طرفی اگر شما این پول را در حساب بانکی می‌گذاشتید سالانه ۱۸% سود به شما پرداخت می‌شد. با این حساب شما ۱۸% هم کمتر سود کرده‌اید. بنابراین اگر بخواهید اعلام کنید که از پول وام مذکور سود دریافت کرده‌اید، باید معاملات شما سودی بیش از ۴۰ درصد را ایجاد کند!

برای همین توصیه می‌شود همواره از پول مازاد خود در سرمایه‌گذاری استفاده نمایید.

۴) تغییر مکرر چیدمان پرتفو و معامله به سبک نوسان‌گیران

باید بدانیم که نوسان‌گیری نوعی از روش معامله است که اصول خود را دارد و هر کسی نمی‌تواند در بدو ورود به بازار بورس با استفاده از این روش، سود کسب کند. در حقیقت خرید و فروش مکرر سهام‌های موجود در پرتفو، برای تازه واردان و حتی کسانی که تجربه کافی در نوسان‌گیری ندارند، سود چندانی در پی نداشته و حتی می‌تواند موجب تحمیل کارمزد بیشتر (که حاصل از افزایش دفعات معامله است) ‌شود.

۵) افزایش سن در تقابل با ریسک‌پذیری

این دیدگاه در بین برخی از مخاطبان ایرانی وجود دارد که با افزایش سن افراد، ریسک‌پذیری آن‌ها کاهش می‌یابد و به‌جای سرمایه‌گذاری ترجیح می‌دهند پول خود را در بانک گذاشته و از پس‌انداز خود را از کمترین ریسکی محفوظ دارد. اما در حقیقت تجربه تاریخی نشان داده است که تابه‌حال هیچ فردی با پس‌انداز در بانک و دریافت سود، پولدار نشده است و اتفاقاً در کشور‌هایی مانند ایران که نرخ تورم بالا است، سرمایه این افراد روزبه‌روز ارزش خود را از دست داده است. این موضوع نشان می‌دهد که در حقیقت این افراد دچار زیان شده‌اند و قدرت خرید خود را از دست داده‌اند.

افرادی که در دوران بازنشستگی به سر می‌برند به‌جای پس‌انداز کردن و کم‌ارزش شدن سرمایه خود می‌توانند در بازاری مانند بازار سرمایه که ریسک‌های قابل پیش‌بینی دارد، سرمایه‌گذاری کنند. با توجه به مطالبی که پیش‌تر در مورد شناسایی و مدیریت ریسک گفته شد، این افراد می‌توانند با تحلیل مناسب اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار کرده و سود مناسبی دریافت کنند. از طرفی بازنشسته‌هایی که می‌خواهند سرمایه یک‌عمر زحمت خود را با ریسک کمتری همراه کنند نیز می‌توانند با صدور صندوق های سرمایه‌گذاری، ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند.
علاوه بر این سرمایه‌گذاران در سنین مختلف می‌توانند از خدمات مشاوره و سبدگردانی شرکت‌های دارای مجوز بهره‌مند شوند.

۶) سرمایه زیاد!

بسیاری از افراد بر این باورند که سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار نیازمند داشتن سرمایه‌ای زیاد است و چون در حال حاضر ما این سرمایه‌ را در اختیار نداریم، پس توانایی سرمایه‌گذاری در این بازار را نخواهیم داشت! اما در حقیقت سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه‌ به گونه‌ای دیگر است و اتفاقاً سرمایه‌گذاران با هر سرمایه‌ای حتی بسیار اندک می‌توانند اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. این در حالی است که این افراد می‌توانند در یک کارگزاری مانند کارگزاری آگاه کد آنلاین دریافت نموده و با استفاده از بآشگاه مشتریان آن خدماتی نظیر وام قرض الحسنه، اعتبار، تخفیف کارمزد و … دریافت کنند.

۷) تحلیل تکنیکال در کنار بنیادی

از جمله باورهای نادرست در سرمایه‌گذاری بورس اوراق بهادار که بین برخی سهامداران وجود دارد این است که آن‌ها در معاملات بورسی خود همواره به دنبال سهام‌هایی می‌گردند که قیمت آن‌ها کاهش پیدا کرده است و با این تحلیل که این قیمت در آینده به قیمت قبلی خود باز می‌گردد، اقدام به سرمایه‌گذاری و خرید سهام این شرکت‌ها را می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که برای این دسته از فعالان بازار سرمایه صرفاً فاکتور قیمت و روند گذشته آن مهم و تأثیرگذار است.

اما در حقیقت فاکتور ارزش بازاری سهم تنها یکی از فاکتور‌های تأثیرگذار در رسیدن به تحلیل درست و مناسب است؛ به عبارت دیگر سهامداران باید همواره مراقب این موضوع باشند که صرفاً بر اساس فاکتور قیمت بازار، اقدام به خرید سهام شرکتی نکنند و با استفاده از همه زوایای تحلیل تکنیکال به تصمیم دست پیدا کنند. همچنین لازم است سهامداران در کنار تحلیل تکنیکال، توجه ویژه‌ای نیز به تحلیل بنیادی داشته باشند؛ یعنی صورت‌های مالی و سایراطلاعات مربوط به شرکت مورد نظر را بررسی کرده و پس از آن اقدام به خرید سهام آن کنند. برعکس این دیدگاه نیز وجود دارد؛ یعنی برخی از سهامداران نیز بر این باورند که سهام شرکت بورسی که افزایش قیمتی خوبی داشته است، بالاخره قیمتشان کاهش پیدا می‌کند.

با این تحلیل سهامداران اقدام به فروش سریع سهام خود می‌کنند اما پس از گذر مدت زمانی افسوس این را می‌خورند که چرا سهام آن شرکت را فروخته‌اند. بنابراین پیشنهاد می‌شود که حتی‌المقدور سهم هم به لحاظ تکنیکالی و هم به لحاظ بنیادی بررسی شود. البته ذکر این نکته‌ نیز بسیار حائز اهمیت است که شاید در خیلی از مواقع پس از افزایش قیمت سهام شرکت‌های بورسی، کاهش قیمتی در انتظار آن‌ها باشد اما سهامداران از طریق تحلیل‌های مناسب می‌توانند انواع اشتباهات در سرمایه‌گذاری این افزایش و کاهش را به خوبی پیش‌بینی کنند و با خیالی آسوده سهام خود را بفروشند و یا نگه دارند.

۸) تکیه بر مشاوره افراد ناشناس

یکی دیگر از باورهای غلطی که برخی مواقع گریبان گیر سهامداران می‌شود، این است که آن‌ها در کارگزاری‌ها و یا حتی گروه‌های تلگرامی و دیگر شبکه‌های اجتماعی با افراد یه ظاهر خبره‌ای آشنا می‌شوند که اصلاحاً به دیگران سیگنال ارائه می‌کنند! این موضوع سبب می‌شود تا این دسته از سهامداران صرفاً بر اساس نظرات افراد به ظاهر خبره اقدام به خرید و فروش نمایند، بدون آنکه علت این خرید با فروش را بدانند. این نحوه خرید و فروش ۲ مشکل عمده را در پی خواهد داشت:

• با این شیوه سهامداران روش درست و منطقی معاملات را که متکی بر اصول خاص و تحلیلاست را فرا نخواهند گرفت.
• این روش معامله موجب ایجاد جو هیجانی در بازار شده و به افزایش حبابی یا کاهش بی‌رویه قیمت سهام منجر شود.

با این اوصاف پیشنهاد می‌شود که سهامداران تلاش کنند با افزایش دانش بورسی و مهارت تحلیلی بورسی خود در کنار مشاوره افراد خبره ریسک معاملاتی خود را به حداقل رسانده و سود کسب کنند. شایان ذکر است شرکت‌های مشاوره‌ای در حوزه تحلیل بورسی مانند شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آوای آگاه، گروهی از تحلیل‌گران برجسته را در اختیار دارند که تحلیل‌های به روز و اختصاصی را در اختیار سهامداران قرار می‌دهند و این امر موجب شده تا تحلیل این شرکت‌ها از اعتبار بیشتری نیز برخوردار باشد.

۹) همسو شدن با جو سازی‌ها، شایعات و اطلاعات نادرست!

تب اخبار، شایعات، حواشی و اطلاعاتی که بین سهامداران دست به دست می‌شود، یکی از مواردی است که مورد توجه معامله‌گران قرار می‌گیرد. اما مشکلی که در این بین است، جوسازی‌ها و شایعات بی پایه و اساسی است که می‌تواند تغییرات قیمتی زیادی را موجب شده و اصطلاحاً به رشد حبابی یا افول بیش از حد قیمت یک سهم بیانجامد.

گاه مشاهده می‌کنیم در شبکه‌های اجتماعی اطلاعاتی منتشر می‌شود که نه پایه و اساس درستی دارد و نه مشخص است که منشأ آن چیست. اما متاسفانه عده‌ای از سهامداران این سخنان را جدی گرفته و به آن دامن می‌زنند! بدیهی است اخبار صحیح که با ادله مناسب همراه است و اطلاعات مالی منتشر شده شرکت، برای تصمیم‌گیری ما لازم و ضروری است. اما در این بین باید حواسمان باشد که تحت تاثیر شایعات و جوسازی‌ها قرار نگیریم.

۱۰) خرید سهام شرکت‌های پر سروصدا

در دنیای امروزه که مخاطبان همواره در مواجه با بمب‌ باران رسانه‌ای هستند، شرکت‌هایی نیز از این فرصت استفاده کرده‌اند تا سر و صدایی به پا کنند. این موضوع در برخی شرکت‌های بورسی نیز صحت دارد؛ یعنی این شرکت‌های بورسی در راستای برند شدن و معرفی نام خود به مخاطبان، کمپین‌های روابط عمومی را راه‌اندازی کرده و مخاطبان را با بمب باران اطلاعاتی همراه می‌کنند. در این میان برخی از فعالان بازار سرمایه نیز تحت تاثیر این جو رسانه‌ای به این باور می‌رسند که احتمالاً این شرکت با سودآوری مناسبی همراه می‌شود و از این روست که فعالیت‌های خود را با آب و تاب رسانه‌ای می‌کند.

اما در حقیقت ممکن است چنین تحلیلی اشتباه باشد و این شرکت‌ها در راستای فعالیت‌های بازاریابی و برندینگ اقدام به تبلیغات این چنینی کرده‌ باشند؛ یا حتی ممکن است در فعالیت‌های داخلی خود با مشکلاتی همراه شده‌اند و از طریق فعالیت‌های رسانه‌ای در تلاش‌اند تا فعالیت‌های شرکت را مثبت جلوه دهند. با توجه به این موضوع پیشنهاد می‌شود که سهامداران صرفاً تحت تأثیر تبلیغات رسانه‌ای قرار نگیرند و بر پایه تحلیل‌های قابل اتکا اقدام به سرمایه‌گذاری و خرید و فروش سهام شرکت‌های بورسی کنند.

جمع‌بندی

آگاهی و افزایش دانش ومهارت اولین گام در هر سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. برای سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار هیچ‌وقت دیر نیست؛ شما می‌توانید با ارتقا سطح دانش خود نسبت به بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری مطمئن و پر سودی را برای خود رقم بزنید. اما برای حضور مناسب و استراتژیک در این بازار باید باور‌های غلط را کنار گذاشته و با تکیه بر تحلیل‌های مناسب اقدام به خرید سهام و سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار کنید.

به یاد داشته باشیم که پرهیز از معاملات هیجانی، بی اعتنایی به جوسازی‌ها و شایعات و استفاده از مشاوره افراد آگاه و دارای مجوز هم می‌تواند ما را در دستیابی به اهداف و کسب سود یاری رساند و هم بازار سرمایه را به عنوان محیطی امن و پویا به دیگران معرفی کند.

مدیریت سرمایه گذاری و ریسک چیست ؟

مدیریت سرمایه به صورت مدیریت حرفه‌ای انواع دارایی‌ها به منظور تحقق اهداف سرمایه‌گذار تعریف می‌شود.

مدیریت سرمایه امری کاملا شخصی است. با توجه به شخصیت، روحیات و اهداف شما می‌تواند متفاوت باشد.

سن شما، میزان سرمایه شما، تعیین اهداف و زمان رسیدن به اهدافی که برای خود مشخص می‌کنید، همگی در تعیین استراتژی مدیریت سرمایه نقش دارد.

استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاریِ هر فرد با دیگری متفاوت است. عواملی مثل میزان تحصیلات و سواد مالی، سن، میزان درآمد، میزان سرمایه اولیه، ریسک‌پذیری و… باعث پیدایش استراتژی‌های متفاوت سرمایه‌گذاری می‌شود.

ریسک چیست؟

کلمه ریسک بیشتر افراد را به یاد خطر و ضرر می‌اندازد. اما ریسک موقعیتی است که از ترکیب خطر و فرصت به دست می‌آید. وقتی شما ریسک می‌کنید، خطری را به‌جان می‌خرید، به امید آن‌که فرصتی به دست بیاورید. شما با توجه به میزان توانایی‌های فردی خود در کنار شناخت کامل از تهدیدهای احتمالی، می‌توانید از این فرصت‌ها استفاده کنید تا به اهداف خود برسید.

بیشتر روش‌های سرمایه‌گذاری با درصدی از ریسک همراه هستند. تنها سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی چون سپرده‌گذاری در بانک یا مواردی چون سرمایه‌گذاری در اوراق خزانه است که ریسک بسیار پایینی دارند.

این موارد (که می‌توان آن‌ها را سرمایه‌گذاری بدون ریسک نیز نامید) یک بازدهی مشخص، قطعی ولی محدود دارند.

فرآیند مدیریت سبد سهام

یکی از راه‌های کم کردن ریسک یک پرتفوی تنوع‌بخشی به آن است. تنوع‌بخشی با هدف کاهش ریسک پرتفوی تا حداقل مقدارِ ریسک و افزایش بازده پرتفوی تا بالاترین اندازه ممکن انجام می‌شود.

با تقسیم کردن مبلغ سرمایه‌گذاری در سهم‌های متنوع، می‌توان بخشی از ریسک پرتفوی را حذف کرد. برای انجام این کار بهتر است که سهم‌ها، از صنایع و گروه‌های متفاوت از هم انتخاب شوند تا اگر یک صنعتی دچار مشکل شد تنها بخش کوچکی از سبد سرمایه‌گذاری شما به‌خطر بیفتد.

نقل قولی معروف در رابطه با تنوع‌بخشی وجود دارد که بیان می‌کند: تمامی تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید، تا در صورت افتادن سبد همه تخم مرغ‌هایتان از بین نروند.

نکته‌ی قابل توجه این است که شما با تنوع‌بخشی نمی‌توانید کل ریسک سبد خود را از بین ببرید، اما می‌توانید آن را کم کنید.

ریسک کل

ریسک کل از دو بخش ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تشکیل شده است.

ریسک غیرسیستماتیک منحصر به یک دارایی نظیر سهم یک شرکت است، که این ریسک با تنوع‌بخشی قابل کاهش است.

اما بخش دیگری از ریسک کل، ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار است، که به آن ریسک حذف‌نشدنی هم می‌گویند. این ریسک از طریق تنوع‌بخشی کاهش پیدا نمی‌کند.

انواع سرمایه گذاران بر مبنای میزان تحمل ریسک

سرمایه گذاران به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. سرمایه‌گذاران ریسک خنثی افرادی هستند که به میزان ریسک سرمایه‌گذاری توجهی نمی‌کنند و تنها به دنبال حداکثر کردن بازدهی خود هستند و میزان مطلوبیت آن‌ها توسط بازدهی سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود.

2. تعدادی از سرمایه‌گذاران نسبت به سایرین ریسک‌پذیر‌تر هستند؛ در نتیجه می‌توانند نسبت به دیگران بهتر با این نوسانات کنار بیایند و آن را تحمل کنند.

3. سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هستند. این افراد بیشتر به سرمایه‌گذاری در مواردی که بازدهی مطمئن داشته‌ باشند علاقه‌مند هستند و از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پرریسک دوری می‌کنند. بیشتر این افراد به سپرده‌گذاری در بانک روی می‌آورند و معتقدند که سپرده‌گذاری در بانک نوعی سرمایه‌گذاری ایمن است.

خلاصه مقاله

در نهایت به سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌شود که ابتدا با توجه به شرایط خود، میزان ریسک‌پذیری، سواد مالی، سرمایه اولیه و درآمد، استراتژی خود را مشخص کنند و سپس یک سبد سرمایه‌گذاری مناسب تشکیل دهند.

این سهم‌ها می‌توانند با توجه به دیدگاه سرمایه‌گذار و اهداف آن‌ها متفاوت از هم باشند.